Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nâng cao chất lượng y tế cơ sở: Cần một cơ chế tài chính mới

PV - 10:00, 02/01/2019

Hiện nay, cả nước có 700 trung tâm y tế cấp huyện và 11.000 trạm y tế cấp xã (gọi chung là y tế cơ sở (YTCS). Tuy nhiên, hệ thống YTCS chưa phát huy được vai trò của mình. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do cơ chế tài chính còn nhiều bất cập, lạc hậu so với giai đoạn hiện nay.

Vốn ít lại chưa trúng đích

Ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, tỷ lệ chi cho y tế xã so với tổng chi sự nghiệp y tế theo đầu dân tăng từ 24,8% năm 2015, lên 25,3% năm 2016 và 30,7% năm 2017, nhưng về cơ bản các trạm y tế xã cũng chỉ đủ chi lương, chi hành chính của trạm.

Mức chi quá thấp khiến cho YTCS hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Theo Thông tư số: 39/2017/TT-BYT, của Bộ Y Tế, YTCS sẽ có 76 dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, hiện nay các trạm y tế cấp xã khu vực 1 mới đáp ứng được trung bình 52 dịch vụ (chiếm 69%), khu vực 2 cung ứng được 55 dịch vụ (chiếm 72%) và khu vực 3 cung ứng được 53 dịch vụ (chiếm 70%).

Nguồn vốn thấp cũng kéo theo tình trạng thiếu thiết bị y tế trầm trọng và thiếu thuốc chữa bệnh. Cụ thể, theo khảo sát của vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế), trong năm 2017, trung bình trạm y tế xã cần bổ sung thay thế thiết bị y tế hỏng là 32 loại, cần bổ sung 38 loại. Tỷ lệ thuốc có sẵn ở trạm y tế đối chiếu với dach mục của Bộ y tế chỉ đạt 37%.

y tế YTCS có vai trò rất quan trọng ở vùng dân tộc và miền núi.

Một vấn đề đáng bàn hiện nay là nguồn vốn phân bổ cho YTCS đã ít lại còn chưa trúng đích. Ông Thẩm Chí Dũng, Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, qua khảo sát thực tế, Bộ Y tế đã ghi nhận, hiện nay vấn đề đầu tư cho YTCS nhiều chỗ còn lệch pha. Ví dụ như, có những xã chưa phát hiện ai bị nhiễm HIV nhưng trong tủ thuốc vẫn có ARV, hay ở một số trạm y tế xã ở miền núi nhờ được tài trợ máy điện tim nhưng lại không ai biết sử dụng dẫn đến máy móc bị đắp chiếu. Điều này khiến cho nguồn vốn bị lãng phí.

Thêm nữa, với sự nỗ lực của Nhà nước và nhân dân, tỷ lệ phủ sóng BHYT của Việt Nam là trên 80 %. Hiện nay, số người đăng ký khám sức khỏe ban đầu ở YTCS chiếm đến 80%. Song theo thống kế của ngành BHXH từ 2014-2018, chi khám chữa bệnh tại trạm y tế xã chỉ đạt 2,6%. Tình trạng này kéo theo tỷ lệ chi tiền túi từ hộ gia đình cho y tế cao tới 48,8% (yêu cầu là dưới 30%).

Cần nhân rộng mô hình mới

Đánh giá về cơ chế tài chính YTCS tại Việt Nam, bà Nguyễn Thu Hương, Tổ chức Oxfam cho biết, hiện nay việc phân bổ ngân sách dành cho YTCS, nhất là các trạm y tế cấp xã còn nhiều bất cập. Việt Nam đang thực hiện phân bổ theo ngân sách theo đầu vào (phân bổ theo đầu dân số, theo biên chế nhân sự…). Cơ chế này đã bộc lộ nhược điểm dàn trải, thiếu trọng tâm hiệu quả sử dụng vốn thấp, dễ tạo lối mòn trong hoạt động mà không khuyến khích tự chủ sáng tạo, khó đảm bảo tính công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình.

Bà Nguyễn Thu Hương cho hay, hiện nhiều quốc gia đã chuyển đổi sang phương thức quản lý tài chính công, dựa trên kết quả đầu ra thay vì nguồn lực đầu vào như hiện nay. Mô hình này có tên là tài chính dựa trên kết quả hoạt động (viết tắt theo tiếng Anh là RBF). Trên thực tế từ 2013 đến nay, dưới sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, Nghệ An và Quảng Trị là 2 tỉnh đầu tiên thử nghiệm mô hình hình RBF vào thực tế và bước đầu có những hiệu quả.

Ông Hoàng Văn Hảo, Nguyên Quyền Giám đốc sở Y tế Nghệ An, Giám đốc dự án RBF Nghệ An cho biết, từ 2013 đến 12/2015, Nghệ An đã triển khai RBF tại Trung tâm y tế huyện Thanh Chương, Nam Đàn và các trạm y tế xã Nam Anh, Nam Lộc (huyện Nam Đàn), Thanh Hà, Võ Liệt (Thanh Chương). Từ 1/2014 đến 12/2015, Nghệ An đồng thời triển khai RBF tại 9 huyện còn lại.

Ông Hoàng Văn Hảo đánh giá, qua 2 năm thực hiện thí điểm RBF, hầu hết các trạm y tế xã được cải thiện về chất lượng thăm khám, điều trị, chăm sóc và các hoạt động y tế khác. 32/32 trạm y tế xã tăng hơn nhiều các chỉ số ban đầu (57%). RBF đã thực sự thay đổi tư duy, hành vi, tinh thần làm việc của trạm trưởng và các nhân viên trong trạm y tế: tích cực, chủ động, tự giác hơn, thái độ tiếp cận bệnh nhân tốt hơn. Qua đó, YTCS đã tạo được lòng tin của nhân dân. Vì vậy, bệnh nhân đến khám nhiều hơn, sản phụ đến đẻ tại trạm xá đã tăng so với trước đây.

Có thể nói, cơ chế tài chính theo đầu vào cho YTCS hiện hành ở nước ta đã bộc lộ nhiều điểm hạn chế lạc hậu. Từ đó, đòi hỏi các địa phương, cũng như ngành Y tế cần chủ động hơn trong việc đề xuất, thực hiện chuyển đổi cơ chế mới phù hợp, sát với thực tiễn hơn. Trong đó, phương pháp RBF là một mô hình hay có thể áp dụng, nhân rộng thời gian tới.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.