Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Già làng “giữ lửa” nghề xưa

Thanh Liêm - 17:24, 13/06/2025

Trong xu thế hội nhập và phát triển, trước sự thay đổi của xã hội hiện đại, một số nghề có giá trị văn hóa truyền thống dần bị mai một. Đứng trước nguy cơ đó, các già làng, Người có uy tín ở huyện biên giới Lộc Ninh, tỉnh Bình Phước đã ra sức bảo tồn và phát huy nghề truyền thống của dân tộc mình.

Ông Điểu Phun (ngồi giữa) cùng các già làng, Người có uy tín trong ấp tập trung đan lát
Ông Điểu Phun (ngồi giữa) cùng các già làng, Người có uy tín trong ấp tập trung đan lát

Gìn giữ nghề xưa

Đối với đồng bào các DTTS ở tỉnh Bình Phước nói chung, huyện Lộc Ninh nói riêng, nghề đan lát không chỉ là sinh kế mà còn là nét đẹp văn hóa truyền thống được lưu truyền từ đời này sang đời khác. Nhằm bảo tồn và phát triển nghề truyền thống này, đồng bào dân tộc Xtiêng tại địa phương luôn tích cực gìn giữ nghề truyền thống và truyền dạy lại cho thế hệ trẻ, đồng thời từng bước đưa sản phẩm đan lát trở thành hàng hóa, góp phần phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập.

Hiện nay, huyện Lộc Ninh có 64 già làng, Người có uy tín trong cộng đồng. Họ là những người am hiểu phong tục, tập quán của đồng bào mình, có kinh nghiệm sống phong phú và luôn là tấm gương sáng trong sinh hoạt, lao động, sản xuất cũng như trong việc gìn giữ các giá trị văn hóa truyền thống. Trong số đó, ông Điểu Phun, 65 tuổi, Người có uy tín ở ấp 8B, xã Lộc Hòa là một điển hình tiêu biểu trong việc giữ gìn nghề đan lát truyền thống của người Xtiêng. Nhiều năm qua, ông Điểu Phun vẫn duy trì thói quen đan lát đều đặn. Vào những ngày rảnh rỗi, ông cùng các già làng, Người có uy tín và bà con trong ấp quây quần bên nhau, mỗi người một tay, cùng hoàn thiện các sản phẩm đan lát truyền thống.

Các già làng, Người có uy tín ở xã Lộc Hòa rất tâm huyết trong việc giữ gìn giá trị văn hóa của dân tộc mình. Thời gian tới, xã dự kiến thành lập tổ hội nghề nghiệp về đan lát nhằm tăng cường sự liên kết trong cộng đồng, tạo điều kiện để nghề truyền thống phát triển bền vững”.

Bà Dương Thị Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Lộc Hòa

Ông Điểu Phun chia sẻ: “Trước kia, bà con trong ấp sống chủ yếu dựa vào ruộng, rẫy nên rất cần những dụng cụ phục vụ lao động, sản xuất làm từ mây tre đan. Từ nhỏ, tôi thường theo cha vào rừng kiếm nguyên liệu về đan gùi, đan nia, rổ rá. Cha tôi chỉ dạy rất kỹ cách thức đan lát, kinh nghiệm chọn nguyên liệu. Để có sản phẩm tốt thì nguyên liệu phải là những cây tre thẳng, dài, đủ tuổi, ít nhất một năm trở lên. Cây non thì giòn, dễ gãy, còn cây già quá thì cứng, khó uốn, khó thao tác”.

Cũng giống như ông Điểu Phun, Người có uy tín Điểu Vem ở ấp 8B, xã Lộc Hòa giỏi nghề đan lát qua cha mình truyền dạy. Ông Điểu Vem kể, những sản phẩm đan đầu tiên của ông khi còn trẻ là các món đồ chơi đơn giản như chim, chuồn chuồn để tặng bạn bè. Khi rảnh rỗi, ông thường phụ cha và các già làng chuốt nan, chẻ sợi - những công đoạn tuy nhỏ nhưng lại giúp ông rèn luyện đôi tay khéo léo, tích lũy kinh nghiệm lựa chọn nguyên liệu tốt để cho ra sản phẩm bền đẹp.

