Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Hội chọi bò của đồng bào Mông trên đất Tây Nguyên

Lê Hường - 17:08, 27/02/2023

Vào tháng Giêng hằng năm, đồng bào dân tộc Mông xã Cư Pui, huyện Krông Bông, tỉnh Đắk Lắk lại nô nức tổ chức Lễ hội mừng Xuân. Trong rất nhiều hoạt động văn hóa truyền thống hấp dẫn, hội chọi bò được mong đợi nhất. Đây là nét văn hóa truyền thống lâu đời được bà con người Mông mang đến quê hương mới.

Đông đảo Nhân dân và du khách đến xem hội chọi bò
Đông đảo Nhân dân và du khách đến xem hội chọi bò

“Con bò chọi là thành viên trong gia đình”

Bãi đất rộng, bằng phẳng nằm lọt giữa những quả đồi xanh rì được người dân rào bao quanh cẩn thận. Đây chính là trường đấu của các "đấu sĩ" bò. Trong tiết trời se lạnh đầu Xuân, hàng nghìn người dân và du khách khắp nơi đổ về cổ vũ các "đấu sĩ" bò với những màn giao tranh kịch tính.

Theo phong tục từ xa xưa, đồng bào Mông đã có truyền thống nuôi bò để đi cày ruộng và để tham gia những ngày hội chọi bò. Vì thế, dù sống ở đâu, mỗi hộ gia đình đồng bào Mông đều nuôi ít nhất một con bò. Đối với đồng bào dân tộc Mông, con bò gần gũi, thân thiết “là đầu cơ nghiệp”, nhất là bò chọi được xem như thành viên trong gia đình. Con bò không chỉ là vật nuôi mà người Mông yêu quý, mà còn thể hiện sự giàu sang của mỗi gia đình.

Nuôi bò chọi từ khi còn ở quê hương Bắc Kạn, ông Sùng Văn Lùng ở thôn Ea Lang, là một trong những người có nhiều kinh nghiệm nuôi bò chọi ở Cư Pui. Trong nhà ông lúc nào cũng có vài con bò chọi. Ông Lùng cho biết: Chọi bò là truyền thống lâu đời mà bà con đồng bào Mông rất thích xem, nên đối với người đam mê nuôi bò chọi thì mỗi con bò chọi, là một thành viên trong gia đình.

Ông Sùng Văn Lùng, một trong những người nuôi và am hiểu về bò chọi của xã Cư Pui
Ông Sùng Văn Lùng, một trong những người nuôi và am hiểu về bò chọi của xã Cư Pui

Xã Cư Pui có 13 thôn, buôn với hơn 14.000 nhân khẩu. Toàn xã có 14 dân tộc cùng sinh sống. Ngoài đồng bào dân tộc tại chỗ như Ê Đê, Mnông còn có đông đảo các dân tộc từ phía Bắc di cư vào, trong đó dân tộc Mông chiếm tỷ lệ lớn.

Xa quê vào đây lập nghiệp, nhiều gia đình đồng bào Mông vẫn duy trì việc nuôi bò chọi. Hội chọi bò ở đây đã có từ nhiều năm, nhưng trước đây chỉ tổ chức với quy mô nhỏ, tạo không khí vui tươi trong những ngày đầu Xuân năm mới. Nhờ sự quan tâm của cấp ủy, chính quyền địa phương, những năm gần đây hội chọi bò được tổ chức cùng các hoạt động vui Xuân khác, quy mô mở rộng hơn và có nhiều người dân ở các địa phương khác đến tham dự.

Thú chơi cũng lắm công phu

Những con bò tham gia hội chọi được lựa chọn tỷ mỉ, cẩn thận, cặp sừng dài, cong, đôi mắt nhỏ sâu, thân hình lực lưỡng, săn chắc. Con bò đấu không những phải to khỏe, mà còn được chăm sóc đặc biệt, được huấn luyện đàng hoàng.

Màn giao tranh của một cặp bò trong hội chọi bò ở Cư Pui
Màn giao tranh của một cặp bò trong hội chọi bò ở Cư Pui

Theo ông Dương Văn Thà,  Bí thư Chi bộ thôn Cư Rang, một trong những người có kinh nghiệm nuôi bò chọi, việc lựa chọn và nuôi dưỡng một con bò chọi rất kỳ công, nên người nuôi phải kiên nhẫn. Con bò được chọn để chăm sóc, huấn luyện thành bò chọi phải có dáng lực lưỡng, săn chắc, đầu tư, mắt nhỏ, má dày, da dày, lông mượt, hai tai ngắn ép vào thân, chân to khỏe. 

Trong quá trình chăm sóc phải xây dựng chế độ dinh dưỡng phù hợp để bò không quá béo hoặc quá gầy thì sẽ ảnh hưởng đến sức chiến đấu. Đặc biệt, thời gian gần trước khi tham gia thi đấu hạn chế tối đa việc cho bò chọi giao phối sinh sản.

