Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sinh kế từ cây dược liệu: Nâng cao giá trị dược liệu Việt (Bài 3)

Minh Anh - 16:00, 04/06/2025

Dù cây dược liệu được kỳ vọng là loại cây có giá trị kinh tế cao, hướng đến mục tiêu xuất khẩu ra nước ngoài, đạt giá trị cả tỷ USD. Tuy nhiên, ngành Dược liệu vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn có, chủ yếu mới dừng lại ở khai thác thô, giá trị gia tăng thấp, chưa tạo ra sức cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế.

Dù cây dược liệu được kỳ vọng là loại cây có giá trị kinh tế cao, song ngành dược liệu vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn
Dù cây dược liệu được kỳ vọng là loại cây có giá trị kinh tế cao, song ngành Dược liệu vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn

Chủ yếu xuất khẩu thô, quy mô manh mún

Việt Nam là một trong 15 nước trên thế giới có tên trong bản đồ dược liệu bởi nguồn tài nguyên động, thực vật đa dạng với nhiều loại cây thuốc đặc hữu, có giá trị sử dụng và giá trị kinh tế cao cùng nền y học cổ truyền lâu đời. Tuy nhiên “mỏ vàng” này chưa được khai thác đúng mức bởi những hạn chế và khó khăn quá trình trồng trọt, chế biến, phát triển sản phẩm.

Theo PGS.TS Trần Văn Ơn - nguyên Trưởng Bộ môn Thực vật, Trường Đại học Dược Hà Nội, Việt Nam có nhiều loài dược liệu có giá trị cao, là dược liệu quý được thế giới công nhận như sâm Ngọc Linh, thông đỏ, hoa hoè, trinh nữ hoàng cung, giảo cổ lam...

Tuy nhiên, theo PGS.TS Trần Văn Ơn, trong nhiều năm qua, ngành này vẫn chưa khai thác hết tiềm năng vốn có, chủ yếu mới dừng lại ở khai thác thô, giá trị gia tăng thấp, chưa tạo ra sức cạnh tranh mạnh mẽ trên thị trường quốc tế. Ngành Dược liệu cũng gặp khó khăn trong toàn chuỗi giá trị về sản lượng, sự đồng bộ các tiêu chuẩn và thiếu công nghệ lõi chiết xuất, khiến dược liệu của Việt Nam bị lép vế trước các đối thủ thế giới.

Dược liệu chủ yếu xuất khẩu dạng thô, quy mô manh mún, nhỏ lẻ
Dược liệu chủ yếu xuất khẩu dạng thô, quy mô manh mún, nhỏ lẻ

Một trong những nguyên nhân chính khiến ngành Dược liệu trong nước chưa khai thác hết tiềm năng là do phần lớn các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này còn nhỏ, sức cạnh tranh yếu, thiếu công nghệ lõi cho chế biến dược liệu, đặc biệt là công nghệ chiết xuất. Kim ngạch xuất khẩu dược liệu của Việt Nam vẫn đang ở mức khiêm tốn, chỉ đạt vài trăm triệu USD mỗi năm.

Theo thống kê của Bộ Công thương, trong năm 2024, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu dược liệu từ quế, hồi với khối lượng 33.528 tấn quế, tổng kim ngạch đạt hơn 96 triệu USD. Những sản phẩm dược liệu khác như: thảo quả, nghệ, kê huyết đằng... vẫn còn manh mún, quy mô nhỏ, theo kiểu mạnh ai nấy làm.

Thúc đẩy phát triển kinh tế dược liệu

Theo TS. Trần Minh Ngọc - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Y, Dược cổ truyền (Bộ Y tế), việc triển khai phát triển dược liệu tại các địa phương còn nhiều hạn chế. Nguồn lực đầu tư chưa tương xứng với tiềm năng; mô hình sản xuất chủ yếu mang tính tự phát, nhỏ lẻ; thiếu sự liên kết giữa các vùng và các thành phần trong chuỗi giá trị. Một thách thức khác là việc thiếu thông tin về nhu cầu thị trường quốc tế, dẫn đến sản phẩm từ dược liệu trong nước khó cạnh tranh.

Ngành dược liệu cũng gặp khó khăn trong toàn chuỗi giá trị về sản lượng, sự đồng bộ các tiêu chuẩn và thiếu công nghệ lõi chiết xuất, khiến dược liệu của Việt Nam bị lép vế trước các đối thủ thế giới
Ngành Dược liệu cũng gặp khó khăn trong toàn chuỗi giá trị về sản lượng, sự đồng bộ các tiêu chuẩn và thiếu công nghệ lõi chiết xuất khiến dược liệu của Việt Nam bị lép vế trước các đối thủ thế giới

Việc kết nối giữa nông dân và doanh nghiệp còn lỏng lẻo, tư liệu sản xuất nhỏ lẻ, manh mún nên việc sản xuất dược liệu theo quy mô công nghiệp, chưa thể thực hiện được một cách bài bản, đồng bộ.

