Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sửa đổi Hiến pháp 2013: Đáp ứng yêu cầu thực tiễn cấp bách phát triển đất nước

Mạnh Hà - 14:44, 05/06/2025

Ngày 05/5/2025 đánh dấu một bước chuyển quan trọng trong tiến trình cải cách thể chế khi Quốc hội khóa XV đã nhất trí thông qua Nghị quyết số 194/2025/QH15 về việc sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 2013; Với 452 đại biểu biểu quyết tán thành, chiếm 100% số đại biểu có mặt và 94,56% tổng số đại biểu Quốc hội, quyết nghị này thể hiện sự đồng thuận cao của cơ quan lập pháp trước yêu cầu thực tiễn cấp bách của đất nước.

Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 195/2025/QH15, chính thức thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp
Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 195/2025/QH15, chính thức thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp

Việc sửa đổi Hiến pháp lần này không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật pháp lý đơn thuần, mà mang tính chiến lược, nhằm hiện thực hóa chủ trương lớn về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị trong giai đoạn mới. Trọng tâm sửa đổi tập trung vào các quy định liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và cơ chế tổ chức chính quyền địa phương. Đây là những cấu phần then chốt trong cấu trúc quyền lực và vận hành của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Quốc hội cũng ban hành Nghị quyết số 195/2025/QH15, chính thức thành lập Ủy ban dự thảo sửa đổi Hiến pháp. Trên cơ sở phạm vi sửa đổi đã được xác định rõ, Ủy ban này đã nhanh chóng bắt tay xây dựng dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm cả tính kế thừa và đổi mới, hài hòa giữa yêu cầu cải cách và sự ổn định nền tảng lập hiến.

Dự thảo Nghị quyết gồm 2 điều. Điều 1 bao gồm 8 khoản, tập trung sửa đổi các quy định về vị trí, chức năng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội, đồng thời điều chỉnh các nội dung liên quan đến đơn vị hành chính và mô hình tổ chức chính quyền địa phương, tạo nền tảng pháp lý cho việc tái thiết mô hình quản trị quốc gia. Điều 2 gồm 3 khoản, quy định rõ về hiệu lực thi hành và các điều khoản chuyển tiếp, bảo đảm tính thông suốt và ổn định trong giai đoạn chuyển đổi.

Việc sửa đổi Hiến pháp lần này cho thấy quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc thúc đẩy cải cách toàn diện, đồng thời khẳng định vai trò chủ động, dẫn dắt của Quốc hội trong việc kiến tạo thể chế, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước trong bối cảnh mới.

Trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, việc tổ chức, vận hành mô hình chính quyền địa phương theo ba cấp hành chính: tỉnh, huyện, xã như quy định tại Điều 110 của Hiến pháp năm 2013, tuy đã từng phát huy vai trò nhất định trong công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc, nay đã bộc lộ rõ những điểm nghẽn về hiệu lực và hiệu quả.

Việc sửa đổi Hiến pháp lần này không chỉ là điều chỉnh kỹ thuật pháp lý đơn thuần, mà mang tính chiến lược, nhằm hiện thực hóa chủ trương lớn về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị trong giai đoạn mới. Trọng tâm sửa đổi tập trung vào các quy định liên quan đến Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội và cơ chế tổ chức chính quyền địa phương. Đây là những cấu phần then chốt trong cấu trúc quyền lực và vận hành của Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Sự chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp, cùng với việc duy trì một cấp trung gian (cấp huyện), không chỉ tạo nên độ trễ trong thực thi mệnh lệnh quản lý mà còn làm phân tán nguồn lực, kéo dài quy trình điều hành, gây lãng phí lớn trong vận hành bộ máy. Trong thời đại mà chuyển đổi số, công nghệ thông tin và quản trị dữ liệu đang là trụ cột của điều hành quốc gia hiện đại, mô hình quản lý theo chiều dọc với ba tầng nấc hành chính đã không còn phù hợp.

Kinh nghiệm quốc tế cho thấy xu hướng tinh giản cấp trung gian, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản trị đang được nhiều quốc gia áp dụng thành công. Việc rút gọn đầu mối hành chính giúp nâng cao hiệu lực điều hành, đồng thời vẫn đảm bảo tính gần dân, sát dân nhờ vào hạ tầng công nghệ. Thực tiễn tại Việt Nam trong thời gian qua cũng đã ghi nhận những kết quả tích cực từ việc sáp nhập, tổ chức lại một số đơn vị hành chính, khẳng định khả năng quản lý hiệu quả ở quy mô lớn hơn khi bộ máy được tinh gọn.

