Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Bản làng trước cạm bẫy trực tuyến

Thượng tá, Tiến sĩ Đào Trung Hiếu - Chuyên gia Tội phạm học - 07:21, 01/03/2025

Internet đã mang đến nhiều cơ hội nhưng cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với đồng bào dân tộc thiểu số. Khi chưa được trang bị đầy đủ kiến thức về an toàn mạng, nhiều người vô tình rơi vào các cạm bẫy trực tuyến, từ lừa đảo tài chính đến thông tin giả mạo. Trước thực trạng này, việc nâng cao nhận thức và triển khai các giải pháp bảo vệ bà con là điều cần thiết.

Ảnh: Internet
Ảnh: Internet

Internet mang gì về bản?

Những năm gần đây, sự phát triển mạnh mẽ của hạ tầng viễn thông đã giúp sóng 4G, 5G phủ khắp nhiều khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, tính đến năm 2023, hơn 80% hộ gia đình tại các xã miền núi đã có kết nối Internet, tạo điều kiện thuận lợi để bà con tiếp cận tri thức, mở rộng giao thương và tìm kiếm cơ hội việc làm.

Tuy nhiên, cùng với những tiện ích, Internet cũng mở ra nhiều nguy cơ mà bà con chưa lường trước được. Khi chưa có đủ kiến thức về không gian mạng, nhiều người dễ trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo, bị dụ dỗ tham gia vào các hoạt động phạm pháp hoặc bị kích động chống đối Nhà nước.

Tại nhiều bản làng, không ít người dân đã mất tiền oan do các chiêu trò lừa đảo tài chính. Theo số liệu từ Hiệp hội An ninh mạng quốc gia, trong năm 2024, cứ 220 người dùng điện thoại thông minh thì có 1 người bị lừa đảo qua mạng, với tổng thiệt hại lên tới 18.900 tỷ đồng. Đặc biệt, các đối tượng thường nhắm vào người dân tộc thiểu số – nhóm đối tượng ít có điều kiện tiếp cận thông tin cảnh báo.

Một trong những hình thức phổ biến nhất là giả danh Công an, Viện kiểm sát hoặc ngân hàng gọi điện đe dọa nạn nhân có liên quan đến một vụ án hoặc khoản vay chưa thanh toán. Khi nạn nhân hoảng loạn, các đối tượng yêu cầu chuyển tiền để “giải quyết vấn đề”.

Bên cạnh đó, tình trạng lừa đảo tuyển dụng việc làm cũng đang gia tăng. Những lời mời chào “việc nhẹ lương cao” trên mạng xã hội thực chất là cái bẫy đưa người lao động sang Campuchia, Myanmar, thậm chí sang tận châu Phi để làm việc trong các đường dây tội phạm. Khi đến nơi, họ bị ép làm việc trong điều kiện khắc nghiệt, bị đánh đập nếu không hoàn thành chỉ tiêu.

Ngoài ra, mạng xã hội cũng trở thành công cụ để các đối tượng buôn bán ma túy tiếp cận, dụ dỗ thanh niên người dân tộc thiểu số tham gia vận chuyển hàng cấm. Chỉ vì vài triệu đồng tiền công, không ít người vô tình trở thành mắt xích trong các đường dây tội phạm xuyên biên giới và phải trả giá bằng bản án nhiều năm tù.

Nguy hiểm hơn, các thế lực phản động đang triệt để lợi dụng Internet để kích động, lôi kéo đồng bào dân tộc thiểu số vào các hoạt động bạo loạn, chống phá Nhà nước. Những bài viết, video xuyên tạc chính sách dân tộc được đăng tải hằng ngày trên Facebook, YouTube nhằm làm méo mó nhận thức của người dân. Vụ bạo loạn ở Tây Nguyên vào tháng 6/2023 là một bài học đắt giá. Những kẻ chủ mưu đã sử dụng mạng xã hội để tuyên truyền tư tưởng cực đoan, kêu gọi người dân tham gia “đấu tranh giành quyền tự trị”. Hệ quả là hàng chục người vô tội bị lôi kéo vào con đường vi phạm pháp luật, gây bất ổn cho địa phương.

