Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Vực lại " thủ phủ" chanh leo

Nguyễn Thanh – CTV - 18:20, 31/08/2022

Một thời là cây thoát nghèo, một thời được quy hoạch lên đến hàng ngàn ha… nhưng nay, diện tích cây chanh leo ở Quế Phong (Nghệ An) còn lại không đáng kể. Dẫu thế, thì mong muốn đưa cây chanh leo thành cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cho đồng bào các xã giáp biên chưa bao giờ nguôi.

Những năm qua người dân Quế Phong đã phải chặt bỏ nhiều ha cây chanh leo nhiễm bệnh
Những năm qua người dân Quế Phong đã phải chặt bỏ nhiều ha cây chanh leo nhiễm bệnh

Một thời vàng son

Những năm 2017, lên huyện vùng cao Quế Phong, chỉ nghe mỗi chuyện bà con người Mông, người Thái bàn chuyện phát triển cây chanh leo. Cũng đúng thôi. Ở thời điểm ấy, giá chanh leo cao, lại không đủ bán.

Theo tính toán của bà con, chi phí đầu tư cho 1ha bao gồm giống, trụ dây làm giàn, phân bón... khoảng 120 triệu đồng; chu kỳ sinh trưởng khoảng 4-5 năm. Trừ năm đầu, còn các năm sau năng suất có thể đạt từ 40-50 tấn/ha, đem lại thu nhập 200 - 400 triệu đồng/ha/năm. Vì thế, chanh leo đã trở thành một trong những sản phẩm tiêu biểu của Quế Phong; cao gấp nhiều lần so với trồng lúa rẫy, trồng sắn, trồng keo.

Ông Vi Văn Cường, Chủ tịch UBND xã Tri Lễ nhớ lại thời hoàng kim: Thời điểm cao nhất vào năm 2016 - 2017, diện tích chanh leo của xã đạt hơn 210ha, mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Rồi ông Cường chùng giọng: đấy là 5 năm trước, nay trên địa bàn xã chỉ còn khoảng 5ha cây chanh leo thôi.

Thế là người người đua nhau phá bỏ cây chanh leo, hoặc để mặc cây tàn lụi không chăm sóc. “Thủ phủ” cây chanh leo giờ chỉ còn là những đồi hoang, cỏ dại.

Chị Vi Thị Tuyết ở bản Lam Hợp buồn bã: Nhà ta có hơn 400 gốc chanh leo đấy. Mấy năm trước giá cao, bán được cả trăm triệu đồng. Nhưng nay cây bị nhiễm bệnh, kém phát triển nên quả nhỏ, năng suất và chất lượng giảm. Thương lái không mua nữa nên phải phá bỏ thôi. Tiếc lắm.

Khu vườn gần 1000 gốc chanh leo của của anh Ngân Văn Vư cũng ở bản Lam Hợp nay đã tàn lụi gần hết. Anh Vư cho hay: tôi đã phá bỏ hơn một nửa vì cây năng suất kém lại bị bệnh. Gần 400 gốc chanh leo còn lại, quả cũng ít, lại nhỏ và giá rất thấp. Nhà tôi đang chuyển sang trồng một số loại cây khác.

Làm việc với báo chí, Phó chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền xuýt xoa: Đỉnh điểm diện tích cây chanh leo trên địa bàn huyện cao nhất vào năm 2017 - 2018 thực hiện được 283 ha. Đến năm 2020, trên thân cây chanh leo xảy ra bệnh nấm trên diện rộng, dẫn đến cây phát triển kém, năng suất thấp… Vì thế mà bà con đã phá bỏ nhiều diện tích. Hiện nay, cả huyện chỉ còn khoảng 20ha, nằm rải rác ở các thôn bản của đồng bào Mông.

