Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Phóng sự

Người đàn bà viết văn bước ra từ dòng sông Nho Quế

Hồng Phúc - 09:46, 09/02/2021

Đỗ Bích Thúy đã trở thành một hiện tượng thú vị của văn đàn Việt với đề tài miền núi. Những núi đá, nương ngô, con ngựa, hoa tam giác mạch… cùng nét ăn, nét ở, phong tục tập quán còn giữ nguyên vẻ hoang sơ, thuần phác của đồng bào Mông, Tày đã được chị đưa vào những trang văn bằng một trái tim rung cảm và một tình yêu da diết kỳ lạ…

Người đàn bà viết văn bước ra từ dòng sông Nho Quế

“Rừng ở đâu nhà tôi ở đó”

Nữ nhà văn sinh ra và lớn lên trong ngôi làng người Tày tuyệt đẹp ở Hà Giang, trong ngôi nhà với hàng rào dứa, ao cá, dòng suối mát chảy qua vườn nhà, đàn lợn, bò tự do vào rừng ăn và chiều chiều nghe tiếng mõ trở về. Thưở bé, Đỗ Bích Thúy hồn nhiên chạy sang chơi ở rừng mả, soi đèn mỗi buổi sớm tinh mơ, nhặt trám sau đêm mưa rụng mà không biết với người Tày, đây là nơi cấm kị không ai được phép vào.

“Tôi là người con của núi rừng, tôi viết bằng tình yêu, nhung nhớ về Hà Giang - vùng đất đã cho tôi sống những tháng năm đẹp đẽ nhất của cuộc đời. Say đắm trong miền ký ức đẹp đẽ ấy, cảm hứng viết trong tôi chưa bao giờ ngơi nghỉ”, nhà văn Đỗ Bích Thúy chia sẻ.

Với sức viết bền bỉ, Đỗ Bích Thúy sở hữu gia tài đồ sộ hơn 20 đầu sách viết về chủ đề miền núi đa dạng về thể loại từ truyện ngắn, truyện vừa, tản văn đến tiểu thuyết. Trong đó, có những tác phẩm được chuyển thể thành phim, có tiếng vang lớn như “Tiếng đàn môi sau bờ rào đá” chuyển thể thành “Chuyện của Pao”, “Chúa đất”, “Người yêu ơi”, …

“Cả tuổi thanh xuân của tôi được gửi lại Hà Giang. Được tắm mình trong hai vùng văn hóa Mông - Tày, giữa những cô gái xinh đẹp, những bà già với câu chuyện ma, bùa chú…, 5 năm làm báo Hà Giang cho tôi nhiều cơ hội “đụng chạm” với nền văn hóa đặc sắc nơi địa đầu Tổ quốc. Thế nên những trang văn viết về miền núi như đưa tôi quay về với ngôi nhà của mình, được uống nước trong cái ấm nước ám khói mẹ đun trong căn bếp quen thuộc”, Đỗ Bích Thúy tâm sự.

Suốt hành trình hơn 20 năm cày cuốc văn chương trên mảnh đất miền núi, những tác phẩm của chị mang đậm hơi thở của cuộc sống vùng cao, với những con người, số phận ám ảnh trong khung cảnh miền núi đẹp hoang sơ, mơ màng. Những trang văn đẹp hiện lên những phong tục tập quán của người Mông, người Tày; những lễ hội, tang ma, cưới xin, bằng những làn điệu dân ca độc đáo; hình ảnh người DTTS được hiện lên rõ nét: chân thật, giàu sức sống, tự trọng.

Đặc biệt, các tác phẩm của nữ nhà văn đều để lại day dứt cho người đọc với số phận của các nhân vật nữ đầy khát vọng hạnh phúc, khí chất nhưng cũng vô cùng chịu đựng, khổ đau… Và những nỗi niềm rất đàn bà ấy, được bạn đọc đồng cảm, thấu hiểu.

Nhìn lại hành trình sáng tạo, có thể thấy, Đỗ Bích Thúy đã trở thành một hiện tượng thú vị của văn đàn Việt với đề tài miền núi. Đọc văn chị viết, độc giả thực sự cảm nhận được tâm hồn của một người “từ trong viết ra” chứ không phải “trông từ ngoài mà viết vào”. Khác những lớp nhà văn đi trước viết về đề tài này, Đỗ Bích Thúy tạo được dấu ấn riêng, không lẫn với ai khi đưa độc giả đến những vấn đề mang đậm hơi thở của cuộc sống đương thời của người dân tộc, trong thế giới văn học của mình.