Trên cơ sở đó, việc sửa đổi Điều 110 của Hiến pháp là yêu cầu cấp thiết nhằm thể chế hóa chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12/4/2025 của Hội nghị Trung ương 11 khóa XIII, theo đó xác định rõ mô hình tổ chức chính quyền địa phương theo hướng hai cấp: cấp tỉnh và cấp dưới tỉnh, đồng thời chấm dứt hoạt động của cấp huyện từ ngày 01/7/2025.

Theo đó, dự thảo sửa đổi đề xuất điều chỉnh Điều 110 Hiến pháp như sau: Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập. Việc xác định các loại đơn vị hành chính dưới tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cũng như trình tự, thủ tục thành lập, nhập, chia, giải thể, điều chỉnh địa giới do Quốc hội quy định.

Cách tiếp cận này không chỉ tạo hành lang pháp lý linh hoạt cho việc tiếp tục hoàn thiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương trong các luật chuyên ngành, đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đang được trình tại Kỳ họp thứ 9, mà còn bảo đảm sự thống nhất với các quy định hiện hành tại khoản 8 Điều 74 và khoản 4 Điều 96 của Hiến pháp. Theo đó, dự kiến sẽ xác lập lại cơ cấu hành chính theo hướng: xã là đơn vị ở nông thôn, phường ở đô thị và đặc khu là đơn vị hành chính đặc thù ở hải đảo.

Như vậy, có thể thấy, việc sửa đổi Hiến pháp lần này không chỉ là một điều chỉnh kỹ thuật trong văn bản lập hiến, mà là một bước chuyển mang tính đột phá về tư duy tổ chức bộ máy Nhà nước - tinh gọn, hiệu quả, thích ứng với xu thế phát triển nhanh, bền vững trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Chiến thắng Phước Long ngày 6/1/1975 - mốc son đầu tiên trong chiến dịch giải phóng miền Nam có dấu ấn thầm lặng nhưng đặc biệt của nữ biệt động Huỳnh Thị Minh Tuyết, người từng chỉ huy Đội biệt động Bà Rá K11. Trong lửa đạn và hiểm nguy, bà đã để lại dấu ấn bằng lòng quả cảm, sự mưu trí và tình yêu nước sắt son.
Tin nổi bật trang chủ
Xã tái định cư thủy điện Bản Vẽ hoàn thành sớm mục tiêu xóa nhà tạm

Xã tái định cư thủy điện Bản Vẽ hoàn thành sớm mục tiêu xóa nhà tạm

Dù được xây dựng nhà ở, cấp đất ở, đất sản xuất để ổn định cuộc sống nơi vùng đất tái định cư thuỷ điện Bản Vẽ (xã Sơn Lâm, tỉnh Nghệ An) nhưng đến nay, sau gần 20 năm nhiều căn nhà của các hộ gia đình thuộc diện hộ nghèo, người có công đồng bào DTTS nơi đây đã bị xuống cấp nghiêm trọng. Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát đã giúp bà con tiếp tục an cư bám bản, bám làng...
Người có công vùng cao Quảng Ninh an toàn trong những ngôi nhà mới

Người có công vùng cao Quảng Ninh an toàn trong những ngôi nhà mới

Trang địa phương - Mỹ Dung - 1 giờ trước
“Nhà cũ thì hư hỏng nhiều, mưa là dột hết, trần hỏng hết cả. Giờ có căn nhà mới, tôi thấy rất phấn khởi, biết ơn Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền. Đặc biệt, mùa mưa bão sắp tới cũng yên tâm hơn nhiều”, ông Vi Văn Dường (thôn Khe Lánh, xã Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh) là thân nhân liệt sĩ chia sẻ.
Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh ở thành phố Huế

Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh ở thành phố Huế

Thời sự - PV - 3 giờ trước
Sáng 26/7, trong chương trình công tác tại thành phố Huế, Thủ tướng Phạm Minh Chính dâng hương tại Bảo tàng Đại tướng Nguyễn Chí Thanh nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh-Liệt sĩ (27/7/1947-27/7/2025); thăm một số công trình, dự án trên địa bàn. Cùng đi có Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn.
Trung tâm Y tế Tương Dương tê liệt vì lũ

