Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ thuật chế tác khèn Mông

Hà Minh Hưng - 22:24, 30/07/2022

Cây khèn là nhạc cụ quan trọng không thể thiếu trong sinh hoạt văn hóa của cộng đồng người Mông ở Lai Châu. Tiếng khèn vang lên trong những ngày hội xuân cả núi rừng rạo rực. Với người Mông cây khèn là nhạc cụ truyền thống vô cùng độc đáo. Nghệ thuật chế tác khèn cũng chở thành nghề truyền thống quan trọng được người Mông nơi rẻo cao gìn giữ...

Ông Giàng A Dơ, bản Sin Câu, xã Thèn Sin (huyện Tam Đường, Lai Châu) chế tác thân của cây khèn được làm bằng gỗ pơ mu
Ông Giàng A Dơ, bản Sin Câu, xã Thèn Sin (huyện Tam Đường, Lai Châu) chế tác thân của cây khèn được làm bằng gỗ pơ mu
Gỗ được chọn làm bầu khèn có thớ gỗ thẳng, không cong vênh. Khi tìm được cây gỗ, người ta chặt hạ, cắt khúc khoảng 80 cm, bổ đôi và tiến hành ngay bước đầu tiên chế tạo cây khèn đó là khoét rỗng theo chiều dài thân cây rồi áp 2 thân cây vào như cũ, buộc chặt lại.
Gỗ được chọn làm bầu khèn có thớ gỗ thẳng, không cong vênh. Khi tìm được cây gỗ, người ta chặt hạ, cắt khúc khoảng 80 cm, bổ đôi và tiến hành ngay bước đầu tiên chế tạo cây khèn đó là khoét rỗng theo chiều dài thân cây rồi áp 2 thân cây vào như cũ, buộc chặt lại.
Thân cây trúc phải được thông cho sạch hết trong ống để hơi thổi ra được
Để có những ống trúc làm khèn phải lựa chọn những cây trúc có trên 10 năm tuổi, thẳng đẹp, chặt về phơi khô rồi mới tiện lỗ, lắp ráp lại với thân khèn.Thân cây trúc phải được thông cho sạch hết trong ống để hơi thổi ra được
Công đoạn khoét lỗ trên thân cây trúc để gắn lưỡi đồng tạo lên âm thanh
Công đoạn khoét lỗ trên thân cây trúc để gắn lưỡi đồng tạo lên âm thanh
Những lưỡi lam đồng nhỏ bé, mỏng mảnh mà rung ngân không phải là thứ sẵn có trên núi cao hay ngoài thị trường. Nghệ nhận chế tác khèn phải học nấu đồng và nắm chắc kỹ thuật tôi, rèn, cho ra các lá đồng có chất lượng tốt và có độ mỏng phù hợp
Những lưỡi lam đồng nhỏ bé, mỏng mảnh mà rung ngân không phải là thứ sẵn có trên núi cao hay ngoài thị trường. Nghệ nhận chế tác khèn phải học nấu đồng và nắm chắc kỹ thuật tôi, rèn, cho ra các lá đồng có chất lượng tốt và có độ mỏng phù hợp
Một công đoạn rất quạn trọng, quyết định âm thanh của khèn là lá đồng. Chính vì vậy, nghệ nhân phải thẩm âm trước khi gắn lên ống trúc
Một công đoạn rất quạn trọng, quyết định âm thanh của khèn là lá đồng. Chính vì vậy, nghệ nhân phải thẩm âm trước khi gắn lên ống trúc
Công đoạn quan trọng sau cùng là gắn lưỡi đồng lên ống trúc
Công đoạn quan trọng sau cùng là gắn lưỡi đồng lên ống trúc
Khi thổi khèn, người chơi khèn vừa thổi hơi làm lưỡi gà trên các ống khèn rung lên, vừa dùng tay bấm vào các lỗ trên từng ống sáo, tạo ra âm vang đa thanh
Khi thổi khèn, người chơi khèn vừa thổi hơi làm lưỡi gà trên các ống khèn rung lên, vừa dùng tay bấm vào các lỗ trên từng ống sáo, tạo ra âm vang đa thanh
Trong các ngày lễ hội của bản, các chàng trai người Mông vác những cây khèn đi múa như một niềm kiêu hãnh
Trong các ngày lễ hội của bản, các chàng trai người Mông vác những cây khèn đi múa như một niềm kiêu hãnh
Cây khèn là cầu nối để trai gái hẹn hò, giao duyên, tiếng khèn càng hay, các chàng trai càng thu hút được nhiều cô gái
Cây khèn là cầu nối để trai gái hẹn hò, giao duyên, tiếng khèn càng hay, các chàng trai càng thu hút được nhiều cô gái
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Hơn hai tháng qua, mỗi khi màn đêm buông xuống, căn phòng nhỏ ở điểm trường thôn Ngọc Leng, xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi lại sáng đèn, rộn ràng tiếng đánh vần, tập viết. Hơn 30 học viên là đồng bào Xơ Đăng, họ ở đủ lứa tuổi, có người đã lên chức ông, bà, vẫn say sưa cầm bút, nắn nót từng nét chữ.
Tin nổi bật trang chủ
Những công trình góp phần

