Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

Làng giấy dó vào mùa

Vân Khánh - 16:01, 22/01/2021

Hai tay nắm chắc hai sợi dây thừng cột vào nóc nhà để làm điểm tựa, anh Dương Tiến Son ở thôn Thanh Sơn, thị trấn Việt Quang, huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang dùng đôi chân chai lì, ra sức nhồi đống tre non thành bột để làm giấy dó. Mặc dù chỉ là nghề phụ, nhưng công việc này đang đem lại lợi nhuận hàng trăm triệu đồng/vụ cho người dân vùng cao, nhất là thời điểm Tết nguyên đán đang cận kề.

Bà Lê Thị Kim Dung - một người dân thôn Thanh Sơn đã rất vui mừng vì chưa bao giờ giấy gió mất giá.
Bà Lê Thị Kim Dung - một người dân thôn Thanh Sơn đang thực hiện công đoạn làm giấy dó

Nhồi tre thành giấy

Thôn Thanh Sơn - thôn duy nhất của huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang còn giữ được nghề làm giấy dó truyền thống . Những năm trước đây, cứ đến tháng 01 âm lịch hàng năm, là kết thúc đợt làm giấy dó, nhưng năm nay trong mỗi ngôi nhà sàn đều vọng ra nhịp chân bồm bộp nhồi những mẻ tre, vầu thành bột để làm giấy nhằm kịp đáp ứng các đơn đặt hàng đến từ khắp các tỉnh phía Bắc...

Làng nghề giấy dó có lịch sử non 100 năm, từ cái thời ông Triệu Dùn Phin – ông tổ nghề giấy nghĩ ra cách làm giấy dó từ rơm khô và tre, vầu non. Ban đầu, ông Phin chỉ làm giấy để phục vụ nhu cầu cúng bái trong gia đình, dòng họ, khoảng năm 1925, ông Phin đã dạy nghề cho một số gia đình ngoài dòng họ Triệu để đổi lấy trâu, bò, lợn và thóc lúa để ăn. Về sau, phong trào làm giấy dó ở thôn Thanh Sơn ngày càng phát triển, hầu như tất cả các hộ dân trong thôn đều tham gia phong trào làm giấy dó.

Theo các cụ cao tuổi trong thôn Thanh Sơn, thì cứ vào dịp tháng 2 - 3 âm lịch hàng năm, khi những cây vầu non bắt đầu ra lá non, cũng là lúc hàng chục hộ dân trong làng lên rừng chặt vầu. Chặt vầu non càng tốt, nếu chặt chậm, vầu già đi sẽ không thể làm được giấy.

Khi mang vầu về, người dân chặt vầu ra từng đoạn dài khoảng 1m, chẻ thành 4 miếng rồi bó thành từng bó đem xuống ao ngâm với nước vôi trong. Quá trình ngâm vầu phải mất ít nhất 2 tháng. Sau đó, vầu được vớt ra ngâm với nước lã sạch 1 tháng nữa để cây vầu mềm nhũn. Khi làm giấy, người dân sẽ vớt vầu ra từng cái bể có hình lòng máng dài khoảng 2m, rộng 1m và dùng chân nhồi cho đến khi cây vầu nát thành bột.

Anh Dương Tiến Son cho biết, để nhồi một mẻ vầu tơi thành bột, thì một người phải làm liên tục từ một đến hai ngày. Nhồi vầu xong lại phải lên rừng  chặt cây keo - một loại cây có nhựa về nhà ngâm khoảng nửa tháng để nhựa cây keo hòa tan vào nước, sau đó đổ bột vầu vào nước ngâm cây keo khoắng đều. Trộn bột giấy với nhựa keo xong, thì nước đó sẽ được cho vào một cái khuôn làm bằng gỗ và tre. Khi làm giấy, người dân sẽ xếp thành từng tệp, mỗi tệp chỉ làm khoảng 80 thiếp giấy- ứng với quan niệm về sự may rủi của người Dao từ xa xưa.

