Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bản làng trước cạm bẫy trực tuyến

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - Chuyên gia Tội phạm học - 07:21, 01/03/2025

Internet đã mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về an toàn mạng, nhiều người vô tình rơi vào các cạm bẫy trực tuyến, từ lừa đảo tài chính đến thông tin giả mạo. Trước thực trạng này, việc nâng cao nhận thức và triển khai các giải pháp bảo vệ bà con là điều cần thiết.

Ảnh: Internet
Ảnh: Internet

Internet mang gì về bản?

Những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng viễn thông đã giúp sóng 4G, 5G phủ khắp nhiều khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, tính đến năm 2023, hơn 80% hộ gia đình tại các xã miền núi đã có kết nối Internet, tạo điều kiện thuận lợi để bà con tiếp cận tri thức, mở rộng giao thương và tìm kiếm cơ hội việc làm.

Tuy nhiên, cùng với những tiện ích, Internet cũng mở ra nhiều nguy cơ mà bà con chưa lường trước được. Khi chưa có đủ kiến thức về không gian mạng, nhiều người dễ trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, bị dụ dỗ tham gia vào các hoạt động phạm pháp hoặc bị kích động chống đối Nhà nước.

Tại nhiều bản làng, không ít người dân đã mất tiền oan do các chiêu trò lừa đảo tài chính. Theo số liệu từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, trong năm 2024, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người bị lừa đảo qua mạng, với tổng thiệt hại lên tới 18.900 tỷ đồng. Đặc biệt, các đối tượng thường nhắm vào người dân tộc thiểu số – nhóm đối tượng ít có điều kiện tiếp cận thông tin cảnh báo.

Một trong những hình thức phổ biến nhất là giả danh Công an, Viện kiểm sát hoặc ngân hàng gọi điện đe dọa nạn nhân có liên quan đến một vụ án hoặc khoản vay chưa thanh toán. Khi nạn nhân hoảng loạn, các đối tượng yêu cầu chuyển tiền để “giải quyết vấn đề”.

Bên cạnh đó, tình trạng lừa đảo tuyển dụng việc làm cũng đang gia tăng. Những lời mời chào “việc nhẹ lương cao” trên mạng xã hội thực chất là cái bẫy đưa người lao động sang Campuchia, Myanmar, thậm chí sang tận châu Phi để làm việc trong các đường dây tội phạm. Khi đến nơi, họ bị ép làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, bị đánh đập nếu không hoàn thành chỉ tiêu.

Ngoài ra, mạng xã hội cũng trở thành công cụ để các đối tượng buôn bán ma túy tiếp cận, dụ dỗ thanh niên người dân tộc thiểu số tham gia vận chuyển hàng cấm. Chỉ vì vài triệu đồng tiền công, không ít người vô tình trở thành mắt xích trong các đường dây tội phạm xuyên biên giới và phải trả giá bằng bản án nhiều năm tù.

Nguy hiểm hơn, các thế lực phản động đang triệt để lợi dụng Internet để kích động, lôi kéo đồng bào dân tộc thiểu số vào các hoạt động bạo loạn, chống phá Nhà nước. Những bài viết, video xuyên tạc chính sách dân tộc được đăng tải hằng ngày trên Facebook, YouTube nhằm làm méo mó nhận thức của người dân. Vụ bạo loạn ở Tây Nguyên vào tháng 6/2023 là một bài học đắt giá. Những kẻ chủ mưu đã sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền tư tưởng cực đoan, kêu gọi người dân tham gia “đấu tranh giành quyền tự trị”. Hệ quả là hàng chục người vô tội bị lôi kéo vào con đường vi phạm pháp luật, gây bất ổn cho địa phương.

Giải pháp toàn diện

Trước những nguy cơ ngày càng gia tăng, cần có sự chung tay của chính quyền, tổ chức xã hội và doanh nghiệp công nghệ để bảo vệ đồng bào dân tộc thiểu số trước các rủi ro trên không gian mạng.

