Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghề nghiệp - Việc làm

Đi qua một số làng nghề truyền thống Xứ Thanh

Quỳnh Trâm - 18:03, 24/10/2021

Hiện nay, Thanh Hóa có 36 nghề với 75 làng nghề, làng có nghề truyền thống đã được công nhận. Những nghề, làng nghề truyền thống chính là nơi lưu giữ nhiều giá trị truyền thống văn hóa dân tộc…

Những người thợ tiến hành nung chảy đồng nguyên chất bằng lò nung chuyên dụng
Những người thợ làng nghề đúc đồng Trà Đông thực hiện bước nung chảy đồng nguyên chất bằng lò nung chuyên dụng

Khôi phục giá trị văn hóa, lịch sử dân tộc

Xã hội phát triển, công nghệ tiên tiến, khoa học kỹ thuật ngày càng được áp dụng vào thực tiễn, nhiều nghề, làng nghề thủ công truyền thống không bắt nhịp được, nên cứ như vậy mà mai một. Trăn trở với nghề truyền thống đã gắn bó với đời sống, sinh hoạt của gia đình qua nhiều đời, không ít các hộ gia đình làm nghề, các nghệ nhân ở Thanh Hóa đã thay đổi tư duy, sáng tạo ra nhiều sản phẩm của làng nghề. Nhờ vậy, mà nhiều nghề, làng nghề đã lại được hồi sinh, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân.

Nghề đúc đồng Trà Đông ra đời từ thế kỷ XIX, từng nổi tiếng ở Thanh Hóa nhờ những chạm khắc nghệ thuật truyền thống, thủ công rất sáng tạo. Tuy nhiên, trong những năm 1990 đến đầu năm 2000, làng nghề trở nên sa sút, vì không thể cạnh tranh trong cơ chế thị trường với nhiều sản phẩm công nghiệp cùng loại.

Những năm gần đây, nhờ sự quan tâm của chính quyền địa phương qua chủ trương, chính sách hỗ trợ làng nghề, đặc biệt chú trọng đầu ra sản phẩm, và  tâm huyết của nhiều nghệ nhân, nghề đúc đồng Trà Đông dần được khôi phục, góp phần đem lại cuộc sống khá giả cho các hộ làm nghề.

Công đoạn làm bóng bề mặt, người thợ phải dùng giấy nhám tỉ mỉ mài từng chỗ
Công đoạn làm bóng bề mặt sản phẩm, người thợ phải dùng giấy nhám tỉ mỉ mài từng chỗ

Hiện nay, làng nghề đúc đồng truyền thống Trà Đông đang duy trì 25 lò đúc lớn, 4 công ty sản xuất kinh doanh đúc đồng. Đặc biệt, làng có 4 nghệ nhân  là:  Lê Văn Bảy, Nguyễn Bá Châu, Lê Văn Dương và Đặng Ích Hoàn, được Chủ tịch nước công nhận là Nghệ nhân ưu tú. 

Các nghệ nhân tiêu biểu này đã góp công phục dựng, làm “sống lại” và phát triển làng nghề đúc đồng cổ truyền với nhiều sản phẩm của làng nghề đặc sắc

Nổi bật là chiếc trống đồng với phiên bản và hoa văn Ngọc Lũ năm 2000; chiếc trống đồng có kích thước lớn nhất Việt Nam với đường kính mặt trống 1,51m, cao 1,21m năm 2007; hay chiếc trống đồng phiên bản Ngọc Lũ được xem là lớn nhất thế giới nặng khoảng 8 tấn, cao 2m, đường kính mặt trống 2,7m năm 2013; đặc biệt là 1.000 tượng mẹ Âu Cơ làm quà tặng APEC… 

Nghệ nhân Lê Văn Bảy cho biết: “Là thế hệ con cháu, chúng tôi có trách nhiệm gìn giữ và phát huy nghề truyền thống mà cha ông để lại, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp”.

Với những nỗ lực của các nghệ nhân, năm 2020, làng nghề đúc đồng làng Trà Đông đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Một lò đúc đồng của làng Trà Đông
Một lò đúc đồng của làng Trà Đông

Tăng thu nhập cho người lao động

Rời làng Trà Đông, chúng tôi ngược lên phía Tây đến thăm làng nghề bánh gai nức tiếng ở làng Mía, xã Thọ Diên, huyện Thọ Xuân. Những ai lần đầu tới làng dễ dàng bị quyến rũ bởi mùi thơm dịu ngọt từ hương gạo nếp, đậu xanh và dừa tươi hòa quện tỏa ra nghi ngút từ những lò hấp bánh.

