Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Làng Chờ thời hội nhập

PV - 10:45, 13/06/2019

Làng Chờ (xã Ya Ly, Sa Thầy, Kon Tum) có gần 100% dân cư là đồng bào Jrai. Hiện tại người dân làng Chờ đã biết bỏ lại sau lưng những hủ tục, những trông chờ, ỷ lại để vươn mình tiếp cận các mô hình kinh tế mới. Những ấn phẩm văn hóa, sách báo hướng dẫn làm du lịch trước đây xa lạ giờ thành “món ăn” tinh thần quen thuộc của nhiều người làng đang nung nấu ý định làm du lịch thời hội nhập.

Giữ gìn “đặc sản”

Bao mùa mưa nắng đã qua, nghệ nhân Y Mong không còn nhớ rõ nhưng đôi chân ông vẫn vẹn nguyên sự hăm hở, say mê như ngày đầu đi khắp các ngõ ngách thổ lộ vào tai từng người hãy giữ lấy tình yêu với cồng chiêng, múa xoang, hát giao duyên. Đó chính là “đặc sản”, nếu mai một đi thì làng Chờ sẽ khó vẫy gọi khách đến.

Hơn 10 năm trước, làng Chờ hắt hiu đến ám ảnh với những ngôi nhà lụp xụp, nay đường nhựa, đường bê tông đã hiện hữu, bao bọc lấy những căn nhà kiên cố. Từng chìm đắm trong rượu, anh A Thông từ giã hẳn những cơn say li bì vì điều ấy đã trở thành lạc hậu với làng Chờ. Nhẩm đọc lời bài hát truyền thống của dân tộc mình vừa thuộc xong, A Thông tâm tình: Lúc nông nhàn, lúc rảnh người ta đi tập chiêng, tập xoang hết rồi, mình uống rượu một mình thì buồn lắm. Nhiều người trẻ thỏa ước với nhau phải tập luyện thành thục các bài chiêng, điệu múa truyền thống rồi mới được tụ tập với nhau. Bên cạnh việc giữ “đặc sản” truyền thống, người già ở làng Chờ còn miệt mài trao truyền những câu chuyện nhuốm màu huyền thoại trên vùng đất này như một cách làm cho đời sống văn hóa trở nên đa dạng hơn.

làng Chờ Đồng bào Jrai ở Làng Chờ luôn có ý thức giữ gìn các trị văn hóa truyền thống.

Nhớ những năm tháng xa xưa, già làng A Nhíu thổ lộ: Nổi bật ở đây là câu chuyện về nàng H’Ly và chàng Y Rốc. Từ các già làng trước cách đây hàng trăm năm đã truyền kể lại rồi. Rằng, có một vị tù trưởng quyền uy, giàu có nhưng công bằng và nhân từ sinh được cô con gái tên H’Ly. Đến tuổi lấy chồng những hai chàng trai đến là Y Rít và Y Rốc. Y Rốc nhiều tài nhưng nhà nghèo lại được H’Ly chọn. Để công bằng, vị tù trưởng kêu Rít và Rốc chèo thuyền, vượt sông qua cánh rừng rậm đi săn một con cọp về. Chỉ mình Rốc dũng cảm đi săn và mãi không thấy trở về. Thể hiện tình yêu sắc son, H’Ly khóc đợi đến héo hon mà tuyệt đối không lấy ai khác. Nước mắt nàng nhiều ngày tháng tuôn chảy thành dòng đó là thác Yaly ngày nay.

Không đắm chìm trong huyền tích, những người làng Chờ hôm nay ôn lại câu chuyện để nhắc nhở nhau về lòng dũng cảm, lẽ công bằng và sự thủy chung. Ông A Nhíu bảo: Có những ngày lễ, khách đến thăm quan thác Yaly, thăm quan hồ thủy điện và hòa mình vào đời sống của người dân nơi đây. Ai cũng thích thú khi nghe xong bài chiêng, xem xong điệu múa xoang lại thả hồn mình vào chuyện kể này giữa đêm lửa bập bùng và men rượu cần chếnh choáng.

Cũng bởi còn giữ được nhiều nét văn hóa truyền thống nên huyện Sa Thầy đã đưa làng Chờ vào Đề án “Bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số, gắn với phát triển du lịch giai đoạn 2016-2020, tầm nhìn đến năm 2025”. Tinh thần chung và chủ đạo của Đề án, làng sẽ thành một điểm du lịch hấp dẫn của huyện. Nhiều nét văn hóa đặc trưng sẽ được giữ gìn và phát huy đồng thời giao thoa và tiếp nhận những giá trị mới.

