Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gìn giữ văn hóa truyền thống ở miền biên ải: Về miền di sản (Bài 1)

Thùy Như - 20:40, 12/11/2024

Cao Bằng là vùng đất cổ có bề dày lịch sử văn hoá, giàu truyền thống cách mạng, là vùng đất được thiên nhiên ưu đãi ban tặng nhiều danh lam thắng cảnh, là nơi giao thoa và hội tụ tinh hoa văn hoá của nhiều dân tộc cùng sinh sống. Từ nguồn lực của Chương trình MTQG 1719, cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp của tỉnh Cao Bằng đang cùng với đồng bào các DTTS trên địa bàn chung tay gìn giữ, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, vừa để gìn giữ di sản cha ông, vừa phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Nơi địa đầu Tổ quốc, Cao Bằng được ví như “miền cổ tích”. Bởi trên mỗi dãy núi, dòng sông, vùng dân cư, danh lam thắng cảnh đều gắn với tinh hoa văn hóa, lịch sử của vùng đất cổ; được bảo tồn, gìn giữ và đang hiện hữu trong đời sống hằng ngày của đồng bào các dân tộc.

(BCĐ- Chuyên đề Ban DT Cao Bằng) Gìn giữ văn hóa truyền thống ở miền biên ải: Về miền di sản (Bài 1)
Trong tiềm năng chung của các tỉnh thuộc Chiến khu Việt Bắc xưa, Cao Bằng có những lợi thế so sánh riêng. (Trong ảnh: Tiết mục nghệ thuật do các nghệ sĩ, diễn viên Đoàn Nghệ thuật tỉnh Cao Bằng trình diễn tại Lễ khai mạc Chương trình du lịch “Qua những miền di sản Việt Bắc” năm 2024)

Chiều rộng đa sắc màu

Cao Bằng là một trong những tỉnh thuộc Chiến khu Việt Bắc xưa (cùng với Tuyên Quang, Bắc Kạn, Thái Nguyên, Hà Giang, Lạng Sơn). Các tỉnh chiến khu Việt Bắc có nhiều điểm tương đồng về điều kiện tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội; có nhiều di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh đẹp nổi tiếng trong nước và quốc tế.

Lục tỉnh chiến khu xưa cũng là nơi hội tụ, giao thoa văn hóa đa sắc màu đồng bào các DTTS; với các phong tục, tập quán, lễ hội, văn hóa dân gian độc đáo. Đây là tiềm năng, lợi thế để các địa phương đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn.

Trong tiềm năng chung đó, Cao Bằng có những lợi thế so sánh riêng. Điều này đã được ông Hoàng Xuân Ánh, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng chia sẻ tại Hội nghị quốc tế lần thứ 8 của Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO khu vực Châu Á - Thái Bình Dương năm 2024, được tổ chức tại Cao Bằng ngày 12/9.

Trước khoảng 800 đại biểu trong nước và quốc tế dự Hội nghị, Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh tự hào cho biết: Cao Bằng có nhiều danh lam thắng cảnh cùng kho tàng văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, các di sản địa chất độc đáo có giá trị. Trong đó có 102 di tích được xếp hạng (03 di tích Quốc gia đặc biệt, 26 di tích cấp Quốc gia, 73 di tích cấp tỉnh), 02 bảo vật Quốc gia; hơn 2.000 di sản văn hóa phi vật thể đã được tư liệu hoá, trong đó có 07 di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Đặc biệt, theo Chủ tịch UBND tỉnh Hoàng Xuân Ánh, Công viên địa chất Non nước Cao Bằng là nơi lưu giữ những minh chứng tuyệt vời cho sự tiến hóa và thay đổi trên 500 triệu năm của Trái Đất. Hoạt động địa chất qua hàng trăm triệu năm đã kiến tạo nên dạng địa hình, cảnh quan đá vôi hết sức độc đáo, đa dạng, cùng với hệ thống hang động, sông ngòi phong phú.

“Trong đó nổi bật là Thác Bản Giốc được các hãng thông tấn, báo chí thế giới vinh danh là một trong 4 thác nước lớn trong các thác nước nằm trên đường biên giới giữa các quốc gia; là thác nước tự nhiên lớn nhất Đông Nam Á và là thác nước nằm trong top 10 thác nước kỳ vĩ nhất thế giới”, ông Ánh cho biết.

