Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Đội văn nghệ thôn bản - Đánh thức vai trò của những chủ nhân văn hóa: Chính sách mới, kỳ vọng mới (Bài 2)

Văn Hoa - Vũ Hường - 07:57, 06/06/2023

Bằng tình yêu và trách nhiệm với văn hóa dân tộc, các đội văn nghệ thôn, bản chính là những "viên gạch" góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng sân chơi lành mạnh, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân... Tuy vậy, để duy trì, lan tỏa hơn nữa cho các hoạt động này, việc xây dựng và triển khai các chính sách hỗ trợ cho các đội văn nghệ thôn bản, đặc biệt là ở vùng đồng bào DTTS và miền núi khó khăn là rất quan trọng...

Các đội văn nghệ thôn bản đã phát huy hiệu quả tích cực cho sự phát triển du lịch tại Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn). Ảnh Dương Tuấn
Các đội văn nghệ thôn bản đã phát huy hiệu quả tích cực cho sự phát triển du lịch tại Làng Văn hóa du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn (Xã Bắc Quỳnh, huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn). Ảnh Dương Tuấn

Nhiều khó khăn, thách thức

Câu lạc bộ (CLB) Điếp Sli Then được thành lập ngày 28/8/2017, thuộc Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Thụy Hùng, huyện Cao Lộc (Lạng Sơn). Để thành lập CLB, Nghệ nhân Ưu tú Hà Mai Ven đã tập hợp những người cùng chung niềm đam mê yêu dân ca, những thành viên trẻ hoàn toàn chưa biết đàn, hát Sli, Then và Nghệ nhân Mai Ven trực tiếp truyền dạy miễn phí.

Điều phấn khởi khác là, CLB luôn có mặt trong nhiều sự kiện quan trọng của tỉnh như: Lễ hội Hoa đào; Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Du lịch qua những miền Di sản Việt Bắc... Đặc biệt, năm 2019, tiết mục “Đồng giao” do Nghệ nhân Ưu tú Hà Mai Ven hướng dẫn các thành viên nhỏ tuổi của CLB luyện tập, đạt Huy chương Vàng trong chương trình “Em yêu quê hương đất nước” do Đài tiếng nói Việt Nam tổ chức.

Nghệ nhân Ưu tú Hà Mai Ven tập hợp và dạy miễn phí đàn, hát Sli, Then cho thế hệ trẻ
Nghệ nhân Ưu tú Hà Mai Ven tập hợp và dạy miễn phí đàn, hát Sli, Then cho thế hệ trẻ

Tuy nhiên, bà Ven cũng trăn trở, dù đã rất cố gắng nhưng CLB đang gặp rất nhiều khó khăn để duy trì, phát triển và lan tỏa các hoạt động. Theo bà Ven, để duy trì hoạt động, các thành viên CLB phải tự đóng góp, tự mua sắm trang phục, các trang thiết bị, tự cân đối thu chi… mà không có một nguồn hỗ trợ nào, cứ đà này sẽ có lúc CLB có thể không duy trì được.

Tương tự, Nghệ nhân ưu tú Hoàng Giang Lâm, Chủ nhiệm CLB dân ca dân vũ dân tộc Cao Lan xã Quang Yên, huyện Sông Lô (Vĩnh Phúc) cũng bày tỏ: Các hoạt động của CLB từ lúc thành lập đến nay, đều do các thành viên đóng góp nên dù có cố gắng hoạt động, duy trì nhưng chưa phát huy hết hiệu quả đối với việc bảo tồn kho tàng văn hóa phong phú của người Cao Lan.

