Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người Thổ Hà “chơi quan họ”

PV - 09:35, 21/02/2019

Trong Chương trình chào Xuân 2019 “Sắc màu văn hóa tỉnh Bắc Giang” tại Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam, nhóm nghệ nhân quan họ làng Thổ Hà đến từ xã Vân Hà, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang đã có dịp giới thiệu những câu hát quan họ mượt mà, ngọt ngào của quê hương mình. Bằng lối hát giản dị của lề lối cổ xưa, các liền anh, liền chị đã tạo nên chất riêng cho quan họ bờ bắc sông Cầu.

Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp cùng các liền anh, liền chị hát quan họ Thổ Hà tại Chương trình “Sắc màu văn hóa Bắc Giang”. Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp cùng các liền anh, liền chị hát quan họ Thổ Hà tại Chương trình “Sắc màu văn hóa Bắc Giang”.

Là người có giọng ca "vang, rền, nền, nảy" vào bậc nhất vùng Kinh Bắc, liền anh Nghệ nhân Ưu tú Phú Hiệp-Chủ nhiệm Câu lạc bộ Quan họ Thổ Hà trải lòng: "Quan họ của làng Thổ Hà có nét độc đáo mà khắp vùng Kinh Bắc không đâu có được, đó là cảnh hát chào bạn trên sông. Bao năm chơi quan họ, chưa bao giờ thấy ai phải phàn nàn việc liền anh, liền chị Thổ Hà "ngả nón xin tiền".

Nghệ nhân Phú Hiệp cũng cho biết, vào dịp Xuân, đầu làng cuối ngõ ở Thổ Hà đâu đâu cũng có bóng dáng của liền anh, liền chị xúng xính khăn xếp, áo the trẩy hội và đắm say với câu quan họ. Cũng chính cái chất quan họ mộc mạc, đúng lối, cốt cách cổ ấy mà ông cùng với một nghệ nhân khác của làng được mời tham gia lưu diễn tại Pháp.

Ở Thổ Hà, những người có nghề gọi là “chơi quan họ”, không ai nói "hát quan họ”, cũng chẳng ai gọi là "bài" quan họ mà là "câu" quan họ, mỗi "đoạn" gọi là một “trổ”. Anh hai Hiệp bảo: "Hát quan họ thì dễ, nhưng chơi quan họ thì không phải làng nào và không phải ai cũng hiểu và làm được. Chơi thì thanh tao, khiêm nhường, có lề, có lối và đắm đuối hết lòng. Mình chơi quan họ thì phải giữ cái gốc để cho con cháu sau này nhìn vào còn biết thế nào là quan họ. Bây giờ người ta quen gọi Câu lạc bộ quan họ chứ đúng chất cổ xưa thì phải là “bọn quan họ”, dù rằng từ "bọn" bây giờ nghe không lịch sự”.

Quan họ ở Thổ Hà không chỉ là nghệ thuật mà còn là văn hóa ứng xử. Khách đến chơi nhà, không chỉ “rót nước pha trà” mà có cả những câu hát thắm đượm nghĩa tình: Mỗi khi khách đến chơi nhà/ Đốt than quạt nước pha trà mời người xơi/ Trà này quý lắm người ơi/ Mỗi người một chén cho tôi vui lòng.

Vào mùa Xuân, “bọn” quan họ Thổ Hà thường mời “bọn” quan họ trong vùng đến giao lưu, đối đáp, ca xướng cho đến sáng hôm sau mới tàn cuộc. Anh hai, chị hai cùng nhau khoe sắc đua tài trong bộ trang phục khăn xếp áo the, bộ áo tứ thân mớ ba, mớ bảy cùng chiếc nón quai thao duyên dáng. Một "bữa tiệc" quan họ mùa Xuân trong không gian trầm mặc được cất lên từ những làn điệu làm đắm say thi nhân mặc khách. Càng về khuya, quan họ càng bay bổng, mặn nồng tình nghĩa, tâm trạng người quan họ được thăng hoa, giãi bày hết qua những câu hát, đẩy cuộc vui đến cao trào. Những làn điệu mang đầy nỗi niềm, cái sầu man mác, tương tư của đôi lứa như lời của một làn điệu liền anh Phú Hiệp thể hiện cho chúng tôi nghe: Bây giờ còn sớm người ơi/ Xin người nghỉ lại mà chơi mai về - Bây giờ chia rẽ đôi nơi/ Kẻ về người ở như khơi mạch sầu/Ruột tằm chín khúc quặn đau... Từng lời, từng câu hát cứ văng vẳng thánh thót, nghe sao mà sâu lắng, thiết tha!