Thôn Thanh Sơn – thôn duy nhất của huyện Bắc Quang, tỉnh Hà Giang còn giữ được nghề làm giấy gió truyền thống
Người dân thôn Thanh Sơn duy trì nghề làm giấy dó truyền thống

Chưa bao giờ mất giá

Anh Phàn Sành Châm, một hộ gia đình làm giấy bản lâu năm dẫn chúng tôi vào một ngôi nhà kho chứa giấy dó. Những tệp giấy mới xếp thành từng chồng cao ngất đến tận nóc nhà. Tôi hỏi “Ở cái nơi xa xôi như thế này thì giấy dó bán cho ai? Làm ra nhiều thế biết bao giờ mới bán hết?”. Anh Châm tỏ ra tự hào trả lời: “Đây là kho giấy mình làm chung với nhà thằng em vợ. Ở cái bản này, có gần trăm nhà làm giấy chứ đâu chỉ riêng nhà tôi. Kho giấy của những nhà khác có khi còn to hơn của anh em nhà tôi ấy chứ. Mà loại giấy dó này chưa bao giờ mất giá, vì nó được xem như một loại vàng mã phục vụ đời sống tâm linh của bà con các DTTS khu vực phía Bắc. Mỗi năm, một hộ dân tộc Dao tiêu tốn khoảng chục tệp giấy dó, nếu tính rộng ra hết các tỉnh phía Bắc, thì khối lượng giấy dó tiêu thụ sẽ rất lớn”.

Trong lúc anh Châm đang trò chuyện cùng chúng tôi, một chiếc ô tô tải cỡ nhỏ rú ga phi thẳng đến kho chứa giấy dó và đỗ xịch trước cửa. Anh Lý Ngọc Minh - một lái buôn giấy dó hồ hởi khoe với chúng tôi: “Mặt hàng giấy dó bán ở hầu hết các tỉnh miền núi phía Bắc – nơi có đông đồng bào dân tộc như Dao, Tày, Thái, Nùng... sinh sống. Cứ chỗ nào có đồng bào Thái, Nùng, Tày, Dao... là ở đó có giấy dó Thanh Sơn.

Giấy dó được sử dụng nhiều trong mùa Xuân – mùa có nhiều lễ hội nhất trong năm. Hiện, sản phẩm của làng Thanh Sơn làm ra không đủ để đáp ứng nhu cầu thị trường. Hơn 10 năm đi buôn giấy dó, chưa bao giờ tôi thấy loại giấy này mất giá và cũng chưa bao giờ bị thua lỗ”.

Theo báo cáo của Phòng Nông nghiệp huyện Bắc Quang thì ở thôn Thanh Sơn có 54 hộ dân làm giấy dó (giấy bản). Đây chỉ là nghề phụ trong năm nhưng đem lại khoản thu nhập trên 1,3 tỷ đồng/năm. Thời gian tới, UBND huyện sẽ mở rộng nghề làm giấy dó sang một số thôn bản khác của người Dao ở sườn Tây Côn Lĩnh nhằm tìm hướng đi hiệu quả trong phát triển kinh tế cho bà con các dân tộc ở Bắc Quang

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Gốm cổ Sa Huỳnh hồi sinh

Gốm cổ Sa Huỳnh hồi sinh

Quảng Ngãi được xem là cái nôi của Văn hóa Sa Huỳnh. Đối với cư dân Sa Huỳnh, đồ gốm đóng vai trò quan trọng trong cuộc sống hàng ngày và sinh hoạt tâm linh. Chính vì thế, gốm Sa Huỳnh đã có một thời vàng son, phát triển rực rỡ. Trải qua hàng ngàn năm, nghề gốm cổ Sa Huỳnh “lụi” dần và có nguy cơ bị mai một. Để bảo tồn nghề truyền thống của cha ông, chính quyền địa phương cùng những người thợ làm gốm yêu nghề đã cố gắng níu giữ nhằm phục dựng và hồi sinh dòng gốm cổ.
Tin nổi bật trang chủ
OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

OCOP – nâng tầm sản phẩm nông nghiệp xứ Nghệ

Kinh tế - An Yên - 2 giờ trước
Thành công sau 5 năm xây dựng Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) ở Nghệ An, không chỉ là 558 sản phẩm OCOP được công nhận (520 sản phẩm 3 sao, 37 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao); mà hơn hết là đã góp phần thay đổi tư duy, nhận thức của mỗi người dân, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của mỗi vùng đất… để những sản phẩm nông nghiệp được nâng tầm.
Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Về Khánh Sơn đắm say với thanh âm đàn đá

Sắc màu 54 - T.Nhân - 3 giờ trước
Đàn đá là nhạc cụ độc đáo có từ lâu đời của đồng bào DTTS huyện Khánh Sơn (Khánh Hòa). Mới đây, bộ đàn đá Khánh Sơn đã được công nhận là bảo vật Quốc gia tạo ra niềm vui lớn cho cộng đồng người Raglai. Tỉnh Khánh Hoà đang lên kế hoạch đưa du lịch văn hóa trở thành một trong các sản phẩm chủ đạo thu hút du khách trong nước, quốc tế.
Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Thành công từ nuôi lợn trong hang đá

