Bà Trần Nguyễn Thúy Vân, Giám đốc Trung tâm Dân số Kế hoạch hóa gia đình (KHHGĐ) huyện Khánh Sơn đánh giá, già làng là những người am hiểu phong tục, tập quán, nắm bắt được tâm tư, tình cảm của đồng bào DTTS. Do đó, trong công tác dân số, già làng giữ vai trò hết sức quan trọng, tuyên truyền, vận động người dân thực hiện các chính sách dân số, KHHGĐ để giảm sinh, giảm đói nghèo. Họ là lực lượng nòng cốt truyền đạt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến dân làng, đồng thời phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của người dân lên chính quyền. Đặc biệt là tuyên truyền về Luật Hôn nhân và Gia đình, hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống…
Phát huy vai trò quan trọng đó, hằng năm, chính quyền huyện Khánh Sơn đều tổ chức các lớp tập huấn về kỹ năng truyền thông vận động, cung cấp kiến thức dành cho già làng, trưởng tộc, Người có uy tín. Nhờ vậy, thời gian qua, chất lượng dân số trên địa bàn đã dần được nâng lên.
Năm 2016, Khánh Sơn có đến 43 trường hợp tảo hôn, đến năm 2017 chỉ còn 10 trường hợp, 6 tháng đầu năm nay, con số này tiếp tục được giảm xuống. Trên địa bàn đã không còn xảy ra tình trạng hôn nhân cận huyết thống. Bên cạnh đó, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên năm 2017 giảm 1,05%, đạt 105% kế hoạch; tổng số cặp vợ chồng thực hiện các biện pháp tránh thai mới đạt 103% kế hoạch…
Qua sự giới thiệu của Giám đốc Trung tâm Dân số Kế hoạch hóa gia đình huyện Khánh Sơn, chúng tôi biết đến già làng Cao Văn Nhịp, 65 tuổi, dân tộc Raglai ở thị trấn Tô Hạp, huyện Khánh Sơn. Trong suốt thời gian dài vừa qua, ông Nhịp vừa là Người có uy tín, vừa là cộng tác viên dân số. Ông luôn trăn trở và tìm cách vận động bà con thay đổi nếp nghĩ, cách làm, phong tục lỗi thời.
Ông tâm sự: “Muốn dân hiểu, tin và làm theo những chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước thì bản thân già làng phải thật sự gương mẫu trong tất cả các phong trào ở địa phương. Con cháu mình cũng phải ngoan, thực hiện đúng theo quy định của pháp luật, không mắc các tệ nạn xã hội, không vi phạm pháp luật, thực hiện đúng chính sách dân số thì bà con sẽ nghe mình nói”.
Gia đình chị Mấu Thị Hào (ở thôn Tà Lương, thị trấn Tô Hạp) cho biết, nhờ sự vận động của già làng Nhịp, gia đình chị thực hiện tốt chính sách dân số. Hiện, vợ chồng chị đã dừng lại ở 2 con để tập trung làm ăn. Mặc dù chỉ làm nương rẫy nhưng gia đình chị vẫn dư ăn, con cái đều được học hành đầy đủ.
Cùng thôn với chị Hào, chị Mấu Thị Nếp cũng cho hay: “Già làng nói thì mình phải nghe, khi sinh cháu thứ 2 được 6 tháng, ông đến nhà gọi tôi ra cơ sở y tế cấy tránh thai miễn phí nhân có đoàn y bác sĩ về huyện. Từ đó không lo đẻ nữa, vợ chồng tôi còn được già làng hướng dẫn vay vốn trồng rừng, trồng mía nên có điều kiện xây nhà, mua sắm ti vi, xem máy”. Già làng cũng thường xuyên căn dặn, phải chú trọng chăm lo cho con cái học hành, không được sa vào tình trạng kết hôn sớm.
HOÀNG HỎI