Những công trình góp phần "ươm mầm tri thức" nơi vùng cao biên giới

Giáo dục - Trọng Bảo - 22:09, 08/11/2025
Ngày mai (9/11), cùng với cả nước, tỉnh Lào Cai sẽ khởi công 4/9 trường học theo chủ trương của Bộ Chính trị về đầu tư xây dựng trường học cho các xã biên giới.
Bắt giam một TikToker vì có hành vi gây chia rẽ vùng miền

Bắt giam một TikToker vì có hành vi gây chia rẽ vùng miền

Pháp luật - Minh Nhật - 21:53, 08/11/2025
Công an TP. Hồ Chí Minh đã khởi tố, bắt tạm giam chủ tài khoản Tiktok “Dù Bầu Trời” do có hành vi đăng tải nhiều Video Clip miệt thị, xúc phạm, gây chia rẽ vùng miền, phá hoại khối Đại đoàn kết dân tộc.
Kỳ tích: 3 người trên thuyền thúng ‘mất tích’ trên biển Lý Sơn đã được tìm thấy

Kỳ tích: 3 người trên thuyền thúng ‘mất tích’ trên biển Lý Sơn đã được tìm thấy

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 20:22, 08/11/2025
Cả 3 người trên thuyền thúng được cho là mất tích trên biển ở khu vực Lý Sơn (Quảng Ngãi) đều đã được tìm thấy trong niềm hạnh phúc của người thân và bà con địa phương.
Siêu bão Fung-Wong vào Biển Đông sáng 10/11: Di chuyển trái quy luật, sức gió giật cấp 16

Siêu bão Fung-Wong vào Biển Đông sáng 10/11: Di chuyển trái quy luật, sức gió giật cấp 16

Thời sự - Hoàng Minh - 18:23, 08/11/2025
Bão Fung-Wong có kích thước khổng lồ với đường kính hơn 1.400 km, dự kiến vào Biển Đông sáng 10/11. Bão di chuyển trái quy luật, không đổ bộ Việt Nam nhưng gây gió mạnh, sóng cao tới 10 m.
Sớm khắc phục sự cố cầu dân sinh bị lũ cuốn trôi do bão số 13

Sớm khắc phục sự cố cầu dân sinh bị lũ cuốn trôi do bão số 13

Xã hội - Lê Hường - 18:19, 08/11/2025
Ngày 8/11, lãnh đạo UBND xã Ea Kiết, tỉnh Đắk Lắk cho biết: Đảng ủy, UBND xã Ea Kiết cùng đại diện các ngành chức năng của tỉnh Đắk Lắk vừa kiểm tra khu vực cây cầu trên đường dân sinh vào buôn H'Mông 2 bị nước lũ cuốn trôi tối 7/11, gây chia cắt giao thông, để thống nhất phương án khắc phục sớm nhất.
Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Thắp sáng ước mơ biết chữ của đồng bào vùng cao

