Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Lũ lụt ở Quỳ Châu (Nghệ An) và trách nhiệm của các nhà máy thủy điện

Thanh Hải - 21:07, 01/11/2023

Thiệt hại từ đợt lũ lịch sử ở Quỳ Châu cuối tháng 9/2023 không chỉ gần 180 tỷ đồng, mà hơn hết là những băn khoăn của người dân về quy trình xả lũ của các nhà máy thủy điện có “vấn đề”. Báo Dân tộc và Phát triển cũng đã có hai bài viết về trận lũ này đồng thời đặt ra nghi vấn đó. Sự băn khoăn của người dân và dư luận đã đúng khi mới đây, đoàn thanh tra sở Công thương tỉnh Nghệ An đã có thông báo kết luận khẳng định công tác dự báo lũ của các nhà máy thủy điện chưa tốt.

Hàng ngàn ngôi nhà ở Quỳ Châu đã chìm trong biển nước
Hàng ngàn ngôi nhà ở Quỳ Châu đã chìm trong biển nước

Mưa to đến rất to trong khoảng thời gian từ tối 26 - 27/9, cùng với các nhà máy thủy điện phía thượng lưu xả lũ đã gây ngập úng trên diện rộng ở huyện miền núi Quỳ Châu. Thiệt hại của đợt lũ lịch sử này là gần 180 tỷ đồng với với hàng ngàn ngôi nhà bị ngập sâu, nhiều tuyến giao thông bị sạt lở, chia cắt, 776 con gia súc và 23.032 con gia cầm bị chết; 850,48ha lúa hè thu-mùa bị thiệt hại; 234,45ha cây trồng hàng năm bị ngập, gãy đổ… 

Con số thiệt hại của trận lũ lịch sử này gấp hơn 6,5 lần tổng thu ngân sách toàn huyện vào năm 2022 (năm 2022 huyện Quỳ Châu thu ngân sách 27 tỷ đồng).

Trước thảm họa thiên tai, người dân Quỳ Châu đã cho biết, việc thông báo xả lũ, cùng quy trình xả lũ của các nhà máy thủy điện phía thượng lưu các con sông có “vấn đề”.

Để làm rõ vấn đề này, Sở Công thương (Nghệ An) đã thành lập đoàn kiểm tra việc thực hiện Quy trình vận hành liên hồ, đơn hồ đối với các chủ sở hữu đập, hồ chứa thủy điện Châu Thắng, Nhạn Hạc.

Thiệt hại từ mưa lũ là rất lớn
Thiệt hại từ mưa lũ là rất lớn

Tại báo cáo số 2484 ngày 31/10/2023, Sở Công thương cho biết: thủy điện Nhạn Hạc được xây dựng trên sông Quang, thuộc địa bàn xã Mường Nọc và xã Quang Phong, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Tại thời điểm 0h ngày 27/9/2023, lưu lượng nước về hồ là 103,403m3/s, tương ứng với mực nước hồ là 307,9m. Đến 2h ngày 27/9/2023, lưu lượng về hồ 683,914m3/s, tương ứng mực nước hồ là 312,114m.

Với lưu lượng này tương ứng với dung tích nước về hồ chứa 4,179 triệu m3, đồng thời mực nước hồ chứa vượt cao trình 312,114m, vì vậy theo quy trình vận hành đơn hồ chứa thủy điện Nhạn Hạc chủ sở hữu hồ chứa vận hành trong tình huống khẩn cấp và thực hiện xả lũ khẩn cấp để đảm bảo an toàn cho công trình đầu mối và chuyển qua chế độ vận hành bảo đảm an toàn cho công trình.

Đoàn kết luận hồ chứa thủy điện Nhạn Hạc đã có quy trình vận hành được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt theo thẩm quyền. Theo đó, việc vận hành điều tiết lũ (từ thời điểm lũ lên đến khi đạt đỉnh) không được làm gia tăng lưu lượng xả xuống hạ du so với lưu lượng tự nhiên đến hồ.

