Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nhộn nhịp làng nghề chổi chít

PV - 14:29, 19/03/2019

Khi hai vợ chồng người Dao thôn Làng Chẩu 1, xã Thắng Quân, huyện Yên Sơn (Tuyên Quang) quả quyết rằng, con số hơn 8 nghìn cây chổi chít mà anh chị giao bán được trong một năm là mức bình thường so với nhiều hộ ở đây, tôi đã nghi hoặc. Và đến khi được mục sở thị chứng kiến sự nhộn nhịp, tấp nập của làng nghề có tuổi đời hàng trăm năm thì tôi ngỡ ngàng bao điều…

Lộc rừng

Thôn Làng Chẩu 1 có 116 hộ dân, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc Dao Quần trắng. Trưởng thôn là Trần Văn Điều, dáng người nhỏ thó và khá hoạt ngôn. Anh ví von chổi chít ở đây là dạng “chổi mòn”. Nghĩa là chổi chỉ mòn đi chứ không rụng, những bông chít cong theo chiều quét chứ không bị gãy gập. Thế nên thương hiệu “chổi chít Làng Chẩu” vẫn được ca tụng bao đời: “Chổi làm từ thứ lộc rừng/Mình dài, cán cứng, để dùng hằng năm”.

Người dân thôn Làng Chẩu 1, xã Thắng Quân (Yên Sơn) đang làm chổi chít. Người dân thôn Làng Chẩu 1, xã Thắng Quân (Yên Sơn) đang làm chổi chít.

Cụ Triệu Thị Lơ, năm nay gần 90 tuổi, là người già nhất bản. Cụ bảo, ngay từ hồi nhỏ đã thấy những bông chít trải trước sân nhà. Đi đến đâu cũng thấy nhà nhà làm chổi, trẻ con không cần phải dạy nhiều, nhìn mãi cũng quen rồi làm theo. Ngày đó con gái, con trai trong bản mới 7, 8 tuổi đã bó chổi thành thạo lắm.

Qua bao đời, nghề chổi chít cứ thế thịnh hành ở đất này. Giờ đây, những chiếc xe máy, xe ô tô chở bông chít đến làng, qua bàn tay bà con biết bao cây chổi hình thành. Sản phẩm lại tiếp tục theo xe nhập cho các cửa hàng trong và ngoài tỉnh.

Trưởng thôn Trần Văn Điều quả quyết: “nói là nghề phụ nhưng từ lâu đã trở thành nghề chính của nhiều hộ dân nơi đây. Các đại lý thu mua từ 20-30 nghìn đồng/chổi nên có người mức thu nhập lên đến 500 nghìn đồng/ngày.

Chị Lý Thị Minh là một trong những người làm chổi đẹp và nhanh nhất nhì bản. Chị bảo, để làm ra một cây chổi chít, phải trải qua nhiều bước kỳ công. Ban đầu phải vặt từng bông chít, sau đó bó lại thành từng bó nhỏ (gọi là con chổi). Khi đủ 10 con chổi thì bắt đầu cuốn chổi, chặt đầu, đuôi và đóng cán. Tất cả đều làm thủ công, nhẹ nhàng, không tốn sức lực nhiều.

Nghe qua có vẻ dễ thế nhưng để làm một cây chổi đẹp, mắt chổi đều, lưỡi chổi xòe thì cần sự khéo léo, tinh tế. Bà Triệu Thị Minh, năm nay 60 tuổi, bà biết làm chổi từ năm 8 tuổi. Bà chia sẻ, để phân biệt tay nghề non hay lâu năm thì chỉ cần nhìn vào cách quấn chổi của mỗi người là biết ngay. Đây được cho là công đoạn khó nhất, bởi phải quấn sao cho cán chổi thật chắc chắn, đạt được tính thẩm mỹ mà lại bền. Thông thường một chiếc chổi đót chỉ có “tuổi thọ” trong khoảng 3 tháng, riêng chổi ở đây được khách hàng “phản hồi”, thời gian sử dụng được 5 tháng. Điều đó tạo nên thương hiệu riêng cho chổi chít Làng Chẩu.

Khát vọng làng nghề

“Ly nông bất ly hương” từ lâu không còn xa lạ với người dân nơi đây. Học xong THPT, Triệu Thị Hà không xuống Hà Nội hay các khu công nghiệp tìm việc mà ở quê gắn bó với nghề chổi chít. Hà cho biết: Nếu chịu khó thì mức thu nhập từ 5-6 triệu đồng/tháng. Mỗi ngày 2 người phụ nhau nhanh tay có thể làm được 70 sản phẩm. Các mối khách quen là các đại lý ở thành phố Tuyên Quang, Thái Nguyên, Phú Thọ, Yên Bái... Thường thì họ đặt 200-300 sản phẩm/lần, làm không xuể, bà con hàng xóm lại cùng nhau đến giúp”.

