Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sáng tạo khoa học của thanh niên dân tộc thiểu số

PV - 16:56, 02/04/2018

Những năm gần đây, có nhiều học sinh, thanh niên người DTTS từ hoàn cảnh sống khó khăn của mình đã sản sinh ý tưởng nhằm cải thiện điều kiện sống. Với khả năng và tâm huyết, họ đã biến ý tưởng thành những sản phẩm hữu ích. Họ là những điển hình trong phong trào thanh niên khởi nghiệp cho tuổi trẻ noi theo.

Để khích lệ các bạn trẻ vùng DTTS sáng tạo hơn nữa trong nghiên cứu khoa học, Báo Dân tộc và Phát triển giới thiệu tới độc giả những tấm gương sáng đạt giải cao trong các cuộc thi về khoa học cấp quốc gia và khu vực thời gian qua.

Bài 2: Sữa tắm đuổi muỗi và nước lau sàn nhà

Ý tưởng từ thực tế

Hai em Điểu Linh (dân tộc M’nông) và Voong Thị Hồng Hạnh (dân tộc Hoa) là người tiên phong trong sáng tạo khoa học ở Trường THPT DTNT Đăk R’Lấp. Ý tưởng của các em xuất phát cũng chính từ thực tế. Điểu Linh cho biết, ở nơi em sinh sống đất đai rộng, nhà nào cũng nhiều cây cối và chăn nuôi gia súc, gia cầm nên muỗi nhiều vô kể. Đặc biệt là mùa mưa, chiều tối muỗi bay vào nhà như đàn ong vỡ tổ. Muỗn vằn khắp nơi, nhưng riêng xung quanh đám sả chanh trước nhà không con nào dám tới. Thấy vậy, bố Linh thử cắt một nắm mang vào nhà xua muỗi không ngờ lại hiệu quả, đám muỗi sợ mùi sả chẳng dám bay vào. Bà con trong bon thấy vậy cũng đến xin giống về trồng để chống muỗi.

Hai em Mai và Hà với sản phẩm nước rửa chén, lau sàn nhà tinh dầu sả chanh. Hai em Mai và Hà với sản phẩm nước rửa chén, lau sàn nhà tinh dầu sả chanh.

Những ngày đầu lên học tại trường DTNT, đêm nằm học bài mà tiếng muỗi vo ve khiến Linh cùng bạn bè chẳng ai có thể tập trung được. Chính vì vậy, trong đầu em nảy ra ý tưởng lấy sả chanh điều chế sản phẩm đuổi muỗi nên bàn với Hạnh rồi cùng nhau triển khai.

Sau khi đã bàn với nhau, hai cô học trò trình bày với thầy giáo Võ Như Sơn dạy môn Hóa học về ý tưởng của mình. Thấy học trò của mình đam mê khoa học như vậy, thầy Sơn mừng lắm. Sau đó, thầy trò cùng nhau báo cáo lên Ban Giám hiệu mượn khu đất phía sau trường để bắt đầu trồng những luống sả chanh đầu tiên. Trường nghèo không có khu thí nghiệm, thầy trò lại lặn lội sang tận Lâm Đồng nhờ Trung tâm Khoa học và Công nghệ Đà Lạt chưng cất, xác định các thành phần hóa học. Cả 3 thầy trò cùng mày mò tìm hiểu, thử nghiệm để tạo ra sản phẩm sữa tắm vừa có tác dụng đuổi muỗi vừa diệt khuẩn.

Từ những thành quả ban đầu, ý tưởng về cách đuổi muổi ấy hiện nay còn đang “tiếp lửa” cho các thế hệ học sinh tiếp theo của nhà trường. Sau Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh, các em Đường Thị Mai (dân tộc Hoa), Tái Sơn Đông (dân tộc Pà Thẻn) và Lường Thị Thúy Hà (dân tộc Tày) tiếp tục phát triển nghiên cứu điều chế dung dịch rửa chén, nước lau sàn nhà vừa tẩy rửa vừa khử khuẩn và thân thiện với môi trường. Qua hàng trăm phản ứng, nhóm mới tìm ra công thức phối hợp giữa các chất hoạt động bề mặt và tinh dầu sả chanh.