Trước hết, nâng cao nhận thức về an toàn mạng là biện pháp quan trọng nhất. Chính quyền địa phương cần tổ chức các buổi tập huấn, tuyên truyền bằng tiếng dân tộc tại thôn, bản để hướng dẫn bà con nhận diện các chiêu trò lừa đảo, cảnh giác với những lời mời gọi trên mạng xã hội. Các mô hình như “Tổ công nghệ số cộng đồng” tại Tây Nguyên cần được nhân rộng để giúp bà con biết cách sử dụng điện thoại thông minh một cách an toàn.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát các hội nhóm trên mạng xã hội là điều cần thiết. Các nền tảng như Facebook, YouTube cần phối hợp với cơ quan chức năng để sàng lọc, gỡ bỏ những nội dung xấu độc, xuyên tạc chính sách dân tộc, kích động bạo loạn. Đồng thời, lực lượng chức năng cần đẩy mạnh xử lý các đối tượng tung tin giả, lôi kéo người dân vào các hoạt động chống đối Nhà nước.

Ngoài ra, cần có chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tìm kiếm việc làm an toàn, hợp pháp. Việc tăng cường thông tin về các chương trình xuất khẩu lao động chính thống, tạo cơ hội việc làm tại địa phương sẽ giúp người dân tránh xa các lời mời gọi lừa đảo trên mạng.

Cuối cùng, việc giáo dục pháp luật, nâng cao hiểu biết về trách nhiệm cá nhân khi tham gia mạng xã hội cũng rất quan trọng. Bà con cần hiểu rằng, không phải thông tin nào trên mạng cũng đúng, không phải ai trên mạng cũng đáng tin. Chỉ bằng cách tiếp cận thông tin từ các kênh chính thống, kiểm chứng kỹ lưỡng trước khi làm theo hướng dẫn trên mạng, bà con mới có thể tránh được những rủi ro không đáng có.

Cẩn trọng để không sập bẫy

Internet là con dao hai lưỡi. Nó có thể giúp đồng bào dân tộc thiểu số rút ngắn khoảng cách với thế giới, mở ra cơ hội phát triển, nhưng cũng có thể trở thành cạm bẫy nếu không được sử dụng đúng cách. Đã có quá nhiều câu chuyện đau lòng khi một người dân vì thiếu hiểu biết mà mất sạch tiền dành dụm, một người trẻ vì cả tin mà vướng vòng lao lý, một gia đình tan nát vì có người thân bị lừa bán ra nước ngoài.

Không ai có thể cấm bà con sử dụng mạng xã hội, nhưng điều quan trọng là cần có hiểu biết để tự bảo vệ mình. Hãy cảnh giác với những tin nhắn lạ, những cuộc gọi yêu cầu chuyển tiền, những lời mời chào hấp dẫn mà không rõ nguồn gốc. Hãy kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ, đừng để mình bị lợi dụng làm công cụ cho những kẻ có ý đồ xấu.

Đồng bào dân tộc thiểu số đã trải qua bao thế hệ kiên cường gìn giữ bản sắc, xây dựng cuộc sống yên bình nơi đại ngàn. Đừng để những kẻ giấu mặt trên không gian mạng phá hoại điều đó. Mỗi người dân cần trang bị cho mình kiến thức về an toàn mạng, đồng thời chính quyền và toàn xã hội phải chung tay bảo vệ để đảm bảo rằng công nghệ thực sự là cánh cửa mở ra tương lai, chứ không phải là vực sâu của những bi kịch.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
TP. Đà Nẵng: Phát hiện thêm cá thể voi con trong khu bảo tồn

TP. Đà Nẵng: Phát hiện thêm cá thể voi con trong khu bảo tồn

Ngày 26/7, ông Mai Văn Dưỡng, Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Đà Nẵng (trực thuộc Ban Quản lý Rừng đặc dụng TP. Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa phát hiện thêm một chú voi con mới sinh trong lâm phận khu bảo tồn.
Tin nổi bật trang chủ
Đà Nẵng: Chủ tịch xã, phường chịu trách nhiệm nếu dịch tả lợn lan rộng

Đà Nẵng: Chủ tịch xã, phường chịu trách nhiệm nếu dịch tả lợn lan rộng

Thời sự - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Chủ tịch UBND các xã, phường ở Đà Nẵng phải chịu trách nhiệm trực tiếp nếu chủ quan, lơ là, thiếu trách nhiệm dẫn đến dịch bệnh bùng phát gây thiệt hại lớn trên địa bàn.
TP. Đà Nẵng: Phát hiện thêm cá thể voi con trong khu bảo tồn