Là người trẻ mê chiêng, anh A Hải chia sẻ: Chiêng, rừng là linh hồn của buôn làng. Nếu mất đi chắc khách cũng không mặn mà đến nữa. Vậy nên, thanh niên ở làng hằng tuần vẫn tập chiêng đều đặn, muốn vươn mình đến cuộc sống mới thì không thể mãi thụ động được. Đã có nhiều đoàn khách hoặc chủ các khu du lịch dưới xuôi lên đây học chiêng, người làng sẵn sàng giao lưu, chỉ bảo để lan tỏa thêm. Người làng cũng sẵn lòng chèo thuyền đưa khách đi thăm thú lòng hồ thủy điện Yaly.

Năng động để thoát nghèo

Từ ngày biết tin, tương lai không xa làng sẽ thành điểm đến trong hành trình du lịch của khách trong và ngoài nước, nhiều người làng Chờ chăm chỉ học nghề, rèn luyện kỹ năng giao tiếp.

Anh A Tây tâm tình: Trừ những người già thì làng Chờ ai cũng đổi mới hết rồi. Có người còn đi học thêm tiếng Anh nữa. Chuyện này xưa kia có mơ cũng không dám nghĩ đến. Học ở trường không được thì người nọ bảo người kia, mượn sách báo ở thư viện về tham khảo. Nhiều đoàn khách đến làng cũng tặng cho sách hướng dẫn học tiếng Anh nên rất thích thú.

Không muốn lưu lại hình ảnh xác xơ trong lòng khách đến thăm, hơn một nửa làng Chờ học nghề trồng cà phê theo khoa học-kỹ thuật, nghề cạo mủ cao su. A Tây khẳng định: Cứ mãi sản xuất theo tập quán cũ thì chỉ đủ ăn thôi. Trên Phòng Lao động, Thương bing và Xã hội huyện xuống kêu gọi nên đi học nghề, có nghề mới chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, tăng năng suất, thu nhập và làm giàu được. Giờ ở làng có hàng chục gia đình đã vươn lên khá giả, nhiều phương tiện nghe nhìn đã được trang bị đầy đủ.

Sau khi học nghề trồng và cạo mủ cao su, anh A Thanh cũng đã vươn lên làm giàu nhờ mô hình V-A-C-R (vườn-ao-chuồng-rừng) học được qua sách báo. Nhìn cơ ngơi tiền tỷ của mình, A Thanh bộc bạch: Từ những kiến thức học được từ các lớp dạy nghề và qua hàng trăm cuốn sách, báo mới thấy rõ tác dụng của việc tiếp cận kiến thức, kỹ năng mới. Ban đầu rất khó khăn nhưng cứ kiên trì mãi rồi cũng thành công. Điều kiện thời tiết và thổ nhưỡng ở đây rất thích hợp trồng rừng và đào ao nuôi cá. Khi thành điểm đến hấp dẫn trong hành trình du lịch thì chính những con cá, con gà “sạch” của làng là món ăn ấn tượng cho khách thăm quan. Từ đó kích thích được sự phát triển kinh tế của các hộ gia đình. Một số gia đình còn có dự định mở thêm cửa hàng đồ lưu niệm, nhà lưu trú để khách đến có thể thoải mái ở lại cùng làng.

Già làng A Nhíu tự tin: Có nhiều người học nghề, có kiến thức rồi, không sợ lạc hậu nữa. Người làng Chờ nhờ tiếp cận các ấn phẩm tuyên truyền nên cũng bỏ hẳn các thói quen lạc hậu cũ. Đám ma, đám cưới không tổ chức dầm dề nhiều ngày như trước. Tư tưởng “trời sinh voi, sinh cỏ” không tồn tại nên trẻ em cũng được chăm lo, cho đến trường đầy đủ. Giao thông của làng cả đường thủy và đường bộ đều thuận tiện nên nông sản hay lương thực vận chuyển dễ dàng.

ĐÔNG HƯNG

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Tin nổi bật trang chủ
Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Gieo niềm tin yêu đến từng bạn đọc

Không chỉ chuyển tải chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, Báo Dân tộc và Phát triển còn cập nhật những thông tin về các vấn đề liên quan đến phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, bảo vệ môi trường…. Với nội dung đa dạng, phong phú, Báo Dân tộc và Phát triển đã trở thành người bạn đồng hành của đội ngũ già làng, trưởng bản, Người có uy tín, chức sắc, chức việc nắm bắt thông tin kịp thời, hiệu quả và chính xác để phát huy tốt vai trò là “cánh tay nối dài” ở cơ sở trong tuyên truyền chính sách dân tộc, tôn giáo.
Về miền di sản Trường Lưu

Về miền di sản Trường Lưu

Sắc màu 54 - An Yên - 18:01, 20/06/2025
Ngoài 3 di sản được UNESCO vinh danh, thì miền đất văn vật Trường Lưu, tỉnh Hà Tĩnh còn có 23 di tích cấp quốc gia và cấp tỉnh được xếp hạng. Với bề dày trầm tích văn hóa ấy, Trường Lưu đang hướng đến làng văn hóa du lịch.
Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Người Gia Rai đầu tiên viết báo cách mạng

