Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Hương ước với sự phát triển vùng DTTS Quảng Bình

Khánh Ngân - 00:16, 12/08/2024

Ngoài dân tộc Kinh, Quảng Bình còn có 2 DTTS là Chứt và Bru Vân Kiều sinh sống. Những năm gần đây, phong trào xây dựng hương ước ở các bản làng vùng DTTS ở Quảng Bình ngày càng phát triển và lan tỏa, tác động tích cực đến đời sống đồng bào. Từ các hương ước, nhiều hủ tục ở vùng DTTS được bài trừ, người dân cùng nhau đoàn kết, xây dựng cuộc sống mới.

Đồng bào Chứt ở Mò O Ồ Ồ đã trồng được lúa nước để chủ động về lương thực
Đồng bào Chứt ở Mò O Ồ Ồ đã trồng được lúa nước để chủ động về lương thực

Lập hương ước đẩy lùi hủ tục

Là bản gần đường biên giới Việt - Lào, Mò O Ô Ồ xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, có 75 hộ đồng bào Chứt sinh sống. Do địa hình biệt lập, khó giao thương, giao lưu nên đồng bào ở Mò O Ồ Ồ gắn liền với nền sản xuất "tự cung, tự cấp" qua nhiều thế hệ. Hệ lụy kéo theo là tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; thất học; đói nghèo và cả chuyện say xỉn rượu quên cả nương rẫy…; Ấy là câu chuyện của những thập niên trước ở Mò O Ồ Ồ.

Giờ đây, Mò O Ồ Ồ đã khác xưa. Chuyện bắt đầu từ bản hương ước được Chi bộ bản chủ trì sơ thảo và Nhân dân đồng tình thông qua 2 năm trước (từ năm 2022 - PV). Hương ước gồm 3 nội dung chính: Một là cấm rượu bia; Hai là cấm tảo hôn và ba là chăm lo việc học của con em. Mỗi ý cấm đều gắn với các chế tài, hình phạt cụ thể. Ví dụ: “Say sỉn lần 1 nhắc nhở tuyên truyền để rút kinh nghiệm, lần sau tái phạm phạt tiền đưa vào quỹ bản… Đối với tảo hôn, cán bộ bản không được bao che mà báo ngay cho cán bộ tư pháp xã để xử lý theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình. 

Ngoài ra, gia đình có con em tảo hôn sẽ không được bản đưa vào bình bầu danh hiệu hộ gia đình văn hóa. Còn đối với việc học, hương ước quy định cấm các gia đình vận động hoặc ép buộc con cái bỏ học. Ngược lại, tuyên dương những gia đình có con em đi học đúng tuổi, đỗ đạt cao…

Bí thư Chi Bộ bàn Mò O Ồ Ồ - ông Cao Xuân Long chia sẻ: “Từ ngày bản có hương ước và được tuyên truyền mạnh mẽ, chuyện say rượu, bia ở bản đã giảm hẳn. Cùng với đó, từ năm 2022 đến nay, ở bản Mò O Ồ Ồ không còn trường hợp nào tảo hôn. Chuyện hôn nhân cận huyết thống cũng được xóa triệt để".

Trong khu rừng nguyên sinh ở bản Ông Tú (xã Trọng Hóa) quản lý có rất nhiều cây gỗ lớn
Trong khu rừng nguyên sinh ở bản Ông Tú (xã Trọng Hóa) quản lý có rất nhiều cây gỗ lớn

Hương ước về bảo vệ rừng cũng đã giúp bản Ông Tú, xã Trọng Hóa đạt danh hiệu bản tiêu biểu trong công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng ở tỉnh Quảng Bình. Chuyện bắt đầu từ năm 1994, Già làng, Trưởng bản, Bí thư Chi bộ và đồng bào ở bản Ông Tú ngồi lại với nhau xây dựng hương ước giữ rừng.

Nội dung hương ước quy định, khi vào rừng đốt ong xong phải dập tắt lửa hoàn toàn, lấy củi không được chặt cây sống, tận thu cành ngọn mà phải lấy củi khô, người dân không được đốt rừng làm nương rẫy, không đốt rẫy, xử lý thực bì gần rừng. Bản còn mời cán bộ xã, cán bộ Kiểm lâm lên tuyên truyền Luật Bảo vệ và phát triển rừng, hướng dẫn bà con cách chăm sóc cây và phòng cháy chữa cháy rừng.

Anh Hồ Thay ở bản Ông Tú, xã Trọng Hóa cho biết: Công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng được kế thừa từ trước, trong hương ước giữ rừng của bản . Người dân bản Ông Tú nhận thức rõ vai trò, vị trí của rừng rất quan trọng trong đời sống của người dân, bảo vệ rừng chính là bảo vệ đời sống của người dân. Vì vậy, người dân không tự ý chặt phá, đốt rừng làm nương rẫy, không phá rừng; nhờ vậy mà hàng trăm héc ta rừng nguyên sinh được dân bản bảo vệ, phát triển tốt, chưa xảy ra vụ cháy nào ở khu vực rừng được dân bản Ông Tú bảo vệ.