Nét riêng của Cao Bằng còn được tô điểm bởi nền văn hoá đa dạng, phong phú với sự giao hòa bản sắc của nhiều dân tộc anh em. Với gần 95% dân số là đồng bào DTTS thuộc 35 thành phần dân tộc anh em, Cao Bằng hấp dẫn du khách bởi những nét sinh hoạt văn hóa đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc không nơi nào có được. Mỗi dân tộc sinh sống ở Cao Bằng đều có những di sản văn hóa truyền thống độc đáo của riêng mình, thể hiện rõ trên trang phục, lễ hội, tín ngưỡng...

(BCĐ- Chuyên đề Ban DT Cao Bằng) Gìn giữ văn hóa truyền thống ở miền biên ải: Về miền di sản (Bài 1) 1
Công viên địa chất Non nước Cao Bằng là nơi lưu giữ những minh chứng tuyệt vời cho sự tiến hóa và thay đổi trên 500 triệu năm của trái Đất. (Trong ảnh: Núi Mắt Thần, còn gọi là Núi Thủng, thuộc địa phận xã Quốc Toản, huyện Trà Lĩnh trong quần thể 36 hồ Thang Hen, là điểm đến nổi bật của Công viên địa chất Non nước Cao Bằng)

Chiều sâu văn hóa

Những giá trị văn hóa phi vật thể đặc sắc của đồng bào các DTTS tỉnh Cao Bằng luôn được gìn giữ và đang hiện hữu trong đời sống hằng ngày của đồng bào các dân tộc. Cùng với những di sản văn hóa vật thể, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc đã hòa quện, làm nên chiều sâu của nền văn hóa đậm đà bản sắc ở vùng đất cổ.

Ở bề nổi, Cao Bằng là miền đất của lễ hội. Lễ hội của đồng bào các dân tộc ở Cao Bằng nhìn chung đều nhằm cầu trời ban điều an lành cho dân bản, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, gia súc không bị dịch bệnh, đời sống ấm no, hạnh phúc. Mỗi lễ hội đều có những nét độc đáo riêng, gắn liền với bản sắc văn hóa từng địa phương, từng dân tộc, là một hình thức sinh hoạt văn hóa cộng đồng không thể thiếu của người dân nơi đây.

Là người con dân tộc Tày, lại công tác trong lĩnh vực công tác dân tộc nhiều năm, ông Bế Văn Hùng, Trưởng Ban Dân tộc tỉnh Cao Bằng am hiểu sâu sắc bản sắc văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc trên địa bàn tỉnh. Theo ông Hùng, cùng với lễ hội thì trong đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh không thể thiếu những làn điệu dân ca, dân vũ. Mỗi dân tộc, mỗi địa phương lại có những loại hình văn nghệ dân gian đặc trưng riêng.

“Về dân ca, người Tày có lượn, gồm: Lượn slương, Lượn cọi, Lượn ngạn, hát Then - đàn tính; người Nùng có Lượn phủ, Lượn tại, Lượn Hèo phưn Nùng An, Sli giang, Nàng ới...; người Dao có Páo dung. Về múa, người Tày có múa Sluông, múa chầu; người Nùng có múa quạt, múa khăn; người Dao có múa chuông, múa trống; người Mông múa ô, múa khèn...”, ông Hùng chia sẻ.

Đời sống tinh thần của đồng bào các dân tộc tỉnh Cao Bằng còn được nuôi dưỡng, bồi đắp từ những truyền thuyết, cổ tích gắn liền với thế giới quan của người xưa. Có thể kể đến như: Truyền thuyết “Cẩu chủa cheng vùa” (Chín chúa tranh vua) kể về quá trình hình thành nhà nước Nam Cương của Thục Chế và con trai là Thục Phán - người sau này cũng trở thành vua của nhà nước hợp nhất Âu Lạc (thế kỷ III trước Công nguyên) và dời đô xuống Cổ Loa (nay thuộc huyện Đông Anh, Hà Nội); truyền thuyết Báo Luông - Slao Cải giải thích nguồn gốc vũ trụ, con người và các hiện tượng thiên nhiên, xã hội;...