Chị Trần thị Minh, thôn Làng Chẩu 1, xã Thắng Quân (Yên Sơn) đang phơi bông chít Chị Trần thị Minh, thôn Làng Chẩu 1, xã Thắng Quân (Yên Sơn) đang phơi bông chít

Đó là cách người ở thôn giữ uy tín cho nhau, để không mất đi mối khách quen. Người Dao vốn thân tình và trọng chữ tín như thế!

Trưởng thôn Trần Văn Điều cho biết, thực tế chổi chít không lo “ế”, sản phẩm làm ra đến đâu bán đến đấy. Ở nhiều nơi khác, chổi chít loay hoay tìm đầu ra, thì nơi đây bà con lại gặp khó khăn ở khâu đầu vào.

Nguyên do là nhiều năm nay, nguồn nguyên liệu làm chổi bắt đầu khan hiếm. Trước đây, bà con thường tìm mua tại các xã lân cận trong tỉnh… thì bây giờ đa số phải đến tỉnh bạn như Hà Giang, Bắc Kạn, Yên Bái. Anh Bàn Văn Độ chia sẻ, mỗi lần đi thu mua mất mấy ngày nhưng chỉ mang về được 3-5 tạ bông chít. Khách đặt hàng nhiều thì cũng đành chịu vì nguyên liệu khan hiếm.

Nguyện vọng các hộ dân nơi đây là tiến tới thành lập tổ hợp tác hoặc hợp tác xã hoạt động quy mô. Có người đứng ra đại diện từ khâu thu mua nguyên liệu, đến khâu sản xuất rồi đem đi tiêu thụ. Từ đó xây dựng được giá trị sản phẩm, có đầu vào, đầu ra ổn định.

Tuy nhiên để làm được điều này, cần có vai trò của chính quyền địa phương, các tổ chức, hoặc mạnh thường quân đứng ra tổ chức thêm nguồn vốn, giúp người dân chủ động được nguyên liệu, phát triển sản xuất, từng bước hình thành thương hiệu “Chổi chít Làng Chẩu”.

GIANG LAM

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Bộ Quốc phòng điều máy bay cứu trợ khẩn cấp đến vùng lũ Điện Biên

Bộ Quốc phòng điều máy bay cứu trợ khẩn cấp đến vùng lũ Điện Biên

Tin tức - Vàng Ni - 1 giờ trước
Sáng ngày 2/8, Bộ Quốc phòng đã huy động lực lượng không quân để đưa hàng cứu trợ khẩn cấp đến các xã bị cô lập nghiêm trọng do mưa lũ tại tỉnh Điện Biên. Một máy bay vận tải xuất phát từ sân bay Gia Lâm đã chở 2 tấn nhu yếu phẩm, bao gồm lương khô và mì tôm, để tiếp tế cho người dân bị ảnh hưởng.
Cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo, góp phần xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại

Cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo, góp phần xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng - 2 giờ trước
“Với sự nỗ lực không ngừng của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, ngành Quản lý nhà nước về tôn giáo TP. Hà Nội - cầu nối giữa Đảng, chính quyền và các tôn giáo sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, vượt qua mọi khó khăn, thử thách, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Góp phần xây dựng Thủ đô ngày càng văn hiến, văn minh, hiện đại, Nhân dân hạnh phúc”, ông Nguyễn Sỹ Trường, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP. Hà Nội cho biết.
Tìm kiếm thêm được 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên

Tìm kiếm thêm được 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên

Thời sự - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Theo thông tin mới nhất, vào cuối ngày 1/8, các lực lượng chức năng đã tìm thấy thêm 5 nạn nhân bị lũ cuốn trôi ở Điện Biên. Đến thời điểm hiện tại, công tác tìm kiếm cứu nạn vẫn đang được gấp rút triển khai.
Mỹ vị của người Tà Ôi

Mỹ vị của người Tà Ôi

Sắc màu 54 - Tiêu Dao - 4 giờ trước
Đêm vùng cao biên giới A Lưới (TP. Huế), trong bập bùng lửa và nồng nàn men rượu cần, những món mỹ vị của miền cao được các a mế chuẩn bị cứ hút hồn người. Ở đó, cả một thế giới ẩm thực khác lạ bày ra khiến ai cũng háo hức.
Cây ô đầu - Vị thuốc hay từ dân gian