Hơn hai tháng qua, mỗi khi màn đêm buông xuống, căn phòng nhỏ ở điểm trường thôn Ngọc Leng, xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi lại sáng đèn, rộn ràng tiếng đánh vần, tập viết. Hơn 30 học viên là đồng bào Xơ Đăng, họ ở đủ lứa tuổi, có người đã lên chức ông, bà, vẫn say sưa cầm bút, nắn nót từng nét chữ.
Thủ tướng: Tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4%

Thủ tướng: Tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4%

Thời sự - PV - 15:53, 08/11/2025
Kết luận phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 10, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ mục tiêu lớn nhất thời gian tới là ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế, đây vừa là mục tiêu, vừa là động lực, vừa là nguồn lực cho sự phát triển. Nhấn mạnh 12 nhóm nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng chỉ rõ, để tăng trưởng cả năm 2025 đạt trên 8% thì tốc độ tăng GDP quý IV phải đạt trên 8,4%.
Quảng Ngãi: Sau tiếng nổ lớn, đất đá vùi lấp đường vào Làng du lịch cộng đồng Tu Thó

Quảng Ngãi: Sau tiếng nổ lớn, đất đá vùi lấp đường vào Làng du lịch cộng đồng Tu Thó

Trang địa phương - Ngọc Chí - 14:13, 08/11/2025
Khoảng 10 giờ, ngày 8/11, khu vực quả đồi cao 90m bất ngờ phát ra tiếng nổ lớn, sau đó đất đá đổ ập xuống, vùi lấp đường Làng du lịch cộng đồng Tu Thó, xã Măng Ri. Trước đó vài phút thì Trung tâm Báo tin Động đất và Cảnh báo sóng thần cũng ghi nhận tại khu vực xã Măng Ri xảy ra 1 trận động đất có độ lớn 4.0.
Yên Khương sẵn sàng cho lễ khởi công Trường nội trú liên cấp - Điểm sáng giáo dục nơi biên giới

Yên Khương sẵn sàng cho lễ khởi công Trường nội trú liên cấp - Điểm sáng giáo dục nơi biên giới

Giáo dục - Quỳnh Trâm - 13:11, 08/11/2025
Trước thềm lễ khởi công Trường nội trú liên cấp Tiểu học và THCS Yên Khương, xã Yên Khương (Thanh Hóa) đang khẩn trương hoàn tất công tác chuẩn bị, sẵn sàng cho sự kiện trọng đại sẽ diễn ra ngày 9/11/2025, dự kiến với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương.
Người đàn ông sống sót kỳ diệu sau 2 ngày ‘mất tích’ trên biển

Người đàn ông sống sót kỳ diệu sau 2 ngày ‘mất tích’ trên biển

Tin tức - T.Nhân - H.Trường - 13:07, 08/11/2025
Ông Phan Duy Quang (47 tuổi, ngụ đặc khu Lý Sơn, Quảng Ngãi), 1 trong 3 người được cho là mất tích trên biển trước đó, đã được người dân cứu sống và đang đưa vào bờ.
Cây Chè “bước đệm” xóa đói giảm nghèo cho đồng bào DTTS ở Quảng Ninh

Cây Chè “bước đệm” xóa đói giảm nghèo cho đồng bào DTTS ở Quảng Ninh

Kinh tế - Vân Khánh - 11:19, 08/11/2025
Trong những năm qua, cây chè đã trở thành sinh kế quan trọng giúp nhiều hộ đồng bào DTTS ở Quảng Ninh cải thiện thu nhập và từng bước thoát nghèo bền vững. Từ những nương chè xanh trải dài trên các sườn đồi, bà con không chỉ có việc làm ổn định mà còn mạnh dạn đầu tư, áp dụng kỹ thuật mới để nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Cây chè vì thế không chỉ là nguồn thu, mà còn là “bước đệm” vun đắp khát vọng đổi thay, xây dựng cuộc sống no ấm nơi vùng cao.