Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo vệ di sản trước thách thức thảm hoạ thời tiết

Hồng Phúc - 17:48, 23/02/2021

Năm 2020 ghi nhận nhiều diễn biến thiên tai rất bất thường, cực đoan, xảy ra trên nhiều vùng, miền của cả nước. Khi biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, ngoài thiệt hại về người và của, chúng ta còn đối mặt với thách thức khi rất nhiều di sản bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí bị phá huỷ.

Khu di tích cố đô Huế mênh mông trong nước lũ
Khu di tích cố đô Huế mênh mông trong nước lũ

Di sản đang kêu cứu

Quần thể di tích Cố đô Huế có 29 điểm di tích, với gần 500 hạng mục công trình chủ yếu làm từ gỗ. Trong những đợt bão lũ năm 2020 vừa qua, nhiều điểm di tích thuộc Quần thể Di tích cố đô Huế bị xuống cấp nghiêm trọng. Tại Khu di sản Huế, nhiều điểm di tích nước lũ tràn vào, ngập sâu như: Di tích Nghinh Lương Đình, Cung An Định, Lầu Tàng Thơ… Các cổng vào khu Hoàng Cung Huế nước ngập cả mét. Nhiều di tích dọc sông Hương cũng bị ngập nặng.…

Theo các chuyên gia, khi mùa mưa kéo dài, lượng mưa trung bình năm cao, nhất là có những đợt mưa lớn kéo dài nhiều ngày sẽ khiến cho mái ngói bị thấm dột, bị tích nước, làm tăng tải trọng mái, các cấu kiện gỗ cũng bị thấm nước gây mục ruỗng, mối mọt dẫn đến nguy cơ sụp đổ cao hơn.

Không chỉ Huế, phố cổ Hội An (Quảng Nam) chìm trong biển nước khi hứng chịu lũ lụt;  Động Phong Nha trong Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình) cũng không tránh khỏi những cơn ngập lụt vào mùa mưa thường niên; Khu di tích quốc gia đặc biệt An toàn khu thuộc huyện Định Hóa (Thái Nguyên) ghi dấu nơi ở và làm việc của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cơ quan của Đảng, Chính phủ đóng trụ sở trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp bị sạt lở, lũ quét tàn phá… là những hình ảnh khiến người xem phải xót xa trước di sản bị thiên tai tàn phá.

Đáng lo ngại, không ít di sản văn hoá thế giới được UNESCO công nhận cũng đang “run rẩy” trước thiên tai khi nằm ở các địa bàn thường xuyên xảy ra bão lũ.

Việt Nam có gần 4 vạn di tích lịch sử văn hóa, danh lam thắng cảnh phân bố khắp trên cả nước. Trước sự biến đổi phức tạp của thời tiết, nỗi lo về sự tồn vong của di sản là điều có cơ sở. Đặc biệt, đối với các di sản văn hóa ở vùng ven biển, ven sông, những vùng đất thấp, tác hại của biến đổi khí hậu càng phức tạp và nặng nề hơn: Mực nước biển dâng cao, bão xảy ra với tần suất dày hơn và cường độ lớn hơn, xói mòn và sạt lở đất... đang đe doạ tàn phá các công trình văn hóa.

Bảo tồn di sản, các công trình văn hoá không phải là vấn đề của riêng địa phương nào và đang ngày càng trở nên cấp thiết hơn.

Di sản tháp Chăm 900 tuổi ở Bình Định xuống cấp nghiêm trọng
Di sản tháp Chăm 900 tuổi ở Bình Định xuống cấp nghiêm trọng

Thích nghi thời tiết, chủ động bảo vệ

 Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Phát triển du lịch, biến đổi khí hậu tác động trực tiếp đến các di sản, cơ sở hạ tầng du lịch, hoạt động lữ hành, đặc biệt là tài nguyên du lịch, yếu tố nền tảng cho phát triển du lịch. Bảo vệ di tích, di sản trước thiên tai cũng là bảo vệ sinh kế cho người dân.

Vì vậy, cần nâng cao nhận thức chung về hiểm họa của thay đổi khí hậu đối với di tích không chỉ với ngành văn hoá mà cộng đồng cần có thêm năng lực để thích ứng với biến đổi khí hậu và phòng ngừa kịp thời những rủi ro xảy ra đối với di sản văn hóa họ đang sở hữu. Muốn vậy, công tác tuyên truyền cho cộng đồng về rủi ro thiên tai, trách nhiệm mỗi người và công các nỗ lực phòng chống thiên tai phải được nghiên cứu, có tính bền vững, lâu dài chứ không chỉ mang tính phòng ngừa, đột xuất.

