Gia đình ông Đinh Hồng Chuyên ở thôn Lâm Hóa, xã Hóa Hợp trồng trên 160 gốc Bưởi da xanh, trong đó có 60 gốc cho thu hoạch từ ba năm nay. Trước đây ông Chuyên chăm sóc cây bưởi theo cách truyền thống, mặc dù được bổ sung phân bón và thuốc bảo vệ thực vật thường xuyên nhưng năng suất không cao. Đất dưới gốc cây ngày một cứng hơn, khi bón phân vào cây khó hấp thu, dẫn đến cây bưởi phát triển không như mong đợi. Được Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh Quảng Bình (Trung tâm) hỗ trợ, ông Chuyên đã áp dụng quy trình trồng bưởi theo hướng hữu cơ, đạt tiêu chuẩn VietGAP.
Ông Chuyên cho biết: Tháng 3 năm 2023 gia đình ông được Trung tâm khảo sát, lựa chọn và hỗ trợ 50% phân bón cho cây bưởi, kèm theo các loại thuốc sinh học dùng trên thân cây. Ngoài ra, Trung tâm còn cử cán bộ kỹ thuật hỗ trợ kỹ thuật chăm sóc cây bưởi trong quá trình canh tác. Năm đầu tiên vườn bưởi sử dụng hoàn toàn phân bón hữu cơ và thuốc sinh học nên cây bưởi phát triển tốt, mỗi cây có từ 22 - 26 quả, bình quân mỗi quả đạt trên 1,3kg, chất lượng quả đạt tiêu chuẩn loại 1 chiếm hơn 65%. Ông rất phấn khởi vì 0,25ha vườn bưởi của gia đình đã đạt tiêu chuẩn VietGAP, được cấp mã QR code trong dán tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm, giúp bưởi được giá, bình quân đạt từ 30.000đồng/kg.
Kinh nghiệm trồng bưởi theo hướng hữu cơ của ông Chuyên là ngoài sử dụng phân hữu cơ, ông còn bổ sung thêm phân bò được xử lý theo đúng quy trình kỹ thuật và tuân thủ theo hướng dẫn của ngành chuyên môn. Trong vườn bưởi, ông đào rãnh thoát nước, để vào mùa mưa lượng nước mưa thoát nhanh, tránh tình trạng vườn bị ngập lâu trong nước. Thăm vườn thường xuyên, khi phát hiện cây gặp bệnh mới phun thuốc phòng trị.
Cùng với gia đình ông Chuyên, xã Hóa Hợp có gia đình ông Đinh Xuân Nam ở thôn Tân Tiến, ông Đinh Thanh Tâm, bà Đinh Thị Hường ở thôn Tân Thuận đã áp dụng phương pháp chăm sóc bưởi da xanh theo hướng hữu cơ, bưởi có tỷ lệ đậu quả cao, mỗi cây từ 22 - 26 quả, trọng lượng từ 1,3 - 1,8kg, năng suất đạt 12,8 tấn/ha, cao hơn so với các vườn thâm canh thông thường 2 tấn.
Mặc dù cả 4 hộ dân ở xã Hóa Hợp mới thí điểm áp dụng phương pháp này trên tổng diện tích 1ha, nhưng với việc được đăng ký nhãn hiệu hàng hóa không những giúp quả bưởi được giá, có chỗ đứng trên thị trường, mà còn giúp người dân tự tin xây dựng thương hiệu bưởi Da xanh Hóa Hợp, điều mà nhiều hộ dân ấp ủ từ lâu. Mới đầu vụ, nhưng các hộ dân này đã bán được mỗi nhà từ 100 - 250 quả với giá 30.000đồng/kg.
Đến nay, bằng nhiều nguồn kinh phí khác nhau, UBND xã Hóa Hợp đã thực hiện hỗ trợ cho 169 hộ với tổng diện tích 19,24ha để trồng 9.260 cây bưởi da xanh. Ngoài ra người dân còn tự bỏ kinh phí mở rộng diện tích, bình quân mỗi hộ có từ 50 - 100 gốc, có hộ trồng 250 gốc, có trên 5ha cho thu nhập ổn định nhiều năm nay. Sản lượng bình quân đạt từ 10 - 13 tấn/ha. Trong năm 2023 này, xã đang tiếp tục hỗ trợ bà con trồng thêm 6ha bưởi da xanh.
Theo ông Đinh Viết Thông, Phó Chủ tịch UBND xã Hóa Hợp: Với lợi thế vườn đồi, cây bưởi trở thành “cây sinh kế” của người dân xã Hóa Hợp. Thành công từ mô hình thâm canh bưởi theo hướng hữu cơ, bưởi da xanh Hóa Hợp được dán tem truy xuất nguồn gốc là tín hiệu rất phấn khởi để Nhân dân yên tâm mở rộng diện tích canh tác, nhân rộng kỹ thuật thâm canh, giữ vững thương hiệu bưởi da xanh Hóa Hợp và tự tin liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm, tránh rủi ro trong sản xuất. Định hướng phát triển kinh tế của xã trong những năm tới là tập trung xây dựng bưởi Hóa Hợp thành sản phẩm OCOP. Khi đó, người nông dân không chỉ đóng vai trò sản xuất, mà còn góp phần nâng tầm thương hiệu, quảng bá sản phẩm bưởi Hóa Hợp đến người tiêu dùng cả nước. Trong thời gian tới, chính quyền xã sẽ tiếp tục khảo sát, tạo điều kiện cho người dân khai thác đất đồi trồng bưởi da xanh, kèm theo đó là các chính sách ưu đãi nguồn vốn vay, đào tạo, dạy nghề…
Ông Lê Thuận Trung, Phó Giám đốc Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh Quảng Bình nhìn nhận, những vườn bưởi da xanh áp dụng canh tác theo hướng hữu cơ của các hộ dân ở xã Hóa Hợp bước đầu rất thành công và hiệu quả kinh tế đem lại cho nhà vườn rất tốt. Nếu các hộ cùng nhau liên kết để giữ thương hiệu sản phẩm và nhân rộng ra toàn xã thì cây bưởi chắc chắn sẽ đứng vững trên thị trường, mang lại thu nhập cao cho người dân.