Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Người đàn bà viết văn bước ra từ dòng sông Nho Quế

Hồng Phúc - 09:46, 09/02/2021

Đỗ Bích Thúy đã trở thành một hiện tượng thú vị của văn đàn Việt với đề tài miền núi. Những núi đá, nương ngô, con ngựa, hoa tam giác mạch… cùng nét ăn, nét ở, phong tục tập quán còn giữ nguyên vẻ hoang sơ, thuần phác của đồng bào Mông, Tày đã được chị đưa vào những trang văn bằng một trái tim rung cảm và một tình yêu da diết kỳ lạ…

Người đàn bà viết văn bước ra từ dòng sông Nho Quế

“Rừng ở đâu nhà tôi ở đó”

Nữ nhà văn sinh ra và lớn lên trong ngôi làng người Tày tuyệt đẹp ở Hà Giang, trong ngôi nhà với hàng rào dứa, ao cá, dòng suối mát chảy qua vườn nhà, đàn lợn, bò tự do vào rừng ăn và chiều chiều nghe tiếng mõ trở về. Thưở bé, Đỗ Bích Thúy hồn nhiên chạy sang chơi ở rừng mả, soi đèn mỗi buổi sớm tinh mơ, nhặt trám sau đêm mưa rụng mà không biết với người Tày, đây là nơi cấm kị không ai được phép vào.

“Tôi là người con của núi rừng, tôi viết bằng tình yêu, nhung nhớ về Hà Giang - vùng đất đã cho tôi sống những tháng năm đẹp đẽ nhất của cuộc đời. Say đắm trong miền ký ức đẹp đẽ ấy, cảm hứng viết trong tôi chưa bao giờ ngơi nghỉ”, nhà văn Đỗ Bích Thúy chia sẻ.

Với sức viết bền bỉ, Đỗ Bích Thúy sở hữu gia tài đồ sộ hơn 20 đầu sách viết về chủ đề miền núi đa dạng về thể loại từ truyện ngắn, truyện vừa, tản văn đến tiểu thuyết. Trong đó, có những tác phẩm được chuyển thể thành phim, có tiếng vang lớn như “Tiếng đàn môi sau bờ rào đá” chuyển thể thành “Chuyện của Pao”, “Chúa đất”, “Người yêu ơi”, …

“Cả tuổi thanh xuân của tôi được gửi lại Hà Giang. Được tắm mình trong hai vùng văn hóa Mông - Tày, giữa những cô gái xinh đẹp, những bà già với câu chuyện ma, bùa chú…, 5 năm làm báo Hà Giang cho tôi nhiều cơ hội “đụng chạm” với nền văn hóa đặc sắc nơi địa đầu Tổ quốc. Thế nên những trang văn viết về miền núi như đưa tôi quay về với ngôi nhà của mình, được uống nước trong cái ấm nước ám khói mẹ đun trong căn bếp quen thuộc”, Đỗ Bích Thúy tâm sự.

Suốt hành trình hơn 20 năm cày cuốc văn chương trên mảnh đất miền núi, những tác phẩm của chị mang đậm hơi thở của cuộc sống vùng cao, với những con người, số phận ám ảnh trong khung cảnh miền núi đẹp hoang sơ, mơ màng. Những trang văn đẹp hiện lên những phong tục tập quán của người Mông, người Tày; những lễ hội, tang ma, cưới xin, bằng những làn điệu dân ca độc đáo; hình ảnh người DTTS được hiện lên rõ nét: chân thật, giàu sức sống, tự trọng.

Đặc biệt, các tác phẩm của nữ nhà văn đều để lại day dứt cho người đọc với số phận của các nhân vật nữ đầy khát vọng hạnh phúc, khí chất nhưng cũng vô cùng chịu đựng, khổ đau… Và những nỗi niềm rất đàn bà ấy, được bạn đọc đồng cảm, thấu hiểu.