(BCĐ- Chuyên đề Ban DT Cao Bằng) Gìn giữ văn hóa truyền thống ở miền biên ải: Về miền di sản (Bài 1) 2
Cùng với những di sản văn hóa vật thể, bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc đã hòa quện, làm nên chiều sâu của nền văn hóa đậm đà bản sắc ở vùng đất cổ

Những di sản văn hóa vật thể và phi vật thể của cộng đồng các dân tộc Cao Bằng đã góp phần đưa Cao Bằng trở thành miền di sản. Trên mỗi dãy núi, dòng sông, vùng dân cư, danh lam thắng cảnh đều gắn với tinh hoa văn hóa, lịch sử của vùng đất cổ.

Đây là tài sản vô giá của các thế hệ cha ông để lại cho thế hệ trẻ hôm nay và mai sau, là hồn cốt của nền văn hóa dân tộc; đồng thời vừa là nguồn lực, vừa là động lực để phát triển du lịch. Điều này đòi hỏi tỉnh Cao Bằng cần có những giải pháp hữu hiệu để bảo tồn và phát huy giá trị các di sản; bởi quá trình tiếp biến văn hóa, bên cạnh những mặt tích cực thì cũng đã phát sinh nhiều vấn đề tiêu cực, tiềm ẩn nguy cơ mai một bản sắc.

Bài 2: Tiếp biến văn hóa – Trong “cơ” có “nguy”

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) hoàn thành 79 căn nhà theo Chương trình MTQG 1719

Thị xã Nghĩa Lộ (Yên Bái) hoàn thành 79 căn nhà theo Chương trình MTQG 1719

Năm 2024 là năm đánh dấu mốc quan trọng trong hành trình xóa nhà dột nát, nhà tạm tại thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái giai đoạn 2023 - 2025, khi thị xã đã nỗ lực quyết tâm và đã hoàn thành 100% kế hoạch của cả giai đoạn. Qua đó, giúp người nghèo, người yếu thế có thêm điểm tựa vươn lên trong cuộc sống.
Tin nổi bật trang chủ
Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 17:35, 21/11/2024
Chiều nay, 21/11, tại trụ sở Quốc hội Campuchia, Thủ đô Phnompenh, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Khuon Sudary đã chủ trì Lễ đón trọng thể Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lần đầu tiên thăm chính thức Vương quốc Campuchia.
Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Việt Nam, Malaysia nâng cấp quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện

Thời sự - PV - 16:25, 21/11/2024
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim cho biết, chuyến thăm chính thức của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Malaysia lần này có ý nghĩa quan trọng khi hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác Chiến lược toàn diện. Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực an ninh, quốc phòng, hợp tác biển và một số lĩnh vực hợp tác về điện, kinh tế số…
Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Tăng cường nâng cao năng lực cho người dân vùng DTTS và miền núi Nghệ An

Công tác Dân tộc - An Yên - 14:57, 21/11/2024
Nhằm thúc đẩy đồng bào các DTTS phát triển toàn diện trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế, xã hội, trong nhiều năm qua, việc nâng cao kiến thức, trình độ, năng lực… cho người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi Nghệ An được các cấp, các ngành trong tỉnh rất quan tâm. Đặc biệt, từ khi triển khai Chương trình MTQG phát triển kinh tế -xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719) nội dung này càng được thực hiện bài bản, quyết liệt hơn nhờ nguồn lực đầu tư, hỗ trợ của Chương trình.
Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Sơn La nâng cao sức cạnh tranh cho sản phẩm nông nghiệp

Kinh tế - Minh Thu - 14:51, 21/11/2024
Chủ động nâng cao nhận thức, tư duy trong sản xuất nông nghiệp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, từ đó nâng cao chất lượng, tăng sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp trên thị trường. Đây là việc làm quan trọng mà ngành Nông nghiệp tỉnh Sơn La đang hướng tới, nhằm phát triển nền nông nghiệp cạnh tranh, tiến tới xây dựng Sơn La trở thành tỉnh phát triển xanh, nhanh và bền vững.
Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim chủ trì Lễ đón Tổng Bí thư Tô Lâm