Tiếp nối truyền thống ấy, thế hệ thứ 3 của nhà trường gồm 2 học sinh lớp 11 là Đào Vũ Yến (dân tộc Chơ ro) và Phạm Thị Viết Thủy (dân tộc Kinh) tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện sản phẩm nước rửa chén, lau sàn tự nhiên tinh chất sả chanh kết hợp tinh dầu thông.

Thầy Võ Như Sơn cho biết: Sả chanh là loại cây mọc hoang ngoài tự nhiên có mùi thơm như chanh, thân màu tím và không sử dụng làm gia vị như sả thường được. Loại cây này lại có tác dụng kháng một số chủng khuẩn, kìm hãm và diệt một số chủng nấm. Ngoài ra, tinh dầu sả chanh còn có thể sử dụng làm nước hoa, xà phòng thơm, nến thơm, dầu gội đầu…

Những “quả ngọt” đầu mùa

Với những nghiên cứu đầy đam mê, thế hệ các học sinh Trường THPT DTNT Đăk R’Lấp đã bước đầu gặt được những “quả ngọt” thành công. Từ nghiên cứu của Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh, sau hơn một năm thực hiện ý tưởng, kết quả là các em đạt hai giải Nhì (không có giải Nhất) trong cuộc thi khoa học sáng tạo tỉnh Đăk Nông; giải Khuyến khích cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia năm 2016.

Không dừng lại ở đây, sau khi câu chuyện về sự sáng tạo của 2 học sinh DTTS được truyền thông cả nước biết tới, năm 2017, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, TP. Hồ Chí Minh đã cấp học bổng toàn phần trị giá 200 triệu đồng cho Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh.

Chia sẻ về những thành quả ban đầu này, Điểu Linh không giấu được sự xúc động: “Chúng em rất sung sướng. Gia đình cũng rất vui và đồng ý để em tiếp tục vào đại học với học bổng toàn phần này. Chúng em sẽ nỗ lực để phát triển sản phẩm của mình đến rộng hơn với mọi người. Chúng em cũng xin cảm ơn thầy Sơn, chính thầy là người hướng dẫn chúng em có được kết quả hôm nay”.

Sản phẩm dung dịch rửa chén và nước lau sàn nhà của các em Mai, Đông và Hà trong năm vừa qua cũng đã nhận giải Nhì (giải cao nhất) tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh Đăk Nông và giải Khuyến khích cấp quốc gia. Đồng thời, còn nhận được 2 giải đặc biệt do hai trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội trao tặng.

Thầy Võ Như Sơn tự hào nói: Các sáng chế sản phẩm từ sả chanh đã mang về cho trường niềm tự hào lớn. Ngoài những giải thưởng cao bậc nhất cấp tỉnh, các em còn được nhận những giải thưởng cấp quốc gia. Thế hệ nghiên cứu đầu tiên nhận được học bổng toàn phần, tuyển thẳng vào trường đại học ở thành phố Hồ Chí Minh. Thế hệ thứ 2 cũng được những trường đại học danh tiếng trao giải đặc biệt.

“Đáng quý là những ý tưởng sáng tạo trong khoa học của các em sẽ nuôi dưỡng, tiếp bước cho các thế hệ học sinh tiếp theo sẽ có những sáng kiến cải tiến ưu việt hơn để tạo ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống từ những vật liệu, nguyên liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường, không gây hại đến sức khỏe con người”, thầy Sơn hào hứng nói.