Gương sáng - Nguyễn Văn Chiến - 18:00, 20/06/2025
Ông Ksor Ní (tên thường gọi là Ama H’Nhan) là một trong những trí thức đầu tiên người Gia Rai đi theo cách mạng. Ông từng đảm nhiệm nhiều trọng trách, trong đó có cương vị Bí thư Tỉnh ủy đầu tiên của tỉnh Gia Lai sau ngày đất nước thống nhất. Ông cũng là thân sinh của ông Ksor Phước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc; Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội.
Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam 21/6 và trao Giải báo chí Cao Bằng lần thứ III năm 2025

Tin tức - Thuỳ Như - 17:58, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Cao Bằng, Tỉnh uỷ Cao Bằng đã tổ chức Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025); trao Kỷ niệm chương “Vì sự nghiệp báo chí Việt Nam” của Hội Nhà báo Việt Nam; tặng Bằng khen cho các tập thể, cá nhân có nhiều thành tích trong công tác thông tin, tuyên truyền trên địa bàn tỉnh Cao Bằng.
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình

Tin tức - Thiên An - 17:35, 20/06/2025
Công ty TNHH MTV Đạm Ninh Bình có địa chỉ tại Lô Đ7, KCN Khánh Phú, xã Khánh Phú, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình - SĐT: 02293 762 825
Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Báo chí góp công lớn trong quảng bá hình ảnh vùng đất, con người Cần Thơ

Tin tức - Tào Đạt - 16:49, 20/06/2025
Ngày 20/6, Thành ủy, HĐND, UBND TP. Cần Thơ tổ chức họp mặt Kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025); tổng kết Giải Báo chí Phan Ngọc Hiển TP. Cần Thơ lần thứ 19 (2024 - 2025) và Tôn vinh các nhà báo tiêu biểu.
Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Lễ hội Pang Phoóng của dân tộc Kháng

Trong danh mục 23 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận, tỉnh Điện Biên có 1 di sản thuộc loại hình Tập quán xã hội và tín ngưỡng là Lễ hội Pang Phoóng (Tạ ơn) của cộng đồng dân tộc Kháng, xã Rạng Đông, huyện Tuần Giáo.
Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Tỉnh Đồng Nai khen thưởng 50 gia đình DTTS tiêu biểu 2025

Chính sách Dân tộc - Duy Chí - 16:26, 20/06/2025
Các gia đình là những điển hình về sự năng động trong lao động sản xuất, xây dựng gia đình hạnh phúc, kinh tế ổn định, lại tích cực tham gia các phòng trào văn hóa xã hội, bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, bảo đảm an ninh chính trị địa phương; cũng như nhiều gia đình có con em là học sinh, sinh viên xuất sắc; tham gia bộ máy chính quyền địa phương, có người trở thành lãnh đạo tổ chức chính trị…
Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Những người kể chuyện bằng trái tim nhiệt huyết

Xã hội - Mỹ Dung - 16:11, 20/06/2025
Giữa núi rừng trùng điệp của Ba Chẽ, Bình Liêu,Tiên Yên... nơi những con dốc nối tiếp nhau như chẳng có điểm dừng vẫn có những bước chân đều đặn, bền bỉ của những “phóng viên vùng cao”. Không chỉ đưa tin, họ là những người kể chuyện bản làng bằng cả trái tim nhiệt huyết.
Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Ghi lại nhịp đập đời sống vùng cao bằng tất cả sự chân thành

Phóng sự - Quỳnh Trâm - 16:01, 20/06/2025
Chúng tôi đã có những tháng năm rong ruổi tác nghiệp nơi bản làng heo hút giữa đại ngàn miền Tây xứ Thanh. Ở những nơi xa ngái ấy, chúng tôi tìm thấy bản chất thật nhất của nghề báo: Ghi lại những nhịp sống bằng tất cả sự chân thành và rung cảm của một người chứng kiến.
Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Kon Tum: Ban hành Nghị quyết về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, nữ và người DTTS

Trang địa phương - Ngọc Chí - 15:38, 20/06/2025
Tỉnh ủy Kon Tum vừa ban hành Nghị quyết số 30-NQ/TU về xây dựng đội ngũ cán bộ trẻ, cán bộ nữ và cán bộ là người DTTS ở tỉnh Kon Tum giai đoạn 2025 - 2030 và tầm nhìn đến 2045.
Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Hợp nhất hai Chương trình MTQG góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển một Việt Nam thịnh vượng

Thời sự - Hoàng Quý - 15:27, 20/06/2025
Ngày 20/6, tại buổi họp báo do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức, Thứ trưởng Võ Văn Hưng đã công bố những kết quả quan trọng trong quá trình triển khai hai Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giai đoạn 2021–2025: Chương trình xây dựng nông thôn mới và Chương trình giảm nghèo bền vững.