Người dân vất vả, gồng mình dọn dẹp sau lũ
Người dân vất vả, gồng mình dọn dẹp sau lũ

Mặt khác, hồ thủy điện Nhạn Hạc có dung tích hữu ích nhỏ (4,82 triệu m2), không có dung tích phòng lũ và không có chức năng cắt lũ, vì vậy căn cứ mực nước của hồ chứa thủy điện Nhạn Hạc trong suốt quá trình vận hành xả lũ do chủ hồ cung cấp, nhà máy đã vận hành đảm bảo tuân thủ vận hành thiết bị xả lũ theo quy trình được phê duyệt.

Còn việc vận hành nâng cửa van sớm hơn so với dự kiến, theo thông báo số 2709/2023/TB-NMNH gửi cho các cơ quan, đơn vị lúc 1h56 (dự kiến 5h30, thực tế lúc 3h ngày 27/9/2023), là chủ sở hữu hồ chứa vận hành trong tình huống khẩn cấp và thực hiện vận hành để đảm bảo an toàn cho công trình.

Tổng lưu lượng xả qua nhà máy (qua tổ máy phát điện, qua cửa van và tràn tự do) từ lúc 3h ngày 27/9/2023 (thời điểm bắt đầu mở cửa van từ trạng thái đóng hoàn toàn) đến lúc 14h15 ngày 27/9/2023 (thời điểm đóng hoàn toàn cửa van xã tràn), không lớn hơn lưu lượng về hồ nên không làm gia tăng lũ cho vùng hạ du.

Ước tính thiệt hại của Quỳ Châu là gần 180 tỷ đồng
Ước tính thiệt hại của Quỳ Châu là gần 180 tỷ đồng

Tuy nhiên, đoàn liên ngành xác định, công tác dự báo của nhà máy chưa chính xác, còn bị động trong công tác dự báo lưu lượng nước về hồ nên chưa thực hiện được thông báo cảnh báo sớm cho vùng hạ du. Ngoài ra, công tác phối hợp trong phòng, chống thiên tai của nhà máy và UBND huyện Quỳ Châu thực hiện chưa tốt. Việc phát hành thông báo chưa có kết nối chặt chẽ (hộp thư đi nhà máy đã ghi nhận việc gửi các thông báo vận hành điều tiết hồ chứa qua hộp thư điện tử gmail, tuy nhiên UBND huyện Quỳ Châu phản ánh là không nhận được).

Đối với thủy điện Châu Thắng được xây dựng trên sông Quang, thuộc địa phận xã Châu Thắng, huyện Quỳ Châu và xã Mường Nọc, huyện Quế Phong, tỉnh Nghệ An. Thời điểm 2h ngày 27/9/2023, mực nước hồ ở cao trình 112,67/114m và lưu lượng đến hồ 118,68m3/s, lúc 3h ngày 27/9/2023 mực nước thượng lưu hồ là 113,5m, lưu lượng nước về hồ là 768,69m3/s.

Như vậy, trong 1 giờ đồng hồ lưu lượng nước về hồ tăng lên 650,01m3/s, với lưu lượng này tương ứng với dung tích nước về hồ chứa là 2,34 triệu m3 đồng thời mực nước hồ chứa vượt cao trình 113m, vì vậy theo quy trình vận hành đơn hồ chứa thủy điện Châu Thắng chủ sở hữu hồ chứa vận hành trong tình huống khẩn cẩp quy định tại điểm b, khoảng 16, điều 22 “Ban hành thông báo về thực hiện lệnh vận hành hồ chứa Châu Thắng phải trước 4 giờ tính đến thời điểm mở cửa xã đầu tiên, trừ các trường hợp khẩn cấp, bất thường” và thực hiện vận hành bảo đảm an toàn cho công trình đầu mối đồng thời chuyển qua chế độ vận hành bảo đảm an toàn cho công trình.

Vì vậy, đoàn liên ngành cũng kết luận hồ thủy điện Châu Thắng có dung tích hữu ích nhỏ (4,217 triệu m3), không có dung tích phòng lũ và không có chức năng cắt lũ, vì vậy căn cứ mực nước của các hồ trong suốt quá trình vận hành xả lũ do chủ hồ cung cấp, nhà máy đã vận hành bảo đảm tuân thủ vận hành thiết bị xả lũ theo đúng quy trình phê duyệt.

