Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Khi y tế cơ sở mất vai trò “gác cổng”

PV - 09:58, 05/09/2018

Mạng lưới y tế cơ sở có vai trò “gác cổng” trong chuỗi hoạt động chăm sóc sức khỏe cho nhân dân. Nhưng khi y tế cơ sở không làm tròn vai trò này thì cuộc sống của người nghèo-nhất là đồng bào DTTS, sinh sống ở vùng sâu, vùng xa càng thêm chật vật.

y tế cơ sở mất vai trò gác cổng Chăm sóc sức khỏe ban đầu, phát hiện bệnh sớm cũng là một cách để đồng bào DTTS giảm nghèo. (Ảnh minh họa)

 

Đi khám bệnh vui như đi hội

Ngày 13/1/2018, Trạm Y tế xã Tam Hợp (huyện Tương Dương, Nghệ An) nhộn nhịp hơn hẳn khi Đoàn công tác của Bệnh viện Đa khoa TP. Vinh tổ chức hoạt động thăm khám và cấp phát thuốc miễn phí cho bà con. Hay tin, hàng trăm người dân trong xã đã háo hức đến khám; quanh năm lam lũ lo cái mặc, cái ăn nên nhiều người không có cơ hội thăm khám sức khỏe.

Bà Xồng Y Mô, đến từ bản Pà Lõm cho hay, năm nay đã 52 tuổi nhưng đây là lần thứ hai bà mới đi khám bệnh. Lần thứ nhất cách đây cũng mấy năm, do cái đầu gối đau quá nên bà phải xuống bệnh viện huyện để khám. “Lần này, nghe Trưởng bản nói có bác sĩ dưới xuôi lên khám miễn phí nên dù xa (bản Phà Lõm cách trung tâm xã gần 30km-Pv) tôi quyết tâm đi bằng được”.

Đặc biệt hơn là trường hợp của em Vừ Bá Hùa, nhà ở bản Huồi Sơn, năm nay đã 18 tuổi nhưng cơ thể như trẻ mới lên 10. Gia đình khó khăn nên Hùa mới được đi khám sức khỏe một lần duy nhất vào năm 2003. Từ đó đến nay, mặc dù ốm yếu nhưng Hùa chưa đi khám thêm một lần nào để kiểm tra sức khỏe.

Cũng như bà Mô, em Hùa, rất nhiều trường hợp người dân ở xã Tam Hợp không có điều kiện để đến cơ sở y tế khám bệnh thường xuyên. Toàn xã có 498 hộ thì có đến 239 hộ nghèo (chiếm tỷ lệ 48%).

Theo bà Lương Thị Đạo, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Hợp, việc người dân trên địa bàn không được chăm sóc sức khỏe ban đầu là một thực tế tồn tại lâu nay. Đời sống của người dân còn rất khó khăn; hơn nữa, xã cách trung tâm huyện hàng chục cây số, đường sá đi lại rất khó khăn nên người dân không thể thường xuyên đến bệnh viện huyện để thăm khám.

“Trạm Y tế xã cũng đã được đầu tư nhưng hiện xuống cấp; riêng phòng sản 2 năm không sử dụng được. Dù đóng vai trò quan trọng đối với việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho dân, nhưng như thực trạng hiện nay thì Trạm không thể đáp ứng được”, bà Đạo cho hay.

Cũng như Trạm Y tế xã Tam Hợp, hàng nghìn trạm y tế cấp xã trên cả nước hiện nay chưa “tròn vai” trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân. Dù đã được đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị phục vụ khám, chữa bệnh nhưng tình trạng trạm y tế “vắng như chùa bà Đanh” không còn là chuyện hiếm.

Tại Hội nghị trực tuyến nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tuyến xã tổ chức ngày 06/7/2018, ông Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết, cả nước hiện có hơn 12.000 trạm y tế. Tuy nhiên, thực tế trạm y tế rất vắng vẻ; trung bình mỗi trạm một ngày chỉ khám 10-15 bệnh nhân, có nơi chỉ một vài người.

