Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Sáng tạo khoa học của thanh niên dân tộc thiểu số

PV - 16:56, 02/04/2018

Những năm gần đây, có nhiều học sinh, thanh niên người DTTS từ hoàn cảnh sống khó khăn của mình đã sản sinh ý tưởng nhằm cải thiện điều kiện sống. Với khả năng và tâm huyết, họ đã biến ý tưởng thành những sản phẩm hữu ích. Họ là những điển hình trong phong trào thanh niên khởi nghiệp cho tuổi trẻ noi theo.

Để khích lệ các bạn trẻ vùng DTTS sáng tạo hơn nữa trong nghiên cứu khoa học, Báo Dân tộc và Phát triển giới thiệu tới độc giả những tấm gương sáng đạt giải cao trong các cuộc thi về khoa học cấp quốc gia và khu vực thời gian qua.

Bài 2: Sữa tắm đuổi muỗi và nước lau sàn nhà

Ý tưởng từ thực tế

Hai em Điểu Linh (dân tộc M’nông) và Voong Thị Hồng Hạnh (dân tộc Hoa) là người tiên phong trong sáng tạo khoa học ở Trường THPT DTNT Đăk R’Lấp. Ý tưởng của các em xuất phát cũng chính từ thực tế. Điểu Linh cho biết, ở nơi em sinh sống đất đai rộng, nhà nào cũng nhiều cây cối và chăn nuôi gia súc, gia cầm nên muỗi nhiều vô kể. Đặc biệt là mùa mưa, chiều tối muỗi bay vào nhà như đàn ong vỡ tổ. Muỗn vằn khắp nơi, nhưng riêng xung quanh đám sả chanh trước nhà không con nào dám tới. Thấy vậy, bố Linh thử cắt một nắm mang vào nhà xua muỗi không ngờ lại hiệu quả, đám muỗi sợ mùi sả chẳng dám bay vào. Bà con trong bon thấy vậy cũng đến xin giống về trồng để chống muỗi.

Hai em Mai và Hà với sản phẩm nước rửa chén, lau sàn nhà tinh dầu sả chanh. Hai em Mai và Hà với sản phẩm nước rửa chén, lau sàn nhà tinh dầu sả chanh.

Những ngày đầu lên học tại trường DTNT, đêm nằm học bài mà tiếng muỗi vo ve khiến Linh cùng bạn bè chẳng ai có thể tập trung được. Chính vì vậy, trong đầu em nảy ra ý tưởng lấy sả chanh điều chế sản phẩm đuổi muỗi nên bàn với Hạnh rồi cùng nhau triển khai.

Sau khi đã bàn với nhau, hai cô học trò trình bày với thầy giáo Võ Như Sơn dạy môn Hóa học về ý tưởng của mình. Thấy học trò của mình đam mê khoa học như vậy, thầy Sơn mừng lắm. Sau đó, thầy trò cùng nhau báo cáo lên Ban Giám hiệu mượn khu đất phía sau trường để bắt đầu trồng những luống sả chanh đầu tiên. Trường nghèo không có khu thí nghiệm, thầy trò lại lặn lội sang tận Lâm Đồng nhờ Trung tâm Khoa học và Công nghệ Đà Lạt chưng cất, xác định các thành phần hóa học. Cả 3 thầy trò cùng mày mò tìm hiểu, thử nghiệm để tạo ra sản phẩm sữa tắm vừa có tác dụng đuổi muỗi vừa diệt khuẩn.

Từ những thành quả ban đầu, ý tưởng về cách đuổi muổi ấy hiện nay còn đang “tiếp lửa” cho các thế hệ học sinh tiếp theo của nhà trường. Sau Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh, các em Đường Thị Mai (dân tộc Hoa), Tái Sơn Đông (dân tộc Pà Thẻn) và Lường Thị Thúy Hà (dân tộc Tày) tiếp tục phát triển nghiên cứu điều chế dung dịch rửa chén, nước lau sàn nhà vừa tẩy rửa vừa khử khuẩn và thân thiện với môi trường. Qua hàng trăm phản ứng, nhóm mới tìm ra công thức phối hợp giữa các chất hoạt động bề mặt và tinh dầu sả chanh.

Tiếp nối truyền thống ấy, thế hệ thứ 3 của nhà trường gồm 2 học sinh lớp 11 là Đào Vũ Yến (dân tộc Chơ ro) và Phạm Thị Viết Thủy (dân tộc Kinh) tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện sản phẩm nước rửa chén, lau sàn tự nhiên tinh chất sả chanh kết hợp tinh dầu thông.

Thầy Võ Như Sơn cho biết: Sả chanh là loại cây mọc hoang ngoài tự nhiên có mùi thơm như chanh, thân màu tím và không sử dụng làm gia vị như sả thường được. Loại cây này lại có tác dụng kháng một số chủng khuẩn, kìm hãm và diệt một số chủng nấm. Ngoài ra, tinh dầu sả chanh còn có thể sử dụng làm nước hoa, xà phòng thơm, nến thơm, dầu gội đầu…

Những “quả ngọt” đầu mùa

Với những nghiên cứu đầy đam mê, thế hệ các học sinh Trường THPT DTNT Đăk R’Lấp đã bước đầu gặt được những “quả ngọt” thành công. Từ nghiên cứu của Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh, sau hơn một năm thực hiện ý tưởng, kết quả là các em đạt hai giải Nhì (không có giải Nhất) trong cuộc thi khoa học sáng tạo tỉnh Đăk Nông; giải Khuyến khích cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp Quốc gia năm 2016.