Nhìn lại hành trình sáng tạo, có thể thấy, Đỗ Bích Thúy đã trở thành một hiện tượng thú vị của văn đàn Việt với đề tài miền núi. Đọc văn chị viết, độc giả thực sự cảm nhận được tâm hồn của một người “từ trong viết ra” chứ không phải “trông từ ngoài mà viết vào”. Khác những lớp nhà văn đi trước viết về đề tài này, Đỗ Bích Thúy tạo được dấu ấn riêng, không lẫn với ai khi đưa độc giả đến những vấn đề mang đậm hơi thở của cuộc sống đương thời của người dân tộc, trong thế giới văn học của mình.

“Lặng yên dưới vực sâu”- bộ phim truyền hình được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đỗ Bích Thúy được khán giả yêu thích
“Lặng yên dưới vực sâu”- bộ phim truyền hình được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đỗ Bích Thúy được khán giả yêu thích

Văn hóa dân tộc như cơm ăn, nước uống

Những trang viết của Đỗ Bích Thúy luôn mang đậm hơi thở vùng cao, từ khung cảnh thiên nhiên, đời sống sinh hoạt đến tâm hồn, nếp nghĩ, trở thành một di sản nho nhỏ, không thể thiếu khi người ta nhắc đến Hà Giang.

Trong những câu chuyện ấy, có tâm trạng của một người con đau đáu về vùng núi cũ, trăn trở với một vùng văn hóa mới. Đó là những mâu thuẫn rất đời thường, giữa chuyển giao hiện đại với truyền thống trong “Ngải đắng ở trên núi”. Khi đồng bào Mông trước những thay đổi trong cuộc sống mới: “Bao nhiêu năm nay người ở trên sàn nhà, trâu, ngựa, ngan, ngỗng, ở dưới gầm sàn, tự dưng em mày đòi mang trâu ra ngoài vườn, con trâu mẹ ốm lên ốm xuống cho uống bao nhiêu muối không khỏi…”.

Đó là cô Súa xinh đẹp, bản năng sống mạnh mẽ, khát vọng trong tình yêu, nhưng bất hạnh trong tiểu thuyết “Lặng yên dưới vực sâu”. Tác phẩm đề cập tới nét văn hóa truyền thống cướp vợ ở một số vùng đang bị biến tướng, bị lợi dụng vì mục đích cá nhân, không đề cao và tôn trọng tình cảm con người.

Là một nhà văn viết về đề tài miền núi, khi hỏi chị về những gì đang “ập” đến với miền sơn cước, như những Panorama ở Mã Pí Lèng, như những mái nhà ngói, những bức tường bê tông đang dần len vào giữa những ngôi nhà sàn truyền thống, chị vẫn lạc quan cho rằng, văn hóa đồng bào DTTS không bao giờ bị mất đi. Chỉ là như một phận người, văn hóa cũng đang phải tự mình đối mặt với những thách thức, phải đấu tranh.

Nhưng chị tin rằng, vẻ đẹp lấp lánh của những truyền thống văn hóa đã được gìn giữ từ bao đời nay của đồng bào DTTS sẽ vẫn tồn tại như một lẽ tự nhiên. Tự nhiên như những người phụ nữ Mông, hàng trăm năm nay vẫn giữ truyền thống trồng lanh, dệt vải, dù cho quá trình ấy phải trải qua hàng chục công đoạn phức tạp, cầu kỳ. Như cách hàng trăm năm nay, họ vẫn giữ văn hóa của mình đến khi chết đi: Ai cũng phải được chôn cùng bộ quần áo lanh để được tổ tiên nhận mặt.