Cây ô đầu - Vị thuốc hay từ dân gian

Vườn thuốc quanh ta - T.Hợp - 4 giờ trước
Cây ô đầu còn có tên gọi khác là củ ấu tàu, củ gấu tàu, xuyên ô, thiên hùng, trắc tử, ô uế, cố y, ú tàu (Tày), co u tàu (Thái)… có vị cay, đắng, tính nóng và có độc mạnh. Là một loại dược liệu quý hiếm có nhiều ứng dụng trong việc chăm sóc sức khỏe con người, tuy nhiên, đây cũng là loại thảo dược cực độc nếu không sử dụng đúng cách, gây nguy hiểm đến tính mạng. Sau đây là một số bài thuốc hay từ cây ô đầu mời các bạn tham khảo.
Dự án 8: Hành trình thúc đẩy bình đẳng giới cho phụ nữ DTTS Tây Nguyên

Dự án 8: Hành trình thúc đẩy bình đẳng giới cho phụ nữ DTTS Tây Nguyên

Tây Nguyên là vùng đất sinh sống của nhiều đồng bào DTTS như Ê Đê, Ba Na, Gia Rai, M’nông, Xơ Đăng... Ở những bản làng heo hút giữa đại ngàn Tây Nguyên hùng vĩ, không ít phụ nữ, trẻ em DTTS từng đối mặt với những hủ tục, thiếu kiến thức, từng phải bỏ học, lấy chồng sớm, sống trong đói nghèo... Nay, họ đang dần vượt qua những rào cản bất bình đẳng giới, đẩy lùi hủ tục để xây dựng cuộc sống mới. Kết quả này là tác động tích cực từ các mô hình hoạt động của Dự án 8 “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” thuộc Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS, do Hội Phụ nữ các cấp triển khai thực hiện trong suốt gần 5 năm qua.
Đồng bào Công giáo ở Lào Cai lan tỏa lối sống

Đồng bào Công giáo ở Lào Cai lan tỏa lối sống "tốt đời, đẹp đạo"

Dân tộc - Tôn giáo - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Tích cực tham gia phát triển kinh tế gia đình để làm giàu và giúp đỡ hộ còn khó khăn hơn; tham gia các phong trào quan trọng do địa phương phát động; nêu cao tinh thần đoàn kết, chung sức xây dựng quê hương... Đó là những việc làm thiết thực mà đồng bào tôn giáo trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã và đang thực hiện mỗi ngày với phương châm sống "tốt đời, đẹp đạo".
Búa rèn là tiếng của bản, lửa lò là lửa của tổ tiên để lại

Búa rèn là tiếng của bản, lửa lò là lửa của tổ tiên để lại

Sắc màu 54 - Hoàng Quý - 6 giờ trước
Giữa vùng núi đá khô cằn và hiểm trở của tỉnh Điện Biên, nơi tưởng như chỉ có gió và sương mù bủa vây quanh năm, vẫn có những thanh âm rộn rã của tiếng búa rèn vang vọng từ các bản làng của đồng bào dân tộc Mông. Nghề rèn truyền thống không chỉ là một phương tiện mưu sinh mà còn là biểu tượng văn hóa, là niềm tự hào của người Mông trong hành trình gìn giữ bản sắc giữa vòng xoáy đổi thay của cuộc sống hiện đại.
Sản xuất theo chuỗi giá trị: Thúc đẩy giảm nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Sản xuất theo chuỗi giá trị: Thúc đẩy giảm nghèo vùng đồng bào DTTS và miền núi

Kinh tế - T.Nhân - H.Trường - 7 giờ trước
Trong những năm gần đây, nhờ sự hỗ trợ từ các Chương trình mục tiêu quốc gia, đặc biệt là Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Chương trình MTQG 1719), nhiều địa phương đã triển khai hiệu quả các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị. Qua đó, tạo sinh kế bền vững, nâng cao thu nhập, giúp hàng chục nghìn hộ đồng bào DTTS vươn lên thoát nghèo.
Ché - mạch nguồn của ký ức Tây Nguyên

Ché - mạch nguồn của ký ức Tây Nguyên

Sắc màu 54 - Xuân Hòa - 7 giờ trước
Giữa nắng gió cao nguyên, trong không gian cồng chiêng của Tây Nguyên - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại đã được UNESCO vinh danh, có một thanh âm trầm lắng mà sâu sắc: Đó là tiếng thì thầm của những chiếc ché rượu cần, mãi in dấu trong đời sống, nghi lễ và ký ức của cộng đồng các dân tộc ở Tây Nguyên.
Sơn La giải cứu thành công 8 người dân bị cô lập do mưa lũ

Sơn La giải cứu thành công 8 người dân bị cô lập do mưa lũ

Tin tức - Minh Nhật - 22:14, 01/08/2025
Chiều ngày 1/8, tại tỉnh Sơn La, 8 người dân bị mắc kẹt, cô lập do mưa lũ đã được trực thăng của Bộ Quốc phòng giải cứu an toàn.