Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cuộc sống mới của người Mã Liềng

PV - 14:37, 24/07/2019

Hơn 30 năm về trước, người Mã Liềng (dân tộc Chứt) ở huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) chủ yếu sống trong các hang đá, hoặc trong những túp nhà nhỏ cheo leo trên dãy núi Giăng Màn của dãy Trường Sơn. Sau quá trình kiên trì vận động của các cấp chính quyền, người Mã Liềng rời hang đá về định canh, định cư ổn định ở các bản Kè, bản Cáo, bản Chuối (xã Lâm Hóa); bản Cà Xen (xã Thanh Hóa) huyện Tuyên Hóa (Quảng Bình) với 182 hộ, 694 khẩu.

Cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS Tuyên Hóa cắt tóc, vệ sinh cá nhân cho các em học sinh người Mã Liềng. Ảnh: TL Cán bộ, chiến sĩ Ban CHQS Tuyên Hóa cắt tóc, vệ sinh cá nhân cho các em học sinh người Mã Liềng. Ảnh: TL

Giúp đồng bào an cư

Trước đây, người Mã Liềng có thói quen sống du canh, du cư, ở trên các sườn núi, cứ khoảng 2 đến 3 mùa rẫy khi đất đai nghèo kiệt, bà con lại kéo nhau đi tìm mảnh đất màu mỡ mới để khai hoang trồng lúa, trồng ngô và săn bắn, hái lượm. Cuộc sống nay đây, mai đó, nghèo đói, bệnh tật và nạn hôn nhân cận huyết khiến tộc người này đối diện với nguy cơ tuyệt chủng.

Năm 1993, khi Nhà nước triển khai thực hiện Chương trình định canh, định cư, xây nhà ở, trường học, trạm y tế, kiên trì vận động người Mã Liềng rời núi ra định cư ở các thôn bản. Thế nhưng, lối sống hoang dã đã ăn sâu vào tiềm thức đồng bào, việc vận động được họ làm quen với cuộc sống mới không hề đơn giản.

Chia sẻ về hành trình xây dựng cuộc sống mới của người Mã Liềng, chị Phạm Thị Lâm, Trưởng bản Cáo nhớ lại, ngày đó khi đoàn cán bộ của huyện vào núi để vận động bà con về bản mới định cư, gia đình chị là một trong những hộ đi đầu. Bố của chị được cử làm Trưởng bản Cáo.

“Chúng tôi được cấp nhà ở, được dạy chữ, dạy cách trồng cây lương thực và cũng được chăm sóc sức khỏe, thế nhưng chỉ được một thời gian, các hộ gia đình đều lần lượt bỏ vào rừng sống vì xa lạ với nơi ở mới. Đến cuối năm 1998, cả bản Cáo chỉ còn 3 hộ trụ lại bản, còn hầu hết bà con dắt díu nhau vào núi. Không nản chí, nhiều tổ chức đoàn thể, nhiều đoàn cán bộ lại lần lượt lên núi tìm để vận động bà con ra bản. 2 bố con tôi cũng ở lại rừng cả tháng trời để thuyết phục bà con về bản”, chị Lâm chia sẻ.

Để giúp bà con thích nghi với nơi ở mới, Nhà nước còn xây nhà cho bà con theo đúng mẫu nhà sàn truyền thống phù hợp với tín ngưỡng của người Mã Liềng; hoàn thiện cơ sở hạ tầng từ xây cầu, làm đường bê tông vào các bản; xây nhà sinh hoạt cộng đồng, nước sạch, đập thủy lợi phục vụ sản xuất… Dần dà “mưa dầm thấm lâu”, người dân bắt đầu tin tưởng cán bộ và lại lục tục kéo nhau về bản.

Người Mã Liềng đã biết chăn nuôi gia súc, gia cầm để tăng thu nhập. (Ảnh XP) Người Mã Liềng đã biết chăn nuôi gia súc, gia cầm để tăng thu nhập. (Ảnh XP)

Xây dựng cuộc sống mới

Nhằm tạo sinh kế cho bà con, huyện Tuyên Hóa đã phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh Quảng Bình tổ chức cho bà con đến thăm quan, học tập mô hình định cư của người Vân Kiều. Đồng thời, đầu tư đập thủy lợi, hỗ trợ kinh phí khai hoang đất sản xuất. Hằng năm, huyện đều trích ngân sách hỗ trợ bà con các loại giống cây trồng, phân bón và cử cán bộ về hướng dẫn kỹ thuật để giúp bà con tự sản xuất… Nhờ đó, ý thức của đồng bào trong việc xây dựng cuộc sống đã thay đổi, đồng bào đã chủ động học hỏi để phát triển kinh tế hộ tăng thu nhập.

