Nóng bỏng vùng giáp biên
Địa hình hiểm trở, đường biên giới trải dài, địa bàn rộng… đang là những điều kiện không thể lí tưởng hơn cho việc “tuồn” ma túy vào miền Tây Nghệ An. Trước đó, ma túy được tập kết từ khu vực Tam giác Vàng, trung chuyển vào Việt Nam qua đường mòn, lối mở ở biên giới, sau đó đưa đi nước thứ ba tiêu thụ. Và rồi, những Pù Lôm, Pu Lộm xã Lượng Minh hay rừng bản Muộng, bản Xiềng Lằm, xã Hữu Khuông (Tương Dương) đến Pù Con Cắng, Huổi Ðô, xã Mường Nọc hay khe Cỏ Hòa, bản Mồng, xã Châu Kim (Quế Phong)… khiến bao người rùng mình khi được nhắc đến. Dưới tay những ông trùm, ma túy được trao đổi rầm rộ, ngang nhiên.
Nhìn từ các vụ án lớn được “cất vó” đã hé lộ những phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng phạm tội ngày càng tinh vi, xảo quyệt. Một điểm chung mà đối tượng buôn bán ma túy thường hay dùng là rất manh động, liều lĩnh, sẵn sàng sử dụng các loại vũ khí “nóng” để chống trả, tấn công khi bị lực lượng chức năng phát hiện. Chúng còn lợi dụng trình độ dân trí chưa cao, nhận thức chưa đầy đủ, cuộc sống còn rất khó khăn của đồng bào DTTS để hoạt động. Mặt khác, các đối tượng tội phạm liên tục thay đổi thời gian, địa điểm hoạt động: hóa trang, cất giấu chất ma túy trong hàng hóa, hành lý gây không ít khó khăn cho cơ quan chức năng.
Dẫu vậy, rất nhiều vụ án đã được phanh phui, kẻ phạm tội vẫn phải đền tội. Chỉ tính riêng trong năm 2020, các lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã phát hiện, bắt giữ 1.504 vụ, 2.016 đối tượng liên quan đến ma túy. Xin dẫn chứng một vụ án thu giữ hàng trăm bánh heroin của công an tỉnh Nghệ An để thấy được sự nhức nhối của vấn nạn ma túy nơi vùng biên xứ Nghệ. Thời điểm bắt giữ cuối tháng 12 năm 2020, cả bốn đối tượng Vừ A Thắng (SN 2001), Giàng A Minh (SN 1999), Lỳ A Pó (SN 2000), Mùa A Vừ (SN 1988) đều trú tại bản Ka Hâu, xã Na Ư, huyện Điện Biên, tỉnh Điện Biên khai nhận vào Nghệ An mua bán, vận chuyển 150 bánh hêrôin và 126 gói ma túy dạng đá ra các tỉnh phía Bắc tiêu thụ.
Tại “địa bàn chiến lược” Kỳ Sơn, năm vừa qua, Công an huyện Kỳ Sơn đã xác lập, khám phá thành công 20 chuyên án lớn, bắt giữ, xử lý 159 vụ, 192 đối tượng; trong đó, khởi tố điều tra 150 vụ với 175 bị can; triệt xóa 4 đường dây vận chuyển ma túy từ Lào về Kỳ Sơn đi các địa phương khác để tiêu thụ; 7 tụ điểm, 17 điểm bán lẻ. Thu giữ hơn 27 bánh heroin, 124.980 viên ma túy tổng hợp, 42 kg ma túy dạng đá, 8 kg ketamin, 7 khẩu súng tự chế, 1 quả lựu đạn, 2 kíp nổ, 46 viên đạn và nhiều tang vật khác.
Giữa thời bình nhưng máu vẫn đổ, cuộc chiến đấu với tội phạm ma túy quá ác liệt đã mang các anh đi mãi không về. Câu chuyện của Đại úy Sầm Quốc Nghĩa, cán bộ đội Hình sự - kinh tế - ma túy, Công an huyện Quế Phong là một minh chứng cho tấm gương quả cảm trong cuộc chiến đó. Một ngày đầu tháng 3/2020, Nghĩa đã anh dũng hi sinh khi tham gia trấn áp đối tượng buôn bán ma túy.
Vì một miền đất bình yên
Không thể kể hết bao nhiêu vụ án được phát hiện; bao nhiêu bánh heroin, bao nhiêu viên ma túy tổng hợp bị thu giữ… Những người “đánh án” ở xứ Nghệ có lẽ vẫn khó lí giải hết; vì sao trong nhiều vụ án, ma túy lại được phát hiện và bắt giữ với số lượng nhiều như thế, vì sao mức án mà các đối tượng phải đền tội là không hề nhẹ… nhưng chúng vẫn bất chấp để buôn bán “cái chết trắng”.
Lượng ma túy thẩm lậu vào địa bàn chưa có dấu hiệu giảm, xuất hiện nhiều loại ma túy mới, nhất là ma túy tổng hợp, ma túy dạng đá. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng ngày càng tinh vi, liều lĩnh, khiến các lực lượng trấn áp phải đối mặt với nhiều cam go, nguy hiểm.
Trước tình hình ấy, nhiều địa phương ở Nghệ An đã huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc, đấu tranh không khoan nhượng với tội phạm ma túy.
Và rồi, những địa bàn là “điểm nóng” ma túy như Kỳ Sơn, Tương Dương, Quế Phong… đã xuất hiện nhiều mô hình, cách làm hiệu quả trong phòng, chống như “Bản không ma túy”, “Dòng họ không có ma túy”, Câu lạc bộ Phòng, chống ma túy, “Mô hình bản sạch ma túy”… Ông Vi Hòe, Bí thư Huyện ủy Kỳ Sơn (Nghệ An) cho biết: Ngoài trực tiếp đấu tranh thì công tác tuyên truyền, phòng ngừa, kiểm soát, vô hiệu hóa nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật luôn được các cấp, các ngành quan tâm. Ba yên – yên dân, yên địa bàn, yên biên giới ngày càng được củng cố vững chắc.
Ông Lê Văn Giáp, nguyên chủ tịch UBND huyện Quế Phong từng nói: Những năm qua, huyện đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc hết sức quyết liệt để đánh chặn “cái chết trắng”. Ngoài các đơn vị chủ lực như Công an, Biên phòng, huyện đã xây dựng những tổ công tác đặc biệt do trưởng các đơn vị đứng đầu. Nhiều đơn vị đóng trên địa bàn huyện cũng “chung lưng đấu cật” đánh án. Nhờ những nỗ lực ấy, rất nhiều vụ án lớn đã được “cất vó”.
Phong trào toàn dân tham gia tố giác tội phạm đã được triển khai rộng khắp. Mỗi người dân là một kênh thông tin tố giác, mỗi bản làng là một địa bàn không khoan nhượng với ma túy. Chưa lúc nào, thế trận an ninh nhân dân lại trở nên vững chắc đến vậy. Chưa lúc nào thế trận “ba yên” - yên dân, yên địa bàn, yên biên giới lại khiến bao người dân nơi bản làng vùng cao xứ Nghệ An đồng lòng đến vậy.
Dẫu chưa thể ngăn chặn hết, nhưng những “điểm nóng” ma túy nơi miền Tây xứ Nghệ đang dần giảm nhiệt