Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Cô giáo vùng cao nỗ lực bảo tồn chữ Thái

Quỳnh Trâm – CTV - 06:38, 20/11/2022

Với mong muốn gìn giữ những giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc Thái, bao năm qua cô giáo Hà Thị Khuyên, giáo viên môn Ngữ Văn Trường THPT Quan Sơn (Quan Sơn- Thanh Hóa) luôn nỗ lực tham gia sưu tầm, truyền dạy tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái ở huyện vùng cao biên giới.


Từ năm 2012 đến nay, cô giáo Hà Thị Khuyên đã truyền dạy nói, viết chữ Thái cho nhiều thế hệ học sinh Trường THPT Quan Sơn
Từ năm 2012 đến nay, cô giáo Hà Thị Khuyên đã truyền dạy nói, viết chữ Thái cho nhiều thế hệ học sinh Trường THPT Quan Sơn

Tốt nghiệp chuyên ngành Ngữ Văn, trường Đại học Tây Bắc (Sơn La) năm 2009, cô giáo trẻ dân tộc Thái Hà Thị Khuyên đã trở về quê hương để gắn bó, giảng dạy ở mái trường THPT Quan Sơn - ngôi trường nơi cô từng theo học.

Được tiếp cận với những kiến thức, với xã hội bên ngoài trong những năm theo học đại học, cô Khuyên hiểu và tự hào về giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào. Và những giá trị di sản văn hóa này, nếu được tiếp tục bảo tồn và phát huy sẽ mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng, cho thế hệ sau này. Chính vì vậy, năm 2010, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa tổ chức lớp bồi dưỡng tiếng nói, chữ viết dân tộc Thái cho cán bộ, giáo viên miền núi. Cô giáo Hà Thị Khuyên đã đăng ký tham gia khóa học, và được cấp chứng chỉ bồi dưỡng tiếng nói, chữ viết dân tộc Thái. Để có thể hiểu sâu hơn, cô còn học hỏi thêm từ những nghệ nhân dân tộc Thái, rồi mày mò, tìm hiểu và soạn giáo án phù hợp với đối tượng học sinh để giảng dạy.

Theo đó, năm 2012, lớp học tiếng Thái đầu tiên tại Trường THPT Quan Sơn được mở, với 38 em học sinh. Cô Khuyên cho biết, ban đầu khi mới đưa vào giảng dạy, có khá nhiều khó khăn. Lớp học trái với buổi học chính khóa do tổ chức theo hình thức hoạt động ngoài giờ lên lớp, việc duy trì sĩ số khá vất vả. Nhiều em đi học xa nhà, địa hình phức tạp nên khó vận động các em tham gia học. 

Bên cạnh đó, các em chưa hiểu hết ý nghĩa của việc học chữ Thái; chưa nhận thức được rằng học để hiểu biết, để gìn giữ giá trị văn hóa dân tộc mình nên còn ngại học, không chuyên cần đến lớp. Tuy nhiên, sau một thời gian, khi các em theo học thấy phương pháp truyền thụ dễ hiểu, dễ nhớ của cô Khuyên nên các em dần ham thích và tạo thành phong trào. Còn cô giáo Khuyên thì cảm thấy rất vui, tự hào vì đã làm được một việc có ý nghĩa với đồng bào mình, đó là truyền dạy cho các em tình yêu với văn hóa dân tộc.

Cô Khuyên (bìa trái) trong buổi hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái tại Trường THPT Quan Sơn (Quan Sơn, Thanh Hóa)
Cô Khuyên (bìa trái) cùng tham gia buổi hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái với các em học sinh Trường THPT Quan Sơn

Từ năm 2012 đến nay, trung bình mỗi năm có 2 lớp học, có năm tới 6 lớp học chữ Thái được mở trong Trường THPT Quan Sơn do cô giáo Hà Thị Khuyên giảng dạy.

Lớp học tổ chức ngoài giờ, một tuần 1 buổi học, 1 khóa học 3 tháng. Trong 3 tháng học, nội dung mà cô Hà Thị Khuyên giảng dạy, là giúp các em nắm được kiến thức về chữ viết, hệ thống nguyên âm, phụ âm, thanh điệu và quy tắc viết. Từ cách viết dần dần uốn nắn các em cách phát âm chuẩn tiếng Thái.

 Cùng với đó, cô đã lồng ghép việc dạy chữ với việc giới thiệu kho tàng văn học dân gian Thái tới các em học sinh như: tục ngữ, dân ca, truyện thơ Khăm Peng, Xống chụ xon xao, sử thi Chương Han. Qua đó, các em hiểu hơn về phong tục, tập quán, lối sống, ứng xử của cộng đồng dân tộc Thái. Mỗi buổi học như thế, cô khuyến khích các em mặc trang phục dân tộc nhằm góp phần bảo tồn nét văn hóa của đồng bào mình.