Kinh tế - Hà Việt Lâm - 3 giờ trước
Học xong cấp 3, anh Đinh Văn Sơn ở xóm Sơn Lập, xã Cao Sơn, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình từng đi làm thuê nhiều nơi để kiếm sống. Cuộc sống nay đây mai đó, luôn trong cảnh thiếu trước hụt sau. Sau khi bàn với vợ, Sơn quyết định về quê lập nghiệp bằng việc làm chuồng nuôi lợn rừng và lợn bản địa.
Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Sẻ chia khó khăn với trẻ em DTTS có hoàn cảnh khó khăn khu vực biên giới

Nhịp cầu nhân ái - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Bộ đội Biên phòng tỉnh Lào Cai vừa tổ chức ra mắt mô hình “Mẹ đỡ đầu” cho các em học sinh có hoàn cảnh khó khăn, là con em đồng bào DTTS ở khu vực biên giới.
Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Bắc Giang tập huấn chính sách pháp luật về đất đai cho đồng bào DTTS

Tin tức - Mạnh Cường - 3 giờ trước
Thực hiện Tiểu dự án 4, Dự án 5, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719), Ban Dân tộc tỉnh Bắc Giang đã phối hợp UBND huyện Lục Ngạn tổ chức 15 lớp tập huấn “Nội dung cơ bản, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho hộ gia đình, cá nhân trong chính sách pháp luật về đất đai vùng đồng đồng bào DTTS và miền núi”.
Tin trong ngày - 18/3/2024

Tin trong ngày - 18/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 18/3, có những thông tin đáng chú ý sau: 50 triệu tin nhắn rác, 50.000 thuê bao lừa đảo bị chặn mỗi tháng. Số hóa gần 10.000 cây sầu riêng tại Đắk Lắk . Người truyền dạy tri thức dân gian dân tộc Dao cho lớp trẻ. Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Lào Cai đã giải ngân được gần 1.000 tỷ đồng vốn đầu tư công

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Theo báo cáo của Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai, tính đến ngày 15/3, giá trị giải ngân vốn đầu tư công của tỉnh đạt 910 tỷ đồng, bằng 18% kế hoạch giao năm 2024.
Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Thanh Hóa: Công bố Lễ hội “Sết Boóc Mạy” là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Sắc màu 54 - Hà Khải - 3 giờ trước
Ngày 17/3, UBND huyện Như Thanh (tỉnh Thanh Hoá) đã long trọng tổ chức Lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch về việc công nhận Lễ hội “Sết Boóc Mạy” xã Cán Khê là Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Hướng tới Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần thứ IV năm 2024: Tiếp tục khơi thông động lực phát triển vùng đồng bào DTTS

Trang địa phương - Như Tâm - 3 giờ trước
Cùng với các địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi trên cả nước, tỉnh Kiên Giang đang tích cực triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu các DTTS cấp huyện, cấp tỉnh lần thứ IV- năm 2024. Là tỉnh duy nhất khu vực Đồng bằng sông Cửu Long có biên giới đất liền, biển và hải đảo, cũng là tỉnh có đông đồng bào DTTS sinh sống; tỉnh Kiên Giang xác định, đây là đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng, từ đó tiếp tục khơi dậy quyết tâm của cả hệ thống chính trị và ý chí của đồng bào các dân tộc, đóng góp vào sự phát triển bền vững vùng đồng bào DTTS của tỉnh. Báo Dân tộc và Phát triển đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Lưu Trung, Phó Chủ tịch UBND tỉnh - Trưởng Ban Chỉ đạo Đại hội đại biểu các DTTS tỉnh Kiên Giang lần IV năm 2024, xung quanh nội dung này.
Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Hậu Giang: Phá thành công một chuyên án làm tiền giả lớn

Pháp luật - Tào Đạt - Thế Phong - 3 giờ trước
Tối 18/3, phòng An ninh điều tra Công an tỉnh Hậu Giang cho biết vừa phối hợp các phòng nghiệp vụ phá thành công chuyên án “Làm, tàng trữ, lưu hành tiền giả” liên tỉnh, thu giữ số lượng lớn tiền giả tương đương hơn 640 triệu đồng.
Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Quảng Ngãi: Đổi mới cách làm đối với sản phẩm OCOP

Kinh tế - T.Nhân-H.Trường - 3 giờ trước
Quảng Ngãi vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) năm 2024. Theo đó, tỉnh yêu cầu đổi mới cách làm đối với các sản phẩm OCOP như tập trung phát triển các sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống gắn với lợi thế, tiềm năng của địa phương, các sản phẩm được thị trường ưa chuộng và đón nhận.