Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Náo động mùa ươi bay

Minh Ngọc – Tiêu Dao - 19:33, 02/07/2021

Thời điểm này đang là mùa ươi, loại quả đặc biệt dùng để làm thuốc và làm nước giải khát rất tốt. Bởi thế, giá mỗi kg ươi cao xấp xỉ 200 ngàn đồng khiến hàng ngàn người dân đổ về những cánh rừng thuộc các tỉnh, Quảng Nam, Quảng Ngãi... để săn ươi kiếm lời.

Hạt ươi được các thương lái thu mua
Hạt ươi được các thương lái thu mua

Náo động rừng ươi

Thông thường mùa ươi bắt đầu từ tháng 6, nhưng không phải năm nào ươi cũng cho quả. Già làng Đinh Ké, xã Sơn Nham, huyện Sơn Hà (Quảng Ngãi) cho biết: “Cây ươi cho quả khoảng 4 đến 7 năm một lần. Quả này rất quý nên người ta săn lùng dữ lắm. Cả đời mình cũng chỉ thấy chưa gần chục lần cây ươi ra trái. Lâu nay, người miền cao Sơn Nham vẫn trông đến mùa ươi bay để đeo gùi vào rừng nhặt về ăn. Quá trình ủ hoa ra trái của ươi lâu lắm, có khi trên 5 năm mới có một mùa. Người dân ở đây rất thích ăn trái ươi nên họ chỉ nhặt trái mà không bao giờ chặt cây. Những hạt ươi bay đủ độ chín, ăn vừa ngon vừa bổ. Ăn mùa này phải giữ cho mùa sau nữa. Nhưng giờ thì…” già làng buồn bã dừng lời.

Hiện tại đang mùa cao điểm thu hoạch ươi ở vùng núi các tỉnh Quảng Nam,Quảng Ngãi nên giá quả ươi lúc cao điểm lên đến hơn 240 ngàn đồng/kg. Giá cao như vậy khiến hàng ngàn người dân cơm đùm, cơm nắm xông thẳng vào rừng săn ươi.

Người dân đổ xô vào rừng tìm ươi
Người dân đổ xô vào rừng tìm ươi

Già Đinh Tà Keo năm nay gần 80 tuổi nói: “Năm nay ươi bay nhiều, đây là lần ươi được mùa nhất trong 20 năm qua. Nhà của già có ba người con thì cả vợ chồng, con cái đều vào rừng nhặt ươi. Chỉ cần đi chưa được một tuần là kiếm được cả chục triệu đồng, hơn cả một mùa làm lúa. Cái rẫy để làm sau, phải vào rừng lượm ươi đã, chậm chân là hết mất!”.

Còn ông Đinh Nghia (xã Sơn Bao) khoe: “Cách đây gần một tuần, vợ chồng mình và đứa con lượm ươi ba ngày được hơn 20 kg, bán được gần 5 triệu đồng đấy. Phải đi một hai chuyến nữa mới hết mùa. Bỏ rẫy lúa cũng được, nhặt ươi có tiền hơn…”.

Chính vì tâm lý ấy nên những ngày qua, đã có hàng ngàn lượt người dân đổ xô về các khu rừng ở các xã Sơn Kỳ, Sơn Thượng, Sơn Bao, Sơn Nham (huyện SơnHà), hay các huyện Nam Trà My, Phước Sơn của tỉnh Quảng Nam để nhặt ươi lấy hạt bán cho thương lái.
Tại huyện miền núi Phước Sơn (Quảng Nam) những ngày vừa qua có rất nhiều người dân đến từ nhiều địa phương khác vào các khu rừng để lấy hạt ươi. Mỗi chuyến đi lấy ươi thường tổ chức thành một nhóm 5-7 người, kéo dài khoảng một vài ngày, hiện tại đang vào chính vụ nên mỗi chuyến đi có thể thu được khoảng vài chục kg tới cả tạ ươi.

Những cây ươi giữa rừng nổi bật bởi màu đỏ của lá mùa thu hoạch
Những cây ươi giữa rừng nổi bật bởi màu đỏ của lá mùa thu hoạch

Ươi được mùa, được giá, kéo theo một đội quân thương lái đông đảo. Ch ỉcần ra đến cửa rừng là đã có người đón mua. Nhóm của chị Đinh Nghĩa (Tây Trà, Quảng Ngãi) gồm 3 người vừa bước ra khỏi cửa rừng với hai bao ươi nặng trĩu đã có người tới trả ngay 10 triệu đồng. Ươi được đội quân thương lái mua, sau đó bán lại cho các đầu nậu khác. Các chợ ươi tự phát từ đây cũng hình thành. Giá ươi tươi bán ngay tại cửa rừng dao động khoảng 180.000 đồng/kg, tính ra một tuần mỗi nhóm may mắn có thể kiếm được trên 20 triệu đồng.

