Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Người giữ hồn dân tộc trên Cao nguyên đá

PV - 15:07, 09/10/2018

Đam mê với tiếng khèn, tiếng sáo và các làn điệu dân ca dân tộc Mông từ khi 13 tuổi, nghệ nhân Vàng Chá Thào (sinh năm 1965) thôn Chúng Pả A, xã Phố Cáo, huyện Đồng Văn, Hà Giang đã tìm đến những cao niên trong xã để học thổi khèn. Theo thời gian, tình yêu với văn hóa dân tộc được ông truyền lại cho nhiều thế hệ qua việc thành lập Hội Nghệ nhân dân gian xã Phố Cáo.

Sinh ra trong một gia đình nghèo trên Cao nguyên đá Đồng Văn, nghệ nhân Vàng Chá Thào rất đam mê tiếng khèn, tiếng sáo. Ông luôn coi việc bảo tồn văn hóa dân tộc như là trách nhiệm, sứ mệnh của bản thân đối với quê hương, dân tộc mình.

Hội Nghệ nhân dân gian xã Phố Cáo biểu diễn khèn Mông trong một chương trình nghệ thuật. Hội Nghệ nhân dân gian xã Phố Cáo biểu diễn khèn Mông trong chương trình nghệ thuật khai mạc không gian trưng bày văn hóa, du lịch và sản phẩm đặc trưng các dân tộc tỉnh Hà Hà Giang năm 2018 tại Hà Nội.

Năm 1978, ông Vàng Chá Thào bắt đầu tìm đến các nghệ nhân có tiếng lúc bấy giờ như nghệ nhân Vừ Nhè Cử (xã Lũng Thầu), nghệ nhân Vàng Nhè Chi (xã Phố Cáo) tìm hiểu về nét đẹp văn hóa truyền thống và phong tục, tập quán của người Mông. Bằng sự đam mê, nhiệt huyết của mình, cùng với sự truyền dạy tận tâm của những người thầy, sau 7 năm miệt mài, tìm hiểu những cái hay, cái đẹp trong các loại hình văn hóa dân gian, ông đã cơ bản học thành thạo các loại nhạc cụ như: khèn, kèn, trống, nhị và các làn điệu dân ca, dân vũ. Từ đó, ông thường xuyên tham gia các ngày hội, ngày lễ do tỉnh, huyện, xã tổ chức tại địa phương.

Luôn tiên trong hoạt động bảo tồn văn hóa dân tộc, nghệ nhân Vàng Chá Thào đã tham mưu cho cấp ủy đảng, chính quyền xã thành lập Hội Nghệ nhân dân gian xã Phố Cáo với hơn 50 thành viên, do ông làm Chủ nhiệm. Hiện nay, Hội Nghệ nhân dân gian hoạt động theo 7 nhóm: Hát và kéo nhị; thầy cúng (hành nghề tín ngưỡng dân gian); thổi khèn, kèn, múa khèn, trống; may trang phục dân tộc; rèn, đúc; dệt vải và làm váy vải lanh. “Cứ 3 tháng, Hội sẽ họp một lần để các thành viên trao đổi những khó khăn trong quá trình hoạt động. Hội Nghệ nhân dân gian xã Phố Cáo luôn tích cực trong hoạt động bảo tồn văn hóa ở địa phương. Các thành viên trong Hội thường xuyên được mời đi tham gia các chương trình giao lưu văn hóa ở huyện, tỉnh để giới thiệu về văn hóa của người Mông huyện Đồng Văn”, nghệ nhân Vàng Chá Thào chia sẻ.

Cùng với các hoạt động của Hội Nghệ nhân dân gian, nghệ nhân Vàng Chá Thào còn vận dụng những kinh nghiệm, kiến thức của mình để truyền dạy văn hóa truyền thống cho các thế hệ trẻ và các trường học trên địa bàn xã và các xã lân cận.