Không dừng lại ở đây, sau khi câu chuyện về sự sáng tạo của 2 học sinh DTTS được truyền thông cả nước biết tới, năm 2017, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, TP. Hồ Chí Minh đã cấp học bổng toàn phần trị giá 200 triệu đồng cho Điểu Linh và Voong Thị Hồng Hạnh.

Chia sẻ về những thành quả ban đầu này, Điểu Linh không giấu được sự xúc động: “Chúng em rất sung sướng. Gia đình cũng rất vui và đồng ý để em tiếp tục vào đại học với học bổng toàn phần này. Chúng em sẽ nỗ lực để phát triển sản phẩm của mình đến rộng hơn với mọi người. Chúng em cũng xin cảm ơn thầy Sơn, chính thầy là người hướng dẫn chúng em có được kết quả hôm nay”.

Sản phẩm dung dịch rửa chén và nước lau sàn nhà của các em Mai, Đông và Hà trong năm vừa qua cũng đã nhận giải Nhì (giải cao nhất) tại cuộc thi Khoa học kỹ thuật cấp tỉnh Đăk Nông và giải Khuyến khích cấp quốc gia. Đồng thời, còn nhận được 2 giải đặc biệt do hai trường đại học tại TP. Hồ Chí Minh và Hà Nội trao tặng.

Thầy Võ Như Sơn tự hào nói: Các sáng chế sản phẩm từ sả chanh đã mang về cho trường niềm tự hào lớn. Ngoài những giải thưởng cao bậc nhất cấp tỉnh, các em còn được nhận những giải thưởng cấp quốc gia. Thế hệ nghiên cứu đầu tiên nhận được học bổng toàn phần, tuyển thẳng vào trường đại học ở thành phố Hồ Chí Minh. Thế hệ thứ 2 cũng được những trường đại học danh tiếng trao giải đặc biệt.

“Đáng quý là những ý tưởng sáng tạo trong khoa học của các em sẽ nuôi dưỡng, tiếp bước cho các thế hệ học sinh tiếp theo sẽ có những sáng kiến cải tiến ưu việt hơn để tạo ra những sản phẩm phục vụ cuộc sống từ những vật liệu, nguyên liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường, không gây hại đến sức khỏe con người”, thầy Sơn hào hứng nói.

LÊ HƯỜNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Phát hiện mới về việc hình thành sự sống trên Trái Đất

Phát hiện mới về việc hình thành sự sống trên Trái Đất

Hai hợp chất hữu cơ cần thiết cho các sinh vật sống là Uracil và Niacin đã được tìm thấy trong các mẫu thu thập từ tiểu hành tinh Ryugu, qua đó củng cố quan điểm cho rằng một số thành phần quan trọng cho sự ra đời của sự sống đến từ các tảng đá trong không gian hàng tỷ năm trước.
Tin trong ngày - 22/3/2023

Tin trong ngày - 22/3/2023

Media - BDT - 20:19, 22/03/2023
Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: Họp Tổ Soạn thảo xây dựng Quyết định của TTg về Người có uy tín; Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) cần đảo đảm người có đất bị thu hồi có điều kiện sống tốt hơn; Lai Châu tạm giữ 12 đối tượng về hành vi đánh bạc; cùng các tin tức thời sự khác.
Chợ nổi Cái Răng trước nguy cơ bị

Chợ nổi Cái Răng trước nguy cơ bị "chìm"

Du lịch - S.Vy - H.Diễm - 20:11, 22/03/2023
Chợ nổi Cái Răng (TP. Cần Thơ) nổi tiếng và lớn nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đã tồn tại hơn 100 năm qua. Đây cũng là điểm đến không thể bỏ qua khi đến với Cần Thơ. Tuy nhiên, chợ nổi Cái Răng đã không còn sức hấp dẫn du khách.
Giữ hạng sao cho sản phẩm OCOP: Nguy cơ “chết yểu

Giữ hạng sao cho sản phẩm OCOP: Nguy cơ “chết yểu" (Bài 1)

Kinh tế - Thúy Hồng - 20:00, 22/03/2023
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm - OCOP đã tác động tích cực đến phát triển kinh tế nông thôn, đặc biệt là ở vùng DTTS và miền núi. Tuy nhiên, theo thời gian, việc xây dựng sản phẩm OCOP cũng đã dần bộc lộ những yếu điểm, một số địa phương xây dựng theo kiểu phong trào, nhiều sản phẩm dù được công nhận nhưng vẫn chưa tới được đến tay người tiêu dùng, hoặc bị tụt hạng do chưa thật sự chất lượng...
Hội chứng Down - Những điều cần biết