Ngoài việc dạy cho các em ở trường, hiện cô giáo Hà Thị Khuyên còn là cộng tác viên của Trường Đại học Hồng Đức, Sở Giáo dục và Đào tạo Thanh Hóa để dạy các lớp chuyên đề, tổ chức thi, kiểm tra, cấp chứng chỉ tiếng Thái cho cán bộ, công chức, viên chức tại tỉnh Thanh Hóa. Cô còn tham gia vào Ban Chấp hành Hội Dân tộc học và Nhân học huyện Quan Sơn, trở thành cầu nối trong các hoạt động tuyên truyền về văn hóa dân tộc đến với đông đảo học sinh nhà trường.

 Không chỉ vậy, cô Khuyên còn hăng say sưu tầm và dịch các văn bản, tác phẩm bằng tiếng Thái cổ sang Tiếng Việt. Tham gia công việc này, cô Hà Thị Khuyên cũng vinh dự đoạt giải Ba (A) của Hội Văn nghệ Dân gian Việt Nam năm 2017, với tác phẩm “Lai Xư Tày Đeng”.

Chia sẻ về những dự định sắp tới, cô giáo Hà Thị Khuyên trăn trở: Hiện nay, tiếng nói, chữ viết của dân tộc Thái có nguy cơ bị mai một nên cô rất mong được nhân rộng việc dạy và học chữ Thái ở những ngôi trường khác, nhất là trong các trường dân tộc nội trú. Cô giáo Khuyên cũng  mong nhận được sự quan tâm hơn nữa của các ngành chức năng, như Hội Nhân học và Dân tộc học Thanh Hóa trong việc có chương trình, dự án hỗ trợ, khuyến khích để các em học sinh được sử dụng chữ viết một cách thường xuyên. 

"Nên chăng có những trang báo, chuyên san dành dung lượng phù hợp để đăng bài của các em dịch, đọc phiên âm một văn bản hoặc đăng những sáng tác bằng chữ Thái. Nếu không có môi trường sử dụng, sau quá trình học tập các em dễ rơi vào tình trạng tái mù chữ Thái”, cô giáo Khuyên đề xuất.

Cô giáo Hà Thị Khuyên trong một buổi dạy chữ Thái cho học sinh Trường THPT Quan Sơn (Thanh Hóa)
Cô giáo Hà Thị Khuyên trong giờ lên lớp dạy chữ Thái ở Trường THPT Quan Sơn

Thầy Nguyễn Minh Đạo, Hiệu trưởng Trường THPT Quan Sơn cho biết. Nhà trường có gần 700 em học sinh, trong đó các em dân tộc Thái chiếm 93%. Cô giáo Hà Thị Khuyên là giáo viên có chuyên môn vững vàng, là người tâm huyết, say mê, trách nhiệm với việc học, dạy chữ Thái cho các em học sinh. Đặc biệt, học sinh tham gia lớp học chữ Thái  ngoài việc học hoàn toàn miễn phí, Nhà trường  hỗ trợ kinh phí in ấn tài liệu và bồi dưỡng cho giáo viên tham gia giảng dạy. Tuy nhiên, do điều kiện còn khó khăn, nên hiện trường mới chỉ duy trì mỗi khóa 2 lớp, nhưng xác định sẽ triển khai dần để các thế hệ học sinh có thể giữ gìn được bản sắc dân tộc.

Được biết, Trường THPT Quan Sơn là trường đầu tiên dạy tiếng Thái trong trường học ở Thanh Hóa, trong đó có sự đóng góp rất lớn của cô giáo Hà Thị Khuyên. 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

Những chuyến đi “tìm chữ” ở vùng cao

“Sáng nay anh xuống bản/Con chim rừng hót reo/Nhành cây rừng nhường lối/ Sương tan dưới chân đèo...”. Vào đêm trước ngày lên Hà Giang làm phóng viên thường trú của Báo Dân tộc và Phát triển, tôi đã viết trong cuốn sổ tay của mình những dòng thơ ấy như một lời dặn lòng nhẹ nhàng, nhưng cũng đầy háo hức. Niềm hạnh phúc khi mỗi ngày trôi qua được cùng ăn, cùng ở, cùng làm việc và cùng chung bếp lửa với đồng bào giúp tôi thêm yêu nghề và yêu cả những khó khăn làm nên bản sắc của người làm báo vùng cao.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.