Mất vai trò “gác cổng”!

Nhận định của ông Khuê càng có thêm cơ sở vững chắc khi Bảo hiểm Xã hội Việt Nam công bố số liệu về tỷ lệ người dân khám, chữa bệnh theo tuyến. Theo đó, nếu như năm 2014, tỷ lệ người dân khám, chữa bệnh tại tuyến xã là gần 30% thì năm 2017 chỉ còn gần 20% và 6 tháng đầu năm 2018 chỉ còn 18%. Điều này có nghĩa là người dân ngày càng “vượt tuyến” để khám, chữa bệnh.

Với quy định thông tuyến trong khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT, rất nhiều bệnh nhân sẵn sàng vượt đường sá xa xôi để lên tuyến trên, thậm chí với những loại bệnh lý rất đơn giản. Dù không mất viện phí (được BHYT chi trả) nhưng chi phí ăn nghỉ trong thời gian điều trị cũng là một khoản không nhỏ đối với người nghèo; trong khi nếu như thăm khám ở trạm y tế xã thì không mất quá nhiều chi phí.

Ông Lê Văn Phúc, Phó Trưởng ban phụ trách Ban thực hiện chính sách bảo hiểm y tế (Bảo hiểm xã hội Việt Nam) lấy dẫn chứng: như một người bị bệnh tăng huyết áp điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai một tháng thì chi phí hết khoảng 1-1,5 triệu đồng; trong khi đó ở ngay tại trạm y tế xã chỉ hết khoảng 250-300 nghìn đồng và người ta vẫn đảm bảo, duy trì được thuốc uống, đảm bảo được tư vấn. Nhưng người bệnh vẫn “nói không” với trạm y tế.

Việc các trạm y tế xã không phát huy được vai trò trong chăm sóc sức khỏe ban đầu cho nhân dân đang làm lãng phí một nguồn lực không nhỏ. Cùng với nguồn lực đầu tư cơ sở hạ tầng, trang thiết bị thì mỗi năm, ngân sách vẫn bảo đảm chi thường xuyên cho các Trạm Y tế xã.

Số liệu của Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho thấy, tỷ lệ chi cho y tế xã so với tổng chi sự nghiệp y tế theo đầu dân tăng từ 24,8% năm 2015 lên 25,3% năm 2016 và 30,7% năm 2017. Còn theo tính toán của các địa phương, chi lương và hành chính của trạm y tế tuyến xã đã chiếm khoảng 25% tổng chi sự nghiệp y tế.

Nhưng quan trọng hơn, khi trạm y tế không làm tròn vai trò “gác cổng” trong chăm sóc sức khỏe nhân dân sẽ khiến cho công tác xóa đói giảm nghèo càng thêm trầy trật. Theo GS.TS Phạm Mạnh Hùng, nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế, bệnh tật là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nghèo đói.

Vấn đề này cũng đã được Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhìn nhận. Bà cho rằng, đối người nghèo nếu bị ốm thì sẽ rất khó khăn trong thoát nghèo. Nếu người cận nghèo ốm một trận thì có thể thành người nghèo, như vậy một vùng cộng đồng để nhiều bệnh tật và nghèo đói thì khó có thể phát triển được kinh tế-xã hội.

Thực tế nêu trên cho thấy, một nền y tế tốt không chỉ khám, chữa bệnh tốt, mà còn không được làm nghèo người dân thông qua chi phí khám chữa bệnh cao. Bởi vậy, y tế nói chung và y tế cơ sở nói riêng phải được gắn kết và tích hợp chặt chẽ trong mục tiêu quốc gia xóa đói giảm nghèo, xây dựng nông thôn mới.

Cả nước hiện có hơn 12.000 trạm y tế. Tuy nhiên, thực tế trạm y tế rất vắng vẻ; trung bình mỗi trạm một ngày chỉ khám 10-15 bệnh nhân, có nơi chỉ một vài người”.Ông Lương Ngọc Khuê,  Cục trưởng Cục Quản lý  Khám chữa bệnh (Bộ Y tế)

SỸ HÀO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.