Nghệ nhân Ksor Thu: Tâm huyết truyền dạy cồng chiêng cho thế hệ trẻ

Trong Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc (18/11) vừa qua, Đội cồng chiêng thanh, thiếu niên dân tộc Gia Rai tại buôn Sô Ma Lơng B, xã Chrôh Pơnan, huyện Phú Thiện đã trình tấu những màn cồng, chiêng vui nhộn, âm thanh vang vọng khắp buôn làng. Để có được bầu không khí sôi động này, phải kể đến vai trò truyền dạy cồng chiêng của nghệ nhân, Người có uy tín Ksor Thu.

Năm 2024 là năm thứ hai nghệ nhân Ksor Thu được mời tham gia truyền dạy cồng chiêng cho các thanh, thiếu niên dân tộc Gia Rai tại các làng thuộc 2 xã Ia Hiao, Chrôh Pơnan, huyện Phú Thiện. Mỗi lớp có khoảng 30 học viên tham gia. Đối với nghệ nhân Ksor Thu, việc truyền dạy cồng chiêng là niềm vinh dự lớn lao, vừa là trách nhiệm đối với thế hệ trẻ Gia Rai để giáo dục di sản, nâng cao ý thức, trách nhiệm bảo tồn, phát huy giá trị bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc Gia Rai.

Nghệ nhân Ksor Thu cho biết, các cháu thanh, thiếu niên dân tộc Gia Rai đều đã biết chơi cồng chiêng trong các dịp lễ hội tại địa phương, do vậy, khả năng cảm âm, chơi chiêng của các cháu đều khá tốt. Các cháu tiếp thu nhanh các bài nhạc, từ những bài chiêng cổ đến hiện đại. Lợi thế này tạo cho tôi có thêm động lực truyền đạt hết những kỹ năng, sự hiểu biết về cồng chiêng, giúp các cháu hoàn thiện khả năng chơi chiêng truyền thống, tiếp tục lan tỏa niềm đam mê nghệ thuật cồng chiêng cho các thế hệ sau.

Anh Nay Soan, buôn Sô Ma Lơng B, xã Chrôh Pơnan chia sẻ: “Tôi rất vui vì được tham gia lớp học truyền dạy cồng chiêng năm nay. Đây là dịp để tôi học hỏi, trau dồi thêm sự hiểu biết, kỹ năng chơi các bài nhạc khác nhau, nhất là các bài nhạc chiêng cổ mà trước giờ mình chưa từng biết đến”.

Kể về hành trình bén duyên với cồng chiêng, nghệ nhân Ksor Thu chia sẻ: Từ nhỏ, bản thân tôi đã được sống trọn vẹn với âm thanh tuyệt diệu của cồng chiêng. Vào những dịp lễ hội như lễ mừng lúa mới, pơ thi, cúng bến nước…, tôi luôn hòa vào không khí chung bằng việc chơi trống, chơi cồng chiêng lẻ. Thời đó, thanh, thiếu niên nào cũng có thể chơi cồng chiêng, chị em nào cũng thành thạo múa xoang. Càng nghe nhiều, càng thích thú. Khả năng cảm âm cồng chiêng của tôi tốt dần lên mỗi ngày. Rồi tôi chủ động học hỏi cách chỉnh, chơi dàn cồng chiêng dài (từ 18 đến 20 chiếc) từ những người già am hiểu sâu về cồng chiêng trong buôn. Đến năm 13 tuổi, tôi đã tự tin diễn xướng dàn chiêng dài cùng anh em, kể cả người già có thâm niên chơi cồng chiêng lâu năm trong các lễ hội do buôn tổ chức.

Không chỉ tham gia diễn xướng cồng chiêng phục vụ sinh hoạt trong phạm vi làng, xã mà nghệ nhân Ksor Thu còn tích cực tham gia các hội thi, hội diễn liên hoan cồng chiêng do huyện, tỉnh tổ chức, mang về nhiều thành tích cao cho toàn đội. Đơn cử năm 2023, nghệ nhân Ksor Thu trực tiếp tập luyện, tham gia cùng đội thi xã Chrôh Pơnan và đạt giải Ba tiết mục diễn xướng cồng chiêng cổ tại Hội thi Văn hóa Thể thao các DTTS huyện Phú Thiện lần thứ XIV năm 2023. Bên cạnh đó, nghệ nhân Ksor Thu còn tích cực tham gia giao lưu, trình diễn cồng chiêng tại Festival văn hóa cồng chiêng Gia Lai năm 2023, các buổi trình diễn cồng chiêng cuối tuần tại thành phố Pleiku,…

Để thỏa niềm đam mê với nghệ thuật cồng chiêng, đầu năm 2022 nghệ nhân Ksor Thu tự bỏ tiền ra đầu tư một bộ cồng chiêng cải tiến với số tiền 35 triệu đồng, đồng thời phục vụ sinh hoạt, lễ hội truyền thống trong và ngoài địa phương. Nghệ nhân Ksor Thu bày tỏ: Trước đây, ông bà tôi cũng sở hữu bộ chiêng riêng của gia đình. Trong thời kỳ chiến tranh, do phải chuyển buôn nên nhiều cồng chiêng quý đã bị thất lạc. Hiện nay, người Gia Rai ở Phú Thiện vẫn tổ chức các nghi lễ, lễ hội truyền thống nên không thể thiếu âm thanh cồng chiêng. Nhận thức được điều đó, tôi đã dùng số tiền tiết kiệm được trong nhiều năm để mua bộ cồng chiêng cho gia đình, phục vụ việc truyền dạy miễn phí cho thanh, thiếu niên xa.

Ông Ksor Thu là Người uy tín gương mẫu, có nhiều kinh nghiệm trong công tác tuyên truyền, vận động bà con thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước. Đồng thời là nghệ nhân có nhiều đóng góp quan trọng trong các hoạt động, phong trào văn hóa, văn nghệ của địa phương. Ông tích cực tham gia truyền dạy cồng chiêng cho thanh, thiếu niên, góp phần bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào DTTS trên địa bàn xã.

Ông Trần Văn ThiềuPhó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Chrôh Pơna