Chống ô nhiễm nhựa không quên trồng cây, giữ rừng

Ô nhiễm nhựa - nỗi lo của thế kỷ 21

Theo Chương trình Môi trường Liên hợp quốc (UNEP), mỗi năm thế giới sản xuất hơn 400 triệu tấn nhựa, trong đó 19 - 23 triệu tấn bị thải trực tiếp ra môi trường - tương đương khoảng 2.000 xe tải rác mỗi ngày. Nhựa không chỉ trôi nổi trên đại dương, sông hồ mà còn len lỏi vào chuỗi thực phẩm, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người và làm suy giảm đa dạng sinh học. Thực trạng này đã đến mức báo động đỏ, đòi hỏi sự chung tay của các quốc gia, doanh nghiệp và cộng đồng trong việc giảm thiểu, tái chế và tái sử dụng nhựa một cách hiệu quả.

Chủ đề Ngày Môi trường Thế giới năm nay hướng tới xây dựng “một tương lai không ô nhiễm nhựa”, với kinh tế tuần hoàn và lối sống xanh là hai giải pháp then chốt. Nhiều chiến dịch làm sạch môi trường, thu gom rác thải nhựa, tuyên truyền về tiêu dùng bền vững đang được triển khai rộng khắp.

Tại Đắk Lắk, Hội Liên hiệp Phụ nữ thị trấn Ea Pốk (huyện Cư M’gar) là một trong những điểm sáng trong công tác thu gom rác nhựa gây quỹ hội. Hằng tuần, chị em mang rác thải nhựa từ gia đình đến điểm tập kết để bán cho người thu mua phế liệu. Hoạt động này duy trì đều đặn nhiều năm, giúp giữ cho đường làng, ruộng đồng sạch sẽ, hầu như không còn bóng dáng túi ni lông vương vãi. Từ nguồn thu này, hội đã xây dựng quỹ hàng chục triệu đồng để mua thẻ bảo hiểm y tế, cây trồng, vật nuôi tặng các hội viên khó khăn – lan tỏa tinh thần tương thân tương ái trong cộng đồng.

Cây xanh - giải pháp căn cơ cho một hành tinh khỏe mạnh

Dù chủ đề năm nay tập trung vào ô nhiễm nhựa, các nhà khoa học môi trường cho rằng, việc trồng cây xanh và bảo vệ rừng vẫn giữ vai trò nền tảng trong mọi nỗ lực phục hồi hành tinh. Cây xanh không chỉ hấp thụ khí CO₂ - nguyên nhân chính gây biến đổi khí hậu mà còn điều hòa khí hậu, giữ nước, bảo vệ đất và là lá phổi sống cho hàng triệu loài sinh vật.

Tiến sỹ Trần Ngọc Thanh, Viện trưởng Viện Nông - Lâm nghiệp Tây Nguyên nói rằng: “Chống ô nhiễm nhựa là cần thiết và cấp bách, nhưng nếu thiếu cây xanh, môi trường vẫn sẽ suy kiệt. Cây là nền tảng để duy trì sự sống, làm chậm lại những hậu quả do con người gây ra. Không có cây, mọi nỗ lực xử lý rác hay lọc không khí cũng chỉ là giải pháp tạm thời".

Tại Đắk Lắk, phong trào “Trồng một tỷ cây xanh” theo lời kêu gọi của Thủ tướng Chính phủ đã lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Từ trường học, doanh nghiệp cho đến từng hộ dân, ý thức về vai trò quan trọng của cây xanh đối với môi trường và cuộc sống ngày càng được nâng cao. Ở nhiều địa phương như Krông Ana, Krông Búk, các chương trình phủ xanh đất trống đồi trọc, trồng rừng bằng cây bản địa đang được triển khai mạnh mẽ. Đơn cử như rừng thông buôn Trinh, thị xã buôn Hồ, rừng thông Ea Tam Buôn Ma Thuột được trồng hơn chục năm nay vẫn yên lặng đứng đó thời hơi thở của núi rừng giữa phố thị ồn ã. Những hàng bằng lăng mỗi mùa Hè hoa nở rực sắc tím hồng, sao đen vững chãi giữ mưa gió, kơ nia cổ thụ đang dần hiện diện nơi nhà văn hóa, trụ sở xã, sân trường và các không gian công cộng, tạo nên những dấu ấn riêng biệt cho vùng đất cao nguyên đầy nắng gió.

Giữa nhịp sống hối hả của Đắk Lắk, vẫn còn hai mảng xanh lặng lẽ hiện diện: đồi thông Buôn Trinh thị xã Buôn Hồ và ở phường EaTam TP. Buôn Ma Thuột. Không phải rừng nguyên sinh, chúng được trồng từ những năm 1970-1980, trong phong trào phủ xanh Tây Nguyên.

Nơi đây như một “lá phổi xanh” thở nhịp thở trong lành giữa phố thị. Vào mỗi dịp cuối tuần, học sinh, sinh viên rủ nhau đến chụp ảnh, vui chơi; những đôi trẻ tìm đến hẹn hò, kể nhau nghe về tương lai trong không gian yên tĩnh mà thiên nhiên ban tặng. Với tuổi trẻ các trường đại học, khu rừng này như một khoảng lặng quý giá trong đời sống học đường.

Đồng hành cả hai mặt trận

Chống ô nhiễm nhựa và trồng cây xanh không phải là hai chiến dịch tách biệt. Ngược lại, chúng bổ sung cho nhau và cùng hướng đến một mục tiêu chung: bảo vệ môi trường sống cho thế hệ mai sau. Một hành tinh xanh không thể tồn tại nếu đầy ắp rác thải nhựa. Ngược lại, môi trường sẽ không thể hồi sinh nếu không có cây xanh tạo sinh khí và cân bằng tự nhiên.

Để làm được điều đó, mỗi người cần hành động từ những điều nhỏ nhất: từ việc giảm dùng túi nylon, chọn sản phẩm tái chế, đến trồng thêm một cây xanh nơi mình sống. Các chính quyền cần đầu tư vào hạ tầng xử lý rác, ban hành chính sách hỗ trợ doanh nghiệp xanh, và mở rộng các chương trình trồng rừng gắn với sinh kế bền vững.

Ngày Môi trường Thế giới không chỉ là dịp để nhìn lại những tổn thương mà con người đã gây ra cho Trái đất, mà còn là cơ hội để khơi dậy trách nhiệm và hy vọng. Bằng cách nói không với nhựa dùng một lần và lan tỏa những mầm xanh, chúng ta đang góp phần xây dựng một tương lai lành mạnh hơn - cho chính mình và cho hành tinh này.