Thời sự - PV - 14:30, 21/11/2024
Trưa 21/11, tại Phủ Thủ tướng ở Thủ đô hành chính Putrajaya, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân chủ trì Lễ đón trọng thể Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11.
Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Chuyện về thầy giáo Mầm non duy nhất trên miền đá xám Mèo Vạc

Tại vùng đất miền đá xám Mèo Vạc - Hà Giang, nơi có những dãy núi trùng điệp và những bản làng xa xôi, có một thầy giáo mầm non mà tên tuổi đã trở nên quen thuộc không chỉ với các em học sinh mà còn với đồng bào nơi đây. Đó là thầy giáo Hoàng Đại Nghĩa, người đã giành hơn 14 năm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục ở vùng sâu, vùng xa, giúp các em mở rộng cánh cửa tri thức, vươn lên từ những khó khăn của cuộc sống.
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn lên đường thăm chính thức Campuchia

Thời sự - PV - 13:20, 21/11/2024
Nhận lời mời của Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia Samdech Techo Hun Sen, Chủ tịch Quốc hội Campuchia Samdech Khuon Sudary và Chủ tịch Ủy ban Thường trực Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á Chung Eui-yong, ngày 21/11, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Đảng, Nhà nước Việt Nam rời Hà Nội, lên đường thăm chính thức Vương quốc Campuchia, tham dự Hội nghị toàn thể lần thứ 12 của Hội nghị quốc tế các đảng chính trị châu Á (ICAPP) và Phiên họp toàn thể lần thứ 11 của Nghị viện Quốc tế vì bao dung và hòa bình (IPTP) từ ngày 21-24/11/2024.
Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và

Tương Dương (Nghệ An): Người bảo tồn và "thắp lửa" đam mê âm nhạc truyền thống dân tộc Thái ở xã vùng sâu

Phóng sự - Phạm Tiến- Đình Tuân - 13:01, 21/11/2024
Ở tuổi 60, nhưng ngay từ thuở 15, 16, ông Kha Văn Hưng đã say mê với nhạc cụ truyền thống dân tộc Thái của mình. Bao năm qua, ông dành biết bao tâm sức học hỏi để sử dụng, chế tác được nhiều loại nhạc cụ truyền thống của đồng bào. Điều ông Hưng trăn trở, mong mỏi nhất là thế hệ trẻ trong bản tiếp nối truyền thống cha ông để giữ gìn bản sắc văn hóa tốt đẹp của dân tộc mình.
Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân bắt đầu thăm chính thức Malaysia

Thời sự - PV - 12:25, 21/11/2024
Vào 11h ngày 21/11 (giờ địa phương), tức 10h (giờ Hà Nội), Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân, cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã đến Sân bay quốc tế Kuala Lumpur (Thủ đô Kuala Lumpur, Malaysia) bắt đầu chuyến thăm chính thức Malaysia từ ngày 21-23/11, theo lời mời của Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Phu nhân.
Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Thành phố Hưng Yên thu ngân sách 9 tháng đầu năm 2024 đạt 2.083,756 tỷ đồng

Kinh tế - Xuân Hải - 10:59, 21/11/2024
Thời gian qua, bằng việc tập trung khai thác các tiềm năng, lợi thế có sẵn, tận dụng những ưu thế mới, thành phố Hưng Yên (tỉnh Hưng Yên) chuyển mình mạnh mẽ và đang trở thành một thành phố năng động, hiện đại với kinh tế tăng trưởng tốt, diện mạo đô thị, nông thôn khởi sắc.
Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Xuất khẩu tăng trưởng mạnh những tháng cuối năm

Kinh tế - Minh Thu - 10:51, 21/11/2024
Chỉ còn hơn 1 tháng nữa là kết thúc năm 2024, đến thời điểm này, nhiều doanh nghiệp (DN) đang tăng tốc sản xuất nhằm kịp thời gian giao hàng cho các đối tác trong dịp cuối năm. Mặt khác, các tập đoàn phân phối toàn cầu cũng gia tăng sự hiện diện tại Việt Nam để tìm kiếm đối tác cung ứng cho năm 2025.