Giải pháp toàn diện

Trước những nguy cơ ngày càng gia tăng, cần có sự chung tay của chính quyền, tổ chức xã hội và doanh nghiệp công nghệ để bảo vệ đồng bào dân tộc thiểu số trước các rủi ro trên không gian mạng.

Trước hết, nâng cao nhận thức về an toàn mạng là biện pháp quan trọng nhất. Chính quyền địa phương cần tổ chức các buổi tập huấn, tuyên truyền bằng tiếng dân tộc tại thôn, bản để hướng dẫn bà con nhận diện các chiêu trò lừa đảo, cảnh giác với những lời mời gọi trên mạng xã hội. Các mô hình như “Tổ công nghệ số cộng đồng” tại Tây Nguyên cần được nhân rộng để giúp bà con biết cách sử dụng điện thoại thông minh một cách an toàn.

Bên cạnh đó, tăng cường kiểm soát các hội nhóm trên mạng xã hội là điều cần thiết. Các nền tảng như Facebook, YouTube cần phối hợp với cơ quan chức năng để sàng lọc, gỡ bỏ những nội dung xấu độc, xuyên tạc chính sách dân tộc, kích động bạo loạn. Đồng thời, lực lượng chức năng cần đẩy mạnh xử lý các đối tượng tung tin giả, lôi kéo người dân vào các hoạt động chống đối Nhà nước.

Ngoài ra, cần có chính sách hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số tìm kiếm việc làm an toàn, hợp pháp. Việc tăng cường thông tin về các chương trình xuất khẩu lao động chính thống, tạo cơ hội việc làm tại địa phương sẽ giúp người dân tránh xa các lời mời gọi lừa đảo trên mạng.

Cuối cùng, việc giáo dục pháp luật, nâng cao hiểu biết về trách nhiệm cá nhân khi tham gia mạng xã hội cũng rất quan trọng. Bà con cần hiểu rằng, không phải thông tin nào trên mạng cũng đúng, không phải ai trên mạng cũng đáng tin. Chỉ bằng cách tiếp cận thông tin từ các kênh chính thống, kiểm chứng kỹ lưỡng trước khi làm theo hướng dẫn trên mạng, bà con mới có thể tránh được những rủi ro không đáng có.

Cẩn trọng để không sập bẫy

Internet là con dao hai lưỡi. Nó có thể giúp đồng bào dân tộc thiểu số rút ngắn khoảng cách với thế giới, mở ra cơ hội phát triển, nhưng cũng có thể trở thành cạm bẫy nếu không được sử dụng đúng cách. Đã có quá nhiều câu chuyện đau lòng khi một người dân vì thiếu hiểu biết mà mất sạch tiền dành dụm, một người trẻ vì cả tin mà vướng vòng lao lý, một gia đình tan nát vì có người thân bị lừa bán ra nước ngoài.

Không ai có thể cấm bà con sử dụng mạng xã hội, nhưng điều quan trọng là cần có hiểu biết để tự bảo vệ mình. Hãy cảnh giác với những tin nhắn lạ, những cuộc gọi yêu cầu chuyển tiền, những lời mời chào hấp dẫn mà không rõ nguồn gốc. Hãy kiểm chứng thông tin trước khi chia sẻ, đừng để mình bị lợi dụng làm công cụ cho những kẻ có ý đồ xấu.

Đồng bào dân tộc thiểu số đã trải qua bao thế hệ kiên cường gìn giữ bản sắc, xây dựng cuộc sống yên bình nơi đại ngàn. Đừng để những kẻ giấu mặt trên không gian mạng phá hoại điều đó. Mỗi người dân cần trang bị cho mình kiến thức về an toàn mạng, đồng thời chính quyền và toàn xã hội phải chung tay bảo vệ để đảm bảo rằng công nghệ thực sự là cánh cửa mở ra tương lai, chứ không phải là vực sâu của những bi kịch.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Kỷ niệm của người làm báo với vùng đồng bào DTTS

Đối với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, niềm vui lớn nhất là được bà con đồng bào DTTS thương yêu, quý mến; dẫu công việc của mình cũng chỉ giúp được cho bà con một phần nhỏ trong cuộc sống của chính họ.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.