Nghệ nhân Hoàng Giang Lâm cũng cho biết, nhiều năm qua, tất cả các thành viên trong CLB đều sẵn sàng bỏ công sức, đóng góp kinh phí nhằm xây dựng các CLB, với nhiều việc làm thiết thực như: mở các lớp truyền dạy tiếng dân tộc cho học sinh; dạy hát Sịnh ca truyền thống cho thế hệ trẻ… 

Qua những hoạt động đó, giới trẻ Cao Lan dần ý thức hơn trong việc bảo tồn các giá trị văn hóa dân tộc. Ngày càng nhiều hơn thế hệ trẻ biết nói, hát tiếng dân tộc và hiểu các phong tục truyền thống. Tuy đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận, nhưng trong quá trình hoạt động, CLB gặp không ít khó khăn về nguồn kinh phí phục vụ cho việc in ấn tài liệu học tập và mua sắm các thiết bị cần thiết như: âm thanh, loa đài, ánh sáng, phục trang, nhạc cụ, đạo cụ…; điều này làm hạn chế hiệu quả hoạt động của các đội văn nghệ thôn, bản.

Hầu hết các đội văn nghệ thôn, bản, các CLB đều thành lập và hoạt động trên tinh thần tự thân, tự phát (Ảnh Minh Đức - Mèo Vạc)
Hầu hết các đội văn nghệ thôn, bản, các CLB đều thành lập và hoạt động trên tinh thần tự thân, tự phát (Ảnh Minh Đức - Mèo Vạc)

Không riêng gì CLB Điếp Sli Then xã Thụy Hùng (Lạng Sơn) và CLB dân ca dân vũ dân tộc Cao Lan xã Quang Yên (Vĩnh Phúc), trên thực tế, hầu hết các CLB dân ca, các đội văn nghệ thôn bản tại vùng DTTS được thành lập từ nhu cầu tự thân, tự phát; kinh phí hoạt động dựa vào sự đóng góp của các thành viên, do đó gặp không ít khó khăn nhất định trong việc duy trì hoạt động cũng như chất lượng, hiệu quả của các đội.

Nhiều đội văn nghệ thôn, bản hoạt động còn cầm chừng, theo mùa vụ, chưa được thường xuyên, khi có chương trình, hội thi, hội diễn mới tập hợp thành viên luyện tập, hiệu quả chưa cao. Đặc biệt, nguồn kinh phí hoạt động không được cấp, chủ yếu dựa vào nguồn xã hội hóa, tập hợp những người cùng sở thích, cùng đóng góp, cùng sinh hoạt và cùng thưởng thức, trong khi đó, đời sống của người dân ở nhiều nơi còn nhiều khó khăn.

Do đó, cơ sở vật chất, trang thiết bị, thiết chế văn hóa…để phục vụ các hoạt động của đội văn nghệ còn thiếu thốn. Các tiết mục văn nghệ chủ yếu do các thành viên trong đội văn nghệ dàn dựng, tập luyện, biểu diễn, chưa qua đào tạo nên chất lượng chương trình chưa cao. Nội dung và hình thức hoạt động của các đội văn nghệ chưa phong phú.

Đặc biệt, mặc dù tại nhiều điểm du lịch cộng đồng, dù có nhiều đội văn nghệ thôn bản, song các đội vẫn chưa khai thác hết các tiềm năng, lợi thế của văn hóa, nhất là các đội văn nghệ phục vụ cho phát triển du lịch.

Các đội văn nghệ thôn, bản là tập hợp bởi những người am hiểu về bản sắc văn hóa truyền thống dân tộc, có sức hút rất lớn trong phát triển du lịch, tuy nhiên, các đội văn nghệ thôn, bản vẫn chưa phát huy hết tiềm năng, hiệu quả của mình
Các đội văn nghệ thôn, bản vẫn chưa phát huy hết tiềm năng, hiệu quả của mình

Cần sự đầu tư, hỗ trợ

Tại tỉnh Vĩnh Phúc, nhằm ghi nhận và khuyến khích các CLB, các nghệ nhân tích cực đóng góp công sức để bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống, tháng 12/2020, HĐND tỉnh Vĩnh Phúc đã ban hành Nghị quyết 12 về “Hỗ trợ đối với Nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể và hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các CLB dân ca tiêu biểu tỉnh Vĩnh Phúc giai đoạn 2021 - 2025”. Nghị quyết 12, được kỳ vọng là giải pháp thiết thực để phát huy vai trò của các CLB.