Đến nay, 7/7 thôn, bản ở xã vùng cao Tân Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình) đã quy hoạch chuồn trại chăn nuôi tập trung ra khỏi khu dân cư
Đến nay, 7/7 thôn, bản ở xã vùng cao Tân Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình) đã quy hoạch chuồng trại chăn nuôi tập trung ra khỏi khu dân cư

Xây dựng đời sống văn hóa mới

Lần đầu lên xã vùng cao Tân Hóa, huyện Minh Hóa, tôi thật sự tò mò khi nhìn thấy cảnh ở giữa bãi đất gần cánh đồng có nhiều ngôi nhà nhỏ, thấp nằm san sát nhau. Tìm hiểu ra mới hay, đó là khu chuồng trại chăn nuôi trâu bò tập trung của bà con. Cứ mỗi xóm, thôn bản lại được quy hoạch một địa điểm để các hộ gia đình xây dựng chuồng trại cách xa khu dân cư nhằm đảm bảo môi trường.

Chia sẻ với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Trương Thanh Duẩn, Chủ tịch UBND xã Tân Hóa cho biết: “Năm 2007, Đảng bộ xã Tân Hóa đã ra nghị quyết quy hoạch chuồng trại chăn nuôi trâu bò tập trung gắn với việc xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa và bảo vệ môi trường. Từ đó đến nay, khu vực chuồng trại chăn nuôi của bà con được di dời ra khoảng đất được quy hoạch biệt lập nơi ở. Nhờ đó, môi trường thôn bản được sạch sẽ”.

Trước khi ra nghị quyết, Đảng bộ xã Tân Hóa đã chỉ đạo UBND, HĐND, các tổ chức đoàn thể từ xã đến thôn vào cuộc để cùng nhau vận động người dân di dời chuồng chăn nuôi gia súc ra khỏi dân cư. Thực hiện phương châm “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, Đảng bộ xã đã phân công trách nhiệm, giao chỉ tiêu cho từng đảng viên vận động Nhân dân và chính đảng viên phải là người làm gương, di dời chuồng trại trước. Đến nay, đã có 100% hộ chăn nuôi trâu, bò trong xã di dời chuồng trại về nơi tập trung. Hiện, 7 thôn trong xã đều có khu chuồng trại nuôi gia súc tập trung. Riêng thôn Yên Thọ và thôn Cổ Liêm có 2 điểm tập kết chăn nuôi.

Trở lại câu chuyện ở xã biên giới Trọng Hóa, nơi có trên 90% dân số là đồng bào DTTS sinh sống, Đảng ủy xã đã phát động phong trào “xây dựng bản xanh, sạch, đẹp”. Để phong trào thực sự hiệu quả, làm thay đổi nếp sống của đồng bào, thứ 7 và chủ nhật hằng tuần Bí thư Đảng ủy xã Hồ Thị Thoi lại xuống tận bản để cùng quét đường, dọn rác cùng bà con. Chị Thoi còn vào tận hộ gia đình để hướng dẫn đồng bào vệ sinh khuôn viên nơi ở, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi.

Cùng với Bí thư Đảng ủy, các đoàn thể của xã như:  Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ… phân công nhau về bản, khóm bản để cùng bà con vệ sinh, cải tạo cảnh quan thôn, bản.

Bà Hồ Thị Thoi, Bí thư Đảng ủy xã Trọng Hóa cho biết: "Thành thông lệ, thứ 7 hằng tuần chúng tôi đều tổ chức ra quân làm sạch nhà, sạch đường và sạch bản. Bên cạnh đó, các bản đều trồng cây xanh tạo cảnh quan trên các tuyến đường nội bản. Nhờ đó, bản làng ở xã Trọng Hóa ngày một xanh, sạch và đẹp”.

Đồng bào Chứt ở bản La Trọng 1, xã Trọng Hóa dọn vệ sinh để ""nhà sạch, đường sạch, bản sạch".
Đồng bào Chứt ở bản La Trọng 1, xã Trọng Hóa dọn vệ sinh để "nhà sạch, đường sạch, bản sạch".

Cùng với sự thay đổi mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng từ nguồn lực đầu tư của các Chương trình MTQG, nhận thức và lối sống của đồng bào vùng DTTS ở Quảng Bình cũng có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Đáng chú ý, nhiều bản làng vùng DTTS đã xây dựng quy ước, hương ước với các luật tục nghiêm ngặt trong điều chỉnh hành vi, lối sống thường nhật. Quy ước, hương ước đã tác động tích cực trong việc bài trừ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới trong cộng đồng đồng bào DTTS.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.