Việc quy hoạch vùng trồng cây dược liệu cũng đang gặp những khó khăn nhất định, do địa phương chưa có kế hoạch cụ thể để phát triển cây dược liệu phù hợp với điều kiện tự nhiên và xã hội. Việc thiếu quy hoạch, cũng khiến HTX gặp khó khăn trong hợp tác với các doanh nghiệp tạo chuỗi giá trị sản phẩm.

Bên cạnh đó, nguồn vốn cũng là yếu tố quyết định đến khả năng hoạt động của HTX. HTX hiện nay hoạt động với nguồn vốn hạn chế, chủ yếu dựa vào sự đóng góp của các thành viên. Điều này khiến HTX khó tiếp cận các công nghệ mới, giống cây chất lượng cao hay triển khai các dự án quy mô lớn.

Anh Nguyễn Quốc Hoàng, xóm Bài Kịnh, xã Yên Trạch, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên chia sẻ: Mặc dù Nhà nước đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ phát triển HTX, như ưu đãi về thuế, vay vốn và đào tạo, nhưng việc triển khai còn thiếu đồng bộ và hiệu quả. HTX ở vùng sâu vùng xa, thường không tiếp cận được các chính sách này do thiếu thông tin; hoặc gặp khó khăn trong thủ tục hành chính.

Ngoài ra, HTX hiện nay đang thiếu liên kết trong chuỗi giá trị. Đây cũng là một thách thức lớn dẫn đến khó khăn trong tiêu thụ sản phẩm. Do đó, HTX thường phải bán sản phẩm với giá thấp; hoặc không thể đáp ứng yêu cầu về số lượng và chất lượng khi làm việc với doanh nghiệp lớn.

Nhằm khai mở "kho vàng" dược liệu Việt, ngày 17/3/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 376/QĐ-TTg Phê duyệt Chương trình phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Mục tiêu phát triển dược liệu và các sản phẩm từ nguồn dược liệu trong nước, thành lĩnh vực sản xuất hàng hóa có chất lượng và giá trị cao, có sức cạnh tranh trên thị trường trong nước và trên thế giới.

Cần có chiến lược với những giải pháp cụ thể để nâng tầm ""kho vàng" dược liệu
Cần có chiến lược với những giải pháp cụ thể để nâng tầm "kho vàng" dược liệu

Theo bà Cao Xuân Thu Vân, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, để ngành Dược liệu trở thành ngành kinh tế- kỹ thuật bền vững và đáp ứng nhu cầu thị trường, đề nghị các địa phương cần đẩy mạnh phát triển các vùng trồng quy mô lớn, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, nguồn gốc và mã số vùng trồng. Đặc biệt, cần xây dựng mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ theo chuỗi giá trị, tận dụng thế mạnh của khu vực kinh tế tập thể và hợp tác xã.

Đồng thời, đẩy mạnh nghiên cứu để đa dạng hóa, gia tăng các chuỗi giá trị của các sản phẩm về dược liệu, bao gồm các sản phẩm về thuốc cổ truyền, thuốc dược liệu, sản phẩm về sức khỏe hay hóa mỹ phẩm có nguồn gốc từ dược liệu; tuân thủ theo tiêu chuẩn, quy chuẩn của các nước phát triển đối với mỗi loại dược liệu…

Tiến sĩ Lê Thị Hồng Vân, nhà nghiên cứu sâm Việt Nam; kiêm giảng viên Khoa Dược, Trường Đại học Y dược TPHCM cho rằng, cần có những tiêu chuẩn cụ thể về cho từng loại dược liệu. Bởi hiện nay, phần lớn việc thu mua dược liệu còn mang tính trôi nổi, chưa có quy hoạch trồng, thu hái và sơ chế một cách bài bản.

Để đánh thức tiềm năng thực sự của dược liệu, cần có giải tổng thể phát triển và hình thành trung tâm công nghiệp dược liệu, phát triển dược liệu trở thành một ngành công nghiệp cho năng suất cao, không chỉ phục vụ sức khỏe cộng đồng, mà còn góp phần xóa đói giảm nghèo cho người dân vùng DTTS miền núi.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.