Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Xao xuyến mùa hoa ban...

Thanh Tám - 17:08, 25/02/2025

Đến Tây Bắc những ngày mùa Xuân, du khách cảm nhận hương sắc ngọt ngào cả phố phường, đồi núi. Hương sắc ấy là hương của trái tim cô gái Thái chung tình đã đi vào huyền thoại, hương vị ngọt ngào từ những cánh hoa rừng rung rinh nắng sớm chiều sương. Hương thơm ngọt ngào của hoa ban tràn ngập, phủ trắng khắp các con đường.

Hoa ban mang đến cả bầu trời Tây Bắc đầy sắc hương trong sáng tinh khôi. Ảnh: Đào Tiến Dũng
Hoa ban mang đến cả bầu trời Tây Bắc đầy sắc hương trong sáng tinh khôi. Ảnh: Đào Tiến Dũng

Bông hoa ban từ xa xưa đã trở thành biểu tượng của núi rừng Tây Bắc mỗi dịp tháng Ba về. Trong những cánh rừng, trên những dải đồi, dưới thung sâu hay cả dọc những tuyến phố, ban đang thầm thì gọi mời chim chóc về làm tổ. Hoa ban rủ rỉ thúc giục đôi chân du khách tìm về thưởng ngoạn, mang đến cả bầu trời đầy sắc hương trong sáng tinh khôi.

Truyền thuyết kể rằng, chàng Khum khỏe mạnh, chăm chỉ và nàng Ban khéo léo, dịu dàng yêu thương nhau say đắm. Họ đẹp đôi vừa lứa như thể sinh ra là để cho nhau, quấn quýt chẳng thể rời xa. Vậy mà, có ai ngờ chỉ vì tham tiền hám của, cha nàng nỡ chia rẽ đôi bạn trẻ.

Trong nỗi lo lắng ngập lòng, nàng Ban vượt núi băng rừng đi tìm chàng Khum, hy vọng chàng cứu mình khỏi đám cưới do cha nàng cùng nhà tạo mường sắp đặt. Núi rừng trùng trùng điệp điệp mênh mông, chàng tìm nàng, nàng tìm chàng đến kiệt sức. Nơi nàng gục xuống mọc lên một loài cây, mỗi mùa Xuân nở hoa trắng tinh khôi, tô thắm núi rừng, tô thắm những mối tình đẹp miền sơn cước.

Những cánh hoa trong trắng như người con gái Thái sắt son, điểm tím hoặc hồng đỏ như con tim chung tình của nàng và chàng kết lại. Người dân cảm mến nàng, đặt tên cho loài cây ấy là cây ban, hoa của cây ấy là hoa ban. Theo thời gian, ban lan khắp cả một vùng, đẹp đến lạ kỳ, xao xuyến, rung rinh.

Cả một bầu trời hoa ban. Ảnh Đào Tiến Dũng
Cả một bầu trời hoa ban Tây Bắc. Ảnh Đào Tiến Dũng

Còn chàng Khum thì sao? Chàng tìm nàng đến chút hơi tàn rồi cũng gục xuống mà chết. Xác chàng hóa thành con chim lẻ loi sống trong rừng xanh. Cứ mỗi mùa Xuân, con chim ấy lại hót vang như tiếng gọi tìm người yêu năm nào vọng về.

Truyền thuyết về loài hoa đẹp như chính hoa vậy. Bông hoa năm cánh xếp hình dẻ quạt quây tròn, bọc trong cánh là những hương sắc dịu dàng. Cánh hoa trắng xinh xinh bao bọc chỉ nhị nhỏ nhoi, thanh mảnh, rung rinh trong làn gió nhẹ. Không chỉ ủ trong mình hương sắc nồng nàn, hoa ban còn nhờ gió mang hương bay đi, vấn vương lữ khách đường xa, xốn xang con tim các cô sơn nữ. Hương hoa làm hồng đôi má, căng mọng bờ môi dịu dàng của những thiếu nữ Thái bên nếp nhà sàn.

Những bông ban đẹp là thế, lung linh là thế, nhưng đâu phải chỉ để ngắm, để mơ màng. Ban còn có nhiều công dụng đối với đồng bào nơi đây. Nếu các bà, các chị muốn có mảnh vải chàm bền đẹp thì không thể không dùng vỏ cây ban nhuộm vải. Nếu muốn chăm sóc sức khỏe gia đình, người thân, thì có thể dùng hoa và lá ban sao vàng hạ thổ làm vị thuốc quý chữa ho khan, viêm họng.

