Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Thông giám sát thu thập thông tin tại hộ dân sau Lễ ra quân Điều tra, thu thập thông tin về thực trạng kinh tế - xã hội của 53 dân tộc thiểu số năm 2024 tại tỉnh Nghệ AnTính đến thời điểm trước khi có Kết luận số 65-KL/TW ngày 30/10/2019 của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 24-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về công tác dân tộc (CTDT) trong tình hình mới, tình hình kinh tế - xã hội (KT-XH) vùng đồng bào DTTS và miền núi đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, đây vẫn là vùng “lõi nghèo” của cả nước.
Tại Kết luận số 65-KL/TW, Bộ Chính trị khóa XII chỉ rõ, thực trạng này xuất phát từ một số nguyên nhân; trong đó có nguyên nhân một số cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền chưa nhận thức đầy đủ về CTDT; chính sách, pháp luật được ban hành chủ yếu là hỗ trợ, chưa ưu tiên tập trung đầu tư phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Giai đoạn 2021 - 2024, cùng với Chương trình MTQG 1719 và các chính sách của Trung ương, các tỉnh vùng đồng bào DTTS và miền núi đã ban hành các chính sách đặc thù hỗ trợ đồng bào DTTS. Hết năm 2024, trong số 29/53 tỉnh, thành phố gửi báo cáo về Ủy ban Dân tộc thì có 26 tỉnh, thành phố có chính sách đặc thù với tổng số 103 chương trình, chính sách đặc thù...
Vì vậy, Bộ Chính trị yêu cầu tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo và nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng về CTDT trong tình hình mới. Tập trung hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật liên quan, đảm bảo toàn diện, hướng đến mục tiêu phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS.
Quán triệt Kết luận số 65-KL/TW, Ủy ban Dân tộc và các bộ, ngành Trung ương đã chủ động rà soát, tham mưu Chính phủ xây dựng, hoàn chỉnh hệ thống thể chế, chính sách dân tộc (CSDT); nhiều chính sách được tích hợp vào Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: từ 2021 đến 2025 (Chương trình MTQG 1719). Ở địa phương, nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp về CTDT đã được nâng lên, thể hiện rõ qua hệ thống các văn bản được ban hành để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện CSDT.
Đơn cử tại Cao Bằng, từ năm 2019 đến nay, tỉnh đã tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp, ngành, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn thực hiện CTDT, CSDT theo tinh thần của Kết luận số 65-KL/TW. HĐND tỉnh đã ban hành trên 24 nghị quyết lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện. UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện Chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045 và ban hành trên 44 văn bản triển khai Chương trình MTQG 1719 trên địa bàn...
Nhờ đó, tình hình KT - XH vùng đồng bào DTTS tỉnh Cao Bằng đã có chuyển biến mạnh mẽ. Giai đoạn 2019 - 2024, bình quân mỗi năm tỉnh giảm trên 4% hộ nghèo, hộ cận nghèo, riêng năm 2024 giảm 4,67% hộ nghèo; thu nhập bình quân của đồng bào DTTS đạt 46,98 triệu đồng/người/năm. Điều này cho thấy, tỉnh Cao Bằng đã phát huy mọi nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Nhà nước và khai thác tiềm năng, lợi thế để phát triển vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Nhân dân xóm Tân Lập, xã Phú Xuyên, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên thu hái chè VietGAP. Ảnh minh họaCũng như tỉnh Cao Bằng, các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi đã và đang quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Kết luận số 65-KL/TW, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế. Báo cáo tổng kết CTDT năm 2024 của Ủy ban Dân tộc cho thấy, tốc độ tăng trưởng kinh tế các tỉnh vùng đồng bào DTTS và miền núi khá cao; trong đó các tỉnh vùng Tây Bắc tăng 8%/năm, Tây Nguyên tăng 7,5%/năm, Tây Nam Bộ tăng 7%/năm.
Những thành tựu về lĩnh vực CTDT, thực hiện CSDT đã được Đoàn công tác Trung ương về sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 65-KL/TW đánh giá cao trong chuyến khảo sát tại các địa phương trong năm 2024. Qua làm việc với các địa phương, Đoàn công tác Trung ương đã ghi nhận những kiến nghị để tổng hợp, báo cáo và đề nghị Ban Cán sự Đảng Chính phủ và các cơ quan liên quan xem xét tháo gỡ, tiếp tục hoàn thiện chính sách pháp luật về CTDT trong tình hình mới.
Tham gia Đoàn công tác khảo sát sơ kết 5 năm thực hiện Kết luận số 65-KL/TW tại các địa phương, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Y Thông đã chia sẻ những khó khăn, vướng mắc của cơ sở trong thực hiện chính sách dân tộc. Đồng thời đề nghị, các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp tiếp tục thực hiện nghiêm túc, toàn diện, có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết về CTDT, thực hiện CSDT; nắm chắc và dự báo chính xác tình hình, giải quyết các vấn đề phát sinh ngay từ cơ sở, thường xuyên kiểm tra, giám sát, sơ kết, tổng kết việc thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước liên quan đến CTDT, thực hiện CSDT.
