Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Giáo dục dân tộc

Hành trình chinh phục học bổng của lão nông người Mông

Song An - 10:14, 30/10/2022

Nhận học bổng của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam khi đã gần 60 tuổi, lão nông Ly Giống Lềnh, dân tộc Mông là minh chứng cho lời dạy “Học không bao giờ cùng” của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Ông Ly Giống Lềnh đón nhận học bổng “Học không bao giờ cùng”.
Ông Ly Giống Lềnh (ngoài cùng bên trái) đón nhận học bổng “Học không bao giờ cùng”.

Người tiên phong xuôi núi học chữ

Ông Ly Giống Lềnh (SN 1964) sinh ra và gắn bó với quê hương cách mạng, đồng thời là vùng đất hiếu học Pú Nhung, huyện Tuần Giáo (tỉnh Điện Biên). Theo lời bố mẹ kể lại, thì ông cất tiếng khóc chào đời khi khói đạn chiến tranh vừa kết thúc chưa được bao lâu.

“Thời đó, cả quê hương còn chìm trong đói, khổ. Gia đình tôi có 6 anh, chị, em nên cũng không ngoại lệ. Ở vùng rừng núi này, quanh năm bà con chỉ biết trồng cây ngô, cây lúa trên nương, nhưng vì canh tác tự do, lạc hậu, thiếu nguồn nước, lại không có kỹ thuật nên chẳng đủ ăn”, ông Lềnh kể.

Sống cảnh nghèo khó, cơ cực, nhưng ông Lềnh lại may mắn vì có bố làm luôn khích lệ và tạo điều kiện cho con cái đi học. Các chị, em của ông đều học hành lỡ dở. Phần vì chưa chịu khó, phần theo phong trào chung ở bản là lập gia đình, sinh con sớm. Riêng ông Lềnh được bố tạo mọi điều kiện cho tập trung theo đuổi con đường tri thức.

Nhờ chăm chỉ, chịu khó rèn luyện, ông Lềnh trở thành thanh niên đầu tiên trong bản Tênh Lá xuôi núi xuống học tại Trung tâm GDTX huyện Tuần Giáo. “Ngày ấy nghe nói phải xuống thị trấn học tiếp thì đa phần nghỉ. Cả xã chỉ có 3, 4 người, trong đó có tôi vẫn quyết định học, nhưng ở bản thì chỉ mình tôi. Bởi vậy bố tôi rất tự hào”, ông Lềnh nói.

Vì từ nhà xuống trường tới vài chục km, hoàn toàn là đường mòn xuyên rừng nên thời gian đầu ông được bố đưa đi. Sau đó, việc nhà, việc xã bận rộn, bố ông không thể đồng hành cùng con. Xe không có, hàng tuần, hàng tháng, ông Lềnh lầm lũi một mình cuốc bộ, vượt hết đèo nọ, dốc kia. Mỗi lần như thế, manh áo xám bạc màu ông khoác trên mình phải vài ba lần ướt sũng, rồi lại tự khô thì mới tới trường.

Gian lan không kể hết, song ông Lềnh bảo: “Mỗi lần nản chí, tôi lại nghĩ đến những nỗ lực đã qua, rồi niềm tự hào của bố khi có con là người đầu tiên vượt qua mảnh nương, dãy núi để theo đuổi con chữ. Tôi cố gắng để không phụ công bố mẹ và cũng muốn học cao hơn để lấy kiến thức, mở mang hiểu biết về thay đổi cuộc sống của mình, thay đổi quê hương”.

Dăm lần đi học mới thành nghề

Ngay khi hoàn thành chương trình học trở về, ông Lềnh được ngành Giáo dục địa phương đề nghị giảng dạy lớp vỡ lòng trong bản, vì thời đó thiếu giáo viên. Để đứng lớp, ngành bố trí cho ông đi học nghiệp vụ trong 2 tuần. Cùng đứng trên bục giảng ở điểm bản này còn có 2 thầy, cô người Kinh. Bởi vậy, ngoài nhiệm vụ dạy chữ cái, số đếm cho bọn trẻ, ông Lềnh lại hỗ trợ giáo viên học tiếng dân tộc.

Sau 2 năm làm thầy giáo (1981- 1982), ngành Giáo dục tạo điều kiện và động viên ông đi học sư phạm để vào ngành chính thức. Nhưng ngày đó vì gia đình vướng bận, mẹ già yếu mà các chị lại lấy chồng xa, không có người chăm sóc nên ông đành bỏ dở ở nhà lo cho mẹ.

Ông Ly Giống Lênh bên các con cháu.
Ông Ly Giống Lềnh bên các cháu.

Một thời gian sau đó, sức khỏe mẹ ông dần ổn định, chính quyền xã lại động viên ông đi học tiếp. “Cơ hội trở thành giáo viên bị bỏ lỡ, tôi rất tiếc. Song cuộc đời cũng mở ra cho tôi nhiều cơ hội khác. Vì là người được học hành bài bản nhất trong bản”, ông Lềnh bộc bạch.

