Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Gam màu sáng trong bức tranh giáo dục vùng cao

Nguyễn Thanh - 14:54, 22/06/2021

Vượt qua những khó khăn về điều kiện kinh tế, xã hội… giáo dục vùng cao đang ngày càng chuyển mình mạnh mẽ. Bước chuyển ấy được gặt hái từ những chủ trương phát triển giáo dục vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi của Đảng, nhà nước, được triển khai xuyên suốt nhiều năm qua…

Công tác giáo dục vùng DTTS và miền núi ngày càng được quan tâm, đầu tư mạnh mẽ (Ảnh TTXVN)
Công tác giáo dục vùng DTTS và miền núi ngày càng được quan tâm, đầu tư mạnh mẽ (Ảnh TTXVN)

Nhìn lại những “gam” màu xám

Một trong những yếu tố “níu chân” chất lượng giáo dục vùng cao, là điều kiện cơ sở hạ tầng, trang thiết bị dạy và học còn thiếu thốn và khó khăn trăm bề. Những lớp học trống hoác; những điểm trường xiêu vẹo; tài liệu và học cụ chắp vá, phòng học chức năng thiếu và yếu; không điện thắp sáng, không mạng internet… càng làm cho sự học vùng cao thêm phần khó khăn.

Điểm trường Phia Khăm 1, thuộc trường tiểu học PTDT bán trú Bắc Lý 1 xã Bắc Lý, huyện Kỳ Sơn (Nghệ An) có thể xem là điển hình cho sự thiếu thốn này. Thiếu nước sinh hoạt, thiếu điện thắp sáng; hàng chục học sinh và giáo viên ngồi học trong những căn phòng… chờ sập. 

Thầy cô cắm lớp ở điểm trường Phia Khăm 1, dường như tỏ ra bất lực khi nói: "Chúng tôi không có cách gì hơn ngoài việc gia cố tạm bằng tre nứa vào dịp hè. Nhiều phòng học đang chực chờ sập xuống, còn giáo viên cứ đành chờ cấp trên quan tâm".

Trên những nẻo đường tác nghiệp, chúng tôi đã từng lặng người trước những đứa trẻ đến trường khi trong tay không có cây viết, tập vở; khi manh áo, tấm quần không được lành lặn; khi bữa sáng và thậm chí bữa trưa chỉ là những thứ có thể ăn được, được người thân lấy từ rừng về. 

Bà Hồ Thị Keo, Phó Chủ tịch UBND xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa (Quảng Bình) từng kể với chúng tôi: nhiều cháu nhà nghèo lắm, áo quần chẳng đủ mặc đâu. Không có chỗ ở bán trú, bữa ăn trưa của nhiều học sinh là mì gói, củ sắn; còn bữa sáng thì phải nhịn.

Con đường đến trường của học sinh vùng cao, không chỉ là khó khăn của điều kiện kinh tế gia đình, không chỉ là nhận thức hạn chế của người thân, không chỉ là phong tục tập quán của vùng miền… mà còn là quãng đường rừng hàng km quanh co, trơn trượt.

Tất cả bấy nhiêu chưa thể nói hết, kể hết những khó khăn, vất vả của sự học vùng cao, nhưng cũng đủ để mỗi người mường tượng hết về chất lượng giáo dục nơi ấy đang ở  mức nào. Tỷ lệ huy động trẻ vùng DTTS và miền núi giai đoạn 2011 - 2019 chỉ đạt 56,2% (cả nước đạt 88,5%); tỷ lệ huy động trẻ nhà trẻ chỉ đạt 11,8% (cả nước đạt 25,8%). 

Việc huy động học sinh rất khó khăn, kết quả huy động học sinh chưa vững chắc; tỷ lệ huy động học sinh đi học đúng độ tuổi và hoàn thành cấp THCS vẫn chưa thật vững chắc… Và một điệp khúc đến hẹn lại lên mà tôi biết: “bắt trò” trở lại trường sau những kì nghỉ dài ngày.

Và sự chuyển mình

Trước những khó khăn, tồn tại ấy, những năm qua, Đảng, Nhà nước đã ưu tiên dành nguồn lực không nhỏ để kiện toàn chất trường lớp, đổi mới nâng cao chất lượng giảng dạy… nhằm phát triển giáo dục dân tộc, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho khu vực này.

