Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nghệ nhân 80 tuổi phục dựng bờ xe nước Sông Trà

Trần Đình Quang- Xuân Thịnh - 09:21, 30/03/2025

Hàng chục năm qua, ven bờ Bắc sông Trà, thuộc xã Tịnh Ấn Tây, thành phố Quảng Ngãi, nhiều người không khỏi ngạc nhiên khi thấy một cụ già ngày ngày cặm cụi phục dựng bờ xe nước sông Trà - một công trình thủy lợi gắn liền với quy trình sản xuất lúa nước của người dân Quảng Ngãi xưa. Người miệt mài với công việc ấy là cụ ông Mai Văn Quýt, 80 tuổi, sống tại xã Tịnh Ấn Tây.

Mô hình bờ xe nước 9 bánh xe của ông Mai Văn Quýt.
Mô hình bờ xe nước 9 bánh xe của ông Mai Văn Quýt

Giữ hồn cho dòng sông quê hương

Bước sang tuổi 80, khi nhiều người cùng thế hệ đã an nhàn tuổi già, ông Quýt vẫn say mê lao động. Ngôi nhà đơn sơ của ông luôn đầy ắp tre nứa và các dụng cụ làm bờ xe nước. Lịch làm việc hằng ngày của ông khá đơn giản nhưng đầy đặn: sáng sớm tập thể dục, ăn sáng, nhâm nhi cà phê rồi ngồi vót tre, chẻ nan. Những ngày giáp Tết, khi khách hàng yêu cầu giao hàng đúng hẹn, ông làm việc cả vào ban đêm. Nhờ lao động tay chân và trí óc không ngừng nghỉ, ông Quýt giữ được sức khỏe dẻo dai, ít khi ốm đau.

Ông Quýt kể, cách đây khoảng 60 năm, khi chưa có công trình đại thủy nông Thạch Nham, dọc dòng sông Trà có gần trăm bờ xe nước hoạt động. Những bờ xe này đưa nước từ sông lên máng rồi chảy theo kênh để tưới cho các cánh đồng. Đây là công trình thủy lợi mang đầy tính sáng tạo của người nông dân Quảng Ngãi. Hằng năm, sau vụ thu hoạch lúa, người dân ven sông phải mất từ 4 đến 5 tháng để dựng lại bờ xe nước, chuẩn bị cho mùa sản xuất tiếp theo. Người chỉ huy công việc này được gọi là “ông trùm”. Những gia đình hưởng lợi từ nguồn nước đều phải đóng góp lúa, tu bổ hoặc làm mới bờ xe nước cho năm sau.

Ông Quýt cặm cụi chỉnh từng nan tre trên bánh xe
Ông Quýt cặm cụi chỉnh từng nan tre trên bánh xe

Những trưa hè thời thơ ấu, ông Quýt từng cùng bạn bè bơi lội trên sông, nghe tiếng nước rì rào từ bờ xe nước. Ký ức tuổi thơ đẹp đẽ ấy đã thôi thúc ông dành hàng chục năm cuối đời để phục dựng bờ xe nước sông Trà. Ông không làm vì mong được phong tặng danh hiệu nghệ nhân, mà chỉ mong bảo tồn nét văn hóa độc đáo cho thế hệ mai sau, để con cháu nhớ về con sông Trà cùng công trình văn hóa nông nghiệp cổ xưa.

Giá trị từ công trình thủy lợi cổ

Thấy được giá trị từ công việc của ông Quýt, nhiều lãnh đạo ngành và doanh nghiệp đã đến động viên, khích lệ ông. Cách đây hai năm, mô hình bờ xe nước sông Trà do ông làm đã được Hội đồng hương Quảng Ngãi tại TP. Hồ Chí Minh mua với giá 150 triệu đồng để mang vào thành phố triển lãm. Sự kiện này khiến ông Quýt vô cùng phấn khởi, tiếp thêm động lực để ông miệt mài chế tác các mô hình bờ xe nước với nhiều kích cỡ khác nhau.

Bờ một bánh xe
Bờ một bánh xe
 Ông Mai Văn Quýt giới thiệu với khách đến xem bờ xe nước Sông Trà
Ông Mai Văn Quýt giới thiệu với khách đến xem bờ xe nước Sông Trà

Hiện tại, ông Quýt làm được nhiều loại bờ xe nước: bờ một bánh, năm bánh, tám bánh, chín bánh và mười bánh. Mỗi bờ một bánh có giá từ 15 đến 20 triệu đồng; bờ tám đến chín bánh có giá trị từ 100 đến 150 triệu đồng. Chỉ trong hơn hai năm qua, ông đã thu được gần 300 triệu đồng từ công việc phục dựng bờ xe nước.

Dù tuổi đã cao, ông Quýt vẫn ấp ủ ước mơ được các cấp, các ngành, địa phương và trường học tạo điều kiện để ông truyền nghề cho thế hệ trẻ. “Bây giờ ở tuổi 80 rồi, tui chỉ mong có người kế nghiệp, giữ gìn được nghề làm bờ xe nước này cho mai sau”, ông Quýt bộc bạch.

