Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

40 năm hành trình cùng con chữ

PV - 17:49, 12/06/2019

Nghệ nhân Ưu tú Triệu Văn Quẩy, 70 tuổi, dân tộc Dao, đã dành hơn 40 năm cuộc đời miệt mài, gìn giữ từng con chữ của đồng bào dân tộc Dao, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc.

Trong văn hóa tín ngưỡng của người Dao, mỗi gia đình đều có một cuốn gia phả. Cuốn gia phả này ghi chép đầy đủ lý lịch cũng như vai trò và công đức của tổ tiên, ông bà, cha mẹ và mộ phần của gia đình hay một dòng họ.

“Quan trọng nhất là gia phả được viết bằng chữ Nôm Dao. Do đó, nếu không học chữ Nôm Dao thì sẽ không đọc được sách, không hiểu được nguồn gốc của mình. Ngoài gia phả thì các cuốn sách về lễ nghi cũng được ghi lại bằng chữ Nôm Dao”, ông Quẩy cho hay.

Nhưng điều làm ông Quẩy trăn trở nhất là số người Dao biết viết, biết đọc sách cổ bằng chữ Nôm Dao còn rất ít và người truyền dạy cũng chỉ đếm trên đầu ngón tay. Do vậy, nguy cơ mai một, thậm chí bị thất truyền là thực trạng ngày càng đáng lo ngại.

Nghệ nhân Ưu tú Triệu Văn Quẩy với những cuốn sách cổ bằng chữ Dao mà ông sưu tầm được trong suốt hơn 40 năm. Nghệ nhân Ưu tú Triệu Văn Quẩy với những cuốn sách cổ bằng chữ Dao mà ông sưu tầm được trong suốt hơn 40 năm.

Khi còn là thanh niên, dù vốn kiến thức về chữ Nôm Dao chưa nhiều, nhưng ông Triệu Văn Quẩy vẫn quyết tâm tìm hiểu để lưu giữ, truyền dạy chữ viết của dân tộc mình. Hơn 40 năm tự học hỏi từ tủ sách của gia đình cùng với nỗ lực tìm kiếm, sưu tầm từ làng xóm, góp nhặt vốn từ của các cụ cao tuổi, ông Quẩy đã tích lũy được kho từ vựng Nôm Dao phong phú, là tư liệu quý để ông truyền dạy chữ Nôm Dao cho thế hệ con cháu.

“Tôi mở lớp dạy chữ Nôm Dao của dân tộc mình cho thế hệ con cháu, trước tiên là để giữ lại chữ viết của dân tộc, sau là giữ lại những điều hay nét đẹp trong văn hóa của người Dao. Học trò của tôi cũng trở thành những người truyền dạy chữ Nôm Dao cho người khác”, ông Quẩy tâm sự.

Được học chữ Dao từ Nghệ nhân Triệu Văn Quẩy, anh Chảo Văn Thêm, xã Bản Phiệt (huyện Bảo Thắng) cho biết: “Tôi đã theo học ông Quẩy khoảng hơn 10 năm nay. Giờ đây, đã học được một số bài cúng có trong nghi lễ như đám cưới, đám tang. Và hiện nay, tôi cũng đang mở lớp để truyền dạy lại chữ Dao cho thế hệ trẻ tại địa phương”.

Cũng như anh Chảo Văn Thêm, chị Đặng Thị Hoa, tâm sự: “Sau mỗi buổi đi học tại nhà ông Quẩy về, tôi lại gọi các con cháu trong gia đình đến để truyền dạy lại những gì tôi đã được học từ Nghệ nhân Quẩy, để cho con cháu đọc được chữ Dao, từ đó hiểu thêm về văn hóa của dân tộc mình”.

Được biết, ngoài truyền dạy chữ Nôm Dao của tổ tiên cho con cháu ruột thịt, ông Quẩy còn mở lớp truyền dạy miễn phí cho tất cả những ai có mong muốn được học chữ Nôm Dao. Chính vì thế, tối nào cũng vậy, bất kể ngày nắng hay mưa, cứ xẩm tối là căn nhà nhỏ của ông lại rộn vang tiếng cười. Học trò của ông có cả những người trong xã, ngoài xã nhưng họ đều có một điểm chung là khao khát được học chữ Nôm Dao.

Ông Quẩy phấn khởi bảo: “Mỗi buổi học, hôm ít thì từ 10 đến 20 người, hôm nhiều thì gần 30 người. Có người đến để học chữ, học bài cúng, cũng có người vào lớp học chữ Nôm Dao để có thể đọc gia phả của dòng họ, lại có người đến là vì tình yêu với chữ Nôm Dao và mong muốn được truyền dạy chữ cho nhiều người hơn nữa.

Ngoài việc dạy học, mỗi khi rảnh rỗi, ông Quẩy lại đến từng nhà trong thôn, trong xã để động viên mọi người đi học để hiểu cái chữ, để học đạo hiếu làm người. Đáng quý hơn, sau mỗi giờ học Nghệ nhân Ưu tú Triệu Văn Quẩy còn dạy cho mọi người những bài dân ca của người Dao. Ông coi đây không chỉ là một hoạt động ngoại khóa để giảm căng thẳng mà còn là dịp để mọi người trau dồi ngôn ngữ cũng như giữ gìn lại những làn điệu dân ca của dân tộc mình.

Với những nỗ lực không biết mệt mỏi đó, ông Triệu Văn Quẩy đã được UBND huyện Bảo Thắng cũng như UBND tỉnh Lào Cai trao tặng nhiều Bằng Khen và Giấy khen. Đặc biệt, cuối năm 2015 ông được Chủ tịch nước trao tặng danh hiệu Nghệ nhân Ưu tú.

HOÀI DƯƠNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.