Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bảo tàng Ama H’Mai và thông điệp phục sinh văn hóa truyền thống

Xuân Hòa - Lê Ngọc - 16:00, 10/09/2021

Đầu năm 2021, Bảo tàng Ama H’Mai được UBND tỉnh Đắk Lắk cấp phép hoạt động. Bảo tàng nằm giữa buôn Kmrơng Prông B, xã Ea Tu, TP. Buôn Ma Thuột với kiến trúc nhà sàn giả gỗ, rộng hơn 1.000m2. Chủ nhân bảo tàng là ông Mẫn Phong Sơn, một người có tình yêu tha thiết với văn hóa các dân tộc thiểu số Tây Nguyên.

Thời điểm này, Bảo tàng Ama H’Mai đang tạm đóng cửa để phòng dịch Covid-19
Thời điểm này, Bảo tàng Ama H’Mai đang tạm đóng cửa để phòng dịch Covid-19

Sở dĩ Bảo tàng Ama H’Mai được dựng lên giữa khu dân cư là bởi toàn bộ những hiện vật đang lưu giữ đều gắn với đời sống vật chất và tinh thần của người DTTS ở Tây Nguyên. Đến với bảo tàng người tham quan cảm thấy như đang ở trong một ngôi nhà dài truyền thống mà gia chủ là một người DTTS giàu có và trí tuệ.

Với hơn 1.000 hiện vật, trong đó có nhiều hiện vật quý, hiếm mà theo nhận định của các chuyên gia, thì có tiền chưa chắc đã tìm mua được. Đó là những hiện vật mà chủ sở hữu chỉ có 1 độc bản rồi đem trao tặng Bảo tàng, mong được gìn giữ. Rất có thể người xem sẽ lần đầu được nhìn thấy bộ áo giáp truyền thống của tù trưởng được ví như các Mtao, vua nước, vua lửa hùng mạnh đã đi vào trường ca, trở thành huyền thoại lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. Là những bộ bọc chiêng bằng mây đan thủ công có hình như hoa văn thổ cẩm, giúp việc vận chuyển và bảo vệ chiêng dễ dàng không bị hư hỏng. Hay những cuốn sách về luật tục của người DTTS, những tài liệu cổ đã ngưng xuất bản, hoặc những trang nghiên cứu lịch sử Đắk Lắk từ thế kỷ trước, được dịch từ các tài liệu của những người “khai thiên lập địa” ra nơi này...

Những chiếc ché cổ tại Bảo tàng
Những chiếc ché cổ tại Bảo tàng

Bên cạnh sách, tài liệu, hình ảnh, một số hiện vật như thuyền độc mộc, nồi đồng, nồi đất gốm... tất cả đều là đồ cổ, thì nổi bật trong bào tàng là rất nhiều ché. Ché là phương tiện gắn kết cộng đồng, dòng họ, cùng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn, nhắn nhủ, giao kết duyên phận gái trai của người Ê Đê. Trong bảo tàng, ché là điểm nhấn dễ thấy. Có đến hàng trăm loại ché khác nhau, xếp theo thứ tự từ ché quý nhất đến ché sử dụng bình thường. Đó là: ché tuk, ché tang, ché ba, ché bô, ché jăn, ché duê, ché kriăk… Xem ché, công chúng sẽ hiểu lối sống tự cung, tự cấp xưa nên cùng một loại ché, nhưng tên gọi khác nhau theo vùng cư trú.

Chị H’Len, buôn Krông B, xã Ea Tur, TP. Buôn Ma Thuột nói: “Những chiếc ché quý đựng rượu cần được xem như một vật thiêng được đổi bằng vật của gia đình như voi, heo, bò hoặc trâu cho thương lái từ các vùng miền đến. Đối với gia đình chị, khi xưa ông bà cũng đã đổi 1 cái ché quý trên thân đắp nổi 2 dây thừng và bộ bát tiên gồm: Quạt ba tiêu, thanh kiếm, ngọc bảo, gậy trúc, bầu rượu để lấy một con voi. Và đổi một ché tang brăk thuộc dòng ché tang cũ, để lấy 4 con bò.”

Hàng trăm hiện vật mang trên mình nó từng đó thông điệp riêng. Nhưng thông điệp chung mà chủ nhân của Bảo tàng hướng đến là phục sinh những giá trị văn hoá của cha ông để lại. Qua đó, giáo dục ý thức yêu quý, tự hào về di sản văn hóa cho lớp trẻ ở buôn làng.

Những cuốn sách quý tại Bảo tàng
Những cuốn sách quý tại Bảo tàng

Theo ông Mẫn Phong Sơn, chủ Bảo tàng Ama H’Mai, ông không phải là một chuyên gia về lịch sử, khảo cổ, hay cán bộ bảo tàng, nhưng bằng sự trân quý văn hoá các DTTS Tây Nguyên, ông mong muốn đóng góp chút sức mình để gìn giữ, phát huy những di sản văn hóa nơi mình sống.

Vì những đặc trưng đó mà những vị khách đến tham quan bảo tàng của ông chủ yếu là người dân trong buôn. Mỗi người đến Bảo tàng lại có những trải nghiệm riêng. Đối với người già, đây chính là nơi được trở về ký ức khi ngắm nhìn những hiện vật rất quen thuộc như bộ công cụ sản xuất rìu, dao, xà gạc... Những bộ chén ăn cơm làm bằng vỏ quả bầu khô, nồi đất nấu cơm... Khách đến đông nhất là buổi sáng, khi Bảo tàng có người phục vụ pha chế cà phê. Họ cũng sẽ được uống cà phê theo phong cách xưa, đó là cà phê được rang trên chảo lửa, rồi chế nó bằng cách bỏ bột vào bao vải ngâm trong nước nóng. Ông Mẫn Phong Sơn nói: “Chỉ cần thấy các cụ già thích thú khi nhìn lại đồ vật xưa rồi vui vẻ kể về đồ vật đó, thế là chủ nhân bảo tàng cảm thấy mọi khó khăn của cuộc sống đã được bù đắp”.

Thực tế cho thấy cuộc sống hiện đại đã làm thay đổi diện mạo buôn làng Tây Nguyên hôm nay. Nhiều buôn buôn làng của đồng bào DTTS ở Tây Nguyên hôm nay còn rất ít nhà sàn. Bếp củi được thay bằng bếp ga, bếp điện, trái bầu đựng nước được thay bằng máy lọc nước... Vì vậy, Bảo tàng Ama H’Mai chính là nơi lưu giữ, phục sinh hồn văn hóa cổ của đồng bào DTTS của Tây Nguyên.

Những vật dụng sinh hoạt của đồng bào Tây Nguyên tại Bảo tàng
Những vật dụng sinh hoạt của đồng bào Tây Nguyên tại Bảo tàng
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.