Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Hương ước với sự phát triển vùng DTTS Quảng Bình

Khánh Ngân - 00:16, 12/08/2024

Ngoài dân tộc Kinh, Quảng Bình còn có 2 DTTS là Chứt và Bru Vân Kiều sinh sống. Những năm gần đây, phong trào xây dựng hương ước ở các bản làng vùng DTTS ở Quảng Bình ngày càng phát triển và lan tỏa, tác động tích cực đến đời sống đồng bào. Từ các hương ước, nhiều hủ tục ở vùng DTTS được bài trừ, người dân cùng nhau đoàn kết, xây dựng cuộc sống mới.

Đồng bào Chứt ở Mò O Ồ Ồ đã trồng được lúa nước để chủ động về lương thực
Đồng bào Chứt ở Mò O Ồ Ồ đã trồng được lúa nước để chủ động về lương thực

Lập hương ước đẩy lùi hủ tục

Là bản gần đường biên giới Việt - Lào, Mò O Ô Ồ xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa, có 75 hộ đồng bào Chứt sinh sống. Do địa hình biệt lập, khó giao thương, giao lưu nên đồng bào ở Mò O Ồ Ồ gắn liền với nền sản xuất "tự cung, tự cấp" qua nhiều thế hệ. Hệ lụy kéo theo là tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống; thất học; đói nghèo và cả chuyện say xỉn rượu quên cả nương rẫy…; Ấy là câu chuyện của những thập niên trước ở Mò O Ồ Ồ.

Giờ đây, Mò O Ồ Ồ đã khác xưa. Chuyện bắt đầu từ bản hương ước được Chi bộ bản chủ trì sơ thảo và Nhân dân đồng tình thông qua 2 năm trước (từ năm 2022 - PV). Hương ước gồm 3 nội dung chính: Một là cấm rượu bia; Hai là cấm tảo hôn và ba là chăm lo việc học của con em. Mỗi ý cấm đều gắn với các chế tài, hình phạt cụ thể. Ví dụ: “Say sỉn lần 1 nhắc nhở tuyên truyền để rút kinh nghiệm, lần sau tái phạm phạt tiền đưa vào quỹ bản… Đối với tảo hôn, cán bộ bản không được bao che mà báo ngay cho cán bộ tư pháp xã để xử lý theo quy định của Luật Hôn nhân và Gia đình. 

Ngoài ra, gia đình có con em tảo hôn sẽ không được bản đưa vào bình bầu danh hiệu hộ gia đình văn hóa. Còn đối với việc học, hương ước quy định cấm các gia đình vận động hoặc ép buộc con cái bỏ học. Ngược lại, tuyên dương những gia đình có con em đi học đúng tuổi, đỗ đạt cao…

Bí thư Chi Bộ bàn Mò O Ồ Ồ - ông Cao Xuân Long chia sẻ: “Từ ngày bản có hương ước và được tuyên truyền mạnh mẽ, chuyện say rượu, bia ở bản đã giảm hẳn. Cùng với đó, từ năm 2022 đến nay, ở bản Mò O Ồ Ồ không còn trường hợp nào tảo hôn. Chuyện hôn nhân cận huyết thống cũng được xóa triệt để".

Trong khu rừng nguyên sinh ở bản Ông Tú (xã Trọng Hóa) quản lý có rất nhiều cây gỗ lớn
Trong khu rừng nguyên sinh ở bản Ông Tú (xã Trọng Hóa) quản lý có rất nhiều cây gỗ lớn

Hương ước về bảo vệ rừng cũng đã giúp bản Ông Tú, xã Trọng Hóa đạt danh hiệu bản tiêu biểu trong công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng ở tỉnh Quảng Bình. Chuyện bắt đầu từ năm 1994, Già làng, Trưởng bản, Bí thư Chi bộ và đồng bào ở bản Ông Tú ngồi lại với nhau xây dựng hương ước giữ rừng.

