Ninh Thuận: Nông dân phấn khởi đón nhận giống nho ngón tay đen

Trao đổi với chúng tôi vào trưa 10/2/2025, Tiến sĩ Phan Công Kiên, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (gọi tắt Viện Nha Hố) cho biết, ngày 5/11/2024, giống nho mới NH04-102 của Viện Nha Hố được Văn phòng Bảo hộ Giống cây trồng (thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cấp bằng bảo hộ giống cây trồng mới, có hiệu lực trong thời gian 25 năm. Viện Nha Hố tổ chức công bố tin vui này đến những người trồng nho ở các tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận. Giống nho mới NH04-102 không hạt cho năng suất, chất lượng cao và thu nhập cao gấp 2-3 lần so với các giống nho canh tác trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận. Người tiêu dùng ưa chuộng vị ngọt, hương thơm đặc trưng của giống nho “ngón tay đen”. Du khách đến các vườn thích thưởng thức và chụp ảnh trải nghiệm cùng giống nho mới có hình dạng đẹp nuột nà như ngón tay thon thiếu nữ, trái đóng chặt chùm, mỗi chùm có trọng lượng trung bình 300- 500 gram. Có thể nói nho giống mới chất lượng cao NH 04-102 quyến rũ du khách đến với các vườn nho Ninh Thuận.

Tiến sĩ Phan Công Kiên cho biết thêm, theo quy định của Luật Trồng trọt năm 2018 và Nghị định số 94/2019-NĐ-CP, ngày 13/12/2019, của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Trồng trọt về giống cây trồng và canh tác, giống nho mới NH04-102 chính thức được phép phát triển trong sản xuất kể từ ngày 15/1/2025. Giống nho NH04 -102 có thời gian sinh trưởng từ khi cắt cành đến lúc thu hoạch khoảng 117-125 ngày, tùy từng vụ. Cây sinh trưởng khỏe, dễ ra hoa và đậu trái với tỷ lệ cao, khối lượng trái trung bình 4 - 5 gram/trái, nặng trung bình 350-550 gram/chùm; cuống trái chắc, ít rụng nên khá thuận lợi cho vận chuyển đi xa. Năng suất trái đạt trung bình 1,1-1,5 tấn/sào/vụ, trong điều kiện thâm canh có thể đạt 1,6-2 tấn/sào/vụ. Cây có khả năng kháng khá tốt với một số loại sâu bệnh, sản xuất được 2 vụ/năm.

Giống nho NH04-102 là nho ăn tươi không hạt, có thể sử dụng để sấy khô, khi chín trái có màu đen, độ đường cao (16-20 độ Brix), vỏ quả dày, có mùi thơm đặc trưng và mẫu mã trái đẹp. Chất lượng trái của giống nho NH04-102 tương đương với sản phẩm nho cùng loại từ nước ngoài nhập khẩu vào thị trường Việt Nam. Sản phẩm hiện được các thương lái thu mua tại vườn với giá dao động từ 130.000- 220.000 đồng/kg, cao gấp 3- 5 lần so với giống nho đỏ Cardinal và cao gấp 2- 3 lần so với nho xanh NH01- 48.

Với diện tích trồng nho hơn 1.100ha, sản lượng trung bình hằng năm đạt khoảng 25.000 tấn trái thương phẩm, Ninh Thuận trở thành thủ phủ của cây nho và nghề trồng nho trong cả nước. Cây nho canh tác theo tiêu chuẩn VietGAP và an toàn sinh học, được mệnh danh là loài cây ăn trái “nữ hoàng” ở Việt Nam. Cây nho chiếm hơn 3% diện tích canh tác, nhưng cho giá trị kinh tế 19-20% tổng giá trị sản xuất ngành trồng trọt của tỉnh. Nông dân trồng nho có thu nhập cao hơn 15- 20 lần so với trồng lúa. Từ giữa năm 2021 đến nay, nông dân tỉnh Ninh Thuận trồng khảo nghiệm khoảng 5 ha cây nho giống mới NH04-102.