Tấm lòng của ông Mai Văn Quýt không chỉ giữ gìn giá trị văn hóa nông nghiệp xưa mà còn là biểu tượng cho tình yêu và niềm tự hào về con sông Trà – dòng sông đã nuôi dưỡng biết bao thế hệ người dân Quảng Ngãi.

(Bài CTV) Nghệ nhân 80 tuổi đam mê phục dựng bờ xe nước Sông Trà 4
Sông Trà, nơi năm xưa đặt bờ xe nước
Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Cuộc sống mới ở thôn Bác Hồ

Phóng sự - T.Nhân-H.Trường - 4 giờ trước
Thôn A Xây, xã Khánh Nam, huyện Khánh Vĩnh (Khánh Hòa) còn có tên gọi trang trọng khác là thôn Bác Hồ. Trong kháng chiến, thôn A Xây là căn cứ cách mạng, người dân một lòng đi theo Đảng, theo Bác Hồ. Trong thời bình, người dân đoàn kết vượt qua khó khăn, học hỏi tiếp cận cách làm kinh tế mới để cùng nhau xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.
Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Huế tiếp nhận hai áo dài của Hoàng Thái hậu Từ Cung

Tìm trong di sản - Anh Trúc - 5 giờ trước
Trung tâm Bảo tồn Di tích cố đô Huế vừa tổ chức tiếp nhận hai chiếc áo dài của bà Đức Từ Cung - thân mẫu của vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của triều Nguyễn. Các hiện vật được chuyển từ Mỹ về Việt Nam.
Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Khánh Hòa: Phấn đấu đến năm 2030 có hơn 90% lao động nông thôn qua đào tạo

Nghề nghiệp - Việc làm - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Kế hoạch số 252-KH/TU ngày 21/01/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Khánh Hòa về thực hiện Chỉ thị số 37-CT/TW ngày 10/7/2024 của Ban Bí thư về đổi mới công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Chủ động chuẩn bị sẵn sàng điều trị ca bệnh Covid-19

Sức khỏe - Minh Nhật - 5 giờ trước
Bộ Y tế đề nghị các bệnh viện chủ động chuẩn bị đầy đủ về cơ sở hạ tầng, khu vực cách ly, trang thiết bị và vật tư y tế, nhằm bảo đảm việc tiếp nhận, cách ly, chẩn đoán, điều trị bệnh nhân, cũng như tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn.
Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Khánh Hòa: Phấn đấu mức giảm tỷ lệ nghèo đa chiều năm 2025 đạt từ 1 - 1,5%/năm

Xã hội - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
UBND tỉnh Khánh Hòa vừa ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững và chính sách giảm nghèo, an sinh xã hội năm 2025.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Phú Yên: Tiêu hủy 1 tấn thực phẩm chay không có nguồn gốc xuất xứ

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 5 giờ trước
Cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên vừa phát hiện 1.000kg thực phẩm là chả chay, không có nguồn gốc xuất xứ, đang được vận chuyển trên xe ô tô tải, nên đã tiến hành thu giữ, xử phạt hành chính và tiêu hủy toàn bộ lô hàng.
Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”

Media - BDT - 5 giờ trước
Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin chiều nay ngày 19/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Lễ bay đại kỳ Tổ quốc kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh. Nhà thờ Hàm Long Hà Nội. Kiếm tiền triệu từ loại “rau dại”. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam

Pháp luật - Anh Trúc - 5 giờ trước
Ngày 19/5, Cơ quan Cảnh sát Điều tra Bộ Công an đã khởi tố 5 bị can liên quan vụ Quang Linh Vlogs. Trong đó Hoa hậu Nguyễn Thúc Thùy Tiên bị khởi tố, bắt tạm giam về tội "Lừa dối khách hàng".
“Đưa” công nghệ số về bản

“Đưa” công nghệ số về bản

Xã hội - Phạm Tiến - 5 giờ trước
Những thành viên Tổ công nghệ cộng đồng đã trở thành “cầu nối” để đưa công nghệ số về bản. Giờ đây, dưới những mái nhà sàn, trong những bản vùng xa ở Quảng Trị, bà con DTTS đã tiếp cận được thông tin chính thống, sử dụng thành thạo dịch vụ công trực tuyến.
Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Đền tháp Po Klong Garai: Biểu tượng vững bền của văn hóa Chăm

Sắc màu 54 - Bá Minh Truyền - 6 giờ trước
Đền tháp Po Klong Garai là một trong những công trình kiến trúc và điêu khắc tiêu biểu và nổi bật của người Chăm được bảo tồn khá nguyên vẹn. Tháp tọa lạc trên đồi Lá trầu (Mbuen Hala), thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang - Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận. Văn khắc bằng chữ Chăm cổ trên đá sa thạch cung cấp những thông tin về văn hóa, lịch sử quý giá như công lao và thần tích của vua Po Klong Garai, các hoạt động tế lễ, cúng bái và tổ chức xã hội của người Chăm.