Nội dung hương ước quy định, khi vào rừng đốt ong xong phải dập tắt lửa hoàn toàn, lấy củi không được chặt cây sống, tận thu cành ngọn mà phải lấy củi khô, người dân không được đốt rừng làm nương rẫy, không đốt rẫy, xử lý thực bì gần rừng. Bản còn mời cán bộ xã, cán bộ Kiểm lâm lên tuyên truyền Luật Bảo vệ và phát triển rừng, hướng dẫn bà con cách chăm sóc cây và phòng cháy chữa cháy rừng.

Anh Hồ Thay ở bản Ông Tú, xã Trọng Hóa cho biết: Công tác bảo vệ, phòng chống cháy rừng được kế thừa từ trước, trong hương ước giữ rừng của bản . Người dân bản Ông Tú nhận thức rõ vai trò, vị trí của rừng rất quan trọng trong đời sống của người dân, bảo vệ rừng chính là bảo vệ đời sống của người dân. Vì vậy, người dân không tự ý chặt phá, đốt rừng làm nương rẫy, không phá rừng; nhờ vậy mà hàng trăm héc ta rừng nguyên sinh được dân bản bảo vệ, phát triển tốt, chưa xảy ra vụ cháy nào ở khu vực rừng được dân bản Ông Tú bảo vệ.

Đến nay, 7/7 thôn, bản ở xã vùng cao Tân Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình) đã quy hoạch chuồn trại chăn nuôi tập trung ra khỏi khu dân cư
Đến nay, 7/7 thôn, bản ở xã vùng cao Tân Hóa (Minh Hóa, Quảng Bình) đã quy hoạch chuồng trại chăn nuôi tập trung ra khỏi khu dân cư

Xây dựng đời sống văn hóa mới

Lần đầu lên xã vùng cao Tân Hóa, huyện Minh Hóa, tôi thật sự tò mò khi nhìn thấy cảnh ở giữa bãi đất gần cánh đồng có nhiều ngôi nhà nhỏ, thấp nằm san sát nhau. Tìm hiểu ra mới hay, đó là khu chuồng trại chăn nuôi trâu bò tập trung của bà con. Cứ mỗi xóm, thôn bản lại được quy hoạch một địa điểm để các hộ gia đình xây dựng chuồng trại cách xa khu dân cư nhằm đảm bảo môi trường.

Chia sẻ với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Trương Thanh Duẩn, Chủ tịch UBND xã Tân Hóa cho biết: “Năm 2007, Đảng bộ xã Tân Hóa đã ra nghị quyết quy hoạch chuồng trại chăn nuôi trâu bò tập trung gắn với việc xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa và bảo vệ môi trường. Từ đó đến nay, khu vực chuồng trại chăn nuôi của bà con được di dời ra khoảng đất được quy hoạch biệt lập nơi ở. Nhờ đó, môi trường thôn bản được sạch sẽ”.

Trước khi ra nghị quyết, Đảng bộ xã Tân Hóa đã chỉ đạo UBND, HĐND, các tổ chức đoàn thể từ xã đến thôn vào cuộc để cùng nhau vận động người dân di dời chuồng chăn nuôi gia súc ra khỏi dân cư. Thực hiện phương châm “đảng viên đi trước, làng nước theo sau”, Đảng bộ xã đã phân công trách nhiệm, giao chỉ tiêu cho từng đảng viên vận động Nhân dân và chính đảng viên phải là người làm gương, di dời chuồng trại trước. Đến nay, đã có 100% hộ chăn nuôi trâu, bò trong xã di dời chuồng trại về nơi tập trung. Hiện, 7 thôn trong xã đều có khu chuồng trại nuôi gia súc tập trung. Riêng thôn Yên Thọ và thôn Cổ Liêm có 2 điểm tập kết chăn nuôi.