Chia sẻ về việc làm của mình, nghệ nhân Vàng Chá Thào cho biết: “Bản thân mình thấy rất vinh dự, tự hào khi đến các trường học trên địa bàn xã truyền dạy học sinh múa khèn, tìm hiểu phong tục tập quán, tín ngưỡng người Mông. Ở xã không còn nhiều người am hiểu, biết rõ tín ngưỡng, phong tục truyền thống nên tôi thấy mình phải có trách nhiệm hơn để truyền dạy, gìn giữ, bảo tồn nét văn hóa cho thế hệ trẻ để không bị lãng quên, mai một”.

Không chỉ tích cực tham gia vào các hoạt động văn hóa, văn nghệ của địa phương, nghệ nhân Vàng Chá Thào còn gương mẫu tham gia tuyên truyền, vận động bà con thực hiện nếp sống văn hóa... Ông thường xuyên chủ động nắm bắt, nghiên cứu các văn bản, nghị quyết của Đảng, vận dụng vào đời sống; tuyên truyền, vận động các hộ gia đình trong xã thay đổi từ nhận thức đến việc làm trong thực hiện nếp sống văn minh, trong việc cưới, việc tang như: Không để tang dài ngày, không mổ nhiều gia súc trong đám tang gây lãng phí và ảnh hưởng đến kinh tế gia đình; ăn, uống hợp vệ sinh…

Thời gian qua, ông đã vận động được 12/18 thôn thực hiện tốt nội dung trên và trực tiếp tuyên truyền, vận động nhân dân, các dòng họ trên địa bàn xã họp bàn, thống nhất khi gia đình có người chết đưa vào áo quan, để đảm bảo vệ sinh môi trường và phòng, chống bệnh lây lan; tổ chức việc cưới theo nếp sống văn minh, chống tảo hôn, kết hôn cận huyết…

Với những đóng góp tích cực trong các phong trào, nghệ nhân Vàng Chá Thào được UBND tỉnh Hà Giang tặng Bằng khen vì có thành tích tham gia Ngày hội dân ca, dân vũ tỉnh Hà Giang năm 2014…

HỒNG MINH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Bảo tồn và phát huy giá trị di tích đền tháp Po Ramê

Bảo tồn và phát huy giá trị di tích đền tháp Po Ramê

Là ngôi tháp cuối cùng của người Chăm được xây dựng bằng chất liệu gạch nung còn bảo tồn nguyên vẹn, đền tháp Po Ramê không chỉ là di sản kiến trúc độc đáo mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa tín ngưỡng gắn bó mật thiết với đời sống cộng đồng Chăm. Việc bảo tồn giá trị lịch sử, văn hóa và phục dựng các lễ hội truyền thống tại đây đang được triển khai gắn với phát triển du lịch theo Dự án 6 của Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021–2030.
Tin nổi bật trang chủ
Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Học vấn - Con đường phát triển bền vững của người Dao: Thách thức mới trên tinh thần ham học của người Dao (Bài cuối)

Dù đã trải qua bao thế hệ, dòng suối hiếu học của người Dao vẫn không ngừng tuôn chảy, từ mái nhà tranh vang tiếng ê a kinh Nôm, đến giảng đường đại học rộn ràng bước chân người trẻ. Nhưng ở thế kỷ XXI, tinh thần ham học ấy đang đối diện với những thử thách chưa từng có. Trước những giá trị cũ dần mai một, môi trường sống thay đổi, thế hệ trẻ người Dao - đặc biệt là Gen Z - đứng giữa ngã ba thời đại: tiếp nối hay đứt đoạn? hội nhập hay tan loãng? Và để truyền thống ham học tập của dân tộc không sụp đổ, điều gì là then chốt?
Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Lễ hội Mừng lúa mới của dân tộc Xtiêng

Media - PV - 2 giờ trước
Dân tộc Xtiêng còn có nhiều tên gọi khác, như: Điêng, Xa Điêng, Xơ Điêng, Xa Chiêng, là dân tộc sinh sống lâu đời ở vùng Trường Sơn - Tây Nguyên và miền Đông Nam bộ.
Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Đổi thay ở vùng đất khó khăn Đại Dực

