Phát triển du lịch bền vững từ tài nguyên lễ hội truyền thống

“Thỏi nam châm” hút khách

Lào Cai là một trong những địa phương đứng đầu cả nước về số lượng di sản được công nhận, với gần 40 Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và một số Di sản đại diện của nhân loại. Những giá trị đặc sắc về văn hóa, tâm linh mang đậm dấu ấn văn hóa truyền thống độc đáo của cộng đồng các dân tộc Lào Cai chính là “thỏi nam châm” hút khách đến với địa phương.

Theo Sở Du lịch tỉnh Lào Cai, trong kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025, Lào Cai đón gần 371.000 lượt du khách, với tổng thu từ khách du lịch đạt 1.342 tỷ đồng.

Đơn cử Festival Cao nguyên trắng Bắc Hà với chủ đề “Nghiêng say mùa Xuân” với hàng loạt hoạt động hấp dẫn kéo dài như: Ngắm sắc mận Cao nguyên, lễ hội hoa lê, thưởng thức chè Shan tuyết cổ thụ, giải leo núi… Cùng với Lễ hội nhảy lửa - nghi lễ truyền thống, nét sinh hoạt văn hóa tinh thần độc đáo của đồng bào dân tộc Dao, các tiết mục văn nghệ đặc sắc mang đậm bản sắc, những món ẩm thực đặc trưng tại chợ đêm Bắc Hà đã mang đến những trải nghiệm thú vị cho du khách về văn hóa, ẩm thực của người dân nơi đây.

Ông Đỗ Anh Tuấn, du khách đến từ Hà Nam cho biết: Trước đây tôi chỉ được xem những lễ hội vùng cao trên ti vi. Được đến Bắc Hà trải nghiệm lễ hội, được chứng kiến Lễ hội nhảy lửa chứa đựng nhiều yếu tố huyền bí vừa lôi cuốn và rất hấp dẫn.

Lạng Sơn cũng là địa phương có gần 300 lễ hội diễn ra hằng năm. Trong đó, nhiều lễ hội được tổ chức với quy mô lớn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài tỉnh như: Lễ hội Tân Thanh (huyện Văn Lãng) mùng 9 tháng Giêng; đền Mẫu Đồng Đăng mùng 10 tháng Giêng, Lễ hội chùa Bắc Nga (huyện Cao Lộc) ngày 15 tháng Giêng; Lễ hội Kỳ Cùng - Tả Phủ (TP. Lạng Sơn) từ 22 - 27 tháng Giêng…

Theo thống kê của tỉnh Lạng Sơn, ngay từ thời điểm đầu năm 2025, du khách trẩy hội du Xuân tới các điểm du lịch văn hoá tâm linh trên địa bàn tỉnh đã tăng khá cao so với cùng kỳ năm trước. Tính riêng trong tháng 1/2025, lượng khách đạt 350.000 lượt, tăng 12,5% so với cùng kỳ 2024. Trong đó: khách quốc tế đạt 14.000 lượt, tăng 55,6%; khách trong nước đạt 336.000 lượt, tăng 11,3%. Doanh thu ước đạt 289 tỷ đồng, tăng 29% so với cùng kỳ.

Phát huy các giá trị lễ hội truyền thống

Thống kê của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTT&DL), mỗi năm, cả nước có khoảng gần 8.000 lễ hội các loại, thể hiện sự đa dạng, phong phú, mang tính chất riêng biệt của mỗi dân tộc, vùng, miền, yếu tố địa lý, lịch sử… Bên cạnh hoạt động văn hóa, tâm linh, nhiều lễ hội trở thành sản phẩm du lịch, mang lại sinh kế, thu nhập cho người dân địa phương.

Theo bà Nguyễn Thị Hải Nhung, Vụ Văn hóa Dân tộc (Bộ VHTT&DL), những năm qua, công tác bảo tồn và phát triển văn hóa vùng đồng bào DTTS, miền núi đã đạt được những thành tựu đáng khích lệ. Tính đến nay, đã có hơn 90 lễ hội truyền thống tiêu biểu của các DTTS được Bộ VHTT&DL hỗ trợ các địa phương phục dựng, bảo tồn và phát triển.

Hiện nay, nhiều địa phương tiến hành song song việc bảo tồn, khai thác các giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc vào phát triển du lịch. Đây là hoạt động thiết thực, giúp người dân đưa văn hóa trở thành sản phẩm hàng hóa đặc biệt, góp phần cải thiện đời sống của cộng đồng, quảng bá và lan tỏa văn hóa đến du khách trong và ngoài nước.

Mỗi dân tộc, mỗi vùng, miền có những lễ hội truyền thống chứa đựng nét tinh hoa văn hóa của mỗi cộng đồng dân tộc, là tài nguyên vô giá để phát triển du lịch. Nếu khai thác hiệu quả, tiềm năng, thế mạnh từ các lễ hội truyền thống sẽ phát huy các giá trị văn hóa, tạo nên những sản phẩm du lịch hấp dẫn, thúc đẩy kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi.