Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Thổ Hà “chơi quan họ”

PV - 09:35, 21/02/2019

Trong Chương trình chào Xuân 2019 “Sắc màu văn hóa tỉnh Bắc Giang” tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, nhóm nghệ nhân quan họ làng Thổ Hà đến từ xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã có dịp giới thiệu những câu hát quan họ mượt mà, ngọt ngào của quê hương mình. Bằng lối hát giản dị của lề lối cổ xưa, các liền anh, liền chị đã tạo nên chất riêng cho quan họ bờ bắc sông Cầu.

Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp cùng các liền anh, liền chị hát quan họ Thổ Hà tại Chương trình “Sắc màu văn hóa Bắc Giang”. Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp cùng các liền anh, liền chị hát quan họ Thổ Hà tại Chương trình “Sắc màu văn hóa Bắc Giang”.

Là người có giọng ca "vang, rền, nền, nảy" vào bậc nhất vùng Kinh Bắc, liền anh Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp-Chủ nhiệm Câu lạc bộ Quan họ Thổ Hà trải lòng: "Quan họ của làng Thổ Hà có nét độc đáo mà khắp vùng Kinh Bắc không đâu có được, đó là cảnh hát chào bạn trên sông. Bao năm chơi quan họ, chưa bao giờ thấy ai phải phàn nàn việc liền anh, liền chị Thổ Hà "ngả nón xin tiền".

Nghệ nhân Phú Hiệp cũng cho biết, vào dịp Xuân, đầu làng cuối ngõ ở Thổ Hà đâu đâu cũng có bóng dáng của liền anh, liền chị xúng xính khăn xếp, áo the trẩy hội và đắm say với câu quan họ. Cũng chính cái chất quan họ mộc mạc, đúng lối, cốt cách cổ ấy mà ông cùng với một nghệ nhân khác của làng được mời tham gia lưu diễn tại Pháp.

Ở Thổ Hà, những người có nghề gọi là “chơi quan họ”, không ai nói "hát quan họ”, cũng chẳng ai gọi là "bài" quan họ mà là "câu" quan họ, mỗi "đoạn" gọi là một “trổ”. Anh hai Hiệp bảo: "Hát quan họ thì dễ, nhưng chơi quan họ thì không phải làng nào và không phải ai cũng hiểu và làm được. Chơi thì thanh tao, khiêm nhường, có lề, có lối và đắm đuối hết lòng. Mình chơi quan họ thì phải giữ cái gốc để cho con cháu sau này nhìn vào còn biết thế nào là quan họ. Bây giờ người ta quen gọi Câu lạc bộ quan họ chứ đúng chất cổ xưa thì phải là “bọn quan họ”, dù rằng từ "bọn" bây giờ nghe không lịch sự”.

Quan họ ở Thổ Hà không chỉ là nghệ thuật mà còn là văn hóa ứng xử. Khách đến chơi nhà, không chỉ “rót nước pha trà” mà có cả những câu hát thắm đượm nghĩa tình: Mỗi khi khách đến chơi nhà/ Đốt than quạt nước pha trà mời người xơi/ Trà này quý lắm người ơi/ Mỗi người một chén cho tôi vui lòng.

Vào mùa Xuân, “bọn” quan họ Thổ Hà thường mời “bọn” quan họ trong vùng đến giao lưu, đối đáp, ca xướng cho đến sáng hôm sau mới tàn cuộc. Anh hai, chị hai cùng nhau khoe sắc đua tài trong bộ trang phục khăn xếp áo the, bộ áo tứ thân mớ ba, mớ bảy cùng chiếc nón quai thao duyên dáng. Một "bữa tiệc" quan họ mùa Xuân trong không gian trầm mặc được cất lên từ những làn điệu làm đắm say thi nhân mặc khách. Càng về khuya, quan họ càng bay bổng, mặn nồng tình nghĩa, tâm trạng người quan họ được thăng hoa, giãi bày hết qua những câu hát, đẩy cuộc vui đến cao trào. Những làn điệu mang đầy nỗi niềm, cái sầu man mác, tương tư của đôi lứa như lời của một làn điệu liền anh Phú Hiệp thể hiện cho chúng tôi nghe: Bây giờ còn sớm người ơi/ Xin người nghỉ lại mà chơi mai về - Bây giờ chia rẽ đôi nơi/ Kẻ về người ở như khơi mạch sầu/Ruột tằm chín khúc quặn đau... Từng lời, từng câu hát cứ văng vẳng thánh thót, nghe sao mà sâu lắng, thiết tha!

Nghệ nhân Phú Hiệp chia sẻ: "Câu hát mà chúng tôi khi cất lên không phải là "trót lưỡi đầu môi" mà là sự trải lòng mình. Quan họ Thổ Hà phải chơi, phải hát sao cho thể hiện được tấm chân tình, hiếu khách và tâm tình của người hát. Thế mới có câu: Xưa kia nam nữ trẻ già/ Ai mà ca được ắt là hiển vinh/ Ngẫm xem các giọng cho tinh/ Ai mà ca được hiển vinh muôn đời.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Gia Lai: Tiếp tục xảy ra vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn gần 5ha

Tỉnh Gia Lai vừa phát hiện vụ phá rừng tự nhiên quy mô lớn trên địa bàn huyện Kông Chro với tổng diện tích lên đến gần 5ha. Hiện Hạt Kiểm lâm huyện Kông Chro đang phối hợp với các ngành chức năng tiến hành mở rộng hiện trường, điều tra, xác minh làm rõ đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định. Đồng thời, kiến nghị cấp trên làm rõ trách nhiệm của chủ rừng khi để xảy ra phá rừng.
Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Mang Tết Trung thu đến với trẻ em vùng cao biên giới Mèo Vạc

Xã hội - Văn Hoa - Minh Đức - 22:51, 24/09/2023
Nhằm để các em thiếu nhi nơi vùng cao biên giới Mèo Vạc được tận hưởng một mùa Trung thu rộn ràng, ấm áp và đong đầy yêu thương, vừa qua, Đoàn thiện nguyện Thanh Maika và những người bạn (Thành phố Hà Nội) phối hợp UBND xã Pải Lủng tổ chức chương trình “Trung thu cao nguyên đá” cho hơn 1.000 em học sinh liên trường của xã.
Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Bình Thuận: Phổ biến, cung cấp thông tin cho Người có uy tín và cán bộ làm công tác dân tộc ở cơ sở

Công tác Dân tộc - L.Phương - 22:46, 24/09/2023
Ngày 24/9, Ban Dân tộc tỉnh Bình Thuận đã tổ chức Hội nghị tập huấn phổ biến, cung cấp thông tin cho 87 Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS và cán bộ, công chức thuộc các Phòng Dân tộc trên địa bàn tỉnh.
An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

An Giang: Khai Giảng lớp đào tạo kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ Bộ đội Biên phòng

Công tác Dân tộc - Như Tâm - Lê Vũ - 22:42, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại Tiểu đoàn Huấn luyện - Cơ động, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang phối hợp với Sở Nội vụ và Trường Dân tộc nội trú - Trung học phổ thông tỉnh An Giang tổ chức Lễ khai giảng lớp 4 kỹ năng tiếng Khmer cho cán bộ trong đơn vị.
Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Đồng bào Dao cải thiện thu nhập từ các bài thuốc cổ truyền

Media - Trọng Bảo - 22:33, 24/09/2023
Đồng bào Dao đỏ ở Lào Cai sở hữu một kho tàng tri thức về cây thuốc rất có giá trị trong tự nhiên. Trải qua bao thế hệ, kinh nghiệm về những cây thuốc dân gian vẫn được lưu truyền, gìn giữ. Các bài thuốc cổ truyền không chỉ chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng trong thôn bản, mà hiện nay đã và đang được bà con khai thác, chế biến thành các sản phẩm đa dạng cũng ứng cho thị trường mang lại thu nhập, cải thiện đời sống.
Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Khám phá bảo tàng duy nhất về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định

Media - Lê Vũ – Trần Linh - 22:32, 24/09/2023
Vừa được chính thức đi vào hoạt động từ cuối tháng 8/2023, tuy nhiên, Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định đã thành địa chỉ tham quan thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là các bạn trẻ trong thời gian gần đây. Cùng Báo Dân tộc và Phát triển khám phá bảo tàng duy nhất ở Việt Nam về lực lượng Biệt động Sài Gòn - Gia Định.
Tin trong ngày - 22/9/2023

Tin trong ngày - 22/9/2023

Bản tin hôm nay, ngày 22/9, có những thông tin đáng chú ý sau: Giới thiệu sản phẩm OCOP gắn với văn hóa các tỉnh miền núi phía Bắc. Lễ hội trà Shan tuyết lớn nhất miền Bắc. Hủy hoại cây rừng bằng thuốc độc ở huyện Bác Ái (Ninh Thuận). Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Bộ đội Biên phòng giúp đồng bào DTTS thay đổi nếp nghĩ, cách làm

Media - Ngọc Chí - 22:32, 24/09/2023
Với phương châm “ba bám, bốn cùng”, lực lượng Bội đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Kon Tum đã và đang triển khai nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả, từng bước giúp cho đồng bào DTTS ở khu vực biên giới vươn lên thoát nghèo, có cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào tại Bình Định

Tin tức - T.Nhân - 22:30, 24/09/2023
Ngày 24/9, tại huyện miền núi Vân Canh (Bình Định), Tỉnh đoàn Bình Định tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao thanh niên Việt Nam - Lào với sự tham gia hưởng ứng của hơn 250 đoàn viên, thanh niên, sinh viên Việt Nam và Lào.
Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Thanh Hóa: Ấm áp chương trình “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương”

Nhịp cầu nhân ái - Quỳnh Trâm - 22:30, 24/09/2023
Trung ương Hội Bảo trợ Người khuyết tật và trẻ mồ côi Việt Nam và Hội Bảo trợ Người khuyết tật, trẻ mồ côi và bảo vệ quyền trẻ em tỉnh Thanh Hóa vừa phối hợp với huyện miền núi Ngọc Lặc tổ chức Chương trình tặng quà “Tết Trung thu - Tết của tình yêu thương” dành cho học sinh khuyết tật, học sinh mồ côi, học sinh nghèo có hoàn cảnh khó khăn trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, nhân dịp Tết Trung thu và bước vào năm học mới.
Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao Việt Nam giành huy chương đầu tiên tại Asiad 19

Thể thao - PV - 22:27, 24/09/2023
Sáng 24/9, 4 cô gái Đinh Thị Hảo, Hà Thị Vui, Phạm Thị Huệ, Dư Thị Bông đã mang về tấm huy chương đầu tiên của Asiad 19 cho Đoàn thể thao Việt Nam ở môn Chèo thuyền Rowing.
Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Các lao động Việt Nam không nguy hiểm đến tính mạng trong vụ cháy tại Đài Loan (Trung Quốc)

Tin tức - L.Minh - 22:24, 24/09/2023
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội vừa có công văn Số: 3952/LĐTBXH-VP, về việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động Việt Nam trong vụ hỏa hoạn tại Đài Loan (Trung Quốc).