Tổng lưu lượng xả qua nhà máy (qua tổ máy phát điện, qua cửa van và tràn tự do) vào lúc 2h35 ngày 27/9/2023 (thời điểm bắt đầu mở cửa van từ trạng thái đóng hoàn toàn) đến lúc 6h ngày 5/10/2023 (thời điểm đóng hoàn toàn cửa van xả tràn) không lớn hơn lưu lượng về hồ nên không làm gia tăng lũ cho vùng hạ du.

Tuy nhiên, công tác dự báo của nhà máy chưa chính xác, còn bị động trong công tác dự báo lưu lượng nước về hồ nên chưa thực hiện được thông báo cảnh báo sớm cho vùng hạ du; Thực hiện chưa tốt công tác kiểm tra, bảo trì, bão dưỡng các thiết bị phục vụ cho công tác vận hành dẫn đến xảy ra tình trạng hư hỏng thiết bị quan trắc, giám sát tự động.

Kết luận của đoàn Thanh tra Sở Công thương Nghệ An đã chỉ rõ những tồn tại, hạn chế trong quy trình xả lũ 2 nhà máy thủy điện Nhạn Hạc và Châu Thắng. Rõ ràng, đây là một trong nguyên nhân dẫn đến lũ lụt ở Quỳ Châu trở nên nặng nề hơn.

 Vấn đề quan trọng bây giờ là cần phải xác định rõ  trách nhiệm liên đới của các nhà máy thủy điện này như thế nào cũng như phương án đền bù, bồi thường cho người dân vùng bị ảnh hưởng ra sao. Không thể, cứ thanh tra xong rồi “đâu lại vào đấy”.

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin nổi bật trang chủ
Người Cơ Tu duy nhất biết đan mâm cơm ở Công Dồn

Người Cơ Tu duy nhất biết đan mâm cơm ở Công Dồn

Trong cơn mưa rừng Trường Sơn nặng hạt, gió lạnh cắt da, chúng tôi ghé vào một ngôi nhà ở thôn Công Dồn, xã Nam Giang (TP. Đà Nẵng) để tránh mưa. Bên bếp lửa đỏ rực, một người đàn ông Cơ Tu ngoài 60 tuổi với nước da trắng đang cặm cụi đan chiếc gùi. Đó là ông là Tơngôl Đa, người đã gắn bó cả đời với nghề đan lát thủ công truyền thống. Điều đặc biệt là cả thôn giờ chỉ còn duy nhất ông biết đan mâm cơm - vật dụng dùng trong lễ hội và cúng bái.
Công ty Điện lực Quảng Ngãi đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho người dân vùng biên tỉnh Ắt-ta-pư, nước bạn Lào

Công ty Điện lực Quảng Ngãi đáp ứng nhu cầu sử dụng điện cho người dân vùng biên tỉnh Ắt-ta-pư, nước bạn Lào

Tin tức - Ngọc Chí - 4 giờ trước
Từ năm 2008, Công ty Điện lực Kon Tum (nay là Công ty Điện lực Quảng Ngãi) đã xây dựng mối quan hệ hợp tác mua bán điện với Chi nhánh Điện Ắt-ta-pư (Tổng công ty Điện lực Lào) qua Cửa khẩu quốc tế Bờ Y. Nếu giai đoạn đầu, sản lượng điện chỉ ở mức nhỏ, chủ yếu phục vụ sinh hoạt cho người dân huyện Phouvong, thì những năm gần đây, nhu cầu của phía bạn đã tăng trưởng mạnh mẽ.
Xã biên giới Tam Lư phấn đấu đến năm 2030 trở thành xã Nông thôn mới nâng cao

Xã biên giới Tam Lư phấn đấu đến năm 2030 trở thành xã Nông thôn mới nâng cao

Trang địa phương - Quỳnh Trâm - 5 giờ trước
Đảng bộ xã Tam Lư đặt mục tiêu đến năm 2030, thu nhập bình quân đầu người đạt 50 triệu đồng/năm và trở thành xã Nông thôn mới nâng cao.
Đắk Lắk hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Đắk Lắk hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát

Xã hội - Hoàng Thùy - 6 giờ trước
Cùng cả nước thực hiện phong trào thi đua xóa nhà tạm, nhà dột nát, đến nay, tỉnh Đắk Lắk đã hoàn thành việc xây mới, sửa chữa gần 9.000 căn nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ gia đình người có công, thân nhân liệt sĩ.
Bồi dưỡng kiến thức dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long

Bồi dưỡng kiến thức dân tộc cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long

Công tác Dân tộc - Tào Đạt - Sa Rây - 6 giờ trước
Từ ngày 18 - 23/8, Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng (BĐBP) tỉnh Vĩnh Long tổ chức lớp tập huấn bồi dưỡng kiến thức dân tộc năm 2025 cho cán bộ, chiến sĩ BĐBP tỉnh Vĩnh Long. Tham dự và giảng bài cho lớp tập huấn có bà Thạch Thị Thu Hà - Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh.
Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thủ tướng: Chính phủ dưới sự lãnh đạo của Đảng, 80 năm hành trình vì nước, vì dân

Thời sự - PV - 15:38, 20/08/2025
Sáng 20/8, Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (28/8/1945 - 28/8/2025) được long trọng tổ chức tại Hà Nội. Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức kỷ niệm ngày thành lập.
Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Nỗi lo từ những cây cầu treo dân sinh

Để thuận tiện cho việc đi lại và vận chuyển nông sản, từ nhiều năm trước, người dân thôn Kon Vi Vàng, xã Đắk Kôi, tỉnh Quảng Ngãi đã tự làm một cây cầu treo dài hơn 50m vượt sông Đăk Snghé. Sau nhiều năm sử dụng, cây cầu treo đã xuống cấp nghiêm trọng, nhiều tấm ván mặt cầu đã bị mục nát. Mặc dù biết là không an toàn, nhưng người dân vẫn qua lại hằng ngày, bất chấp những cảnh báo của chính quyền về an toàn.
Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Gia Lai: Xây dựng xã biên giới Ia Púch vững mạnh toàn diện

Tin tức - Ngọc Thu - 14:52, 20/08/2025
Là xã biên giới nằm ở phía Tây của tỉnh Gia Lai, Ia Púch có gần 8,8 km đường biên giới tiếp giáp với Vương quốc Campuchia. Thời gian qua, xã Ia Púch đã tập trung phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống Nhân dân, thực hiện đạt chỉ tiêu đã được tỉnh định hướng và cụ thể hóa trong Nghị quyết của Đại hội.
Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Đặc khu Thổ Châu đặt mục tiêu xây dựng phên giậu tiền tiêu vững vàng và bứt phá kinh tế biển

Tin tức - Tào Đạt - 14:42, 20/08/2025
Trong 2 ngày 19 và 20/8, Đảng bộ Đặc khu Thổ Châu (tỉnh An Giang) đã tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đại tá Nguyễn Văn Ngành, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh dự và chỉ đạo Đại hội.
Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Thanh Hóa: Công bố khẩn cấp sạt lở bờ hữu suối Son đoạn qua bản Sa Ná

Tin tức - Quỳnh Trâm - 14:40, 20/08/2025
Cuộc sống của 78 hộ gia đình với 350 nhân khẩu bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng sạt lở bờ hữu suối Son, đoạn qua bản Sa Ná, xã Na Mèo, tỉnh Thanh Hóa.
Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Gia Lai: Phát hiện 40.000 sản phẩm giả nhãn hiệu nổi tiếng

Pháp luật - T.Nhân - H.Trường - 14:22, 20/08/2025
Lực lượng chức năng tỉnh Gia Lai vừa phát hiện và xử lý vụ buôn bán hàng giả với hơn 40.000 sản phẩm tiêu dùng nhái nhiều nhãn hiệu nổi tiếng.
Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Phiên chợ 0 đồng ấm lòng đồng bào Xơ Đăng

Xã hội - Ngọc Chí - 14:03, 20/08/2025
Sáng 20/8, UBND xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khánh thành Chợ trung tâm xã và Phiên chợ 0 đồng với nhiều phần quà tặng cho đồng bào Xơ Đăng. Đây là công trình được đầu tư từ nguồn vốn Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: Từ năm 2021 - 2025 (Chương trình MTQG 1719).