LÊ HƯỜNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày từ ngày 9-10/10

Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày từ ngày 9-10/10

Tuần lễ Chuyển đổi số tỉnh Cà Mau năm 2023 sẽ diễn ra trong 2 ngày, từ ngày 9-10/10, với 5 hoạt động chính gồm: tọa đàm thúc đẩy chuyển đổi số du lịch trên địa bàn tỉnh; tọa đàm thúc đẩy chuyển đổi số trong quảng bá, tiêu thụ sản phẩm OCOP; tổ chức trưng bày, giới thiệu sản phẩm, dịch vụ, giải pháp chuyển đổi số; họp mặt Ngày Doanh nhân Việt Nam và hưởng ứng Ngày Chuyển đổi số quốc gia
Nguy cơ làng chài đẹp nhất thế giới trên vịnh Hạ Long “chìm dần xuống biển”

Nguy cơ làng chài đẹp nhất thế giới trên vịnh Hạ Long “chìm dần xuống biển”

Trang địa phương - Mỹ Dung - 23:19, 01/10/2023
Làng chài Cửa Vạn và làng chài Vung Viêng trên vịnh Hạ Long từng được bình chọn là một trong những làng chài cổ đẹp nhất thế giới. Theo thời gian, hiện nay 2 làng chài này đang có hiện tượng xuống cấp nhiều. Tuy nhiên, các cơ quan chức năng của địa phương vẫn còn đang loay hoay phương án để sửa chữa.
Công đoàn Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ người dân vùng lũ

Công đoàn Ngân hàng Chính sách xã hội hỗ trợ người dân vùng lũ

Xã hội - Thùy Trang - Mai Hương - 23:03, 01/10/2023
Công đoàn Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH) cùng với Công đoàn các cơ sở kịp thời có mặt để thăm hỏi, động viên, trao quà hỗ trợ đối với các xã bị thiệt hại nặng nề và hỗ trợ 3 triệu đồng đối với các gia đình có thân nhân bị mất do mưa lũ.
Diễn tập phương án chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ

Diễn tập phương án chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ

Tin tức - Mỹ Dung - 22:52, 01/10/2023
Ngày 1/10, tại Tp. Hạ Long, Bộ Công an phối hợp với tỉnh Quảng Ninh tổ chức diễn tập phương án chữa cháy, tìm kiếm cứu nạn, cứu hộ cấp Bộ năm 2023. Lãnh đạo Bộ Công an, một số bộ, ban, ngành; lãnh đạo các tỉnh, thành phố Quảng Ninh, Lạng Sơn, Hải Dương, Hải Phòng tham dự buổi diễn tập.
Yên Bái: Du khách

Yên Bái: Du khách "no bụng, đã mắt" tại Hội thi ẩm thực truyền thống các dân tộc

Sắc màu 54 - Tào Đạt - Thúy Hồng - 22:50, 01/10/2023
Hàng loạt món ăn mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc kết hợp cùng cách thức trang trí, tiểu cảnh độc đáo đã làm nhiều du khách "no bụng, đã mắt" khi đến với Hội thi ẩm thực truyền thống các dân tộc năm 2023 tại quảng trường Bông Lúa (thị xã Nghĩa Lộ, tỉnh Yên Bái).
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo gửi thư thăm hỏi học sinh, giáo viên vùng lũ

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo gửi thư thăm hỏi học sinh, giáo viên vùng lũ

Tin tức - Hương Trà - 22:34, 01/10/2023
Trước những thiệt hại về người, cơ sở vật chất, trường lớp, thiết bị dạy học, sách giáo khoa, làm ảnh hưởng lớn đến kế hoạch giảng dạy của giáo viên và học tập của học sinh do mưa lũ những ngày qua tại nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn thay mặt lãnh đạo Bộ Giáo dục và Đào tạo gửi thư thăm hỏi tới học sinh, giáo viên cũng như ngành giáo dục tỉnh Nghệ An và Thanh Hóa.
Mường Lò - Tinh hoa miền di sản

