Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề dệt thổ cẩm ở Trà Cang có nguy cơ thất truyền

PV - 09:05, 31/10/2018

Chúng tôi đến thôn 4, xã Trà Cang, huyện vùng cao Nam Trà My (Quảng Nam) khi người dân trong thôn đang bận rộn vào mùa thu hoạch quế. Dù vậy, hàng ngày bà Trần Thị Hoa (68 tuổi) vẫn tranh thủ dành thời gian ngồi bên khung dệt, bởi bà rất tâm huyết với nghề truyền thống của người Xơ-đăng.

Trong ngôi nhà sàn, vừa dệt, bà Hoa vừa giới thiệu cho chúng tôi từng bộ phận của khung dệt và cách dệt thổ cẩm. Bà cho biết: Nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Xơ-đăng còn được bà con gọi là nghề dệt dồ. Ngay từ khi còn nhỏ, tôi đã phải theo mẹ, theo bà để học dệt vải, lúc lớn lên thì thay mẹ dệt vải cho gia đình. Ban đầu, mình tự mày mò học dệt, sau đó được mẹ dạy cho những bước cơ bản, thành quen tay, giờ lớn tuổi rồi, mắt kém hơn nhiều nhưng tay vẫn cứ thành thói quen nên công việc dệt dồ chẳng có gì khó khăn với mình nữa.

Bà Trần Thị Hoa đang say sưa bên khung dệt. Bà Trần Thị Hoa đang say sưa bên khung dệt.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, để dệt một tấm thổ cẩm hoàn chỉnh, có kích thước 0.8m x 3m phải mất khoảng 8 đến 9 ngày liên tục. Thế nhưng, giá trị về kinh tế của các sản phẩm không cao. Nếu bán khoảng 1 triệu đồng. Tiền công thấp, đầu ra của sản phẩm lại không ổn định. Đa số phụ nữ Xơ-đăng giờ đã bỏ nghề vì nhu cầu sử dụng thổ cẩm dệt ngày càng ít. Những người biết dệt cùng lứa tuổi như chị Hoa ở trong thôn, trong xã hiện giờ đã không còn nhiều.

Trước đây, trong thôn có hàng chục phụ nữ thường xuyên dệt thổ cẩm. Bà con tranh thủ những lúc nông nhàn dệt những tấm vải, may váy, áo, tấm choàng cho những người trong gia đình sử dụng mỗi khi có lễ hội truyền thống, đi chơi thăm bà con, anh em, họ hàng ở các vùng khác. Khi con gái Xơ-đăng về nhà chồng đều phải có bộ trang phục thổ cẩm do chính tay mình dệt và cũng là điều nhắc nhở con cháu không được quên nghề truyền thống.

“Trong thôn giờ chỉ còn hai người thỉnh thoảng còn dệt, nhưng nhìn chung chỉ dệt những tấm vải bình thường, còn dệt những tấm vải có họa tiết với những hoa văn trên tấm vải thì họ lại không làm được. Bà con trong thôn ai có nhu cầu đến nhà đặt dệt thì tôi mới nhận làm, nhưng tiền công dệt ít lắm, không bằng đi làm những việc khác”, bà Hoa cho biết.

Thỉnh thoảng, bà Hoa cũng đem một số sản phẩm dệt đi trao đổi, bán ở các xã khác. Do sợi dệt đắt, công dệt nhiều nên tính ra thu nhập hằng ngày rất thấp, có người rất thích nhưng không có tiền mua, họ đổi thổ cẩm chủ yếu bằng heo, gà.

Theo bà Hoa, dệt dồ không khó nhưng cần sự tỉ mỉ, nếu không có niềm đam mê thì không làm được. Khó nhất ở chỗ tạo hoa văn, đòi hỏi người dệt phải có trí nhớ cũng như sự tưởng tượng phong phú. Trước đây, người dân trong thôn chủ yếu mặc thổ cẩm truyền thống, nên nghề này rất thịnh hành; nhà nào cũng có khung dệt. Hiện nay, nhu cầu bà con về mặt hàng thổ cẩm ngày càng ít, nên ngày càng ít người học và gắn bó với nghề dệt dồ. Thế hệ trẻ bây giờ gần như không đủ kiên nhẫn để học nghề này. Các cháu cũng không có sự cẩn thận, khéo léo như phụ nữ thời chúng tôi.

“Tôi rất yêu nghề, vẫn giữ thói quen dệt dồ để ai có nhu cầu mua thì bán, hoặc giữ cho con cháu dùng dần cũng là để giữ gìn nghề truyền thống của người Xơ-đăng. Tôi mong các cấp chính quyền tạo điều kiện mở nhiều lớp dạy dệt thổ cẩm hơn để nghề dệt dồ này không bị mai một”, bà Hoa trăn trở.

Theo ông Trần Xuân Mố, Chủ tịch UBND xã Trà Cang cho biết: Thời gian qua, để duy trì và phát triển nghề dệt dồ, chúng tôi đã khuyến khích các gia đình, tiếp tục truyền nghề cho con em, thế hệ trẻ. Bên cạnh đó, trong các dịp lễ hội, Ngày hội Đại đoàn kết, chúng tôi lồng vào đó tổ chức các hội thi, hội diễn, tạo cơ hội cho chị em tham gia nâng cao tay nghề dệt dồ và để nhiều người biết.

“Tuy nhiên, để gìn giữ và phát huy các sản phẩm từ nghề dệt dồ truyền thống của người Xơ-đăng ở xã Trà Cang, rất cần sự hỗ trợ tích cực của nhiều ban, ngành chức năng chứ không riêng gì chính quyền”, Chủ tịch xã Trà Cang nói.

NGUYỄN VĂN SƠN

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Theo Kantar Việt Nam, Vinamilk tiếp tục là thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất năm thứ 13, và chiếm sóng Top 10 với các nhãn hiệu cùng “nhà” là Ông Thọ, Ngôi sao Phương Nam, Susu và Probi. Đáng chú ý, sản phẩm Vinamilk có mặt trong gần 9/10 hộ gia đình Việt với tần suất mua đều đặn hàng tháng (14 lần/năm).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.