Số liệu thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) cho thấy, thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT theo tinh thần Nghị Quyết 29-NQ/TW, những năm qua, Nhà nước đã quan tâm đầu tư nhiều chương trình, dự án, đề án cho giáo dục, đào tạo ở vùng DTTS và miền núi. Chỉ tính trong giai đoạn 2011 - 2019, tổng nguồn lực đầu tư của ngân sách nhà nước đầu tư khoảng 462.791 tỷ đồng. 

Theo đó, tại những vùng DTTS và miền núi còn nhiều gian khó, nhiều ngôi trường mới đã được xây dựng khang trang, nhiều điểm trường lẻ đã được tu sửa bán kiên cố… đã đáp ứng tốt hơn nhu cầu dạy và học.

Tính đến năm 2020, tỷ lệ trường học kiên cố vùng miền núi và DTTS đã đạt hơn 91%. Đó là con số rất đáng mừng, khích lệ, động viên những người làm công tác giáo dục ở vùng khó. Bà con dân bản cũng vui hơn khi con em sẽ được học trong những phòng học kiên cố, đầy đủ trang thiết bị dạy học.

Ghi nhận tại Quảng Trị, bà Hồ Thị Sáu, Phó Chủ tịch UBND xã Hướng Việt, huyện Hướng Hóa, vui vẻ cho biết: Từ rất nhiều nguồn, điểm trường mầm non Trăng – Tà Puồng được xây dựng mới khang trang 2 phòng học, 2 nhà vệ sinh, 1 nhà bếp, 1 vườn rau… đưa vào sử dụng đầu 2021. Từ đây, chấm dứt những căn phòng tạm bợ, dột nát… luôn là nỗi lo khi mưa lũ về.

Vẫn còn đó những khó khăn về trường lớp tại vùng sâu, vùng xa trên cả nước (Trong ảnh: Một lớp học còn nhiều thiếu thốn tại huyện miền núi huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị)
Vẫn còn đó những khó khăn về trường lớp tại các địa phương vùng sâu, vùng xa (Trong ảnh: Một lớp học còn nhiều thiếu thốn tại huyện miền núi Đakrông, tỉnh Quảng Trị)

Cơ sở vật chất được đầu tư, trang thiết bị dạy học đảm bảo, là động lực để trẻ đến lớp nhiều hơn. Những chính sách hỗ trợ cho giáo dục vùng cao cũng đã từng bước thay đổi nhận thức của đồng bào về việc học. Tỷ lệ huy động học sinh DTTS đi học đúng độ tuổi cấp tiểu học đến nay đã xấp xỉ 99%; tỷ lệ học sinh DTTS được công nhận hoàn thành chương trình cấp tiểu học năm 2019 là 96,66%. Năm 2018, có 63/63 tỉnh thành đạt chuẩn PCGD THCS mức độ 1…

Cùng với đó, giáo dục vùng cao những năm qua không chỉ quan tâm hoạt động ngoại khóa, kĩ năng sống mà còn chú ý đến giảng dạy tiếng DTTS. Từ năm 2011 đến 2020, đã có 6 tiếng DTTS được giảng dạy chính thức trong trường phổ thông gồm Mông, Ê đê, Jrai, Bahnar, Chăm, Khmer; thực hiện tại 22 tỉnh, thành phố với 756 trường, 5.267 lớp và 174.562 học sinh được học. Riêng tại một số huyện ở Nghệ An đã tổ chức dạy tiếng Thái ngoài giờ lên lớp…

Việc đưa tiếng DTTS vào giảng dạy song song với tiếng Việt, đã giúp học sinh đến trường không cảm thấy lạ lẫm, còn giáo viên cũng hiểu hơn về phong tục đồng bào; từ đó tạo được môi trường sự phạm thân thiện, sự gần gũi giữa giáo viên và học sinh, giúp các em học sinh học tập hiệu quả hơn…

Với những sự đầu tư mạnh mẽ trên, ông Lê Như Xuyên, Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Dân tộc (Bộ GD&ĐT) khẳng định: Trong thời gian qua, giáo dục dân tộc luôn nhận được sự quan tâm sâu sắc và toàn diện của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội. Cơ sở vật chất, chất lượng giảng dạy của hệ thống giáo dục vùng DTTS, miền núi cũng được đầu tư ngày một khang trang… Qua đó, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong công tác giáo dục vùng DTTS và miền núi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.