Nghệ nhân Phú Hiệp chia sẻ: "Câu hát mà chúng tôi khi cất lên không phải là "trót lưỡi đầu môi" mà là sự trải lòng mình. Quan họ Thổ Hà phải chơi, phải hát sao cho thể hiện được tấm chân tình, hiếu khách và tâm tình của người hát. Thế mới có câu: Xưa kia nam nữ trẻ già/ Ai mà ca được ắt là hiển vinh/ Ngẫm xem các giọng cho tinh/ Ai mà ca được hiển vinh muôn đời.

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Xây dựng du lịch cộng đồng thành sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo

Xây dựng du lịch cộng đồng thành sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo

Theo Đề án phát triển du lịch cộng đồng tại Việt Nam (gọi tắt là Đề án), xây dựng du lịch cộng đồng trở thành một sản phẩm hoàn chỉnh, chủ đạo trong hệ thống sản phẩm của du lịch Việt Nam là mục tiêu trọng yếu; đáp ứng cơ bản các yêu cầu của quốc tế và khu vực ASEAN đối với hoạt động du lịch cộng đồng.
Tin nổi bật trang chủ
Lạng Sơn: Nhiều phần quà được trao cho các em nhỏ DTTS Trường PTDT Bán trú THCS Mẫu Sơn

Lạng Sơn: Nhiều phần quà được trao cho các em nhỏ DTTS Trường PTDT Bán trú THCS Mẫu Sơn

Nhịp cầu nhân ái - Thu Hà - Vàng Ni - 17:57, 04/11/2024
Vừa qua, nhóm học sinh của Dự án từ thiện “EVA Project” phối hợp cùng các nhà hảo tâm tổ chức chương trình thiện nguyện hướng tới các em nhỏ DTTS tại Trường PTDT Bán trú và THCS Mẫu Sơn, thôn Khuổi Tằng, xã Mẫu Sơn, huyện Lộc Bình, tỉnh Lạng Sơn.
Sử dụng thuốc lá gây ra trên 80 nghìn ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam

Sử dụng thuốc lá gây ra trên 80 nghìn ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam

Thời sự - Hương Trà - 17:41, 04/11/2024
Chiều 4/11 tại Hà Nội, Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế) phối hợp Liên minh Kiểm soát Thuốc lá Đông Nam Á (SEATCA) tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về kiểm soát thuốc lá của các nước trong khu vực ASEAN.
Thủ tướng chỉ đạo xử lý dứt điểm tàu cá

Thủ tướng chỉ đạo xử lý dứt điểm tàu cá "03 không"

Thời sự - Hương Trà - 17:37, 04/11/2024
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà vừa ký Công điện số 111/CĐ-TTg ngày 4/11/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp cấp bách, trọng tâm chống khai thác hải sản bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU), chuẩn bị đón và làm việc với Đoàn Thanh tra lần thứ 5 của Ủy ban châu Âu.
Bình Thuận: Khu dân cư đầu tiên tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024

Bình Thuận: Khu dân cư đầu tiên tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024

Tin tức - Lâm Tấn Bình - 17:35, 04/11/2024
Vừa qua, khu dân cư thôn Bình Tiến, xã Phan Hiệp, huyện Bắc Bình, được chọn làm thôn điểm đầu tiên trong tỉnh Bình Thuận tổ chức “Ngày hội Đại đoàn kết toàn dân tộc” năm 2024. Tham dự Ngày hội có bà Thanh Thị Kỷ, Trưởng Ban Dân tộc HĐND tỉnh Bình Thuận; lãnh đạo Ban Thường vụ Huyện uỷ Bắc Bình, Chủ tịch Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc huyện Bắc Bình, cùng đại diện lãnh đạo xã Phan Hiệp và đông đảo cán bộ, Nhân dân cư trú trên địa bàn xã Phan Hiệp.
8WONDER hé lộ Siêu hội Giáng sinh quy mô cực khủng “đổ bộ” Sài Thành

8WONDER hé lộ Siêu hội Giáng sinh quy mô cực khủng “đổ bộ” Sài Thành

Thể thao - Giải trí - PV - 17:24, 04/11/2024
Bên cạnh đại nhạc hội có sự góp mặt của nhóm nhạc nổi tiếng bậc nhất thế giới Imagine Dragons và dàn sao V-Pop SOOBIN, Chi Pu, HIEUTHUHAI, MANBO và HURRYKNG, 8WONDER Winter 2024 còn thổi bùng cảm hứng vui chơi bất tận với Siêu hội Giáng sinh quy mô chưa từng có. Sự xuất hiện của VinWonders Grand Park, Fantasy On Ice sẽ mang đến không khí Giáng sinh từ Á đến Âu cùng hoạt động đường phố, hội chợ nhộn nhịp hứa hẹn tạo làn sóng đổ bộ, khuấy động đại đô thị đáng sống bậc nhất TP.HCM mùa cuối năm.
Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 44): Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?