Lý giải “thủ phủ” chanh leo giảm diện tích đến mức chóng mặt, ông Hiền cho biết: Đây là cây “khó tính”, trồng trên một loại đất kéo dài nhiều năm sẽ bị nhiễm nấm, do vậy cơ quan chuyên môn khuyến cáo cần phải trồng luân canh. 

Mặt khác, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, thị trường xuất khẩu gặp khó khăn nên giá chanh leo giảm sâu. Trong khi đó, không có chính sách hỗ trợ phát triển cây chanh leo, cùng đó phía doanh nghiệp là Công ty CP chanh leo Nafoods không trồng chanh leo thương phẩm nữa, mà chỉ sản xuất cây giống nên bà con từ bỏ dần.

Nhân viên Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 4 hướng dẫn bà con xã Nậm Giải chăm sóc cây chanh leo
Nhân viên Đoàn Kinh tế-Quốc phòng 4 hướng dẫn bà con xã Nậm Giải chăm sóc cây chanh leo

“Vực lại” cây chanh leo

Được biết, cây chanh leo bén duyên với vùng núi cao Nghệ An từ những năm 2010. Nhằm giúp bà con nông dân ở vùng trồng chanh leo nguyên liệu, tại các huyện Quế Phong và Tương Dương, HĐND tỉnh Nghệ An đã ban hành Nghị quyết số 14/2017 về việc hỗ trợ phát triển nông nghiệp, nông thôn để hỗ trợ bà con về cây giống, phân bón, nước tưới… Ngay tại huyện Quế Phong, Huyện uỷ và UBND huyện này cũng đã có Nghị quyết số 08, đồng thời tổ chức lồng ghép các chương trình, dự án khác để hỗ trợ các hộ dân có trồng cây chanh leo trên địa bàn của huyện giai đoạn 2013-2020.

Theo Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền, năm 2016, Quế Phong quy hoạch diện tích trồng chanh leo 900ha ở các xã Tri Lễ, Nậm Giải, Nậm Nhoóng. Sau 2018, Quế Phong quy hoạch thêm vùng trồng chanh leo lên 1.500ha.

Sau khi có Nghị quyết của Ban Thường vụ Huyện ủy, diện tích trồng mới chanh leo từ năm 2013 đến năm 2020 tăng nhanh. Thời điểm cao nhất, diện tích chanh leo toàn huyện đạt gần 300ha.

Cây chanh leo đã từng là cây thoát nghèo ở huyện biên giới Tri Lễ
Cây chanh leo đã từng là cây thoát nghèo ở huyện biên giới Tri Lễ

Mặc dù, diện tích chanh leo giảm mạnh, nhưng Nghị quyết của Đảng bộ huyện nhiệm kỳ 2020 - 2025, vẫn đưa vào duy trì sản xuất cây chanh leo từ 250ha - 300ha. Hiện nay, Viện Khoa học nông nghiệp thuộc Học viện Nông nghiệp Việt Nam, đang khảo sát dự án trồng cây chanh leo theo công nghệ mới, dự kiến sẽ triển khai trên diện tích 10ha, với kinh phí ước 3 tỷ đồng.

Ông Hiền cho hay: Sau khi dự án được thực hiện, huyện sẽ đánh giá để mở rộng diện tích. Trên cơ sở này, sẽ chỉ đạo các địa phương chọn những hộ có đủ điều kiện về lao động, đất đai, kinh tế và có tâm huyết… để phát triển dựa theo mô hình áp dụng công nghệ cao. Đặc biệt, việc vận dụng các nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, và các nguồn khác sẽ được ưu tiên hơn để kích cầu phát triển diện tích chanh leo.

Về giải pháp căn cơ, Phó Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Bùi Văn Hiền nhấn mạnh, giải pháp mang tính cốt lõi nhất mà địa phương quan tâm là, phải có doanh nghiệp đồng hành cùng bà con để sản xuất theo chuỗi liên kết. Huyện đã từng đề xuất phía doanh nghiệp, là Công ty Cổ phần Nafoods (đơn vị cung ứng giống, thu mua và chế biến sản phẩm chanh leo), tăng cường tìm kiếm thị trường tiêu thụ xuất khẩu ra nước ngoài. Khi đã có thị trường, phía doanh nghiệp cần thực hiện mô hình trồng chanh leo để tạo sức lan tỏa cho người dân làm theo.