Xã Thọ Diên có bốn làng, nhưng duy nhất làng Mía, là làm được món bánh gai Tứ Trụ thơm ngon đặc biệt, đã được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp chứng nhận làng nghề năm 2015. Trong làng có 330 hộ, có tới 86 cơ sở sản xuất bánh gai, nơi cung cấp chủ yếu nguồn hàng đi khắp trong và ngoài tỉnh.

Công đoạn làm bánh tuy đơn giản nhưng cũng phải khéo léo và nghệ thuật thì mới có chuẩn hương vị. Lá gai được rửa sạch, luộc kỹ rồi vắt nước cho khô, xay nhỏ. Tiếp đó, trộn lá gai với bột nếp (thường là nếp hoa cau, nếp hoa vàng). Hỗn hợp gồm lá gai, bột nếp, mật mía được trộn đều sao cho thật nhuyễn, rồi đem ủ qua đêm, sau đó tiếp tục giã. 

Bánh gai Tứ Trụ mang một hương vị đặc biệt riêng so với bánh gai nơi khác
Bánh gai Tứ Trụ mang một hương vị đặc biệt riêng so với bánh gai nơi khác

Nhân bánh được làm từ dầu chuối, đậu xanh xay vỡ, ngâm và đãi vỏ, sau đó nấu hoặc đồ lên. Khi đậu chín, cho vào cối giã cùng với đường đến khi thu được hỗn hợp thật mịn. Để tạo vị ngậy, béo,  thợ làm bánh dùng một ít dừa nạo rang khô, dầu chuối. Tùy từng loại, thợ làm bánh còn có thể dùng nhân hạt sen để tạo vị khác biệt cho bánh. Bánh được gói trong lá chuối, đem hấp 1,5 tiếng thì tạo thành phẩm, theo các ngả đường đi tiêu thụ khắp trong và ngoài tỉnh.

Bà Ngô Thị Yến, chủ một lò bánh cho biết, gia đình đã gắn bó với nghề hơn 30 năm. Trải qua nhiều thăng trầm nhưng làng bánh quê bà vẫn tồn tại, và ngày càng được nhiều người biết đến bởi hương vị thơm ngon của loại bánh sản xuất tại đây.

"Trước đây, bánh gai thường chỉ được làm vào dịp Lễ hội, đình đám hay Tết Nguyên Đán, nhưng sau này nhu cầu của khách khắp các tỉnh, thành trong cả nước muốn dùng ngày càng cao, nên gia đình sản xuất quanh năm. Mỗi ngày có thể bán tới vài trăm đến hàng nghìn cái, doanh thu mang lại khoảng 200 triệu đồng/năm", bà Yến cho biết thêm.

Đi về phía Đông là nghề mộc truyền thống Đạt Tài ở huyện Hoằng Hóa. Nghề mộc có mặt ở làng từ thế kỷ thứ XVI đến nay khoảng 500 năm. Từ xa xưa, những thợ mộc Đạt Tài đã được người dân khắp nơi yêu mến, bởi tài nghệ của họ. Chỉ cần nhìn các đường lắp, đường tâm, cái kẻ cùng với những nét chạm khắc hoa văn tinh xảo trên các đầu xà, cánh cửa và các đồ như tủ, sập, kiệu, đồ thờ... có thể nhận ra ngay là thợ mộc Đạt Tài. Những ngôi nhà gỗ tinh xảo, những kiến trúc làm đình, chùa... nổi tiếng ở trong tỉnh đều có dấu tay của những người thợ Đạt Tài.

Ông Nguyễn Viết Thiêm, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Hà cho biết, xã hiện có 1 doanh nghiệp và 78 hộ gia đình tại các thôn Đạt Tài 1, Đạt Tài 2, Hà Thái làm nghề mộc truyền thống, chiếm 7% tổng số hộ toàn xã. Doanh thu từ nghề mộc mang lại ước đạt 73 tỷ đồng/năm 2020, đóng góp lớn vào tổng giá trị sản xuất của địa phương, tạo việc làm cho nhiều lao động với mức thu nhập bình quân 5 - 6 triệu đồng/tháng/người.

Ngoài những làng nghề kể trên, còn có làng nghề gốm Lò Chum (TP. Thanh Hóa); làng nghề dệt chiếu Nga Sơn; làng hương truyền thống Đông Khê (Hoằng Hóa)...

Trải qua hàng trăm năm ra đời, tồn tại và phát triển, những làng nghề truyền thống chẳng phải khi nào cũng rực rỡ. Nhưng với sự bền bỉ, cần cù, chịu khó và sáng tạo của con người xứ Thanh, những nghề tưởng như đã mai một lại được hồi sinh, tiếp tục sứ mệnh của mình trong thời đại mới.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.