“Lặng yên dưới vực sâu”- bộ phim truyền hình được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đỗ Bích Thúy được khán giả yêu thích
“Lặng yên dưới vực sâu”- bộ phim truyền hình được chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của nhà văn Đỗ Bích Thúy được khán giả yêu thích

Văn hóa dân tộc như cơm ăn, nước uống

Những trang viết của Đỗ Bích Thúy luôn mang đậm hơi thở vùng cao, từ khung cảnh thiên nhiên, đời sống sinh hoạt đến tâm hồn, nếp nghĩ, trở thành một di sản nho nhỏ, không thể thiếu khi người ta nhắc đến Hà Giang.

Trong những câu chuyện ấy, có tâm trạng của một người con đau đáu về vùng núi cũ, trăn trở với một vùng văn hóa mới. Đó là những mâu thuẫn rất đời thường, giữa chuyển giao hiện đại với truyền thống trong “Ngải đắng ở trên núi”. Khi đồng bào Mông trước những thay đổi trong cuộc sống mới: “Bao nhiêu năm nay người ở trên sàn nhà, trâu, ngựa, ngan, ngỗng, ở dưới gầm sàn, tự dưng em mày đòi mang trâu ra ngoài vườn, con trâu mẹ ốm lên ốm xuống cho uống bao nhiêu muối không khỏi…”.

Đó là cô Súa xinh đẹp, bản năng sống mạnh mẽ, khát vọng trong tình yêu, nhưng bất hạnh trong tiểu thuyết “Lặng yên dưới vực sâu”. Tác phẩm đề cập tới nét văn hóa truyền thống cướp vợ ở một số vùng đang bị biến tướng, bị lợi dụng vì mục đích cá nhân, không đề cao và tôn trọng tình cảm con người.

Là một nhà văn viết về đề tài miền núi, khi hỏi chị về những gì đang “ập” đến với miền sơn cước, như những Panorama ở Mã Pí Lèng, như những mái nhà ngói, những bức tường bê tông đang dần len vào giữa những ngôi nhà sàn truyền thống, chị vẫn lạc quan cho rằng, văn hóa đồng bào DTTS không bao giờ bị mất đi. Chỉ là như một phận người, văn hóa cũng đang phải tự mình đối mặt với những thách thức, phải đấu tranh.

Nhưng chị tin rằng, vẻ đẹp lấp lánh của những truyền thống văn hóa đã được gìn giữ từ bao đời nay của đồng bào DTTS sẽ vẫn tồn tại như một lẽ tự nhiên. Tự nhiên như những người phụ nữ Mông, hàng trăm năm nay vẫn giữ truyền thống trồng lanh, dệt vải, dù cho quá trình ấy phải trải qua hàng chục công đoạn phức tạp, cầu kỳ. Như cách hàng trăm năm nay, họ vẫn giữ văn hóa của mình đến khi chết đi: Ai cũng phải được chôn cùng bộ quần áo lanh để được tổ tiên nhận mặt.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Người nặng lòng với văn hóa của dân tộc Bru-Vân kiều ở làng Chênh Vênh

Người nặng lòng với văn hóa của dân tộc Bru-Vân kiều ở làng Chênh Vênh

Là người dân tộc Bru-Vân kiều, ông Hồ Văn Lý (huyện Hướng Hóa, Quảng Trị), đã có nhiều cách để lưu giữ nét đẹp văn hóa của dân tộc mình. Từ Làn điệu dân ca, đến cách chơi các loại nhạc cụ truyền thống đều được ông tận tâm truyền dạy cho người trẻ với mong muốn giữ những âm điệu tà oải, xà nớt, Ta lư...vang mãi trên đỉnh Trường Sơn.
Tin nổi bật trang chủ
Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Bất ổn ... Quỹ bình ổn giá xăng dầu!

Thời sự - Sỹ Hào - 7 giờ trước
Quỹ bình ổn giá xăng dầu đang dư hàng nghìn tỷ đồng nhưng lại không sử dụng để điều tiết giá xăng dầu trên thị trường. Đặc biệt người dân ở nhiều địa phương vùng đồng bào DTTS và miền núi phải mua giá xăng dầu theo giá vùng 2, gánh thêm một khoản chi phí, khiến cho cuộc sống đã khó khăn lại càng khó khăn hơn.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 7 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 7 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 7 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 7 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 7 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 8 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 8 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 8 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.
Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Sóc Trăng: Bộ đội Biên phòng tổng kết chuyên án mua bán người ST1223

Pháp luật - Văn Long - Minh Triết - 8 giờ trước
Sáng 28/3, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng tổ chức Hội nghị tổng kết Chuyên án ST1223. Đại tá Trịnh Kim Khâm - Chỉ huy trưởng BĐBP tỉnh dự, chỉ đạo hội nghị; Đại tá Bùi Văn Bình - Phó chỉ huy trưởng Nghiệp vụ BĐBP tỉnh chủ trì hội nghị.