Mường Lò - Tinh hoa miền di sản

Bất cứ ai đến với Nghĩa Lộ - Mường Lò thời điểm này sẽ được thăng hoa cảm xúc trước vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và những thảm vàng lúa chín; được chiêm ngưỡng vẻ đẹp duyên dáng yêu kiều của các cô gái Thái; được hòa mình trong vòng những Xòe bất tận để cảm nhận tự trái tim những giá trị văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, với bao cung bậc cảm xúc đắm say và giá trị nhân văn sâu sắc đã và đang trường tồn, lan tỏa của Nghệ thuật Xòe Thái - tinh hoa miền di sản Mường Lò, Nghĩa Lộ.
Đắk Lắk: Giải cứu 2 mẹ con sau 5 năm bị bán ra nước ngoài

Đắk Lắk: Giải cứu 2 mẹ con sau 5 năm bị bán ra nước ngoài

Pháp luật - Lê Hường - 22:32, 01/10/2023
Ngày 1/10, Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Đắk Lắk cho biết, đơn vị phối hợp với các lực lượng chức năng vừa giải cứu thành công 2 mẹ con sau hơn 5 năm bị bán sang Trung Quốc làm vợ.
Mường Lò - Tinh hoa miền di sản

Mường Lò - Tinh hoa miền di sản

Media - Thuý Hồng - Tào Đạt - 18:02, 01/10/2023
Bất cứ ai đến với Nghĩa Lộ - Mường Lò thời điểm này sẽ được thăng hoa cảm xúc trước vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên và những thảm vàng lúa chín; được chiêm ngưỡng vẻ đẹp duyên dáng yêu kiều của các cô gái Thái; được hòa mình trong vòng những Xòe bất tận để cảm nhận tự trái tim những giá trị văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc, với bao cung bậc cảm xúc đắm say và giá trị nhân văn sâu sắc đã và đang trường tồn, lan tỏa của Nghệ thuật Xòe Thái - tinh hoa miền di sản Mường Lò, Nghĩa Lộ.
Hà Giang có 3 món ẩm thực được vinh danh ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

Hà Giang có 3 món ẩm thực được vinh danh ẩm thực tiêu biểu Việt Nam

Sắc màu 54 - Anh Trúc - 09:41, 01/10/2023
Vừa qua, tại Hà Nội, Hiệp hội Văn hóa ẩm thực Việt Nam đã tổ chức trao chứng nhận 121 món ẩm thực tiêu biểu giai đoạn I - 2022 và công bố giai đoạn II - 2023 Đề án “Xây dựng và phát triển Văn hóa ẩm thực Việt Nam thành thương hiệu quốc gia” với sự tham dự của trên 200 khách mời.
Tưng bừng khai mạc Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm 2023

Tưng bừng khai mạc Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm 2023

Tin tức - Tào Đạt - Thúy Hồng - 23:29, 30/09/2023
Lễ hội Văn hóa, Du lịch Mường Lò năm 2023 với chủ đề “Miền di sản” đã chính thức khai mạc vào tối 30/9 tại thị xã Nghĩa Lộ (tỉnh Yên Bái). Đây là một trong những sự kiện được tổ chức thường niên, đã trở thành sản phẩm văn hóa du lịch đặc trưng, mang bản sắc và thương hiệu riêng có của thị xã Nghĩa Lộ.
Nghệ thuật múa Xòe - Vũ điệu của tình đoàn kết

Nghệ thuật múa Xòe - Vũ điệu của tình đoàn kết

Media - Tào Đạt - Thúy Hồng - 22:52, 30/09/2023
Múa Xòe là loại hình múa truyền thống đặc sắc, gắn liền với đời sống của đồng bào Thái vùng Tây Bắc trong sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Trung tâm của những điệu múa Xòe phải kể đến là Mường Lò (Yên Bái), Mường So (Lai Châu), Mường Lay và TP Điện Biên Phủ (Điện Biên). Với ý nghĩa và sức sống của điệu Xòe, ngày 15/12/2021, UNESCO đã vinh danh nghệ thuật Xòe Thái là Di sản phi vật thể đại diện của nhân loại.