Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Câu then Việt Bắc giữa lòng Hà Nội

PV - 10:33, 04/05/2018

Lần đầu tiên, công chúng Thủ đô Hà Nội và du khách nước ngoài đã được thưởng thức một Chương trình diễn xướng dân gian đặc sắc với chủ đề “Câu then Việt Bắc” tại phố cổ Hà Nội vào một ngày cuối tháng Tư.

Bằng lời hát kết hợp đạo cụ âm nhạc cùng những điệu múa nghi lễ, các nghệ nhân hát then và tốp múa phụ họa đã tạo nên một không gian diễn xướng then thiêng liêng, huyền ảo, tạo ấn tượng đặc biệt đối với công chúng Thủ đô và du khách nước ngoài.

Từ trong cõi thiêng

Biểu diễn trích đoạn hát then “Vun cây, vun hoa” trong nghi lễ cúng cho trẻ nhỏ, Nghệ nhân Ưu tú Nông Thị Lìm (bà Then) ngồi xếp bằng trước một cây hoa bé (tượng trưng cho đứa trẻ) say sưa hát theo nhịp đàn tính. Hai bên là hai người phụ tá cho bà Then. Phía dưới là 4 cô gái (tượng trưng cho 4 nàng tiên) ngồi xếp bằng, người lắc lư, vươn tay ra phía trước múa phụ họa theo lời hát của bà Then với chùm xóc nhạc phát ra những âm thanh vui nhộn.

Một cảnh trong trích đoạn Lẩu then, do Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ (áo đỏ, ngồi giữa) cùng các nhóm diễn xướng then tái hiện. Một cảnh trong trích đoạn Lẩu then, do Nghệ nhân Nguyễn Văn Thọ (áo đỏ, ngồi giữa) cùng các nhóm diễn xướng then tái hiện.

 

Nghi lễ hát then, múa then được nghệ nhân Nông Thị Lìm cùng tốp múa thể hiện qua những trích đoạn, chương khúc khác nhau. Từ ngồi hát, bà Then đứng dậy nhảy múa xung quanh cây hoa, các cô gái nhảy múa theo với những động tác nhún nhảy, chéo chân, tay liên tục xóc nhạc theo lời hát của bà Then và âm thanh đàn tính.

Bài then kết thúc trong tiếng vỗ tay vang dội của khán giả có mặt trong khán phòng. Sau bài then “Vun cây, vun hoa” của Nghệ nhân Nông Thị Lìm, các Nghệ nhân Phạm Duy Quang, Nguyễn Xuân Bách, Nguyễn Văn Thọ, Hoàng Hữu Nam đã mang đến không gian then cổ những tiết mục đặc sắc như: “Sláo vế”, “Vọng én”, “Khỉn khau khắc khau cài”, “Cáp tơ hồng” và những nghi thức gắn với vòng đời người Tày, Nùng…

baodantoc_hat_then1

 

Đan xen trong các tiết mục hát then, còn có lời thuyết trình, trao đổi của một số nhà quản lý, nhà nghiên cứu văn hóa giải thích ý nghĩa từng nghi lễ then để công chúng Thủ đô hiểu thêm về cái hay, cái đẹp và ý nghĩa văn hóa tâm linh của những câu then. Nghệ sĩ Ưu tú Triệu Thủy Tiên, Chủ nhiệm CLB đàn và hát dân ca tỉnh Lạng Sơn cho biết, trong các buổi cúng lễ của gia đình, làng bản như cầu an, giải hạn, mừng nhà mới, chúc thọ người già… không thể thiếu nghi lễ then. Các nghi lễ then đều gắn với những dấu mốc quan trọng trong cuộc đời mỗi người, từ khi sinh ra cho đến khi về cõi vĩnh hằng.

Còn nhà nghiên cứu Trần Ngọc Lâm nhận xét: Then cuốn hút và có sức sống bền bỉ bởi ngoài vẻ đẹp ca từ, giai điệu, âm thanh còn hội tụ những quyến rũ trong vũ đạo và vẻ đẹp của các đồ thủ công truyền thống ở trang phục, đạo cụ trong nghi lễ… Mỗi yếu tố đều chứa đựng nét tinh hoa, tài khéo léo của đồng bào Tày, Nùng vùng cao Việt Bắc.

Trải qua nhiều giai đoạn phát triển, cùng những biến động của lịch sử, hát then đã đi vào đời sống và trở thành một hình thức diễn xướng không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào Việt Bắc. Các bài then lời mới thường có nội dung ca ngợi quê hương, đất nước, ca ngợi tình yêu lứa đôi…

Tôn vinh di sản văn hóa truyền thống

“Câu then Việt Bắc” là thành quả sau gần một năm ấp ủ của nhóm Đình làng Việt và các nghệ nhân hát then tại các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Bắc Kạn, Thái Nguyên... Tại không gian Trung tâm Giao lưu văn hóa Phố cổ Hà Nội, nhóm Đình làng Việt đã tổ chức rất nhiều sự kiện, các hoạt động bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa từ chiếu chèo, đến trình diễn áo dài nam truyền thống và dịp này là diễn xướng then của đồng bào Tày, Nùng.

baodantoc_hat_then2

 

Chia sẻ với công chúng về lý do tổ chức chương trình “Câu then Việt Bắc” tại Hà Nội, ông Nguyễn Đức Bình, Trưởng nhóm Đình làng Việt, đồng chủ trì tổ chức Chương trình cho biết: “Thông qua chương trình “Câu then Việt Bắc”, nhóm Đình làng Việt muốn giúp công chúng hiểu và thưởng thức những tinh hoa của loại hình nghệ thuật hát then. Đồng thời mong muốn thúc đẩy các thành viên và cộng đồng tham gia bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa của dân tộc, truyền ngọn lửa đam mê với các giá trị di sản văn hóa dân tộc cho các bạn trẻ”.

Không phụ lòng Ban Tổ chức, Chương trình “Câu then Việt Bắc” đã được sự đón nhận rất nồng nhiệt của người dân Thủ đô và đặc biệt là cả các vị khách quốc tế. Bà Sara Valdes Bolano, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Mexico tại Việt Nam chia sẻ: Đây là lần đầu tiên tôi có cơ hội rất tuyệt vời để được xem một Chương trình trình diễn nghệ thuật truyền thống tại sân khấu này. Tôi thực sự xúc động vì đã được nhìn thấy vẻ đẹp của nghệ thuật diễn xướng, phong tục tập quán của các dân tộc trên đất nước Việt Nam qua sự trình diễn của các nghệ nhân từ già đến trẻ trên sân khấu”.

NGỌC ÁNH

 

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.