Trung tâm Y tế Tương Dương tê liệt vì lũ

Thời sự - Thanh Hải - 4 giờ trước
Những mệt mỏi, bơ phờ hiện rõ trên từng nét mặt, cử chỉ của mỗi cán bộ, y, bác sỹ Trung tâm Y tế Tương Dương. Khi mới hai ngày trước, họ đã phải cùng nhiều bệnh nhân tháo chạy trong đêm để tránh lũ, nay lại hối hả dọn dẹp, lau chùi khoa phòng mà chưa biết đến bao giờ mới có thể hoạt động trở lại.
Cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ được khởi công trong tháng 10

Cao tốc Quy Nhơn - Pleiku sẽ được khởi công trong tháng 10

Tin tức - T.Nhân - 4 giờ trước
Theo UBND tỉnh Gia Lai, Dự án cao tốc Quy Nhơn Pleiku rất quan trọng và được Nhân dân mong chờ. Tỉnh đang triển khai công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và dự kiến sẽ được khởi công trong tháng 10.
Gia Lai: 100% người có công với cách mạng có nhà ở kiên cố

Gia Lai: 100% người có công với cách mạng có nhà ở kiên cố

Tin tức - T.Nhân-H.Trường - 4 giờ trước
Tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh Gia Lai đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người dân theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Đặc biệt, toàn bộ 2.451 hộ người có công với cách mạng và thân nhân liệt sĩ đã được hỗ trợ xây dựng, sửa chữa nhà ở, đạt tỷ lệ 100%.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.

"Mở khóa tự nhiên" biến rào cản thành vòng tuần hoàn xanh tại trang trại sinh thái

Xã hội - PV - 5 giờ trước
Biến phân bò thành phân hữu cơ cho 500ha đồng cỏ, tiết kiệm hàng trăm triệu tiền điện nhờ năng lượng xanh, thiết lập vòng tuần hoàn đất, nước… Đó là một vài điển hình thành công của hành trình “mở khóa” thiên nhiên Vinamilk, tiến tới xây dựng hệ thống trang trại bò sữa phát triển bền vững.
Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Gặp lại nữ biệt động giữa lửa đạn Phước Long năm xưa

Sự kiện - Bình luận - Thanh Liêm - 6 giờ trước
Chiến thắng Phước Long ngày 6/1/1975 - mốc son đầu tiên trong chiến dịch giải phóng miền Nam có dấu ấn thầm lặng nhưng đặc biệt của nữ biệt động Huỳnh Thị Minh Tuyết, người từng chỉ huy Đội biệt động Bà Rá K11. Trong lửa đạn và hiểm nguy, bà đã để lại dấu ấn bằng lòng quả cảm, sự mưu trí và tình yêu nước sắt son.
Ba khâu đột phá trong bảo vệ chủ quyền của Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang

Ba khâu đột phá trong bảo vệ chủ quyền của Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang

Trang địa phương - Tuấn Kiệt - Tào Đạt - 6 giờ trước
Trong nhiệm kỳ 2025 - 2030, Đảng bộ Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh An Giang xác định 3 khâu đột phá trong xây dựng lực lượng và ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số… nhằm bảo vệ tốt chủ quyền biên giới, vùng biển đảo.
Quốc lộ 7 huyết mạch lên các xã vùng lũ Nghệ An vẫn tắc nghẽn

Quốc lộ 7 huyết mạch lên các xã vùng lũ Nghệ An vẫn tắc nghẽn

Tin tức - Thanh Hải - 21:45, 25/07/2025
Lũ đang rút chậm trên hệ thống sông Cả. Tuy nhiên, tuyến giao thông huyết mạch là Quốc lộ 7 lên các xã vùng lũ miền Tây xứ Nghệ vẫn tắc nghẽn.
Gieo yêu thương trong ngày lũ dữ

Gieo yêu thương trong ngày lũ dữ

Thời sự - Thanh Hải - 21:31, 25/07/2025
Ở tâm lũ miền Tây xứ Nghệ, không thấy gì ngoài những lớp bùn non dày hàng mét, những núi rác khổng lồ, những khuôn mặt mệt mỏi, bờ phờ vì chạy lũ, dọn dẹp sau lũ… Thế nên, những suất cơm thiện nguyện dường như là lí do để mỗi người dân vùng lũ thêm vững tin, thêm động lực trong những ngày chống chọi với thiên tai.