Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Lên đỉnh Ngọc Linh mùa hoa sâm

Tiêu Dao - 18:44, 06/09/2022

Giữa lưng chừng những triền núi giăng màn, từng chùm hoa đỏ rực nổi bật trên nền đất sẫm màu và màu xanh ngút ngàn của cây lá xung quanh. Từng chùm hạt sâm trên vùng quốc bảo đung đưa theo từng cơn gió như vũ điệu của đại ngàn.

Công đoạn bảo vệ hạt sâm cũng vô cùng tỉ mỉ, cực nhọc
Công đoạn bảo vệ hạt sâm cũng vô cùng tỉ mỉ, cực nhọc

Vũ giữa điệu giữa đại ngàn

Trong miên man của núi rừng và những màn sương lãng đãng, cả vùng sâm Ngọc Linh (xã Trà Linh, Nam Trà My, Quảng Nam) lạnh buốt giữa cơn mưa rừng. Dấu chân những người trồng sâm trên vùng núi cao này rải bước trên từng thảm lá mục để vào vùng sâm. Mùa này, đang là mùa sâm chín quả để thu hoạch hạt.

Những chùm quả sâm đung đưa trong gió và sương mù đọng lại như khiêu vũ giữa trập trùng
Những chùm quả sâm đung đưa trong gió và sương mù đọng lại như khiêu vũ giữa trập trùng

Lưng chừng núi, lưng chừng trời, những cây sâm Ngọc Linh nơi này đang chín đỏ. Những chùm quả màu đỏ rực nổi bật trên nền đất mùn sẫm màu và màu xanh của cây lá xung quanh cứ đung đưa theo gió. Từng chùm quả như tấu lên những điệu vũ giữa trập trùng non núi mây ngàn. Nếu ai đó đã từng có may mắn leo lên vùng lõi của đỉnh Ngọc Linh sẽ nhận ra rằng quanh đây vẫn giữ được nguyên vẹn những cây đại thụ, những cây cổ thụ của khu rừng nguyên sinh. Những cây sâm Ngọc Linh được trồng bắt buộc phải dựa vào tán lá rừng để tránh cái nắng gay gắt, dựa vào thảm thực bì từ lá rừng rơi rụng để bám rễ, dựa vào những cơn mưa phùn rả rích quanh năm, dựa vào không khí trong lành với nhiệt độ cùng độ ẩm ổn định quanh năm và nguồn nước tinh khiết của núi rừng đế tích tụ những dược chất quý hiếm.

Sâm Ngọc Linh là loại dược liệu quý hiếm và cả hoa hay lá của sâm cũng quý không kém. Bởi, điều kiện sinh trưởng của Sâm Ngọc Linh rất đặc biệt chỉ mọc ở những nơi có độ cao từ 1500m trở lên, đất có độ mùn cao, tơi xốp và nhiều sương mù bao phủ. Chính vì thế mà hoa cũng được hấp thụ trọn vẹn tinh hoa của núi rừng với hàm lượng dưỡng chất cao. Hồ Văn Dinh, một nông dân Xơ Đăng tiết lộ, khi sâm Ngọc Linh trồng được 4 – 5 tuổi thì mới có hoa và mỗi năm chỉ nở một lần duy nhất. Vì thế, người dân luôn dự đoán thời gian để có thể hái được chính xác lúc sâm ra hoa. Theo anh Dinh, từ độ cuối tháng 7 đến tháng 10 hằng năm, cây sâm Ngọc Linh cho những chùm quả chín mọng đỏ tươi tuyệt đẹp, cũng là thời điểm người ta thu hoạch quả, hạt sâm.