Theo đó, Nghị quyết 12 nêu rõ, nội dung hỗ trợ đối với Nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể: Hỗ trợ việc thực hành truyền dạy nhằm bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa phi vật thể. Đối với các CLB dân ca tiêu biểu: Hàng năm hỗ trợ kinh phí cho mua sắm trang thiết bị (âm thanh, loa đài, ánh sáng, phục trang, nhạc cụ, đạo cụ…) và tham gia các hoạt động liên hoan, hội diễn, hội thi, giao lưu.

Thế nhưng, đến thời điểm này, không biết vì lý do gì, Nghị quyết 12 của HĐND tỉnh Vĩnh Phúc vẫn chưa được thực hiện. Nhiều CLB tỏ ra thất vọng, thậm chí, đã xuất hiện tình trạng, có CLB đã xảy ra tình trạng lục đục, mâu thuẫn trong việc hoàn thiện thủ tục nhận hỗ trợ từ Nghị quyết 12.

Đội văn nghệ truyền thống dân tộc Lô Lô ở thôn Sảng Pả A, thị trấn Mèo Vạc đi biểu diễn, giao lưu tại Chợ Phong lưu Khâu Vai, huyện Mèo Vạc (Hà Giang)
Đội văn nghệ truyền thống dân tộc Lô Lô ở thôn Sảng Pả A, thị trấn Mèo Vạc đi biểu diễn, giao lưu tại Chợ Phong lưu Khâu Vai, huyện Mèo Vạc (Hà Giang)

Những năm gần đây, nhiều địa phương đã có cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực cho các hoạt động văn hóa cơ sở, phần nào giải quyết được những khó khăn của các đội.

Chị Lê Thị Ngọc Châm, Trưởng Phòng Quản lý Văn hóa và Gia đình (Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lai Châu) cho biết: Để nâng cao hiệu quả, chất lượng hoạt động của văn nghệ quần chúng, Phòng Quản lý Văn hóa và Gia đình đã có nhiều tham mưu cho tỉnh nhằm bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa của các DTTS trên địa bàn tỉnh như hỗ trợ kinh phí, trang phục, nhạc cụ… cho các đội văn nghệ.

Tỉnh Lai Châu cũng ban hành Nghị quyết bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, cùng với đó có nhiều Đề án, Chương trình nhằm bảo tồn, phát huy dân ca, dân vũ, dân nhạc. 

Tại tỉnh Hòa Bình, được sự quan tâm của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, HĐND tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 337/2020/NQ-HĐND ngày 9/12/2020, về việc quy định mức hỗ trợ kinh phí hoạt động cho các đội văn nghệ quần chúng ở cơ sở trên địa bàn tỉnh Hòa Bình. Theo đó, mỗi đội văn nghệ quần chúng ở cơ sở được hưởng mức hỗ trợ theo quy định là 4.000.000 đồng/đội/năm. Trước đó, mỗi đội văn nghệ thôn bản cũng đã được hỗ trợ 2 triệu đồng/đội/năm

Đây là chính sách rất có ý nghĩa đã thúc đẩy và nâng cao chất lượng phong trào văn hóa văn nghệ ở cơ sở, tác động tới đời sống văn hóa tinh thần của đông đảo Nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Hòa Bình.

Đặc biệt, thực hiện Dự án 6, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ 2021 - 2025, các địa phương đang tích cực triển khai xây dựng chính sách hỗ trợ các Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú trong việc lưu truyền, phổ biến sinh hoạt văn hóa truyền thống; hỗ trợ xây dựng các CLB sinh hoạt văn hóa dân gian tại các thôn vùng DTTS và miền núi, vùng tái định cư; hỗ trợ hoạt động cho đội văn nghệ truyền thống; hỗ trợ đầu tư xây dựng thiết chế văn hóa, thể thao và trang thiết bị tại các thôn vùng đồng bào DTTS và miền núi… Hi vọng rằng, với chính sách trên sẽ hỗ trợ, tạo cơ hội cho đội văn nghệ truyền thống thôn, bản phát triển mạnh mẽ.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.