Sau lần “lỡ dở” đầu tiên, xã cử ông đi học bồi dưỡng kế toán hợp nhất để về làm hợp tác xã. Song khi vừa hoàn thành khóa học thì hợp tác xã lại giải thể. Nghỉ ở nhà một thời gian, ông tiếp tục được cử đi học về nghiệp vụ y tế. Hành trình vượt đèo núi, đèn sách này khởi sắc hơn khi ông chính thức được bố trí làm y tá thôn bản. Rồi trở thành cán bộ chuyên trách dân số xã.

Suốt gần 20 năm gắn bó với nhiệm vụ, ông Lềnh đã ghi dấu chân đến mọi ngóc ngách trong xã, bản. Ông là “cha đỡ” của hàng trăm đứa trẻ, là “bác sĩ biết tuốt” của hàng nghìn lượt bà con. Ai có bệnh gọi ông, bị thương nhờ ông, thậm chí phụ nữ “đến tháng” mà đau yếu cũng tìm đến ông “nhờ cậy”. Tiêm, truyền, bắt mạch… những việc trong khả năng ông đều cố gắng giúp bà con.

“Nếu chỉ đi học sơ cấp thì về không làm được đâu, vì ở cơ sở nhiều việc phát sinh. Mà ngày đó chưa có đường, không thể động tí lại đi cơ sở y tế được, nên tôi phải tự mày mò học thêm bằng nhiều cách mới có thể hỗ trợ bà con được. Nhất là việc đỡ đẻ, ốm đau thông thường và sơ cứu vết thương ban đầu. Trường hợp khó, phức tạp thì mới hỗ trợ đưa họ lên trạm y tế xã”, ông Lềnh tâm sự.

Với sự năng nổ, tâm huyết của mình, năm 2008, ông Lềnh vinh dự đứng trong hàng ngũ của Đảng. Đến năm 2012, ông về nghỉ chế độ. Có nhiều thời gian hơn, cùng với việc tập trung phát triển kinh tế gia đình để lo cho con cái, ông Lềnh vẫn tiếp tục đảm nhận vai trò là y tế thôn bản.

Ông kể, nuôi 3 con ăn học, nhất là đại học vô cùng vất vả. Nào là tiền thuê trọ, tiền sách vở, chi tiêu... Mỗi người con, riêng học phí đã “ngốn” 9 triệu đồng/năm, chưa tính chi phí ăn, ở, đi lại... Ở vùng cao, số tiền ấy không hề nhỏ. Vợ chồng ông phải chắt bóp, có khi vay mượn để gửi tiền cho con, chỉ với mong mỏi bọn trẻ không bị gián đoạn việc học.

Ở nhà, ông vừa phấn đấu làm tròn việc Nhà nước, nhân dân giao phó, vừa tranh thủ đọc sách, xem ti vi, nghe đài để học hỏi cách chăn nuôi, trồng trọt, phát triển kinh tế gia đình. Dần dần gia đình ông trở nên khá giả, ông là tấm gương cho bà con trong bản noi theo, với mô hình chăn nuôi tổng hợp: Trâu, bò, dê, lợn… và trồng ngô.

Phát triển bản thân, có tiếng nói hơn, ông bắt đầu hỗ trợ nhiều quần chúng ưu tú khác trau dồi kiến thức, lý tưởng để động viên, gây dựng và giới thiệu cho tổ chức Đảng. Khi số lượng phát triển đảm bảo, năm 2018, Đảng ủy xã quyết định thành lập chi bộ đầu tiên ở Tênh Lá, với 6 đảng viên. Ông được bà con tín nhiệm bầu làm Bí thư Chi bộ.

“Thổi bùng” khát vọng học tập

Ông Lềnh tâm sự, trên cương vị mới, ông thấy mình càng cần phải học tập, rèn luyện bản thân và gương mẫu nhiều hơn. Bởi vậy, có bất cứ cơ hội tập huấn, bồi dưỡng nào, ông đều xin được tham gia. Ông bán trâu mua ti vi, lắp chảo để xem và nắm bắt thêm thông tin thời sự; chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, những mô hình, cách làm hay khắp mọi miền.

Với tư duy: “Có cái chữ, kiến thức mới mở mang được đầu óc, hiểu biết để thay đổi cuộc sống”, ông Lềnh lấy chính mình làm tấm gương để truyền cảm hứng học tập cho con, cháu trong nhà, trong bản. 3 người con của ông đều được học hành chu đáo và trở thành cán bộ. Người con trai đang công tác trong lực lượng Công an tỉnh Lai Châu, một con gái làm việc tại Hội Phụ nữ huyện Mường Nhé, cô con gái còn lại là giáo viên mầm non tại xã Pú Nhung.

Thế nhưng, điều khiến ông Lềnh luôn tự hào hơn cả sự lan tỏa của phong trào học tập dưới mỗi mái nhà trong bản. Mặc dù chỉ có 37 hộ, 210 nhân khẩu, nhưng ông Lềnh nhẩm đếm sơ bộ thì bản có gần 10 cử nhân đại học, cao đẳng. Vài ba năm trở lại đây, bình quân mỗi năm, bản cho “ra lò” từ 2 - 3 cử nhân. Hiện tại trong bản có 2 sinh viên đang theo học tại Trường Đại học Nội vụ.

