Bánh tổ là loại bánh truyền thống được người dân Quảng Nam làm vào dịp Tết để dâng lên bàn thờ tổ tiên. Nghề làm bánh tổ hiện nay ở xứ Quảng được nhiều gia đình gìn giữ, với ý nghĩa mong một cái Tết ấm áp, đoàn viênVề các làng bánh truyền thống ở Quảng Nam những ngày này, sẽ cảm nhận được không khí tấp nập, nhộn nhịp và vui tươi. Năm nào cũng vậy, cứ vào đầu tháng Chạp là làng nghề làm bánh lại chộn rộn.
Các loại bánh mứt dân dã như bánh in, bánh tét, bánh khô mè, bánh tráng, bánh đậu xanh, bánh nổ, bánh tổ, mứt gừng, mứt dừa... vẫn được nhiều gia đình chọn mua trong dịp Tết cổ truyền để dâng cúng tổ tiên cũng như nhắc nhớ con cháu về giá trị ẩm thực truyền thống.
Bắt đầu giữa tháng Chạp, làng bánh tổ Nghĩa Hiệp (thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc) lại tất bật với những mẻ bánh lớn để kịp giao cho khách đặt về đón Tết Nguyên đán 2024
Ông Lê Phước Trực (54 tuổi, làng bánh Nghĩa Hiệp) cho biết, chiếc bánh tổ được làm từ nguyên liệu vốn có của vùng quê như nếp, đường đen, gừng, mè. Trong đó việc lựa chọn nếp ngon, dẻo, thơm là điều quan trọng tạo nên chiếc bánh ngon
Công đoạn để làm bánh gồm xay bột, trộn bột với đường đen và gừng dã nhuyễn theo tỉ lệ nhất định. Sau đó đổ bánh vào khuôn lá và hấp trong vòng 4 tiếng. Khi bánh tổ vừa mới ra lò sẽ được rắc lên một lớp mè trắng, để nguội đến khi bánh khô lại là dùng được
“Tôi bỏ mối 18.000 đồng/bánh, nhiều người mua số lượng lớn rồi bán lẻ với giá dao đồng từ 25.000-30.000/bánh. Thị trường tiêu thụ của lành bánh tổ Nghĩa Hiệp chủ yếu ở trong tỉnh và một số khu vực như TP.Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đồng Nai, Đà Nẵng...” ông Trực cho biết thêm
Những ngày này, hơn 30 hộ dân làm bánh nổ, bánh thuẫn truyền thống ở huyện Duy Xuyên, Điện Bàn cũng đang hối hả sản xuất những mẻ bánh cuối năm để kịp phục vụ bánh Tết khách hàng gần xa
“Để làm bánh nổ thơm ngon, mềm dẻo, người làm bánh thường chọn nếp bầu đã được phơi khô và mang đi rang. Sau đó, trộn đều hỗn hợp nếp đã xay với đường cát đã thắng gừng lại với nhau và bắt đầu cho vào khuôn để in bánh và mang bánh đi sấy trên lửa than khoảng 3 giờ đồng hồ” ông Võ Hữu Lâm (người có thâm niên làm bánh nổ ở xã Duy Châu) chia sẻ
Cũng theo ông Lâm, năm nay gia đình ông làm khoảng 1.000 cái bánh nổ để bán cho thị trường Tiên Phước, Duy Xuyên và Tam Kỳ. Bánh được làm thủ công, chất lượng thơm ngon, mềm hơn làm bằng máy nên khách hàng khá ưa chuộng
Tương tự, những ngày này lò làm bánh thuẫn bằng phương pháp thủ công của gia đình bà Phan Thị Linh (50 tuổi, khối phố 2, phường Vĩnh Điện, Điện Bàn) luôn đỏ lửa để làm ra những mẻ bánh thơm ngon phục vụ khách hàng trong dịp tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024
“Bánh thuẫn được làm bằng trứng gà, bột, đường và gừng nên rất mềm, khi ăn vào miệng các nguyên liệu hoà quyện vào nhau tạo nên mùi vị ngọt thanh, thơm ngon. Tết nay, gia đình tôi làm hơn 100kg bánh thuẫn, bán với giá 70.000 đồng/kg” bà Linh nói
Những sản phẩm bánh truyền thống ở các làng nghề xứ Quảng không chỉ giải quyết công ăn việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, mà còn góp phần giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của quê hương