Quả sâm Ngọc Linh thường mọc tập trung ở trung tâm tán lá, sau hai tháng bắt đầu chuyển từ màu xanh đến xanh thẫm, vàng lục, khi chín ngả màu đỏ. Mỗi cây sâm Ngọc Linh có 10-30 quả, trong đó mỗi quả chứa một hoặc hai hạt. Địa bàn huyện Nam Trà My (Quảng Nam) và Tu Mơ Rông, Đăk Glei (Kon Tum) cùng nằm trên dãy núi Ngọc Linh, có điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng tương đồng và là vùng có chỉ dẫn địa lý sâm Ngọc Linh. Hiện tại một số địa phương như Quảng Nam và Kon Tum đã nuôi trồng, phát triển khoảng 6.000ha sâm Ngọc Linh. Đồng thời, hai địa phương này đã đầu tư hơn 471,8 tỷ đồng để xây dựng, phát triển hạ tầng vùng sâm. Mỗi mùa ra hoa, cây cho khoảng 1 triệu hạt sâm chín. Những hạt chín được thu hoạch đa phần sẽ được giữ lại làm giống để nhân rộng diện tích vào những mùa sau.

Hạt giống làm nên những tỷ phú

Ở đỉnh Ngọc Linh số giờ trời quang, nắng đẹp trong ngày chỉ 3-4 tiếng là nhiều, mùa đông cả ngày âm âm, u u, lẩn giữa cánh rừng xanh rì cùng lớp sương mù đặc quánh là các vườn sâm Ngọc Linh. Đó là khí thiêng đất trời và rừng già Trường Sơn - Tây Nguyên, nơi khởi đầu nguồn của các con sông Trà Khúc, Thu Bồn, Vu Gia, Seperok, Đà Rằng (sông Ba), sông Tranh và vô số các con sông nhỏ khác ở miền Trung Việt Nam, Hạ Lào, Bắc Campuchia. Với những vườn sâm, mùa sâm lấy hạt là mùa không ngủ. Tối đến, khắp vùng Ngọc Linh chìm trong màn đêm và tiếng mưa rơi thầm thì. Đêm nào mọi người cũng thay phiên nhau đi kiểm tra. Bởi, với loài chuột ở vùng núi này, quả và củ sâm là món ăn khoái khẩu của chúng. Những chú chuột cắn phá quả, hạt sâm tàn bạo.

: Hạt sâm Ngọc Linh rất đắt, và ít khi bán ra ngoài thị trường mà chủ yếu để nhân giống
Hạt sâm Ngọc Linh rất đắt, và ít khi bán ra ngoài thị trường mà chủ yếu để nhân giống

Đến mùa thu hoạch quả sâm, chùm quả trước đó đã được bọc bằng hộp nhựa có đục lỗ hoặc túi lưới để bảo vệ trước thời tiết khắc nghiệt cũng như sự phá phách của những loài chim chuột. Anh Hồ Văn Dêm (người Xơ Đăng, ở nóc Con Pin, xã Trà Linh), nhân viên tại Trạm dược liệu Trà Linh thuộc Trung tâm Phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu Quảng Nam cho biết, chất lượng hạt giống sâm Ngọc Linh là một trong những yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình nảy mầm và tỷ lệ hình thành cây giống. Số hạt sâm được dùng làm nguồn giống để nhân rộng diện tích trồng sâm cho các mùa sau. Điều đặc biệt, do mang trong mình nhiều công dụng đặc trưng về mặt dược liệu, những hạt sâm Ngọc Linh quý hiếm rất có giá trị trên thị trường. Người dân nơi đây mà phần lớn là người Xơ Đăng cũng như những công ty chuyên trồng và sản xuất sâm Ngọc Linh cũng hiếm khi bán hạt ra ngoài. Họ chủ yếu giữ gìn và ươm mầm hạt sâm quý để làm giống cho những mùa sau. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay, hoa và lá của loại sâm được ví là “quốc bảo của Việt Nam” bất ngờ được rao bán tràn ngập thị trường. Trên mạng xã hội, chỉ cần gõ “hoa sâm Ngọc Linh” hay “lá sâm Ngọc Linh” ngay lập tức cho ra hàng trăm kết quả. Bất ngờ hơn, giá của những mặt hàng này vô cùng rẻ. Như loại hoa sâm đã kết quả khá to, được bán với giá từ 5 đến 8 triệu đồng.