Theo phong tục Hội chọi bò chỉ diễn ra 3 đợt mỗi năm, vào mùng 6 Tết, Rằm tháng Giêng và Rằm tháng Bảy. Hội chọi bò của đồng bào Mông tại Cư Pui được tổ chức từ năm 2010, đến nay đã trở thành ngày hội truyền thống, được tổ chức hàng năm, thu hút hàng nghìn người dân và du khách dịp đầu năm mới.

Sau 2 năm tạm dừng tổ chức do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, năm nay, Ngày hội văn hóa thể thao các dân tộc xã Cư Pui được tổ chức trở lại vào ngày 6 Tết, với chủ đề Chào Xuân Quý Mão 2023. Ngày hội diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động hấp dẫn, trong đó có Hội chọi bò của đồng bào Mông.

Hội chọi bò Cư Pui năm 2023 có 12 "đấu sĩ" bò được đăng ký tham gia. Những "đấu sĩ" bò chọi được các chủ bò có kinh nghiệm tuyển chọn giống mua ở Thái Lan, Lào và các địa phương trong nước về nuôi, huấn luyện.

Để bảo đảm an toàn cho Ngày hội, công tác tổ chức được chuẩn bị chu đáo, sân bãi được rào chắn kỹ càng. Ban Tổ chức thành lập Tổ giám khảo, gồm những người có kinh nghiệm trong việc nuôi chăm sóc bò, am hiểu về đặc tính của bò chọi để điều hành các cặp bò thi đấu. Các cặp bò được bốc thăm thi đấu loại trực tiếp. 4 "đấu sĩ" bò chiến thắng cuối cùng sẽ vào bán kết, tranh giải nhất, nhì, ba.

Một "đấu si" bò chọi được chọn tham gia hội thi
Một "đấu si" bò chọi được chọn tham gia hội thi

Ông Nguyễn Văn Tâm, Bí thư Đảng ủy xã Cư Pui cho biết: Những năm qua, địa phương đang nỗ lực khôi phục các lễ hội văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Trong đó, các hoạt động văn hóa của các dân tộc phía Bắc, như chọi cù, ném còn, thổi khèn, múa khèn của người Mông và chọi bò được tổ chức vào dịp sau Tết Nguyên đán thu hút rất đông người tham gia.

Có thể nói Hội chọi bò ở xã Cư Pui đã trở thành nét văn hóa đặc sắc riêng của đồng bào Mông trên cao nguyên Đắk Lắk. Như năm nay, các hoạt động văn hóa này thu hút hơn 3.000 người đến xem, có cả những du khách đến từ các huyện Ea Súp, M’đrắk, Krông Pắk và ở các tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông... về tham dự.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Thôn A Xây, xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) còn có tên gọi trang trọng khác là thôn Bác Hồ. Trong kháng chiến, thôn A Xây là căn cứ cách mạng, người dân một lòng đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Trong thời bình, người dân đoàn kết vượt qua khó khăn, học hỏi tiếp cận cách làm kinh tế mới để cùng nhau xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
Tin nổi bật trang chủ
Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Độc đáo nhà thờ được làm bằng đá hàng trăm năm tuổi ở Nghệ An

Dân tộc - Tôn giáo - Việt Hòa - 3 giờ trước
Được xây dựng cách đây hàng trăm năm, nhà thờ đá Bảo Nham (huyện Yên Thành, Nghệ An) vẫn giữ được những nét cổ kính và tráng lệ. Công trình này không chỉ là một điểm đến tôn giáo quan trọng mà còn mang giá trị kiến trúc đặc sắc với những bức tường đá rêu phong, mái vòm cao vút và các chi tiết chạm khắc tinh xảo. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, nhà thờ vẫn hiên ngang giữa trời xanh, như một chứng nhân của thời gian, thu hút du khách và giáo dân đến chiêm ngưỡng, hành hương.
Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Thác K50 - “Nàng thơ” của Tây Nguyên!

Du lịch - Ngô Xuân Hiền - 3 giờ trước
Thác K50 còn được gọi là thác Hang Én, nằm sâu trong vùng lõi của Khu bảo tồn thiên nhiên Kon Chư Răng thuộc ấp Bình Định, xã Sơn Lang, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai, cách thị trấn Kbang khoảng 70km về phía Bắc. Thác K50 được mệnh danh là “Nàng thơ” của núi rừng Tây Nguyên.
Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Bảo đảm an toàn lao động tại các nhà máy, khai trường

Xã hội - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Tỉnh Lào Cai hiện có hàng trăm nhà máy, xí nghiệp, cơ sở khai thác chế biến khoáng sản với hàng chục nghìn lao động đang làm việc; trong đó chủ yếu là lao động địa phương, lao động người DTTS. Để bảo đảm an toàn trong quá trình làm việc, thời gian qua, các đơn vị đã tuân thủ nghiêm các quy định về an toàn lao động (ATLĐ); đặc biệt là đối với các khai trường khai thác và chế biến khoáng sản.
Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Biến thể Omicron XEC là gì? Dấu hiệu khi nhiễm biến thể Covid-19 XEC và biện pháp phòng ngừa