“Còn nhớ vụ đông-xuân năm 2015-2016, vụ đầu tiên đồng bào dân tộc bản Cáo tự sản xuất trên đất mới khai hoang. Nhà ai cũng có lạc để thu hoạch, có hộ bán được 10 triệu đồng, hộ được 20 triệu đồng, thậm chí có hộ được 30 triệu đồng, bà con phấn khởi còn đề nghị chính quyền cấp thêm đất sản xuất”, chị Phạm Thị Lâm, Trưởng bản Cáo phấn khởi kể lại.

Đặc biệt, bản Cà Xen, xã Thanh Hóa được xem là mô hình định canh, định cư thành công nhất của đồng bào Mã Liềng tại Quảng Bình. Ngoài lúa nước và các loại cây ngắn ngày, bà con đã biết sản xuất theo kiểu nông lâm kết hợp. Tận dụng nguồn nước, nhiều hộ đào ao thả cá. Hộ nào cũng có vài ba sào lạc, đậu xanh, mỗi hộ có hai, ba con trâu, bò. Đến nay, bản đã có đường nhựa, điện lưới thắp sáng từng nhà. Có trường tiểu học và trường mầm non khang trang.

Từ chỗ du canh, du cư, về định cư nơi ở mới, cái ăn hoàn toàn phụ thuộc vào nguồn gạo hỗ trợ của Nhà nước, hiện nay đồng bào Mã Liềng ở các bản nói chung đã biết trồng lúa nước 2 vụ, các loại cây ngắn ngày như ngô, đậu, lạc và chăn nuôi để ổn định đời sống. Điện lưới quốc gia cũng được chính quyền kéo về tận hộ gia đình. Ban đêm, nhà nhà đều sáng trưng, dễ dàng cho trẻ con đọc con chữ. Nhờ đó mà nhiều gia đình của người Mã Liềng đã có con em học đến cao đẳng, đại học.

Ông Cao Trung Kiên, Chủ tịch UBND xã Lâm Hóa cho biết thêm, năm 2013, UBND tỉnh đã thu hồi hơn 700ha đất của Ban Quản lý rừng phòng hộ giao cho UBND xã Lâm Hóa để xét và cấp đất cho người dân Mã Liềng sản xuất. Bình quân mỗi hộ có từ 0,5 đến 3ha rừng trồng. Chủ yếu bà con trồng các loại cây keo, tràm. Một số bản, bà con trồng cây vàng tim mỡ, xen cây huê đỏ, ba kích vào những diện tích rừng nghèo để tăng thu nhập. Hiện tại, nhiều diện tích rừng trồng đã cho thu hoạch. Điển hình như gia đình chị Cao Thị Vân ở bản Kè có gần 2 vạn cây keo chuẩn bị thu hoạch.

“Đất rừng được Nhà nước cấp. Cây giống, cách trồng, chăm sóc cũng được các cán bộ xã và các dự án hỗ trợ, hướng dẫn. Bà con ai cũng phấn khởi nên rất cố gắng để làm cho tốt”, Chủ tịch xã Cao Trung Kiên chia sẻ thêm.

Mặc dù còn nhiều khó khăn trong hành trình xây dựng cuộc sống mới, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, nhưng nhìn chung đời sống của đồng bào Mã Liềng đã ổn định và từng bước phát triển. Dấu ấn nổi bật là, một dân tộc từng được xếp vào diện nguy cơ suy vong, thì nay bà con đã bắt nhịp được với cuộc sống hiện đại, thu hẹp dần khoảng cách chênh lệch với các dân tộc khác.

QUỲNH TRÂM - NGỌC HẢI

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Top 10 thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất Việt Nam có đến 5 nhãn hiệu của “nhà Vinamilk”

Theo Kantar Việt Nam, Vinamilk tiếp tục là thương hiệu sữa được chọn mua nhiều nhất năm thứ 13, và chiếm sóng Top 10 với các nhãn hiệu cùng “nhà” là Ông Thọ, Ngôi sao Phương Nam, Susu và Probi. Đáng chú ý, sản phẩm Vinamilk có mặt trong gần 9/10 hộ gia đình Việt với tần suất mua đều đặn hàng tháng (14 lần/năm).
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.