Hội chứng Down - Những điều cần biết

Sức khỏe - B. Ngân - 19:49, 22/03/2023
Nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và tạo ra tiếng nói toàn cầu để vận động cho quyền lợi, sự hòa nhập và phúc lợi cho những bệnh nhân mang hội chứng Down, ngày 21/3 hằng năm được chọn là Ngày Hội chứng Down thế giới. Tại Việt Nam mỗi năm có khoảng 1.400 - 1.800 trẻ mắc hội chứng Down.
Cậu bé 3 tuổi đi phượt cùng mẹ

Cậu bé 3 tuổi đi phượt cùng mẹ

Du lịch - Trương Vui - 19:47, 22/03/2023
Dù mới chỉ 3 tuổi, cậu bé Giàng (dân tộc Dao) đã cùng mẹ thực hiện những chuyến đi phượt ở hầu khắp các cung đường Việt Nam. Để thực hiện ý tưởng táo bạo đó, với chị Cảnh (mẹ của Giàng), vấn đề sức khỏe của con luôn cần được bảo đảm và quan trọng hàng đầu.
Tin trong ngày - 21/3/2023

Tin trong ngày - 21/3/2023

Kính mời quý vị và các bạn theo dõi bản Tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin hôm nay có những thông tin chính sau: Đoàn Thanh niên cần đối mới mạnh mẽ phương thức hoạt động trong bối cảnh chuyển đổi số; Cần Thơ xuất khẩu 18 tấn sầu riêng chính ngạch đầu tiên sang Trung Quốc; Hải quan Hải Phòng bắt giữ 7 tấn ngà voi nhập lậu; cùng các tin tức thời sự khác.
Miền Tây xứ Nghệ - Những chuyện buồn hôn nhân: Cơ hội tuổi trẻ bị đánh cắp (Bài 2)

Miền Tây xứ Nghệ - Những chuyện buồn hôn nhân: Cơ hội tuổi trẻ bị đánh cắp (Bài 2)

Phóng sự - Thọ Đào - Nguyễn Thanh - 19:37, 22/03/2023
Nhiều bạn trẻ, ngay khi còn ngồi trên ghế nhà trường đã chẳng thể vượt lên chính mình, chẳng thể vượt qua hủ tục… vội vã làm vợ, làm chồng khi chưa đủ tuổi. Cuộc hôn nhân chưa được pháp luật công nhận dường như đang “trói buộc” ước mơ, khát vọng, cơ hội của họ trước ngưỡng cửa cuộc đời.
Khánh Hòa: Khởi tố vụ phá rừng xảy ra trên địa bàn tỉnh

Khánh Hòa: Khởi tố vụ phá rừng xảy ra trên địa bàn tỉnh

Pháp luật - Thành Nhân - 19:34, 22/03/2023
Hạt Kiểm lâm thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa cho biết, đơn vị đã ban hành quyết định khởi tố vụ án “Vi phạm quy định về khai thác, bảo vệ rừng và lâm sản”, quy định tại Điều 232 Bộ luật Hình sự, xảy ra tại các khoảnh 8 và 9, Tiểu khu 103 xã Ninh Ích (thị xã Ninh Hòa) và khoảnh 1 và 4, Tiểu khu 219 xã Diên Điền (huyện Diên Khánh).
Niềm vui có thêm phòng học mới của thầy trò điểm trường Xộp Huối

Niềm vui có thêm phòng học mới của thầy trò điểm trường Xộp Huối

Giáo dục dân tộc - Quỳnh Trâm - 19:28, 22/03/2023
Nhóm Thiện nguyện Hội cựu học sinh Lam Sơn khóa 1989 - 1992 tỉnh Thanh Hóa vừa phối hợp với UBND huyện biên giới Quan Sơn và chính quyền xã Na Mèo, tổ chức Lễ khánh thành và bàn giao điểm Trường Tiểu học Xộp Huối, thuộc Trường tiểu học xã Na Mèo.
Giải quyết việc làm cho người lao động vùng biên giới Mèo Vạc

Giải quyết việc làm cho người lao động vùng biên giới Mèo Vạc

Nghề nghiệp - Việc làm - Văn Hoa - Minh Đức - 18:35, 22/03/2023
Nhằm kết nối việc làm giữa doanh nghiệp và người lao động, ngày 22/3, UBND huyện Mèo Vạc (Hà Giang) đã tổ chức Ngày hội việc làm năm 2023. Tham dự có lãnh đạo Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; Thường trực Huyện ủy - UBND huyện; đại diện các công ty, doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh; cùng hơn 1.500 người lao động trên địa bàn huyện.
Cao Bằng: Bảo tồn, phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống, tập quán tốt đẹp của đồng bào các dân tộc

Cao Bằng: Bảo tồn, phát huy hiệu quả các giá trị văn hóa truyền thống, tập quán tốt đẹp của đồng bào các dân tộc

Xã hội - BĐT - 18:09, 22/03/2023
Ngày 22/3, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Cao Bằng tổ chức Hội thảo chuyên đề giải pháp bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, phong tục, tập quán tốt đẹp trong quy ước, hương ước các DTTS của tỉnh.