Theo GS.TS. Lưu Trần Tiêu, nguyên Chủ tịch Hội đồng Di sản quốc gia, bên cạnh việc áp dụng những kinh nghiệm, phương pháp bảo tồn truyền thống và hiện đại như: Chống mối mọt, tu bổ các bộ phận bị hư hỏng, gia cường, gia cố, diệt trừ cây leo gây hại, bảo quản định kỳ..., cần nghiên cứu triển khai số hóa dữ liệu về di tích lịch sử, văn hóa, danh lam thắng cảnh để có thể khai thác, sử dụng cơ sở dữ liệu mở phục vụ công tác quản lý và trao đổi thông tin.

Cách mạng công nghiệp 4.0 đang tạo ra sự phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực xã hội và bảo tồn di tích, các công trình văn hoá nói riêng. Vì vậy, cần ứng dụng và khai thác có hiệu quả các trang thiết bị khoa học, công nghệ hiện đại trong nghiên cứu, bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa và thiên nhiên.

Điển hình cho ứng dụng công nghệ mới vào di sản ở nước ta, là công trình số hóa 3D đình Tiền Lệ (huyện Hoài Đức, Hà Nội). Đây là công trình đầu tiên của Việt Nam được sử dụng công nghệ 3D scanning. Nhờ công nghệ này, giới nghiên cứu cũng như khách tham quan không chỉ được quan sát tổng thể di sản, mà còn được tìm hiểu từng chi tiết nhỏ nhất, từ những nét chạm khắc, từng thớ gỗ, vết nứt, vết ố trên tường, cho đến những viên ngói xô lệch hay có thể “bóc tách” các chi tiết, đo đạc các cấu kiện,… để qua đó có được hiểu biết sâu sắc về công trình.

Một điều đặc biệt cần lưu tâm là trước khi tu bổ di tích, di sản sau thiên tai cần phải cẩn trọng trong công tác nghiên cứu, điều tra, khảo sát, đánh giá hiện trạng di tích. Không ít bài học đau lòng ở nhiều địa phương nước ta trùng tu di sản mà như xây mới, sai lệch giá trị di tích, làm mất đi cái hồn của di sản văn hóa.

Các chuyên gia cho rằng, để “cứu” di sản, Việt Nam cần học hỏi kinh nghiệm của Ủy ban Di sản thế giới như: Lựa chọn hệ thống pháp lý đáp ứng việc thay đổi khí hậu; nghiên cứu đáp lại trước sự tăng nhanh của các yếu tố gây nguy hiểm như: Hỏa hoạn, khô hạn, lũ lụt nhằm hỗ trợ cho các kế hoạch quản lý tài sản; nghiên cứu tác động của thay đổi khí hậu đối với các di sản, công trình văn hoá.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tưng bừng Khai mạc Lễ hội Từ Lương Xâm và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Tưng bừng Khai mạc Lễ hội Từ Lương Xâm và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Tối 12/2, tại quận Hải An (TP. Hải Phòng) đã tưng bừng khai mạc Lễ hội Từ Lương Xâm và đón nhận Bằng xếp hạng Cụm di tích Từ Lương Xâm - căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 là Di tích quốc gia đặc biệt.
Tin nổi bật trang chủ
Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Góp phần kiến tạo cho sự phát triển ở vùng đất khó Ba Chẽ

Trang địa phương - Mỹ Dung - 19:13, 14/02/2025
Từng là huyện miền núi nghèo nhất của tỉnh Quảng Ninh, Ba Chẽ nay đã “thay da đổi thịt”, phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh những chính sách hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước, của tỉnh còn là sự bứt phá từ nội lực của mỗi người dân nơi đây, đặc biệt là các thanh niên trẻ. Bằng chính sức lao động và tư duy đổi mới, họ đã nỗ lực vươn lên trong phát triển kinh tế, góp phần kiến tạo cho sự phát triển của quê hương mình.
Tổ quốc gọi tên mình!

Tổ quốc gọi tên mình!

Phóng sự - Thanh Hải - 19:12, 14/02/2025
Trong lớp lớp thanh niên tòng quân hôm nay, có bao nhiêu chàng trai, cô gái viết lá đơn tình nguyện? Trong lớp lớp thanh niên sắp bước vào môi trường quân ngũ, có bao nhiêu người tạm gác khát vọng bản thân? Tôi không đoán hết nhưng tôi chắc chắn biết, những người trẻ hôm nay, đã không còn đợi chờ Tổ quốc gọi tên mình, mà tình nguyện được đứng dưới lá quân kỳ, hát vang khúc quân hành và cống hiến sức trẻ cho Tổ quốc.
Thương nhớ thuyền độc mộc