Khẳng định thêm nếu diện tích chanh leo tăng trở lại và có đầu ra ổn định, ông Hiền nói chắc nịch: khi ấy, bà con sẽ thoát nghèo và có cuộc sống bền vững từ sản phẩm chanh leo quả.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Kon Tum: Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng"

Chiều 15/5, UBND tỉnh Kon Tum tổ chức Hội thảo khoa học "Các nghiên cứu mới về Sâm Ngọc Linh - Thành tựu và ứng dụng". Dự Hội thảo có Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy Kon Tum Nguyễn Đức Tuy; lãnh đạo các Sở, ngành của tỉnh Kon Tum và các nhà khoa học trong cả nước.
Tin nổi bật trang chủ
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Dù đã trải qua bao thế hệ, dòng suối hiếu học của người Dao vẫn không ngừng tuôn chảy, từ mái nhà tranh vang tiếng ê a kinh Nôm, đến giảng đường đại học rộn ràng bước chân người trẻ. Nhưng ở thế kỷ XXI, tinh thần ham học ấy đang đối diện với những thử thách chưa từng có. Trước những giá trị cũ dần mai một, môi trường sống thay đổi, thế hệ trẻ người Dao - đặc biệt là Gen Z - đứng giữa ngã ba thời đại: tiếp nối hay đứt đoạn? hội nhập hay tan loãng? Và để truyền thống ham học tập của dân tộc không sụp đổ, điều gì là then chốt?
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 1 giờ trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Phóng sự - Mỹ Dung - 2 giờ trước
Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

Phóng sự - Thanh Hải - 2 giờ trước
Đời người, có những ký ức không thể nào quên, như là động lực, là niềm tin, là tự hào, là hãnh diện mãi mãi. Khoảnh khắc gặp Bác, khi thì ở Phủ Chủ tịch, khi lại ở quê nhà… với một cụ bà đã vượt qua hơn một thế kỷ cuộc đời, là tất cả như thế. Cụ là Nguyễn Thị Thức, 106 tuổi, ở làng Hồng Lĩnh, xã Hậu Thành, Yên Thành (Nghệ An).
70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

Tin tức - T.Nhân - N.Triều - 2 giờ trước
Tối 16/5, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành việc chuyển quân tập kết ra Bắc của cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam (16/5/1955 - 16/5/2025). Đây là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, nơi hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam rời quê hương trong niềm tin “ra đi để trở về”, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 2 giờ trước
Ngày 16/5, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Tham dự hội nghị có hơn 50 đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành đại diện các tổ chức tôn giáo.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Nhịp cầu nhân ái - Tào Đạt - Sa Rây - 2 giờ trước
Ngày 16/5, tại xã Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An), Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh Trà Vinh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Trà Vinh phối hợp với Hội LHPN tỉnh Long An và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Long An đã tổ chức Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025.
Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Vụ sạt lở tại công trường thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã làm 05 người mất tích và 04 người bị thương. Hiện, các nạn nhân bị thương đang được điều trị tích cực tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Lai Châu.
Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Thời sự - Trọng Bảo - 3 giờ trước
Vụ sạt lở đất tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, ngày 16/5 làm 9 người bị thương và mất tích.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Media - BDT - 3 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Ngọc - 23:08, 16/05/2025
Không chỉ làm tốt Phật sự, nhiều tăng ni và Phật tử Phật giáo ở A Lưới, TP. Huế còn chung tay với chính quyền và các ban ngành đoàn thể làm tốt công tác xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát giúp đồng bào DTTS miền biên giới ngày càng no ấm hơn.