Vấn đề - Sự Kiện (Tuần 44): Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?

Bản trôi, nhà mất, nhiều phận đời chìm nổi, trắng tay sau cơn cuồng nộ của thiên tai. Cuộc sống của người dân vùng đồng bào DTTS và miền núi vốn dĩ đã chật vật, nay càng thêm khốn quẫn. Cần đánh giá kỹ lưỡng tình hình kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi sau thiên tai để có cái nhìn toàn diện, có giải pháp khả quan, sát thực tế đang được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm kiến nghị tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV. Chương trình Vấn đề - Sự kiện tuần này của Báo Dân tộc và Phát triển tuần này bàn về vấn đề: Giải quyết những vấn đề cấp bách và lâu dài sau thiên tai ở vùng đồng bào DTTS như thế nào?
Doanh nghiệp bứt phá kinh doanh với lãi suất cho vay ưu đãi từ BAC A BANK

Doanh nghiệp bứt phá kinh doanh với lãi suất cho vay ưu đãi từ BAC A BANK

Kinh tế - PV - 16:44, 04/11/2024
Ngân hàng TMCP Bắc Á (BAC A BANK) dành tặng Khách hàng doanh nghiệp mức lãi suất hấp dẫn trong khuôn khổ Chương trình "Tiếp vốn nhanh - Kinh doanh bứt phá”, hỗ trợ doanh nghiệp dễ dàng tận dụng nguồn tín dụng ưu đãi để kịp thời bổ sung vốn lưu động phục vụ sản xuất kinh doanh.
Thanh Hóa: Người có uy tín sát cánh cùng đồng bào DTTS miền núi phát triển kinh tế

Thanh Hóa: Người có uy tín sát cánh cùng đồng bào DTTS miền núi phát triển kinh tế

Công tác Dân tộc - Quỳnh Trâm - 16:35, 04/11/2024
Bao năm qua, Đội ngũ Người có uy tín trong vùng đồng bào DTTS ở Thanh Hóa đã luôn khẳng định được là những tấm gương điển hình về sự chịu khó, sáng tạo, làm chủ các mô hình kinh tế, đặc biệt họ còn là những người sát cánh hỗ trợ trực tiếp được nhiều gia đình gặp khó khăn về vốn, giống, kỹ thuật và việc làm để vươn lên giảm nghèo và làm giàu chính đáng. Những hành động, việc làm của Người có uy tín cũng đang góp phần nâng cao nhận thức cho mỗi người dân, cộng đồng thay đổi tư duy trong sản xuất, chăn nuôi để nâng cao thu nhập, cải thiện cuộc sống
Phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội: Cần có giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững kinh tế - xã hội

Phiên thảo luận toàn thể của Quốc hội: Cần có giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, phát triển bền vững kinh tế - xã hội

Thời sự - Hoàng Quý - 16:17, 04/11/2024
Chiều 04/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH) năm 2024; dự kiến kế hoạch phát triển KT-XH năm 2025 và nhiều nội dung quan trọng khác, trong đó các đại biểu Quốc hội rất chú trọng thảo luận về tình hình biến đổi khí hậu.
Phát huy vai trò Người có uy tín vùng đồng bào DTTS tại Giồng Riềng (Kiên Giang):

Phát huy vai trò Người có uy tín vùng đồng bào DTTS tại Giồng Riềng (Kiên Giang): "Điểm tựa" của đồng bào nơi phum sóc (Bài 1)

Người có uy tín - Tào Đạt - Như Tâm - 15:42, 04/11/2024
Thời gian qua, đội ngũ Người có uy tín trong đồng bào DTTS của huyện Giồng Riềng, tỉnh Kiên Giang là “cánh tay nối dài” của các cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp với Nhân dân. Tích cực tuyên truyền, vận động quần chúng, đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước và là nhân tố quan trọng góp phần vào sự phát triển của địa phương. Đặc biệt, nơi phum sóc, đồng bào xem đội ngũ Người có uy tín là "điểm tựa", bởi họ luôn gần gũi, tìm cách giúp đỡ khi đồng bào gặp khó khăn, vướng mắc trong cuộc sống.
Cà Mau: Linh hoạt, chủ động triển khai hiệu quả Chương trình MTTQ 1719

Cà Mau: Linh hoạt, chủ động triển khai hiệu quả Chương trình MTTQ 1719

Chính sách dân tộc - Như Tâm - 15:38, 04/11/2024
Gần 4 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (gọi tắt là Chương trình MTQG 1719). Với sự lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành linh hoạt, hiệu quả của cấp ủy, chính quyền, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và các tầng lớp Nhân dân, tỉnh Cà Mau đã đạt những kết quả quan trọng trên nhiều lĩnh vực.