Thế nhưng để có thể thu mua ươi, cuộc tranh giành mua bán ở ngay tại cửa rừng cũng khá rộn ràng. Bà T. một trong những “đầu nậu” mua bán trái ươi tại Tây Trà (Quảng Ngãi) cho biết: “Tuần trước, việc mua bán ươi diễn ra khá tấp nập. Một ngày, các đại lý tại chợ này mua được cả tạ trái ươi. Mỗi bao khoảng 50 kg thì người đi buôn cầm chắc lãi 2 triệu đồng. Các đại lý lớn mua lại chuyển đi các thành phố lớn bán với giá dao động khoảng 200 ngàn đồng/kg. Lãi nhiều nên họ giành nhau mua dữ lắm!”.

Ươi bay rụng xuống đất và được thu nhặt về
Ươi bay rụng xuống đất và được thu nhặt về

Khai thác theo kiểu tận diệt 

Tại huyện Phước Sơn (Quảng Nam), anh Hồ Văn Don (46 tuổi, người B'hnoong (nhómđịa phương thuộc dân tộc Giẻ Triêng) nhà ở xã Phước Đức thường đi nhặt ươi bay tại khu vực giáp ranh Vườn quốc gia SôngThanh. Anh Don cho biết, thời điểm này, mỗi ngày có nhiều nhóm người từ các nơi đến, mang theo dụng cụ để khai thác. Điều đáng nói là họ không chỉ nhặt hạt ươi, mà còn đốn hạ cây ươi để lấy hạt. Chỉ cần lắng tai là nghe thấy tiếng cưa máy hoạt động.

“Mỗi ngày có nhóm hạ vài cây ươi còn sống xuống để lấy hạt, bất kể hạt ươi xanh hay chín cũng đều bị gom tất. Giá ươi cao mang lại nguồn lợi lớn nên họ sẵn sàng đốn đi cả cây ươi hàng vài chục năm tuổi. Sau khi vặt hết trái, cây ươi bị bỏ nằm héo khô cùng với nhiều cây khác, “ươi tặc” lại tiếp tục đi tìm cây mới. Cứ thế, rừng ươi bị tiêu diệt gần như toàn bộ!”, anh Don buồn bã chobiết.

Trạm Bảo vệ rừng Phước Xuân (huyện Phước Sơn) phát hiện đối tượng lén lút vào tiểu khu 625 thuộc xã Phước Xuân chặt hạ cây ươi
Trạm Bảo vệ rừng Phước Xuân (huyện Phước Sơn) phát hiện đối tượng lén lút vào tiểu khu 625 thuộc xã Phước Xuân chặt hạ cây ươi

Nhiều năm qua, tình trạng chặt hạ ươi lấy hạt diễn ra thường xuyên vào mùa ươi. Nơi nào có ươi, nơi đó chỉ còn một bãi trống ngổn ngang cây ngã và những lớp lá héo khô. Điển hình như vào trung tuần tháng 6/2021, Trạm Bảo vệ rừng Phước Xuân (huyện Phước Sơn) đã phát hiện một số đối tượng lén lút vào Tiểu khu 625 thuộc xã Phước Xuân chặt hạ cây ươi. Đối tượng này khai nhận chặt cây ươi nhằm thu lượm hạt. Ban Quản lý Khu Bảo tồn đã có công văn yêu cầu các Tổ bảo vệ rừng trực thuộc tiến hành rà soát, thống kê những khu vực phân bố cây ươi trong lâm phận để có biện pháp bảo vệ. Đồng thời tăng cường công tác tuần tra, kiểm tra nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý tình trạng khai thácươi trái phép.

Nếu lực lượng chức năng không tuần tra kiểm soát thường xuyên, số lượng ươi rừng sẽ bị đốn hạn bởi những đối tượng săn ươi sẽ ngày một nhiều thêm. Một số cây những nhóm đi lấy ươi hạ chỉ kiếm được số ươi bán được khoảng vài trăm ngàn đồng nhưng tổn thất cho rừng có thể đến hàng chục triệu đồng khi nhiều cây gỗ quý xung quanh nó bị “bức tử”. Đồ nghề của những người săn ươi bằng cách chặt hạ cây ươi là những chiếc máy cưa, rựa, bao, một ít thức ăn và ai cũng thủ trong người một con dao nhọn hoắt. Họ không chỉ đối phó với rừng, với cơ quan chức năng mà còn với cả những nhóm “ươi tặc” hung hăng khác.