TP. Đà Nẵng: Phát hiện thêm cá thể voi con trong khu bảo tồn

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 1 giờ trước
Ngày 26/7, ông Mai Văn Dưỡng, Giám đốc Ban Quản lý Khu bảo tồn loài và sinh cảnh voi Đà Nẵng (trực thuộc Ban Quản lý Rừng đặc dụng TP. Đà Nẵng) cho biết, đơn vị vừa phát hiện thêm một chú voi con mới sinh trong lâm phận khu bảo tồn.
Người có công vùng cao Quảng Ninh an toàn trong những ngôi nhà mới

Người có công vùng cao Quảng Ninh an toàn trong những ngôi nhà mới

Trang địa phương - Mỹ Dung - 2 giờ trước
“Nhà cũ thì hư hỏng nhiều, mưa là dột hết, trần hỏng hết cả. Giờ có căn nhà mới, tôi thấy rất phấn khởi, biết ơn Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền. Đặc biệt, mùa mưa bão sắp tới cũng yên tâm hơn nhiều”, ông Vi Văn Dường (thôn Khe Lánh, xã Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh) là thân nhân liệt sĩ chia sẻ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh ở thành phố Huế

Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh ở thành phố Huế

Thời sự - PV - 4 giờ trước
Sáng 26/7, trong chương trình công tác tại thành phố Huế, Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025); thăm một số công trình, dự án trên địa bàn. Cùng đi có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.
Trung tâm Y tế Tương Dương tê liệt vì lũ

Trung tâm Y tế Tương Dương tê liệt vì lũ

Thời sự - Thanh Hải - 5 giờ trước
Những mệt mỏi, bơ phờ hiện rõ trên từng nét mặt, cử chỉ của mỗi cán bộ, y, bác sỹ Trung tâm Y tế Tương Dương. Khi mới hai ngày trước, họ đã phải cùng nhiều bệnh nhân tháo chạy trong đêm để tránh lũ, nay lại hối hả dọn dẹp, lau chùi khoa phòng mà chưa biết đến bao giờ mới có thể hoạt động trở lại.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ được khởi công trong tháng 10

Cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ được khởi công trong tháng 10

Tin tức - T.Nhân - 5 giờ trước
Theo UBND tỉnh Gia Lai, Dự án cao tốc Quy Nhơn Pleiku rất quan trọng và được Nhân dân mong chờ. Tỉnh đang triển khai công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và dự kiến sẽ được khởi công trong tháng 10.
Bộ đội đến từng nhà hỗ trợ người dân vùng lũ

Bộ đội đến từng nhà hỗ trợ người dân vùng lũ

Thời sự - Quỳnh Trâm - CTV - 5 giờ trước
Trước thiệt hại nặng nề do lũ lụt gây ra tại Nghệ An, Bộ Tư lệnh Quân khu 4 đã chỉ đạo lực lượng phối hợp cùng cấp ủy, chính quyền địa phương huy động tối đa lực lượng, phương tiện, khẩn trương giúp Nhân dân khắc phục hậu quả.
Gia Lai: 100% người có công với cách mạng có nhà ở kiên cố

Gia Lai: 100% người có công với cách mạng có nhà ở kiên cố

Tin tức - T.Nhân-H.Trường - 5 giờ trước
Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Gia Lai đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người dân theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, toàn bộ 2.451 hộ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ đã được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở, đạt tỷ lệ 100%.

"Mở khóa tự nhiên" biến rào cản thành vòng tuần hoàn xanh tại trang trại sinh thái

Xã hội - PV - 6 giờ trước
Biến phân bò thành phân hữu cơ cho 500ha đồng cỏ, tiết kiệm hàng trăm triệu tiền điện nhờ năng lượng xanh, thiết lập vòng tuần hoàn đất, nước… Đó là một vài điển hình thành công của hành trình “mở khóa” thiên nhiên Vinamilk, tiến tới xây dựng hệ thống trang trại bò sữa phát triển bền vững.
Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Sự kiện - Bình luận - Thanh Liêm - 7 giờ trước
Chiến thắng Phước Long ngày 6/1/1975 - mốc son đầu tiên trong chiến dịch giải phóng miền Nam có dấu ấn thầm lặng nhưng đặc biệt của nữ biệt động Huỳnh Thị Minh Tuyết, người từng chỉ huy Đội biệt động Bà Rá K11. Trong lửa đạn và hiểm nguy, bà đã để lại dấu ấn bằng lòng quả cảm, sự mưu trí và tình yêu nước sắt son.