Để bảo vệ quả và hạt, phải dùng hộp nhựa hoặc túi lưới để ngăn chim chóc, chuột rừng ăn quả
Để bảo vệ quả và hạt, phải dùng hộp nhựa hoặc túi lưới để ngăn chim chóc, chuột rừng ăn quả

Trên thị trường, có loại hạt hoa sâm Ngọc Linh được rao bán với giá từ 5-8 triệu đồng/kg, lá hoa sâm tươi giá từ 1,5-3 triệu đồng/kg. Mức giá này được cho là siêu rẻ, khiến nhiều người không khỏi giật mình đặt câu hỏi về nguồn gốc cũng như chất lượng của loại hàng này. Nói về điều này, ông Hồ Văn Du, người có vườn sâm lớn trên xã Trà Linh khẳng định không thể có chuyện bán lá sâm và hạt sâm rẻ như vậy được. Với người dân và cả những công ty trồng sâm Ngọc Linh, không chỉ củ sâm, mà lá và hạt sâm cũng quý như chính tính mạng của mình vậy. Ông Hồ Văn Du cho biết mỗi nhánh cây sẽ có một bông hoa. Tuy nhiên, cây sâm Ngọc Linh thường chỉ có một nhánh, rất ít cây có 2-3 nhánh. Thế nên, lượng hạt lại càng ít.

Anh Trần Xuân Huấn (37 tuổi, trạm phó Trạm dược liệu Trà Linh) cho biết, mỗi mùa trạm thu hoạch khoảng 80.000 quả, hạt sâm. Hiện giá bán bình quân trên thị trường tầm 70.000-100.000 đồng/hạt. Mỗi lon khoảng 1.000 hạt thì giá cũng ngót 100 triệu đồng, hoảng 2.000 hạt sẽ được 1kg. Trên thị trường, giá hạt giống sâm Ngọc Linh vô cùng đắt đỏ, lên tới 240 triệu đồng/kg. Vậy nên, mùa hoa đậu quả người dân thường dùng lưới bọc hoa bảo vệ hạt để thu hoạch làm giống, không ai hái hoa hay mang hạt đem bán với giá rẻ như vậy.

Sau khi thu hoạch hạt sâm, là công đoạn ươm giống để tạo nên loại sâm tốt nhất Việt Nam
Sau khi thu hoạch hạt sâm, là công đoạn ươm giống để tạo nên loại sâm tốt nhất Việt Nam

Trạm dược liệu Trà Linh thuộc Trung tâm Phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu Quảng Nam nằm chót vót trên đỉnh núi Ngọc Linh, xã Trà Linh, huyện Nam Trà My, tỉnh Quảng Nam. Nơi đây có vườn sâm Ngọc Linh rộng hơn 50ha với 250.000 cây, được coi là vườn sâm gốc quý giá lớn nhất của tỉnh này, nơi cung cấp nguồn giống cho người dân và doanh nghiệp trồng. Thường khi trồng sâm Ngọc Linh sinh trưởng trong tự nhiên, nhiều nhà vườn hay trồng cây sâm giống quanh các gốc cây cổ thụ trong vườn để lấy bóng râm và mùn tự nhiên. Những người Xơ Đăng tự trồng, hoặc các nhân viên của Trạm dược liệu Trà Linh mùa này đang tất bật cho vụ gieo giống sâm mới. Mỗi người một việc, người hái những hạt sâm chín mọng đỏ chót, người làm đất, người gieo hạt vào những khuôn đất, người chăm sóc những cây sâm mới được trồng… tất cả đều mong những hạt cây lớn dần lên, phủ khắp trên những sườn núi giăng màn này, để đời sống người dân giàu có hơn, quốc bảo của Việt Nam nhiều hơn nữa và mang lại giá trị lớn hơn khi mang ra với thị trường quốc tế.

Theo kế hoạch, mục tiêu cụ thể đến năm 2030, Việt Nam sẽ có khoảng 200.000ha trồng sâm tại các tỉnh: Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Lâm Đồng, Nghệ An, Lai Châu và Lào Cai. Đồng thời, xây dựng, đầu tư phát triển vùng nguyên liệu trồng sâm Việt Nam tập trung tại các tỉnh: Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Lai Châu, Lâm Đồng và Nghệ An, với diện tích khoảng 27.390ha…

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.