Anh Nguyễn Đình Trí ở xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn, là nông dân trẻ đi đầu trong đưa giống nho mới NH04-102 không hạt vào trồng khảo nghiệm tại thôn Đắc Nhơn 3. Theo chia sẻ của anh Trí, được cán bộ Viện Nha Hố hỗ trợ cây giống và hướng dẫn kỹ thuật canh tác khảo nghiệm giống nho “ngón tay đen”, anh làm đất xuống giống cây nho con, ghép cành từ tháng 11/2021. Sau một năm canh tác hữu cơ sinh học, anh bắt đầu cắt cành, cho cây nho NH04-102 ra hoa từ tháng 12/2022 và đến đầu tháng 4/2023 trái bắt đầu chín. Trung bình mỗi chùm nặng 300 - 500 gram, thịt trái giòn, hương thơm đặc trưng, vị ngọt chua nhẹ, không hạt, chín có màu tím đậm.

Với diện tích 1,5 sào, anh Trí trồng 400 gốc nho NH04-102 vốn đầu tư khoảng 50 triệu đồng/sào, sản lượng thu hoạch đạt 1,5 tấn. Du khách và thương lái đến vườn, có thể được trải nghiệm tự tay cắt những chùm nho, giá nho bán tại vườn lên tới 250.000 đồng/kg, cao gấp 3 - 4 lần so với các giống nho cũ. Vườn nho NH04-102 của gia đình anh Nguyễn Đình Trí trở thành điểm đến hấp dẫn du khách trong và ngoài tỉnh. Anh nông dân trẻ đã trở thành người đầu tiên trồng thành công giống nho NH04-102, giống nho không hạt trên vùng đất xã Nhơn Sơn cũng là nơi đóng “đại bản doanh” của Viện Nha Hố. Trong vụ trái đầu tiên, vườn nho không hạt của anh Trí cho thu nhập trên 300 triệu đồng. Anh tiếp tục đầu tư mở rộng diện tích trồng nho giống NH04-102 thêm 4 sào trồng trong nhà màn, canh tác mô hình hữu cơ sinh học tại thôn Láng Ngựa thuộc xã Nhơn Sơn.

Trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025, trang trại của gia đình anh Trí thu hút đông du khách đến tham quan, chụp ảnh trải nghiệm với nho giống “ngón tay đen” với giá bán 200 ngàn đồng/kg. Anh Nguyễn Đình Trí bày tỏ vui mừng khi hay tin giống nho mới NH 04-102 của Viện Nha Hố chính thức được phép đưa vào sản xuất đại trà, tạo điều kiện kiện cho gia đình anh tiếp tục đầu tư trồng mới thêm 4 sào nho trong năm nay.

“Viện Nha Hố xây dựng vườn đầu dòng và hoàn thiện các hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền đánh giá và công nhận vườn cây đầu dòng để làm cơ sở cho việc tổ chức sản xuất và cung cấp nguồn cây giống đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng phục vụ mở rộng phát triển sản xuất cây nho trong thời gian tới. Giống nho không hạt chất lượng cao NH04-102 được phép phát triển trong sản xuất và được cấp bằng bảo hộ giống cây trồng mới đủ sức cạnh tranh nho ăn tươi tại thị trường trong nước và tiến tới xuất khẩu trong tương lai gần. Viện Nha Hố đang lưu giữ trên 230 mẫu giống nho tại vườn tập đoàn quỹ gen, với các mục đích khai thác sử dụng khác nhau, gồm: Nho ăn tươi, nho rượu, nho không hạt (sấy khô), nho chuyên làm gốc ghép và nho chuyên lấy lá.

Trong thời gian tới, công tác nghiên cứu lai tạo và tuyển chọn các giống nho mới có năng suất, chất lượng cao, Viện Nha Hố tích cực góp phần phát triển các sản phẩm cây trồng đặc thù của tỉnh Ninh Thuận và các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ”.

Tiến sĩ Phan Công Kiên