Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Rượu tà vạc của người Cơ-tu

PV - 11:17, 01/08/2018

Đồ ăn, thức uống của người Cơ-tu thường ngày là những thứ được chế biến từ sản phẩm của núi rừng và do đồng bào tự làm ra. Bên cạnh rượu cần (buah), đồng bào còn có các loại rượu được thiên nhiên ban tặng như rượu tà vạc, rượu tr’đin. Đây là thức uống thơm ngon, bổ dưỡng, hấp dẫn của người dân trong cuộc sống hàng ngày cũng như trong dịp lễ hội.

Men say tà vạc Lấy nước tà vạc về làm rượu.

Cây tà vạc mọc hoang trên các rìa núi, khe suối. Chẳng biết từ bao giờ, người Cơ-tu biết lấy loại nước tinh cất từ cây tà vạc để làm nên một thứ nước uống ngon lành, bổ dưỡng. Mỗi gia đình thường chọn vài cây trên rừng, trên rẫy làm sở hữu riêng, để đến ngày trổ buồng, cây của ai thì người nấy thu hoạch, tuyệt đối không tranh giành của nhau. Khi cây được 10 năm tuổi là có thể lấy nước làm rượu.

Mỗi năm cây tà vạc thường ra 4-5 buồng. Mỗi buồng có nhiều chùm trái nhỏ bằng quả cau non, có khi trĩu xuống tận gốc. Thời điểm trổ buồng diễn ra vào tháng 3 hoặc tháng 4 hàng năm. Cây nào không ra lá nữa thì nó mới trổ buồng già. Từ bẹ ra đến cuối buồng dài 1 đến 2m, cọng buồng to và tròn như buồng chuối. Người ta chọn buồng nào to nhất, tốt nhất để lấy nước. Muốn lấy nước tà vạc, đồng bào chặt bỏ phần buồng có quả, chỉ để lại cái thân cuống. Người ta dùng cây gỗ cầm tay đập xung quanh cọng buồng. Sau 5 hoặc 6 lần làm như vậy là nước chảy ra từ mặt cắt của buồng. Khi nước hết chảy hoặc ra ít, phải cắt một lát mỏng ở mặt cắt cũ để thông mạch chảy, nếu không, mặt cắt sẽ tự lành, không cho lượng nước như mong muốn.

Từ thân cây tiết ra một thứ nước đục, có màu trắng như như rượu nếp, thơm dịu dàng và rất ngọt. Nếu để kết tinh đậm đặc lại thì sẽ có một sản phẩm giống y như đường thốt nốt. Nhưng đồng bào Cơ-tu không bao giờ chưng cất chúng thành đường mà chỉ thích lấy nước nguyên chất ấy làm ra một thứ rượu nhẹ chính hiệu của bản làng. Nước tà vạc được lấy hàng ngày và được hứng bằng ống tre, can nhựa hay bằng một cái hũ có quai treo trên cây. Muốn chế biến thành rượu, công đoạn tiếp theo là cho vào trong nước tà vạc vỏ khô của cây chuồn mọc trong rừng.

Men say tà vạc Đồng bào Cơ-tu cùng thưởng thức rượu tà vạc.

Rượu tà vạc được uống ở nhà, ở rẫy, ở nhà làng (gươl), uống khi rảnh rỗi và uống trong các đám cưới, lễ hội… Trong bữa cơm tối, khi xong việc nương rẫy, đồng bào thường uống rượu tà vạc để thưởng thức, lấy lại sức sau ngày lao động mệt nhọc.

Vào dịp lễ hội, mỗi nhà đều góp vài ché rượu cần, vài ống rượu thiên nhiên vừa khai thác được. Người ta rót rượu ra ống nứa mời nhau uống. Thức uống thiên nhiên này là một phần cuộc sống của đồng bào. Tà vạc là chất gây men nối kết tình cảm cộng đồng. Nó là thứ rượu không thể bảo quản lâu và di chuyển đi xa mà chế biến ra được dùng tại chỗ là chính. Có được bao nhiêu rượu là đem mời nhau uống cho kỳ hết. Nhà này có thì mời nhà kia đến uống, đến lượt mình đi lấy thì mời lại người ta. Rượu tà vạc nào ngon thì cả làng đều biết và cùng thưởng thức. Mời đãi nhau uống rượu tà vạc trở thành một tục lệ đẹp, thể hiện rõ nét nhất tinh thần chia ngọt sẻ bùi, gắn kết cộng đồng của đồng bào Cơ-tu. Mỗi lần được mời uống tà vạc cũng là lúc bà con xóm giềng gặp gỡ, thăm hỏi, chuyện trò để biết thêm tình cảnh gia đình, những khó khăn của mỗi nhà mà tìm cách giúp đỡ nhau.