Ý kiến độc giả
Tin cùng chuyên mục
Người tiên phong trồng lúa nước ở Kỳ Neh

Người tiên phong trồng lúa nước ở Kỳ Neh

Từ mô hình trồng thử nghiệm của Người có uy tín Hồ Đức Diệp, đến nay toàn thôn Kỳ Neh đã trồng được 15ha lúa nước. Theo đó, đồng bào Pa Cô (dân tộc Tà Ôi ) nơi đây đã “được no cái bụng” đúng như mong muốn của Người có uy tín Hồ Đức Diệp.
Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Nhà Vua Bỉ

Thủ tướng Phạm Minh Chính hội kiến Nhà Vua Bỉ

Thời sự - PV - 19:50, 01/04/2025
Chiều 1/4, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã hội kiến Nhà Vua Bỉ Philippe đang có chuyến thăm cấp Nhà nước Việt Nam.
Tự hào hai tiếng “Việt Nam”!

Tự hào hai tiếng “Việt Nam”!

Công tác Dân tộc - Thanh Hải - 19:46, 01/04/2025
Nửa thế kỷ đất nước trọn niềm vui non sông liền một dải. Nửa thế kỷ đất nước hồi sinh, phát triển để thấm hơn sự khốc liệt và mất mát của cuộc chiến ngày ấy. Nửa thế kỷ Việt Nam vươn mình sánh vai cùng bè bạn năm châu, để khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế.
Để diêm dân Bạc Liêu “sống” được với hạt muối: Cần chính sách đủ mạnh (Bài cuối)

Để diêm dân Bạc Liêu “sống” được với hạt muối: Cần chính sách đủ mạnh (Bài cuối)

Kinh tế - Tào Đạt - 19:44, 01/04/2025
Mặc dù đã có những thay đổi tích cực từ các dự án đầu tư và cách làm của bà con diêm dân trong việc duy trì nghề truyền thống ở Bạc Liêu, tuy nhiên, để nghề làm muối Bạc Liêu có thể hòa nhập theo xu hướng "kỷ nguyên vươn mình" của đất nước, với những bước phát triển vượt bậc, xứng đáng là Di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, vẫn cần tiếp tục nghiên cứu để có các cơ chế, chính sách đủ mạnh.
Phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu trong vùng công viên địa chất Lạng Sơn

Phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu trong vùng công viên địa chất Lạng Sơn

Dân tộc - Tôn giáo - Thúy Hồng-Tuyết Mai - 19:41, 01/04/2025
Vùng công viên địa chất Lạng Sơn, là khu vực có nhiều dân tộc cùng sinh sống với hệ thống di sản văn hóa phi vật thể và các hoạt động tôn giáo tín ngưỡng phong phú, trong đó có tín ngưỡng thờ Mẫu. Nhận thức được giá trị đó, cùng với việc tích cực xây dựng công viên địa chất Lạng Sơn, thời gian qua, ngành Văn hóa nói riêng và các cấp, ngành trong tỉnh nói chung đã có nhiều giải pháp thiết thực để bảo tồn, lan tỏa giá trị của tín ngưỡng này.
Dấu ấn từ tinh thần đoàn kết Lương - Giáo ở phường Đại Nài

Dấu ấn từ tinh thần đoàn kết Lương - Giáo ở phường Đại Nài

Dân tộc - Tôn giáo - Khánh Ngân - 19:38, 01/04/2025
Gắn với 10 nội dung “Bảy tốt đời, ba đẹp đạo” do Trung ương Ủy ban Đoàn kết Công giáo Việt Nam phát động, đồng bào công giáo phường Đại Nài, TP. Hà Tĩnh, tỉnh Hà Tĩnh đã đoàn kết lương giáo, tô điểm quê hương ngày càng giàu đẹp. Trong phong trào xây dựng Đô thị văn minh, phường Đại Nài đã trở thành điển hình tiêu biểu của TP.Hà Tĩnh.
Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 1/4, có những thông tin đáng chú ý sau: Múa Lân - Sư - Rồng TP. Hồ Chí Minh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Cụm Tháp Chăm hơn 800 năm tuổi ở Ninh Thuận. A Thu - Người gìn giữ hồn cốt văn hóa Xơ Đăng. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Tạo dư địa, động lực mới để phát triển đất nước