“Khi mới tiếp cận nghề, tôi luôn chú ý theo dõi từng cử chỉ, động tác của người lớn để học theo. Nhờ có đôi tay khéo và sự kiên trì, chỉ sau một thời gian ngắn, tôi đã thành thạo nhiều kỹ thuật đan lát. Những chỗ chưa biết, tôi mạnh dạn hỏi cha, ông tận tình chỉ dạy để tôi hoàn thiện kỹ năng. Nhờ đó, từng sợi mây, sợi tre qua tay tôi đã dần thành hình những sản phẩm tỉ mỉ, chính xác, được nhiều người tin dùng”, ông Điểu Vem chia sẻ.

Trong số các sản phẩm đan lát của đồng bào Xtiêng, chiếc gùi được xem là vật dụng tiêu biểu, phổ biến nhất, gắn bó mật thiết với đời sống sinh hoạt hằng ngày. Không chỉ là dụng cụ hữu ích trong lao động, sản xuất, chiếc gùi còn là biểu tượng văn hóa đặc trưng của người Xtiêng, mang đậm dấu ấn bản sắc dân tộc. Chính vì vậy, việc duy trì và phát huy nghề truyền thống này luôn được các ông Điểu Phun, Điểu Vem cùng những Người có uy tín ở xã Lộc Hòa đặc biệt quan tâm, xem đó là trách nhiệm gìn giữ hồn cốt văn hóa của dân tộc mình.

Ông Điểu Vem (bìa phải) cùng các già làng, Người có uy tín trong ấp tập trung đan lát
Ông Điểu Vem (bìa phải) cùng các già làng, Người có uy tín trong ấp tập trung đan lát

Truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ

Đan lát bằng mây, tre đã trở thành nghề truyền thống quen thuộc của đồng bào Xtiêng, gắn bó mật thiết với đời sống hằng ngày. Hầu hết người dân đều thành thạo kỹ thuật này, đặc biệt là khu vực quanh nhà ông Điểu Phun và ông Điểu Vem, nơi có hàng chục người, cả nam và nữ đều biết đan lát. Các vật dụng như gùi, dần, sàng, mẹt, rổ rá… đều làm từ tre nứa và xuất hiện trong mọi hoạt động của người Xtiêng. Hình ảnh các bậc cha, ông ngồi đan lát trước hiên nhà đã trở thành biểu tượng văn hóa sâu sắc trong tâm thức của đồng bào.

Theo chia sẻ của các già làng, những sản phẩm đan lát không chỉ là đồ dùng sinh hoạt mà còn là "hơi thở của núi rừng", kể lại những câu chuyện truyền thuyết qua từng sợi tre, từng nan mây. Giữ nghề đan lát là giữ gìn hồn cốt văn hóa và giá trị tinh thần của dân tộc.

Bà Dương Thị Hạnh, Chủ tịch Hội Nông dân xã Lộc Hòa cho biết: Những năm gần đây, phần lớn người DTTS trên địa bàn xã đã dần thay đổi tư duy về nghề truyền thống, từng bước biến các sản phẩm đan lát từ phục vụ sinh hoạt thành hàng hóa có giá trị kinh tế. Nhờ đó, bà con có thêm nguồn thu nhập ổn định bên cạnh sản xuất nông nghiệp.

Việc khôi phục và phát triển nghề đan lát không chỉ giúp nâng cao đời sống vật chất mà còn góp phần đưa nghề truyền thống trở lại với đời sống văn hóa cộng đồng, tạo bước đệm quan trọng cho công tác bảo tồn và phát huy bản sắc dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Lớp học "đặc biệt" ở Triêm Đông

Lớp học "đặc biệt" ở Triêm Đông

Mặc dù đã về hưu sau 40 năm đứng lớp, nhưng bằng tình yêu thương dành cho các học trò nghèo nơi vùng quê xứ Quảng, thầy Nguyễn Văn Lại và vợ là cô Võ Thị Yến (ngụ khối phố Triêm Đông, phường Điện Phương, thị xã Điện Bàn, Quảng Nam) vẫn ngày ngày tận tụy "gieo mầm" tri thức ở lớp học tình thương do chính thầy Lại mở.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.