Trở lại câu chuyện ở xã biên giới Trọng Hóa, nơi có trên 90% dân số là đồng bào DTTS sinh sống, Đảng ủy xã đã phát động phong trào “xây dựng bản xanh, sạch, đẹp”. Để phong trào thực sự hiệu quả, làm thay đổi nếp sống của đồng bào, thứ 7 và chủ nhật hằng tuần Bí thư Đảng ủy xã Hồ Thị Thoi lại xuống tận bản để cùng quét đường, dọn rác cùng bà con. Chị Thoi còn vào tận hộ gia đình để hướng dẫn đồng bào vệ sinh khuôn viên nơi ở, vệ sinh chuồng trại chăn nuôi.

Cùng với Bí thư Đảng ủy, các đoàn thể của xã như:  Đoàn Thanh niên, Hội Phụ nữ… phân công nhau về bản, khóm bản để cùng bà con vệ sinh, cải tạo cảnh quan thôn, bản.

Bà Hồ Thị Thoi, Bí thư Đảng ủy xã Trọng Hóa cho biết: "Thành thông lệ, thứ 7 hằng tuần chúng tôi đều tổ chức ra quân làm sạch nhà, sạch đường và sạch bản. Bên cạnh đó, các bản đều trồng cây xanh tạo cảnh quan trên các tuyến đường nội bản. Nhờ đó, bản làng ở xã Trọng Hóa ngày một xanh, sạch và đẹp”.

Đồng bào Chứt ở bản La Trọng 1, xã Trọng Hóa dọn vệ sinh để ""nhà sạch, đường sạch, bản sạch".
Đồng bào Chứt ở bản La Trọng 1, xã Trọng Hóa dọn vệ sinh để "nhà sạch, đường sạch, bản sạch".

Cùng với sự thay đổi mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng từ nguồn lực đầu tư của các Chương trình MTQG, nhận thức và lối sống của đồng bào vùng DTTS ở Quảng Bình cũng có nhiều thay đổi theo hướng tích cực. Đáng chú ý, nhiều bản làng vùng DTTS đã xây dựng quy ước, hương ước với các luật tục nghiêm ngặt trong điều chỉnh hành vi, lối sống thường nhật. Quy ước, hương ước đã tác động tích cực trong việc bài trừ hủ tục, xây dựng đời sống văn hóa mới trong cộng đồng đồng bào DTTS.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tìm lại vẻ đẹp Trung thu xưa tại miền Tây sông nước

Tìm lại vẻ đẹp Trung thu xưa tại miền Tây sông nước

Trong khi có nhiều cách đón Trung thu hiện đại, một số gia đình trẻ miền Tây Nam Bộ lại chọn dành nhiều ngày để tái hiện mùa trăng xưa, để gợi nhớ những ký ức đẹp.
Tin nổi bật trang chủ
Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Bền Chí Thịnh với ước mơ nâng tầm giá trị sản phẩm dược liệu

Tốt nghiệp đại học, nhưng anh Bền Chí Thịnh (dân tộc Xơ Đăng), ở phường Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi lại chọn cho mình một hướng đi riêng, đó là trở về quê hương khởi nghiệp và hiện thực hóa ước mơ nâng tầm giá trị các sản phẩm dược liệu của địa phương. Sau nhiều năm gây dựng, hiện anh là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần Kora Group, với doanh thu hằng tháng 500 - 800 triệu đồng.
“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

“Hoạt động của chính quyền xã đòi hỏi phải gần dân hơn, sát dân hơn”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 1 giờ trước
Đó là nhấn mạnh của Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh trong chuyến kiếm tra tình hình hoạt động bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp và kết quả phát triển kinh tế - xã hội tại hai xã vùng cao Lục Hồn và Hoành Mô (tỉnh Quảng Ninh) ngày 18/9.
Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Ông Hồ Thanh Thủy được chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau

Thời sự - Tào Đạt - 1 giờ trước
Quyết định của Ban Bí thư Trung ương Đảng chuẩn y ông Hồ Thanh Thủy, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy chỉ định giữ chức Phó Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau.
Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Lâm Đồng: Triển khai mô hình văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch

Tin tức - Nguyễn Hoàn - 2 giờ trước
Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Lâm Đồng vừa ban hành kế hoạch xây dựng mô hình sinh hoạt văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch của đồng bào dân tộc thiểu số tại các xã trong tỉnh. Từ tháng 9 đến 12/2025, mô hình sẽ được triển khai tại các xã Lạc Dương, Bảo Lâm 3 và Đạ Tẻh 3.
Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Hơn 300 cán bộ Hải Phòng sẽ đi làm việc hàng ngày bằng tàu hỏa

Tin tức - Minh Nhật - 2 giờ trước
Từ ngày 22/9, khoảng 300 viên chức, người lao động, cán bộ, công chức Hải Phòng sẽ đi làm bằng tàu hỏa.
Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Chính sách đối với 5 nhóm đối tượng chịu sự tác động do sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp

Thời sự - PV - 2 giờ trước
Ngày 17/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 07/2025/NQ-CP, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 17/9/2025 về chính sách, chế độ đối với đối tượng chịu sự tác động do thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp theo Kết luận số 183-KL/TW ngày 1/8/2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư.
Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Rực rỡ sắc đỏ cờ Tổ quốc ở xã vùng cao Ngọk Réo

Cùng với cả nước kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, Đảng bộ xã Ngọk Réo, tỉnh Quảng Ngãi đã phát động nhiều phong trào thi đua yêu nước. Trong đó, công trình “Đường cờ Tổ quốc” do Đoàn Thanh niên xã thực hiện đã tạo nên sức lan tỏa mạnh mẽ trong cán bộ, đảng viên và đồng bào DTTS nơi đây. Hơn 100 lá cờ Tổ quốc rực rỡ trên trục đường chính dẫn vào trung tâm xã không chỉ tạo điểm nhấn cho cảnh quan khu dân cư Nông thôn mới vùng đồng bào DTTS, mà còn thể hiện niềm tự hào, khát vọng vươn lên của vùng đất còn nhiều khó khăn.
Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Định hình vai trò lực lượng khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Khoa học - Công nghệ - Hoàng Minh - 3 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cùng UBND tỉnh An Giang vừa tổ chức Hội nghị đánh giá hiệu quả hoạt động khuyến nông, khuyến nông cộng đồng trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp tại các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Quảng Ninh hướng tới sản phẩm du lịch độc bản

Du lịch - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Nhằm hiện thực hóa mục tiêu bảo tồn và phát huy giá trị của hai Di sản thế giới là Vịnh Hạ Long và Khu di tích danh thắng Yên Tử, ngày 18/9, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Quảng Ninh đã phối hợp cùng Công ty CP Phát triển Tùng Lâm tổ chức chương trình tọa đàm du lịch với chủ đề "Một hành trình - Hai di sản".
Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Sơn La: Lan tỏa nét đẹp văn hóa dân tộc Thái cho thế hệ trẻ

Trang địa phương - Minh Nhật - 3 giờ trước
Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La vừa qua đã tổ chức hoạt động giáo dục trải nghiệm với chủ đề “Văn hóa dân tộc Thái ở Sơn La”, nhằm quảng bá, giới thiệu giá trị văn hóa truyền thống dân tộc Thái tỉnh Sơn La đến đông đảo công chúng, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Lào Cai: Sớm có giải pháp bảo đảm an toàn cho các hộ dân thôn Lồ Cố Chin

Xã hội - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Thời gian gần đây, hàng chục hộ dân ở thôn Lồ Cố Chin, xã Pha Long, tỉnh Lào Cai luôn sống trong sự bất an khi ngọn núi phía sau thôn xuất hiện vết nứt lớn có nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào.
Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Lan tỏa kiến thức, tình yêu của giới trẻ với biển đảo quê hương

Giáo dục - Minh Thế - 3 giờ trước
Ngày 18/9, Trung tâm Đào tạo và Bồi dưỡng Nghiệp vụ Cảnh sát biển phối hợp với UBND xã Bình Minh, Hà Nội và các trường trung học cơ sở trên địa bàn đã tổ chức thành công cuộc thi ý nghĩa mang tên “Em yêu biển, đảo quê hương”.