Hạt ươi làm thức uống, và là vị thuốc trong đông y
Hạt ươi làm thức uống, và là vị thuốc trong đông y

Theo ông Huỳnh Đức Vũ, Phó Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Phước Sơn cho biết, thời gian qua địa phương đã thành lập các tổ và phân thành nhiều nhóm nhỏ để tham gia công tác quản lý, bảo vệ. Các tổ được phân công thường xuyên vào rừng để giám sát, truy quét việc chặt phá cây ươi và các loại cây khác; một tổ khác làm nhiệm vụ chốt chặn tại các cửangõ ra vào các thôn. Bên cạnh đó, vườn quốc gia Sông Thanh cũng tăng cườngcông tác phối hợp với các xã tổ chức tuyên truyền, vận động người dân tham gia bảo vệ cây ươi; giúp người dân thấy rõ tầm quan trọng và giá trị kinh tế mang lại của cây ươi để từ đó có sự đồng thuận trong công tác bảo vệ.

Huyện Phước Sơn đã ban hành văn bản nghiêm cấm hành vi đưa dụng cụ,phương tiện vào rừng đặc dụng để chặt hạ cây ươi, khai thác, thu hái cả hạt ươi xanh, xâm hại tài nguyên rừng. Đồng thời, hướng dẫn người dân cách thức thu lượm hạt ươi bay, điền đầy đủ thông tin trên phiếu đăng ký thu lượm hạt ươi.

Một già làng ở xã Phước Xuân khi nghe tin có nhiều cây ươi vừa bị đốn hạ vừa qua đã buồn buồn: “Ngày xưa, cha ông mình cũng đi làm cái hạt ươi, nhưng chỉ chờ nó chín, rụng xuống rồi lượm đem về thôi, không ai dám đốn ngã cả cây đâu. Cái cây ươi rừng là thiêng lắm đó! Mà giờ thì người ta đốn cả cây rồi. Mùa sau làm gì còn trái nữa!”. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
Tin nổi bật trang chủ
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Dù đã trải qua bao thế hệ, dòng suối hiếu học của người Dao vẫn không ngừng tuôn chảy, từ mái nhà tranh vang tiếng ê a kinh Nôm, đến giảng đường đại học rộn ràng bước chân người trẻ. Nhưng ở thế kỷ XXI, tinh thần ham học ấy đang đối diện với những thử thách chưa từng có. Trước những giá trị cũ dần mai một, môi trường sống thay đổi, thế hệ trẻ người Dao - đặc biệt là Gen Z - đứng giữa ngã ba thời đại: tiếp nối hay đứt đoạn? hội nhập hay tan loãng? Và để truyền thống ham học tập của dân tộc không sụp đổ, điều gì là then chốt?
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 18 phút trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Phóng sự - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

Phóng sự - Thanh Hải - 1 giờ trước
Đời người, có những ký ức không thể nào quên, như là động lực, là niềm tin, là tự hào, là hãnh diện mãi mãi. Khoảnh khắc gặp Bác, khi thì ở Phủ Chủ tịch, khi lại ở quê nhà… với một cụ bà đã vượt qua hơn một thế kỷ cuộc đời, là tất cả như thế. Cụ là Nguyễn Thị Thức, 106 tuổi, ở làng Hồng Lĩnh, xã Hậu Thành, Yên Thành (Nghệ An).
70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

Tin tức - T.Nhân - N.Triều - 1 giờ trước
Tối 16/5, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành việc chuyển quân tập kết ra Bắc của cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam (16/5/1955 - 16/5/2025). Đây là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, nơi hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam rời quê hương trong niềm tin “ra đi để trở về”, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Ngày 16/5, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Tham dự hội nghị có hơn 50 đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành đại diện các tổ chức tôn giáo.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Nhịp cầu nhân ái - Tào Đạt - Sa Rây - 1 giờ trước
Ngày 16/5, tại xã Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An), Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh Trà Vinh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Trà Vinh phối hợp với Hội LHPN tỉnh Long An và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Long An đã tổ chức Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025.
Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Thời sự - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Vụ sạt lở tại công trường thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã làm 05 người mất tích và 04 người bị thương. Hiện, các nạn nhân bị thương đang được điều trị tích cực tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Lai Châu.
Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Thời sự - Trọng Bảo - 2 giờ trước
Vụ sạt lở đất tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, ngày 16/5 làm 9 người bị thương và mất tích.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Media - BDT - 2 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Ngọc - 23:08, 16/05/2025
Không chỉ làm tốt Phật sự, nhiều tăng ni và Phật tử Phật giáo ở A Lưới, TP. Huế còn chung tay với chính quyền và các ban ngành đoàn thể làm tốt công tác xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát giúp đồng bào DTTS miền biên giới ngày càng no ấm hơn.