Phóng sự - Mỹ Dung - 3 giờ trước
Giữa trập trùng núi rừng huyện Tiên Yên (Quảng Ninh), đồng bào Sán Chỉ xã vùng cao Đại Dực đang viết nên câu chuyện mới cho vùng đất nghèo khó, với nhiều thay đổi ấn tượng từ nhận thức đến hành động. Đặc biệt là việc gìn giữ được bản sắc văn hóa truyền thống gắn với phát triển du lịch cộng đồng, góp phần cho sự phát triển bền vững tại vùng cao nơi đây.
“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

“Tôi luôn nhớ mãi lời Bác dạy”

Phóng sự - Thanh Hải - 3 giờ trước
Đời người, có những ký ức không thể nào quên, như là động lực, là niềm tin, là tự hào, là hãnh diện mãi mãi. Khoảnh khắc gặp Bác, khi thì ở Phủ Chủ tịch, khi lại ở quê nhà… với một cụ bà đã vượt qua hơn một thế kỷ cuộc đời, là tất cả như thế. Cụ là Nguyễn Thị Thức, 106 tuổi, ở làng Hồng Lĩnh, xã Hậu Thành, Yên Thành (Nghệ An).
70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

70 năm nhìn lại cuộc chia tay lịch sử tại Cảng Quy Nhơn

Tin tức - T.Nhân - N.Triều - 3 giờ trước
Tối 16/5, tại quảng trường Nguyễn Tất Thành, Tp. Quy Nhơn, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Bình Định long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 70 năm hoàn thành việc chuyển quân tập kết ra Bắc của cán bộ, chiến sĩ, đồng bào và học sinh miền Nam (16/5/1955 - 16/5/2025). Đây là dịp để ôn lại một chặng đường lịch sử hào hùng, nơi hàng vạn cán bộ, chiến sĩ, đồng bào miền Nam rời quê hương trong niềm tin “ra đi để trở về”, góp phần làm nên thắng lợi vẻ vang của cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.
Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Khánh Hòa: Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025

Dân tộc - Tôn giáo - T.Nhân - H.Trường - 3 giờ trước
Ngày 16/5, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Khánh Hòa tổ chức Hội nghị tuyên truyền, phổ biến pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025. Tham dự hội nghị có hơn 50 đại biểu là chức sắc, chức việc, nhà tu hành đại diện các tổ chức tôn giáo.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Ý nghĩa chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” tại xã biên giới của Long An

Nhịp cầu nhân ái - Tào Đạt - Sa Rây - 3 giờ trước
Ngày 16/5, tại xã Bình Thạnh (huyện Mộc Hóa, tỉnh Long An), Hội Liên hiệp phụ nữ (LHPN) tỉnh Trà Vinh và Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Trà Vinh phối hợp với Hội LHPN tỉnh Long An và Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Long An đã tổ chức Chương trình “Đồng hành cùng phụ nữ biên cương” năm 2025.
Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Các nạn nhân bị thương vụ sạt lở tại huyện Phong Thổ đang được điều trị tích cực

Thời sự - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Vụ sạt lở tại công trường thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu đã làm 05 người mất tích và 04 người bị thương. Hiện, các nạn nhân bị thương đang được điều trị tích cực tại Bệnh viên Đa khoa tỉnh Lai Châu.
Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Xác định danh tính các nạn nhân mất tích vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Thời sự - Trọng Bảo - 4 giờ trước
Vụ sạt lở đất tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, thuộc bản Lản Nhì Thàng, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu, ngày 16/5 làm 9 người bị thương và mất tích.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Media - BDT - 4 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Ánh sáng từ bi lan tỏa nơi vùng cao A Lưới

Tôn giáo - Tín ngưỡng - Minh Ngọc - 23:08, 16/05/2025
Không chỉ làm tốt Phật sự, nhiều tăng ni và Phật tử Phật giáo ở A Lưới, TP. Huế còn chung tay với chính quyền và các ban ngành đoàn thể làm tốt công tác xóa đói giảm nghèo, xóa nhà tạm, nhà dột nát giúp đồng bào DTTS miền biên giới ngày càng no ấm hơn.