Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Nâng cao chất lượng y tế cơ sở: Cần một cơ chế tài chính mới

PV - 10:00, 02/01/2019

Hiện nay, cả nước có 700 trung tâm y tế cấp huyện và 11.000 trạm y tế cấp xã (gọi chung là y tế cơ sở (YTCS). Tuy nhiên, hệ thống YTCS chưa phát huy được vai trò của mình. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do cơ chế tài chính còn nhiều bất cập, lạc hậu so với giai đoạn hiện nay.

Vốn ít lại chưa trúng đích

Ông Nguyễn Nam Liên, Vụ trưởng Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, tỷ lệ chi cho y tế xã so với tổng chi sự nghiệp y tế theo đầu dân tăng từ 24,8% năm 2015, lên 25,3% năm 2016 và 30,7% năm 2017, nhưng về cơ bản các trạm y tế xã cũng chỉ đủ chi lương, chi hành chính của trạm.

Mức chi quá thấp khiến cho YTCS hiện nay gặp rất nhiều khó khăn. Theo Thông tư số: 39/2017/TT-BYT, của Bộ Y Tế, YTCS sẽ có 76 dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Tuy nhiên, hiện nay các trạm y tế cấp xã khu vực 1 mới đáp ứng được trung bình 52 dịch vụ (chiếm 69%), khu vực 2 cung ứng được 55 dịch vụ (chiếm 72%) và khu vực 3 cung ứng được 53 dịch vụ (chiếm 70%).

Nguồn vốn thấp cũng kéo theo tình trạng thiếu thiết bị y tế trầm trọng và thiếu thuốc chữa bệnh. Cụ thể, theo khảo sát của vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế), trong năm 2017, trung bình trạm y tế xã cần bổ sung thay thế thiết bị y tế hỏng là 32 loại, cần bổ sung 38 loại. Tỷ lệ thuốc có sẵn ở trạm y tế đối chiếu với dach mục của Bộ y tế chỉ đạt 37%.

y tế YTCS có vai trò rất quan trọng ở vùng dân tộc và miền núi.

Một vấn đề đáng bàn hiện nay là nguồn vốn phân bổ cho YTCS đã ít lại còn chưa trúng đích. Ông Thẩm Chí Dũng, Vụ Kế hoạch-Tài chính (Bộ Y tế) cho biết, qua khảo sát thực tế, Bộ Y tế đã ghi nhận, hiện nay vấn đề đầu tư cho YTCS nhiều chỗ còn lệch pha. Ví dụ như, có những xã chưa phát hiện ai bị nhiễm HIV nhưng trong tủ thuốc vẫn có ARV, hay ở một số trạm y tế xã ở miền núi nhờ được tài trợ máy điện tim nhưng lại không ai biết sử dụng dẫn đến máy móc bị đắp chiếu. Điều này khiến cho nguồn vốn bị lãng phí.

Thêm nữa, với sự nỗ lực của Nhà nước và nhân dân, tỷ lệ phủ sóng BHYT của Việt Nam là trên 80 %. Hiện nay, số người đăng ký khám sức khỏe ban đầu ở YTCS chiếm đến 80%. Song theo thống kế của ngành BHXH từ 2014-2018, chi khám chữa bệnh tại trạm y tế xã chỉ đạt 2,6%. Tình trạng này kéo theo tỷ lệ chi tiền túi từ hộ gia đình cho y tế cao tới 48,8% (yêu cầu là dưới 30%).

Cần nhân rộng mô hình mới

Đánh giá về cơ chế tài chính YTCS tại Việt Nam, bà Nguyễn Thu Hương, Tổ chức Oxfam cho biết, hiện nay việc phân bổ ngân sách dành cho YTCS, nhất là các trạm y tế cấp xã còn nhiều bất cập. Việt Nam đang thực hiện phân bổ theo ngân sách theo đầu vào (phân bổ theo đầu dân số, theo biên chế nhân sự…). Cơ chế này đã bộc lộ nhược điểm dàn trải, thiếu trọng tâm hiệu quả sử dụng vốn thấp, dễ tạo lối mòn trong hoạt động mà không khuyến khích tự chủ sáng tạo, khó đảm bảo tính công khai minh bạch, trách nhiệm giải trình.