Men tà vạc thơm thảo, nồng nàn chẳng những cung cấp cho đồng bào những tinh chất của thiên nhiên, đất trời để cơ thể có thêm sức vóc, dồi dào nguồn sống mà còn rót vào lòng người những tình cảm cao quý, thấm đẫm chất nhân văn. Hương tà vạc cũng làm nên chất men say tâm hồn, tạo cảm hứng cho sáng tác các nghệ sĩ dân gian như ca dao, hoa văn trang trí trên thổ cẩm, phù điêu, tranh vẽ, tượng trang trí cho công trình kiến trúc nhà làng truyền thống (gươl).

BÀI VÀ ẢNH : TÂN VỊNH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Phó Thủ tướng Mai Văn Chính: Giữ gìn, lan tỏa giá trị của Di sản Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam

Phó Thủ tướng Mai Văn Chính: Giữ gìn, lan tỏa giá trị của Di sản Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam

Để tiếp tục phát huy giá trị của Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ Núi Sam, Phó Thủ tướng Chính phủ Mai Văn Chính yêu cầu Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh An Giang cùng các bộ, ban, ngành, địa phương liên quan đẩy mạnh thực hiện các biện pháp bảo vệ, giữ gìn, nâng cao nhận thức cộng đồng và lan tỏa tới bạn bè quốc tế.
Tin nổi bật trang chủ
Tin tưởng vào sự thành công của công tác dân tộc và tôn giáo trong giai đoạn mới

Tin tưởng vào sự thành công của công tác dân tộc và tôn giáo trong giai đoạn mới

Tại cuộc làm việc với với Ban Thường vụ Đảng ủy Bộ Dân tộc và Tôn giáo, ngày 20/3, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương khẳng định: Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn khẳng định, công tác dân tộc, tôn giáo là vấn đề chiến lược có tầm quan trọng đặc biệt; các chính sách dân tộc, tôn giáo được Đảng và Nhà nước hết sức quan tâm; đồng thời tin tưởng vào sự thành công của công tác dân tộc và tôn giáo trong giai đoạn mới, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế -xã hội, tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc.
Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Steven David Daines

Tổng Bí thư Tô Lâm tiếp Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Steven David Daines

Thời sự - PV - 21:36, 20/03/2025
Ngày 20/3, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm đã tiếp Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Steven David Daines trong khuôn khổ chuyến thăm đầu tiên của ông tới Việt Nam. Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam-Hoa Kỳ tiếp tục phát triển mạnh mẽ sau khi được nâng cấp lên Đối tác chiến lược toàn diện.
Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp các tập đoàn lớn của nước ngoài đang đầu tư tại miền Nam

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp các tập đoàn lớn của nước ngoài đang đầu tư tại miền Nam

Thời sự - PV - 19:04, 20/03/2025
Chiều 20/3, nhân chuyến công tác tại tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp đại diện một số nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn tại Việt Nam với tổng số vốn đầu tư lên đến hàng chục tỷ USD, gồm: Công ty Hyosung Vina, Công ty TNHH Hóa dầu Long Sơn, Công ty TNHH Hồ Tràm. Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc.
Chủ tịch nước Lương Cường: Mối quan hệ tốt đẹp Việt Nam-Nhật Bản có sự đóng góp của nguyên Đại sứ đặc biệt Sugi Ryotaro

Chủ tịch nước Lương Cường: Mối quan hệ tốt đẹp Việt Nam-Nhật Bản có sự đóng góp của nguyên Đại sứ đặc biệt Sugi Ryotaro

Thời sự - PV - 18:53, 20/03/2025
Tiếp nguyên Đại sứ đặc biệt Việt Nam-Nhật Bản Sugi Ryotaro, chiều 20/3, tại Phủ Chủ tịch, Chủ tịch nước Lương Cường đánh giá cao các dự án của nguyên Đại sứ đặc biệt về bảo vệ sức khỏe cộng đồng tại vùng sâu vùng xa; trân trọng tấm lòng hảo tâm và những hoạt động hỗ trợ nhân đạo; đánh giá cao các sáng kiến quảng bá, kết nối du lịch Việt Nam tại Nhật Bản.
Tri thức dân gian trong lịch tre của người Mường

Tri thức dân gian trong lịch tre của người Mường

Media - Thúy Hồng - 18:40, 20/03/2025
Lịch Tre hay còn được gọi là lịch Đoi/Roi, có vai trò đặc biệt trong cuộc sống cộng đồng người Mường tỉnh Hòa Bình, là khối tài sản về tri thức dân gian vô giá. Tất cả mọi hoạt động sản xuất, sinh hoạt hàng ngày, phong tục, nghi lễ, lễ hội của cộng đồng, những việc quan trọng của mỗi người, mỗi gia đình người Mường ở Hòa Bình đều dựa vào cách tính cát, hung của bộ lịch Tre.
Quảng Nam: Kỳ vọng từ dự án nghìn tỷ “hồi sinh” bờ biển Hội An

Quảng Nam: Kỳ vọng từ dự án nghìn tỷ “hồi sinh” bờ biển Hội An

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 18:30, 20/03/2025
Thời gian qua, tình trạng sạt lở bờ biển ở Hội An (Quảng Nam) diễn ra nghiêm trọng, ảnh hưởng đến đời sống của người dân, cũng như việc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Trước hiện trạng này, Quảng Nam đã “rót” gần 1.000 tỷ đồng với kỳ vọng hồi sinh được bờ biển, tạo sự an tâm cho người dân và du khách.
Cung đường đẹp như tranh giữa đại ngàn Trường Sơn

Cung đường đẹp như tranh giữa đại ngàn Trường Sơn

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 20/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Hội tụ sắc màu văn hóa. Cung đường đẹp như tranh giữa đại ngàn Trường Sơn. Nghệ nhân A Hôă giữ nghề đan gùi truyền thống. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Quảng Bình: Xác định tiêu chí để hình thành mới các xã vùng DTTS

Quảng Bình: Xác định tiêu chí để hình thành mới các xã vùng DTTS

Chính sách Dân tộc - Khánh Ngân - 18:29, 20/03/2025
Nhiệm vụ sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở Quảng Bình đang được khẩn trương thực hiện. Đặc biệt, 2 tiêu chí: Dân số và diện tích tự nhiên ở cấp xã vùng miền núi, vùng đồng bào DTTS đã được quy định rõ ràng.
Đắk Lắk: Tạm dừng triển khai nhiều dự án, công trình trụ sở

Đắk Lắk: Tạm dừng triển khai nhiều dự án, công trình trụ sở

Trang địa phương - Hoàng Thùy - 18:25, 20/03/2025
Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Đắk Lắk Võ Ngọc Tuyên đã ký văn bản số 1172/STC-TH&QLNS ngày 19/3/2025 gửi các sở, ban ngành, địa phương, các chủ đầu tư về việc rà soát việc đầu tư xây dựng công trình trụ sở các cơ quan, đơn vị bảo đảm đồng bộ với việc sắp xếp tinh gọn tổ chức, bộ máy.
Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng: Đưa AI vào giáo dục nhanh hơn, mạnh mẽ hơn

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phạm Ngọc Thưởng: Đưa AI vào giáo dục nhanh hơn, mạnh mẽ hơn

Ứng dụng - Sáng tạo - Minh Anh - 18:22, 20/03/2025
Ngày 20/3, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Tọa đàm “Tầm nhìn, định hướng tương lai cho giáo dục trong kỷ nguyên AI”.
Kỹ năng của nhà báo truyền hình trong môi trường số

Kỹ năng của nhà báo truyền hình trong môi trường số

Khoa học - Công nghệ - T.Nhân - N.Triều - 18:21, 20/03/2025
Ngày 20/3, tại Tp. Quy Nhơn (Bình Định) đã diễn ra Hội thảo “Kỹ năng của nhà báo truyền hình trong môi trường số”. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 42. Hội thảo là dịp để khẳng định rằng, những kỹ năng hiện đại không chỉ là lợi thế, mà còn là yêu cầu bắt buộc cho các nhà báo truyền hình trong môi trường số hóa.
Ra mắt hệ thống các chỉ số đo lường khán giả VTVRatings

Ra mắt hệ thống các chỉ số đo lường khán giả VTVRatings

Khoa học - Công nghệ - T.Nhân-N.Triều - 18:12, 20/03/2025
Sáng 20/3, tại Tp. Quy Nhơn (Bình Định) đã diễn ra Lễ công bố hệ thống các chỉ số đo lường khán giả VTVRatings. Đây là hoạt động nằm trong khuôn khổ Liên hoan Truyền hình toàn quốc lần thứ 42.