Tạo dư địa, động lực mới để phát triển đất nước

Sự kiện - Bình luận - Hà Anh - 19:36, 01/04/2025
Tinh gọn bộ máy của hệ thống chính trị, sáp nhập một số tỉnh, không tổ chức cấp huyện và sáp nhập một số xã là một chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta, nhằm tinh gọn bộ máy hành chính, nâng cao hiệu quả hoạt động và tạo dư địa, động lực phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH). Chủ trương trên được cụ thể hóa bằng các Kết luận số 126-KL/TW và 127-KL/TW của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc tiếp tục sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, thể hiện tư duy đột phá trong cải cách hành chính, được Nhân dân cả nước đồng tình, ủng hộ.
Ninh Bình: Chủ động nắm bắt từ sớm, từ xa những hiện tượng tôn giáo mới

Ninh Bình: Chủ động nắm bắt từ sớm, từ xa những hiện tượng tôn giáo mới

Dân tộc - Tôn giáo - Tùng Nguyên - 19:35, 01/04/2025
UBND tỉnh Ninh Bình giao các sở, ngành, địa phương liên quan theo dõi, nắm bắt các hiện tượng tín ngưỡng, tôn giáo mới; các hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo vi phạm, lệch chuẩn... Đây là một trong những nội dung trọng tâm trong Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật về tín ngưỡng, tôn giáo năm 2025 của UBND tỉnh Ninh Bình.
Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Sắc Xuân A Lưới: Bản hòa ca văn hóa vùng cao

Sắc màu 54 - Hoàng Trung - Minh Ngọc - 19:29, 01/04/2025
Hòa trong không khí rộn ràng của mùa Xuân, Ngày hội "Sắc xuân vùng cao A Lưới" năm 2025 tại Làng văn hóa các dân tộc thiếu sổ (ở xã Hồng Thượng, huyện A Lưới, thành phố Huế) diễn ra với sự tham gia đông đảo của đồng bào dân tộc thiểu số, du khách trong và ngoài huyện. Đây là sự kiện văn hóa quan trọng nhằm tôn vinh bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc thiểu số trên địa bàn, đồng thời quảng bá tiềm năng du lịch, sản phẩm đặc trưng của huyện A Lưới.
Quảng Ninh: Đồng bào Công giáo phát huy tinh thần “kính Chúa, yêu nước”

Quảng Ninh: Đồng bào Công giáo phát huy tinh thần “kính Chúa, yêu nước”

Dân tộc - Tôn giáo - Thanh Phong - 19:25, 01/04/2025
Quảng Ninh hiện có hơn 40.000 tín đồ công giáo, 16 giáo xứ, 38 giáo họ. Thực hiện phương châm “Kính Chúa, yêu nước, sống tốt đời, đẹp đạo”, đồng bào công giáo luôn phát huy tốt vai trò trong hầu hết các phong trào tại địa phương nơi cư trú. Nhiều mô hình, sáng kiến, cách làm hay được các giáo xứ, họ đạo đề ra, bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và các chương trình, nhiệm vụ của địa phương, phù hợp với tâm tư, tình cảm, nếp sống đạo của người công giáo.
Lãnh đạo Ban Tôn giáo Chính phủ thăm chúc mừng kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025

Lãnh đạo Ban Tôn giáo Chính phủ thăm chúc mừng kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025

Tin tức - Thái Sơn Ngọc - 19:21, 01/04/2025
Nhân dịp kết thúc tháng Tịnh chay Ramadan 2025, ngày 1/4, Đoàn công tác Ban Tôn giáo Chính phủ thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo do ông Nguyễn Tiến Trọng, Phó trưởng Ban làm Trưởng đoàn đến thăm chúc mừng Hội đồng Sư cả Hồi giáo Bàni tỉnh và Ban Đại diện Cộng đồng Hồi giáo Islam tỉnh Ninh Thuận. Cùng đi có bà Trần Thị Minh Thu, Trưởng Phòng Tín ngưỡng và Tôn giáo khác; bà Pi Năng Thị Hốn, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Ninh Thuận.