Cảm hứng cho sáng tạo số từ những ký ức lịch sử

Những ngày cuối tháng Tư, trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Instagram, Zalo, hàng loạt nội dung do chính các bạn trẻ thực hiện đã lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng. Đó là những video tái hiện các sự kiện lịch sử, các đoạn phỏng vấn nhân chứng sống, hình ảnh di tích lịch sử, hay những dòng chia sẻ cảm xúc hướng về Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Em Trần Minh Đức, 21 tuổi, sinh viên Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: “Chúng em chọn cách kể lại lịch sử bằng công nghệ, bằng hình ảnh hoạt họa và âm thanh sống động. Dù chỉ là một video ngắn 60 giây, nhưng đó là kết quả của nhiều giờ dựng phim, nghiên cứu tư liệu và đầu tư cảm xúc”.

Minh Đức không phải là trường hợp cá biệt. Nhiều nhóm sinh viên tại các trường đại học lớn ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Huế, Đà Nẵng đã tổ chức các cuộc thi sáng tạo nội dung về ngày 30/4 trên mạng xã hội. Có nhóm làm podcast kể chuyện lịch sử, nhóm khác lại quay vlog hành trình thăm các địa danh gắn với chiến thắng 30/4, hay phỏng vấn nhân chứng sống là Cựu chiến binh. Những sản phẩm này sau đó được lan truyền mạnh mẽ, thu hút hàng nghìn lượt tương tác từ cộng đồng mạng.

Trong mắt nhiều người, lịch sử là những con số, sự kiện khô khan. Nhưng với Gen Z, thế hệ sinh ra và lớn lên cùng internet, lịch sử có thể là một story dài 15 giây, một clip TikTok 60 giây, hay một podcast 10 phút với giọng kể truyền cảm. Đó là cách họ tiếp cận và truyền tải thông tin theo xu hướng thời đại.

Trên nền tảng Spotify, hàng loạt kênh podcast của các bạn trẻ ra đời, như “Lịch sử ngắn gọn”, “Việt Nam trong tôi”, “Chuyện xưa kể lại”… với hàng chục nghìn lượt nghe mỗi tuần. Nhân dịp 30/4, nhiều tập đặc biệt được phát hành như: “Chiếc xe tăng số 390 và khoảnh khắc lịch sử”, “Ngày trở về của người lính”, “30/4 - ngày mẹ tôi không bao giờ quên”… Nội dung mộc mạc, giọng kể trẻ trung nhưng đầy cảm xúc, khiến lịch sử đến gần hơn với thế hệ trẻ.

Không chỉ nghe và xem, các bạn trẻ còn học cách kể lại. Nhiều bạn chủ động dịch các tài liệu lịch sử ra tiếng Anh để giới thiệu với bạn bè quốc tế, viết blog chia sẻ cảm nhận sau mỗi chuyến thăm bảo tàng, hay tạo các infographic sinh động giúp người xem dễ hình dung hơn về diễn biến các trận đánh, các cột mốc quan trọng của lịch sử dân tộc.

Một điểm thú vị là, mạng xã hội đang dần trở thành “cầu nối” giữa các thế hệ trong mỗi gia đình Việt. Nhiều bạn trẻ chia sẻ, nhờ làm video phỏng vấn ông bà, cha mẹ về ngày 30/4, họ không chỉ hoàn thành “nhiệm vụ truyền thông”, mà còn hiểu thêm về quá khứ của gia đình, gắn bó hơn với người thân.

“Trước giờ em chỉ biết ông từng đi bộ đội. Nhưng khi em cầm máy quay hỏi về ngày 30/4, ông mới kể chi tiết về những tháng ngày hành quân, đói rét và cảm xúc khi nghe tin miền Nam giải phóng. Em đã khóc khi dựng video. Lần đầu tiên em thấy rõ ông là một người hùng thầm lặng,” bạn Lê Thảo Vy, sinh viên Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn TP. Hồ Chí Minh chia sẻ.

Nhiều Cựu chiến binh cũng bày tỏ sự vui mừng khi thấy con cháu mình quan tâm đến lịch sử dân tộc. “Chúng nó không chỉ nghe, mà còn hỏi, quay phim, đăng lên mạng. Tôi thấy ấm lòng, vì thế hệ sau không quên chúng tôi,” ông Trần Văn Quỳnh (78 tuổi, Cựu chiến sĩ biệt động Sài Gòn) nói.

Trong thời đại công nghệ, lòng yêu nước không chỉ được thể hiện qua hành động trực tiếp, mà còn được lan tỏa mạnh mẽ qua từng bài đăng, từng đoạn video, từng câu chuyện kể trên không gian mạng. Với sự hỗ trợ của công nghệ và sức sáng tạo không giới hạn, thế hệ trẻ đang góp phần làm “sống dậy” những trang sử hào hùng bằng ngôn ngữ của thời đại.

Việc thế hệ trẻ hưởng ứng Ngày Giải phóng miền Nam thống nhất đất nước 30/4 bằng các hình thức sáng tạo trên nền tảng số không chỉ góp phần làm mới cách tiếp cận lịch sử, mà còn khẳng định một điều: Dù ở thời đại nào, lòng yêu nước vẫn luôn hiện hữu, chỉ khác nhau về cách thể hiện.