Dâng hương miếu Ông, miếu Bà tại Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai là nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc Nùng. (Ảnh Lễ hội năm 2024)Năm nay, chợ Phong Lưu Khâu Vai bước sang tuổi 106. Mối tình của chàng Ba và nàng Út ngày nào giờ đã trở thành huyền thoại, như một minh chứng cho ý chí và sức mạnh vươn lên của người dân nơi đây. Trên mảnh đất Khâu Vai khô cằn, đầy nắng gió, con người đã bền bỉ chinh phục thiên nhiên, biến nơi đây thành một vùng đất thơ mộng và giàu sức sống.
Những ngày cuối tháng Ba dương lịch, Khâu Vai khoác lên mình màu xanh của ngô, của cây lanh và cây rừng, phủ lên những triền đá tai mèo một sức sống mới. Hoa cải vàng vừa hết vụ đã nhường chỗ cho hoa gạo đỏ rực, hoa sao nhái, hoa cúc, hoa tam giác mạch mảnh mai, phớt hồng chen chúc nở trên đá. "Đá nở hoa" – vẻ đẹp kỳ diệu ấy là minh chứng cho nghị lực phi thường và sức sống mãnh liệt của đồng bào vùng Cao nguyên đá.
Mảnh đất Khâu Vai hùng vĩ là điểm hẹn của tình yêu đôi lứa.Ngược dòng thời gian, mười năm trước, con đường từ thị trấn Mèo Vạc đến xã Khâu Vai còn xa xôi, ghập ghềnh khó đi. Thế nhưng, mỗi dịp lễ hội, con đường ấy dường như chẳng thể ngăn nổi bước chân của những người yêu chợ. Từ già trẻ, gái trai, ai nấy đều háo hức tìm về phiên chợ Phong Lưu – nơi gặp gỡ, hẹn hò, nơi để trút bầu tâm sự, sẻ chia những buồn vui của cuộc sống. Đó cũng là nơi con người xích lại gần nhau hơn, thấu hiểu và gắn bó hơn.
Nét độc đáo của chợ vùng cao nằm ở chỗ: người ta không chỉ đến chợ để mua bán, mà còn để "chơi chợ", để gặp gỡ và hẹn hò. Qua những chén rượu ngô nồng ấm, những lời ca tiếng hát vang lên giữa chợ như kéo mọi người xích lại gần nhau hơn. Giữa vòng xoáy của kinh tế thị trường, chợ vùng cao vẫn giữ được bản sắc riêng, trở thành điểm hẹn văn hóa, thu hút du khách thập phương tìm đến khám phá và trải nghiệm.
Các nghệ nhân dân tộc Nùng thôn Khâu Vai, xã Khâu Vai tích cực chuẩn bị sản phẩm tham gia trưng bày tại Lễ hội.Chợ Phong Lưu Khâu Vai là phiên chợ độc nhất vô nhị, nơi tình cảm được nâng niu và trân trọng. Mỗi năm, chợ chỉ họp duy nhất một lần vào ngày 27 tháng Ba âm lịch. Ai lỡ hẹn, lòng lại canh cánh chờ đến mùa chợ năm sau. Bởi đâu phải lúc nào cũng có cơ hội để gặp lại người xưa, để sống lại những rung động của một thời tuổi trẻ.
Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai năm nay có chủ đề: “Khâu Vai ngày trở lại”. Lễ hội sẽ diễn ra từ ngày 22 - 24/4/2025 (tức ngày 25-27/3 âm lịch) với quy mô cấp tỉnh, bao gồm nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc, như: Thi trình diễn trang phục các dân tộc; trình diễn thổi khèn Mông; trình diễn múa kiếm của dân tộc Giáy xã Nậm Ban; múa, nhảy lửa của dân tộc Lô Lô xã Xín Cái; múa trống đồng, múa kéo nhị, điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô thị trấn Mèo Vạc; múa trống của dân tộc Giáy, thôn Nà Trào, xã Tát Ngà; hát dân ca dân tộc Nùng, xã Khâu Vai; hát đối giao duyên của dân tộc Nùng, Giáy; các trò chơi dân gian, như: Thi leo cột chinh phục tình yêu, tung còn giao duyên, đánh yến, ném pao, địu nước, bắn nỏ, giã bánh giày, thi chim Hoạ mi hót…
Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai là cơ hội để các dân tộc, trong đó có dân tộc Dao đến giao lưu trải nghiệm Ngoài ra, đến với Lễ hội, du khách sẽ được tham dự Giải Việt dã - Du lịch xanh và tham gia các hoạt động trải nghiệm ẩm thực, văn hoá truyền thống tại Làng văn hoá du lịch cộng đồng dân tộc Lô Lô thôn Sảng Pả A, thị trấn Mèo Vạc; Làng văn hoá du lịch cộng đồng dân tộc Mông thôn Pả Vi Hạ, xã Pả Vi; trải nghiệm văn hoá chợ đêm, đi thuyền ngắm cảnh trên lòng hồ Thuỷ điện Nho Quế 1 và chụp ảnh tại thung lũng hoa Mê cung đá xã Khâu Vai…
Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai năm 2025 đang đến gần. Hãy gác lại những phiền muộn, trở về Khâu Vai để cảm nhận vẻ đẹp đích thực của tình yêu đôi lứa, nơi tình yêu và ký ức hòa quyện trong hơi thở của đá, của hoa và của lòng người…
Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai là dịp để các đôi nam nữ người DTTS hò hẹn, tìm hiểu nhau.
Đến Lễ hội chợ Phong Lưu Khâu Vai, du khách sẽ có cơ hội tham gia Lễ cầu duyên – một nghi thức thiêng liêng mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào vùng cao.