Thương nhớ thuyền độc mộc

Du lịch - Xuân Hòa - 19:06, 14/02/2025
Mặt hồ Lắk, huyện Lắk, tỉnh Đắk Lắk sớm mai yên ả như một tấm gương khổng lồ soi bóng trời xanh, phản chiếu những vệt nắng sớm tinh khôi. Giữa không gian bao la ấy, một chiếc plung (thuyền độc mộc) nhẹ lướt qua làn nước trong veo, để lại sau lưng những vòng sóng loang rộng dần, như lời thì thầm của quá khứ vọng về.
Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Thống nhất phương án xử lý những tồn tại, vướng mắc tại Dự án thủy điện Bản Vẽ

Xã hội - An Yên - 19:03, 14/02/2025
Dự án thủy điện Bản Vẽ huyện Tương Dương (Nghệ An) đã đưa vào vận hành từ năm 2010 nhưng bao năm qua còn rất nhiều tồn tại, vướng mắc phát sinh vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Mới đây, tại cuộc họp giữa Chủ đầu tư Dự án thủy điện Bản Vẽ và các địa phương có liên quan là huyện Tương Dương và Thanh Chương, các bên đã thống nhất phương án, kinh phí để xử lý dứt điểm những tồn tại còn hiện hữu.
Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Hàng nghìn tân binh Nghệ An lên đường nhập ngũ

Thời sự - Việt Lê - 19:02, 14/02/2025
Buổi lễ giao nhận quân năm 2025 tại tỉnh Nghệ An diễn ra trong không khí ấm tình đồng bào, háo hức của sức trẻ lên đường nhập ngũ. Trong giờ phút chia tay người thân, gia đình, nhiều tân binh đã không dấu nỗi xúc động, bịn rịn...
Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non!

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 14/2/2025, có những thông tin đáng chú ý sau: Cầu nối quảng bá văn hóa dân tộc tới du khách. Mùa Xuân... "cõng" nhà lên non! Về Tây Ninh xem múa rồng nhang. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Lào Cai: Xã vùng cao có 100% tân binh viết đơn tình nguyện nhập ngũ

Thời sự - Trọng Bảo - 19:01, 14/02/2025
Theo kế hoạch, ngày 15/2, 950 công dân trên địa bàn tỉnh vùng cao Lào Cai sẽ lên đường nhập ngũ thực hiện nghĩa vụ quân sự. Theo đánh giá của Hội đồng Nghĩa vụ quân sự tỉnh, tân binh trúng tuyển nghĩa vụ quân sự năm 2025 đều được nâng cao cả về số lượng và chất lượng. Trong đó, có hàng trăm tân binh đã viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.
Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Đắk Lắk: Gấp rút thực hiện nhiều giải pháp đáp ứng yêu cầu kiểm tra chất vàng O trong sầu riêng

Kinh tế - Hoàng Thùy - 19:00, 14/02/2025
Đầu năm 2025, Tổng cục Hải quan Trung Quốc có quy định mới, từ ngày 10/1, các lô sầu riêng từ Thái Lan, Việt Nam nhập khẩu vào Trung Quốc phải có giấy chứng nhận kiểm định dư lượng Candimi và chất vàng O (hay còn gọi là Auramine O). Trước tình hình này, người dân, doanh nghiệp, đơn vị sản xuất và cơ quan chuyên môn tỉnh Đắk Lắk đã gấp rút tìm giải pháp để đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe do phía thị trường nhập khẩu sầu riêng tiềm năng này đưa ra.
Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Quảng Ninh: Tâm lý chủ quan-nguy cơ gia tăng dịch bệnh đường hô hấp

Trang địa phương - Mỹ Dung - 18:59, 14/02/2025
Từ đầu năm nay, tỉnh Quảng Ninh đã ghi nhận khoảng 1.000 ca mắc cúm và khá nhiều bệnh liên quan đến đường hô hấp như sởi, thủy đậu...Số ca mắc khá cao nhưng hiện nhiều người dân vẫn còn tâm lý chủ quan, cho rằng cúm chỉ là bệnh nhẹ, dễ khỏi và tự điều trị tại nhà.
85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

85 trường đại học đã có phương án tuyển sinh năm 2025

Giáo dục - Minh Nhật - 18:59, 14/02/2025
Nhiều trường đại học đã công bố phương án tuyển sinh năm 2025 với nhiều thay đổi nhằm phù hợp với chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Các địa phương khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi

Sức khỏe - Minh Nhật - 18:58, 14/02/2025
Bộ Y tế đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố trên cả nước khẩn trương xây dựng kế hoạch và tổ chức ngay chiến dịch tiêm vaccine phòng, chống dịch sởi năm 2025 trên địa bàn ngay sau khi vaccine được cung ứng, không để muộn quá một tháng kể từ khi nhận được vaccine theo kế hoạch và báo cáo kết quả theo quy định.