Sức khỏe - Minh Nhật - 3 giờ trước
Hiện nay, Covid 19 đang có dấu hiệu bùng phát trở lại, khi số ca mắc đang tiếp tục tăng. Theo dữ liệu từ Cục Khoa học Y tế thuộc Bộ Y tế Thái Lan cho thấy sự hiện diện ngày càng tăng của biến thể Omicron XEC tại Thái Lan từ đầu năm đến nay. Số ca Covid-19 tại Thái Lan đã lên đến hơn 71.000 ca.
Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Khi trường học rộn tiếng cồng chiêng

Giáo dục - Thế Hạnh - 3 giờ trước
Những vũ điệu xoang, tamya Arya, dăm dar… được các em học sinh người DTTS thể hiện bằng những động tác thật khỏe khoắn, dứt khoát, nhưng không kém phần uyển chuyển, duyên dáng, nhịp nhàng, hòa nhịp cùng tiếng trống, tiếng cồng chiêng, tiếng khèn bầu dìu dặt cuốn hút người xem. Bởi các điệu múa và thanh âm ấy như máu thịt, hồn cốt của đồng bào DTTS Tây Nguyên, hiện nay được nhiều trường học phổ thông trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng có ý thức gìn giữ và phát huy.
Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 20/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Hà Nội là điểm đến văn hóa, nghệ thuật hàng đầu châu Á. Công nhận 108 “hóa thạch sống” ở Lâm Đồng là Cây di sản Việt Nam. Bảo tồn di sản ở Bản Cuôn. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phim trường số – Bước đột phá của Thái Nguyên trong phát triển công nghiệp nội dung số

Phim trường số – Bước đột phá của Thái Nguyên trong phát triển công nghiệp nội dung số

Khoa học - Công nghệ - Vân Khánh - 3 giờ trước
Việc phát triển nghệ thuật số không chỉ là xu hướng tất yếu mà còn là cơ hội để Thái Nguyên vươn mình, tạo dấu ấn riêng trong lĩnh vực kinh tế sáng tạo.
Góc khuất từ những căn “nhà tình thương” ở Đăk Tô: Nhiều vấn đề cần làm rõ từ báo cáo của UBND huyện Đăk Tô (Bài 6)

Góc khuất từ những căn “nhà tình thương” ở Đăk Tô: Nhiều vấn đề cần làm rõ từ báo cáo của UBND huyện Đăk Tô (Bài 6)

Pháp luật - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Sau khi báo Dân tộc và Phát triển có loạt bài phản ánh: Góc khuất từ những căn “nhà tình thương” ở Đăk Tô, UBND huyện Đăk Tô đã có báo cáo số 153, ngày 13/5/2025 gửi UBND tỉnh Kon Tum báo cáo “kết quả kiểm tra, xác minh vụ việc báo chí phản ánh”. Tuy nhiên, nhiều nội dung của báo cáo đã khác so với báo cáo trước đây của chính UBND huyện Đăk Tô về vụ việc. Rất nhiều câu hỏi đặt ra cần các cơ quan chức năng tỉnh Kon Tum vào cuộc làm sáng tỏ vấn đề.
Đặc khu Lý Sơn và câu chuyện trồng rừng

Đặc khu Lý Sơn và câu chuyện trồng rừng

Môi trường sống - Trần Đình Quang - 4 giờ trước
Sau sắp xếp, tỉnh Quảng Ngãi sẽ còn 56 đơn vị hành chính cấp xã, trong đó có một đơn vị mới là Đặc khu Lý Sơn. Với diện tích hơn 10 km², dân số trên 22.000 người, hòn đảo tiền tiêu này được kỳ vọng trở thành đặc khu phát triển xanh, sạch, đẹp. Tuy nhiên, để Lý Sơn thực sự "cất cánh", bài toán trồng, bảo vệ và phục hồi rừng cây vốn từng bao phủ các ngọn núi và vùng ven biển đảo cần được đặt lên hàng đầu.
Phó Giám đốc phụ trách sở Dân tộc và Tôn giáo Quảng Trị nhận Bằng khen của Trung ương Hội LHPN Việt Nam

Phó Giám đốc phụ trách sở Dân tộc và Tôn giáo Quảng Trị nhận Bằng khen của Trung ương Hội LHPN Việt Nam

Gương sáng - Khánh Ngân - 4 giờ trước
Bà Hồ Thị Minh - Đại biểu Quốc hội, Phó Giám đốc phụ trách sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Quảng Trị, vừa vinh dự được Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam khen thưởng và biểu dương vì thành tích tiêu biểu trong quá trình triển khai, thực hiện Dự án 8.
Phát hiện, trục vớt khối lượng lớn bom, đạn gần cầu Hòa Bình

Phát hiện, trục vớt khối lượng lớn bom, đạn gần cầu Hòa Bình

Xã hội - Minh Nhật - 4 giờ trước
Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Hòa Bình đã phát hiện, trục vớt một lượng lớn vật nổ sót lại sau chiến tranh tại khu vực lòng sông Đà, gần chân cầu Hòa Bình (thuộc địa bàn phường Tân Thịnh, Tp. Hòa Bình).