Suốt 30 năm qua, có một người đàn ông luôn âm thầm băng rừng vượt suối để bảo vệ cột mốc biên cương. Ông là Phan Định Xiết, dân tộc Dao ở xã Quang Chiểu, huyện Mường Lát (Thanh Hóa). Giờ đây, tuy chân đã yếu, mắt đã mờ nhưng nhiệt huyết bảo vệ biên cương, lãnh thổ quốc gia trong ông vẫn không hề thuyên giảm.
Những ngày gần đây, trong căn nhà nhỏ nằm bên thượng nguồn sông Mã thuộc bản Lát, xã Tam Chung, huyện Mường Lát, Thanh Hóa (cách TP. Thanh Hóa 300km) luôn tràn ngập tiếng cười, người ra vào tấp nập thăm hỏi, chia vui với gia đình và cậu học trò nghèo Hà Văn Phòng, dân tộc Thái, học sinh lớp 12A, Trường THPT Mường Lát, đã đạt được tổng số điểm 29,65 khối B khiến mọi người ngỡ ngàng.
Theo báo cáo của Trung tâm Y tế huyện Mường Lát (Thanh Hóa) tính từ năm 2003 đến nay, trên địa bàn huyện đã có 470 trường hợp nhiễm HIV/AIDS, trong đó có 151 trường hợp đã tử vong.
Thanh Hóa có khoảng 1.600 già làng, trưởng bản, Người có uy tín trong đồng bào DTTS. Bằng uy tín của mình, các già làng, trưởng bản đang là lực lượng nòng cốt, là “cầu nối” đưa chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước đến với đồng bào.
Huyện Mường Lát (Thanh Hóa) có 7 bản ở các xã giáp biên kết nghĩa với 7 cụm bản và 1 Đại đội biên phòng thuộc huyện Sốp Bâu và Viêng Xay (Lào). Việc kết nghĩa giữa các xã, bản biên giới đã góp phần nâng cao đời sống, đảm bảo an ninh vùng biên của hai nước láng giềng anh em.