Bà Nguyễn Thu Hương cho hay, hiện nhiều quốc gia đã chuyển đổi sang phương thức quản lý tài chính công, dựa trên kết quả đầu ra thay vì nguồn lực đầu vào như hiện nay. Mô hình này có tên là tài chính dựa trên kết quả hoạt động (viết tắt theo tiếng Anh là RBF). Trên thực tế từ 2013 đến nay, dưới sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế, Nghệ An và Quảng Trị là 2 tỉnh đầu tiên thử nghiệm mô hình hình RBF vào thực tế và bước đầu có những hiệu quả.

Ông Hoàng Văn Hảo, Nguyên Quyền Giám đốc sở Y tế Nghệ An, Giám đốc dự án RBF Nghệ An cho biết, từ 2013 đến 12/2015, Nghệ An đã triển khai RBF tại Trung tâm y tế huyện Thanh Chương, Nam Đàn và các trạm y tế xã Nam Anh, Nam Lộc (huyện Nam Đàn), Thanh Hà, Võ Liệt (Thanh Chương). Từ 1/2014 đến 12/2015, Nghệ An đồng thời triển khai RBF tại 9 huyện còn lại.

Ông Hoàng Văn Hảo đánh giá, qua 2 năm thực hiện thí điểm RBF, hầu hết các trạm y tế xã được cải thiện về chất lượng thăm khám, điều trị, chăm sóc và các hoạt động y tế khác. 32/32 trạm y tế xã tăng hơn nhiều các chỉ số ban đầu (57%). RBF đã thực sự thay đổi tư duy, hành vi, tinh thần làm việc của trạm trưởng và các nhân viên trong trạm y tế: tích cực, chủ động, tự giác hơn, thái độ tiếp cận bệnh nhân tốt hơn. Qua đó, YTCS đã tạo được lòng tin của nhân dân. Vì vậy, bệnh nhân đến khám nhiều hơn, sản phụ đến đẻ tại trạm xá đã tăng so với trước đây.

Có thể nói, cơ chế tài chính theo đầu vào cho YTCS hiện hành ở nước ta đã bộc lộ nhiều điểm hạn chế lạc hậu. Từ đó, đòi hỏi các địa phương, cũng như ngành Y tế cần chủ động hơn trong việc đề xuất, thực hiện chuyển đổi cơ chế mới phù hợp, sát với thực tiễn hơn. Trong đó, phương pháp RBF là một mô hình hay có thể áp dụng, nhân rộng thời gian tới.

HIẾU ANH

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Thủ tướng: Phân cấp, phân quyền mạnh hơn cho cấp nào sát thực tế, gần dân, sát dân, làm tốt hơn, hiệu quả hơn

Chiều 17/5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì cuộc họp triển khai kế hoạch rà soát các nhiệm vụ phân cấp, phân quyền thuộc phạm vi lĩnh vực của các bộ, cơ quan ngang bộ khi thực hiện mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.
Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Sóc Trăng: Nhiều hoạt động ý nghĩa của Bộ đội Biên phòng nhân Kỷ niệm 135 năm ngày sinh nhật Bác

Nhịp cầu nhân ái - Văn Long - Tào Đạt - 1 giờ trước
Nhân dịp Kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025), Đồn Biên phòng Lai Hòa, Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Sóc Trăng, đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa, chăm lo cho người nghèo trên địa bàn khu vực biên giới biển do đơn vị quản lý.
Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tìm thấy thi thể 02 nạn nhân cuối cùng vụ sạt lở đất trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 5 giờ trước
Chiều ngày 17/5, các lực lượng chức năng đã tìm thấy 02 thi thể cuối cùng trong vụ sạt lở khi đang thi công tại công trường thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.
Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Bình Định: Tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh mở rộng