Thiếu nữ dân tộc Thái làm duyên bên hoa ban
Thiếu nữ dân tộc Thái làm duyên bên hoa ban. Ảnh Mai Lương Giáp

Không chỉ vậy, búp ban non còn được chế biến thành nhiều món ăn dân dã mà đậm đà, như hoa ban nộm với mầm riềng thơm cay nhè nhẹ, hoa ban xào tỏi thơm lừng, hoa ban nấu canh chân giò béo bùi, hay hoa ban đồ chẳm chéo nước măng chua ngọt cay nồng… Đủ món, đủ vị mê hoặc vị giác, khứu giác người dùng.

Nếu bạn đến Tây Bắc đúng mùa ban nở, thì thật may mắn và hạnh phúc. Trên từng bước chân, hoa ban làm bạn vui mắt, giúp bạn quên đi những mỏi mệt đường dài. Đồng bào Thái hay các dân tộc miền sơn cước luôn trọng khách. Họ sẽ thết đãi bạn những đặc sản của vùng, trong đó đặc biệt phải nhắc đến chén rượu ngô chất ngất men nồng, cùng những món ăn chế biến từ hoa ban.

Cái nồng nàn của rượu chưa tan thì hương vị ngọt ngào của búp ban non nộm riềng lại tan dần nơi đầu lưỡi. Nếu nhai thật chậm, thật kỹ, bạn sẽ thấy thích thú bởi khi gắp miếng nộm ban vào miệng là bạn đang tận hưởng tinh túy của đất trời mà cây chắt chiu cả năm để dồn vào trong búp ban, cùng với tấm chân tình xởi lởi của đồng bào gửi gắm trong đó.

Những cánh ban phủ trắng mọi cung đường Tây Bắc. Ảnh: Đào Tiến Dũng
Những cánh ban phủ trắng mọi cung đường Tây Bắc. Ảnh: Đào Tiến Dũng

Một lần đến để nhớ - nhớ cánh ban rung rinh vẫy chào, nhớ áo em xinh màu ban trắng, nhớ chiếc lá có gốc hình tim rụng tả tơi trên hè phố. Những cành cây khẳng khiu làm giá đỡ cho những bông hoa trắng tinh khôi bừng sáng cả vùng, bừng lên sức sống diệu kỳ, mãnh liệt, kiên cường. Loài cây dù trong khó khăn khắc nghiệt vẫn trong trắng tinh khôi, vẫn tỏa hương dịu nhẹ.

Tháng Ba, rừng ban đang bung nở, dịu dàng khoe sắc, tỏa hương khắp bản mường. Những lễ hội mùa ban làm âm vang hương sắc loài hoa đặc trưng của Tây Bắc, dịu dàng bay cao, bay xa, lắng đọng trong lòng người dân.

Yêu và nhớ biết bao loài hoa đẹp đẽ, thanh tao của núi rừng Tây Bắc – vùng biên ải thân thương của Tổ quốc, mỗi tháng Ba về.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Khai mạc “Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long năm 2025”

Khai mạc “Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long năm 2025”

Tối 29/4, tại quảng trường Tp. Vĩnh Long, UBND tỉnh Vĩnh Long đã tổ chức khai mạc “Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long năm 2025”. Tham dự buổi khai mạc có: Ông Nguyễn Thành Thế - Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Vĩnh Long; ông Lữ Quang Ngời - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh; bà Nguyễn Thị Quyên Thanh - Phó Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Tổ chức “Tuần lễ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long năm 2025".
Tin nổi bật trang chủ

"Điểm hẹn vùng cao": Sắc màu Tây Bắc tại “Ngôi nhà chung”

Sắc màu 54 - Minh Anh - 3 giờ trước
Sáng 30/4, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đồng Mô, Sơn Tây, Hà Nội), đã diễn ra chuỗi hoạt động đặc sắc với chủ đề "Điểm hẹn vùng cao", tái hiện sinh động không gian văn hóa, chợ phiên truyền thống của các dân tộc vùng Tây Bắc.
Sức sống Tây Nguyên

Sức sống Tây Nguyên

Phóng sự - Uông Thái Biểu - 8 giờ trước
Suốt bao năm qua, các tộc người anh em đã cùng viết nên lịch sử vùng đại ngàn Tây Nguyên - trang sử kiêu hãnh của lòng bền gan, vững chí. Hôm nay, Tây Nguyên đang vững bước cùng cả nước kiến tạo kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Tháng 4 về Quảng Trị...

Tháng 4 về Quảng Trị...

Phóng sự - Thanh Hải - 12 giờ trước
Chúng tôi đến Quảng Trị không biết bao lần; khi thì trên cây cầu Hiền Lương lịch sử, qua Dốc Miếu; khi lại từ Đường 9 gió Lào đến Thành cổ đất thiêng; cả những nghĩa trang liệt sĩ trầm mặc với thời gian… Đâu đâu trên mảnh đất này, cũng đã từng nhuộm thấm máu và nước mắt để có giá trị hòa bình và những câu chuyện về sự hồi sinh.
Chuyên gia chỉ cách nhận biết dầu ăn giả bằng mắt thường

Chuyên gia chỉ cách nhận biết dầu ăn giả bằng mắt thường

Sức khỏe - Minh Nhật - 12 giờ trước
Việc sử dụng dầu ăn hư hỏng có thể gây ra các triệu chứng ngộ độc thực phẩm như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, đau bụng, thậm chí đẩy nhanh quá trình lão hóa, tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và mạch máu não.
Hang Tám Cô - Khúc tráng ca anh hùng tuổi 20

Hang Tám Cô - Khúc tráng ca anh hùng tuổi 20

Sự kiện - Bình luận - Phạm Tiến - 12 giờ trước
Nằm trên tuyến đường 20 - Quyết Thắng, Hang Tám Cô đã trở thành "địa chỉ đỏ" để giáo dục thế hệ trẻ về tinh thần yêu nước ở Quảng Bình. Hơn 50 năm đã trôi qua, câu chuyện về những thanh niên xung phong đã cống hiến tuổi thanh xuân, hy sinh thân mình cho độc lập dân tộc đã trở thành khúc tráng ca anh hùng tuổi 20.
Gìn giữ di sản cho đời sau

Gìn giữ di sản cho đời sau

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 29/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Xếp hạng di tích Bãi đá có hình khắc cổ ở Hòa Bình. Chùa Monivongsa Bopharam nơi thành phố cực Nam. Gìn giữ di sản cho đời sau. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Vừa lái xe vừa xem Google Maps có bị phạt theo quy định pháp luật mới hay không?

Vừa lái xe vừa xem Google Maps có bị phạt theo quy định pháp luật mới hay không?

Pháp luật - Minh Nhật - 14 giờ trước
Nhiều người đặt ra câu hỏi: Liệu hành vi vừa lái xe vừa xem Google Maps có bị phạt theo quy định pháp luật mới hay không?
Gìn giữ di sản cho đời sau

Gìn giữ di sản cho đời sau

Media - BDT - 14 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 29/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Xếp hạng di tích Bãi đá có hình khắc cổ ở Hòa Bình. Chùa Monivongsa Bopharam nơi thành phố cực Nam. Gìn giữ di sản cho đời sau. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Anh hùng Liệt sĩ Hà Quang Vóc - Người thắp lửa bất tử nơi rừng Sác

Anh hùng Liệt sĩ Hà Quang Vóc - Người thắp lửa bất tử nơi rừng Sác

Gương sáng - Mỹ Dung - 14 giờ trước
Giữa những năm tháng chiến tranh ác liệt, từ vùng quê nghèo Đầm Hà (Quảng Ninh), chiến sĩ trẻ Hà Quang Vóc đã bước vào cuộc chiến với lòng quả cảm phi thường. Với chiến công đốt cháy kho xăng Nhà Bè vang dội tại chiến khu rừng Sác, ông trở thành biểu tượng bất tử về lòng yêu nước.
Người giữ nhịp quân hành trong diễu binh, diễu hành kỷ niệm 30/4

Người giữ nhịp quân hành trong diễu binh, diễu hành kỷ niệm 30/4

Tin tức - Minh Nhật - 14 giờ trước
Thượng tá Hồ Thị Hoàng Hà là một trong những thành viên của Tổ thuyết minh, người giữ nhịp quân hành trong Lễ diễu binh, diễu hành chào mừng Đại lễ 30/4.
Khởi hành

Khởi hành "Đoàn tàu Thống Nhất" nối liền non sông một dải

Tin tức - Minh Nhật - 14 giờ trước
Tối 29/4, Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã tổ chức chạy đôi tàu mang tên “Đoàn tàu Thống Nhất”, với mong muốn lan toả niềm tự hào dân tộc, tinh thần đoàn kết, sáng tạo, đổi mới của đất nước và các doanh nghiệp Việt chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.