Ông Vừ A Kỷ, Chủ tịch UBND xã Pú Nhung cho biết, Tênh Lá là bản có tỷ lệ cán bộ làm công tác xã hội so với dân số cao nhất toàn xã. Trong ảnh: Ly Thị Mai là người con của vùng đất Tênh Lá hiện đang công tác tại Trường Mầm non Pú Nhung.
Một lớp học tại Trường Mầm non Pú Nhung.

Còn theo Chủ tịch UBND xã Pú Nhung - Vừ A Kỷ đánh giá, thì mặc dù còn nghèo, song Tênh Lá giờ đây gần như là bản có tỷ lệ cán bộ làm công tác xã hội so với dân số cao nhất toàn xã. Nếu như trước kia, cả bản này chỉ có một vài người nói được tiếng phổ thông, thì giờ đây 100% trẻ em đều được đi học đầy đủ, đúng độ tuổi. Tỷ lệ trẻ đi học chuyên cần, học hết THCS, THPT ở bản cũng rất cao.

“Ông Lềnh ở bản rất có tiếng nói và uy tín. Ông đã dùng uy tín đó để thúc đẩy phong trào học tập cũng như chất lượng dân số Tênh Lá đi lên. Không những vậy, với tinh thần trách nhiệm, đoàn kết, ông Lềnh còn được nhiều cán bộ xã, bà con các bản khác quý mến”, ông Kỷ nhận định.

Nhờ sự quan tâm của các cấp, các ngành, vừa qua, bản Tênh Lá được đầu tư xây dựng nhà văn hóa khang trang. Không chỉ là nơi sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, hội họp, ông Lềnh đã khai thác rất tốt địa điểm này để gây dựng thành trung tâm học tập cộng đồng cho bà con trong bản.

Ông Lềnh chia sẻ, điều ông trăn trở nhất hiện nay là vì số dân ít, nên tại điểm bản không có lớp học. Bọn trẻ phải sang bản khác hoặc xuống trung tâm xã. Trong đó, học sinh mầm non đi gần nhất (khoảng 4km), còn học sinh từ Tiểu học đến THCS phải về xã cách 7km.

“Các cháu chưa đủ điều kiện để được ở bán trú tại trường nên đa phần đi về trong ngày. Mặc dù đường mới được trải bê tông, song độ dốc cao nên bọn trẻ không thể tự đi. Vì không muốn bất cứ trường hợp nào phải nghỉ học do khó khăn này nên tôi đã họp bản, tuyên truyền, vận động bà con cùng cộng đồng trách nhiệm”, ông Lềnh tâm sự.

Một góc xã Pú Nhung, huyện Tuần Giáo (Điện Biên)
Một góc xã Pú Nhung, huyện Tuần Giáo (Điện Biên)

Theo đó, ông phân chia bản thành nhiều nhóm hộ. Các gia đình ở lân cận hỗ trợ nhau. Khi phụ huynh này bận, thì sẽ chủ động liên hệ để các gia đình khác hỗ trợ đưa con đến lớp. Đề nghị ông đưa ra đều được bà con đồng thuận, ai cũng xem con của người khác như con mình và ngược lại. Vì thế nên mặc dù ở xa trường, song học sinh ở Tênh Lá vẫn được đánh giá nằm trong “tốp đầu” về tỷ lệ đi học chuyên cần.

Với những nỗ lực của mình, vừa qua, ông Lềnh vinh dự trở thành người Mông lớn tuổi đầu tiên của tỉnh Điện Biên được nhận học bổng “Học không bao giờ cùng” của Trung ương Hội Khuyến học Việt Nam. Cầm trên tay “niềm tự hào” giữa vùng quê cách mạng, ông Lềnh bảo: “Học bổng không phải là cái đích, đó là kết quả của cả một hành trình. Mắt tôi ngày một kém, không tự học được nữa, nên hành trình của tôi bây giờ là truyền cảm hứng cho con, cháu thế hệ sau”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lớp xóa mù đặc biệt của đồng bào Xtiêng

Lớp xóa mù đặc biệt của đồng bào Xtiêng

Một lớp học đặc biệt dành cho đồng bào Xtiêng ở tỉnh Bình Phước được khai giảng vào cuối tháng 7/2023. Lớp học có 35 “học sinh”, người lớn tuổi nhất lớp là 65 tuổi, nhỏ nhất 12 tuổi. Ấn tượng trong lớp học này là có nhiều cặp “học sinh” là hai bà cháu, hai cha con, hai mẹ con, hai anh em. Đến với lớp học, những "học sinh" này chỉ mong ước một điều đơn giản là biết đọc, biết viết...
Tin nổi bật trang chủ
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 5 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 5 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 5 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 5 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 5 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 5 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 6 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 6 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 6 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.