Thể thao - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
Hướng tới Kỷ niệm 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 - 19/5/2025) và tiếp tục thực hiện Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại”, ngày 17/5, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Bình Định tổ chức Giải xe đạp các câu lạc bộ tỉnh Bình Định mở rộng năm 2025, với sự tham gia của 150 vận động viên.
Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Tạo điều kiện thuận lợi khi thực hiện thủ tục nhập, trở lại quốc tịch Việt Nam

Thời sự - Hoàng Quý - 6 giờ trước
Ngày 17/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội họp phiên toàn thể tại hội trường để nghe Tờ trình và Báo cáo thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quốc tịch Việt Nam.
Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Bình Định: Phấn đấu giảm 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025

Công tác Dân tộc - T.Nhân - H.Trường - 6 giờ trước
Theo kế hoạch thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỉnh Bình Định đặt ra mục tiêu phấn đấu giảm từ 3 - 4% tỷ lệ hộ nghèo đồng bào DTTS trong năm 2025.
Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác

Bản tin tổng hợp của Báo Dân tộc và Phát triển. Bản tin sáng ngày 17/5, có những thông tin đáng chú ý sau: Đặc sắc Lễ hội Điện Trường Bà. Chùa Tây Thiên Tam Đảo. Đánh thức tiềm năng du lịch từ sản vật quê Bác. Cùng các tin tức thời sự khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Phú Yên: Tập huấn, nâng cao năng lực giám sát Chương trình MTQG 1719

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 7 giờ trước
Nhằm nâng cao năng lực giám sát cho đội ngũ cán bộ, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Phú Yên vừa tổ chức Hội nghị tập huấn nâng cao năng lực tham gia giám sát, đánh giá thực hiện các dự án, tiểu dự án, nội dung thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).
Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Dấu ấn 100 năm báo chí cách mạng hội tụ tại Quảng Ninh

Trang địa phương - Mỹ Dung - 7 giờ trước
Sáng 17/5, tại Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Hội Nhà báo tỉnh, Trung tâm Truyền thông tỉnh, Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch, Bảo tàng Báo chí Việt Nam đã tổ chức khai mạc Triển lãm “100 năm Báo chí Cách mạng Việt Nam” nhằm tái hiện chặng đường vẻ vang của báo chí cách mạng, tôn vinh những đóng góp của người làm báo trong sự nghiệp phát triển quê hương, đất nước.
Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Kon Tum: Chủ trương tháo dỡ nhà rông để xây dựng phòng học của huyện Đăk Hà là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh

Pháp luật - Ngọc Chí - 9 giờ trước
Sáng ngày 17/5, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Phan Văn Hoàng – Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Kon Tum cho biết, việc huyện Đăk Hà yêu cầu dân làng dỡ bỏ nhà rông để xây dựng phòng học, trong khi người dân không đồng tình như báo nêu là đi ngược lại sự chỉ đạo của tỉnh.
JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

JICA tổ chức hội thảo hỗ trợ kỹ thuật trồng tỏi cho đồng bào DTTS tại Nghệ An

Kinh tế - An Yên - 9 giờ trước
Sở Nông nghiệp và Môi trường Nghệ An vừa phối hợp với Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo phổ biến kỹ thuật trồng tỏi Sanuki cho đồng bào DTTS vùng núi cao Nghệ An. Hội thảo còn hướng đến mục tiêu quan trọng hơn là xây dựng chuỗi giá trị từ sản xuất đến bán hàng, góp phần thay đổi từ tư duy sản xuất ứng dụng KHCN đến quá trình tiêu thụ sản phẩm.
Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Đã tìm thấy thi thể 3 nạn nhân vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện trên địa bàn huyện Phong Thổ

Tin tức - Trọng Bảo - 9 giờ trước
Thông tin từ lực lượng cứu nạn, cứu hộ cho biết, đến cuối giờ trưa nay (17/5) lực lượng chức năng đã tìm thấy thi thể 03 nạn nhân trong vụ sạt lở tại công trình thi công thủy điện Tả Páo Hồ 1A, xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu.