Analytic
Thứ Sáu, ngày 23 tháng 08 năm 2019, 09:25:27

Làng cá Cà Ná thời hội nhập

PV - 10:22, 15/03/2019

Sự quấn quyện cái mộc mạc, chất phác với chất lượng, vị đậm đà riêng của cá cơm hấp do chính tay những ngư dân miền nắng gió ở làng cá Cà Ná (xã Cà Ná, Thuận Nam, Ninh Thuận) tạo nên đã tự thân tỏa ra lực hút kéo chân thực khách từ đồng bằng tụ đến, từ cao nguyên đổ về, từ bên kia bán cầu lưu lại để thưởng thức, chọn mua.

Làng cá Cà Ná Những giỏ cá cơm được lấy từ tàu thuyền đưa lên tiêu thụ.

Song hành cùng đời sống

Đi qua 83 mùa xuân, niềm tự hào về sản phẩm của làng vẫn tươi nguyên trong ý nghĩ của lão ngư Trần Viết Long. Ông bảo: Cá cơm Cà Ná đã tỏa đi khắp nơi. Có người “nghiện” mùi vị cá của làng.

Cập bờ lúc tinh mơ, những trai tráng Cà Ná với bắp tay cuồn cuộn, khuôn ngực vạm vỡ lùa vội tô canh cá cơm được người thân chuẩn bị trước rồi thúc giục nhau đưa cá lên khu vực sơ chế. Coi biển như nhà từ thuở lên 10, ngư dân Nguyễn Văn Toàn cười giòn tan rồi liệt kê: Đây là cá cơm than, kia cơm nồi, cơm ba lài, cơm ngần, cơm sùng, cơm đỏ, cơm trắng, cơm sậm…Tên gọi phân ra theo màu sắc nhưng tụ lại điểm chung đều có độ đạm cao, lành tính, từ cụ già, trẻ nhỏ, phụ nữ sinh mới sinh đến trẻ em đau bệnh đều dùng tốt.

Làng cá Cà Ná hình thành từ khi nào, người già cũng không nhớ chính xác, chỉ biết trải qua tháng ngày dẫu bình yên hay bấp bênh, bão tố, con cá cơm vẫn song hành cùng đời sống như một món quà của biển cả ban tặng. Cái nắng như hấp sạm da người được người dân vùng này coi như “đặc sản”. Dời chốn đô thị quay về lập nghiệp ở làng hơn 5 năm nay, anh Nguyễn Thành Chí bừng cháy khát vọng: Từ Cà Ná này hương vị cá cơm sẽ lan xa. Niềm tin của người Cà Ná dung dị nhưng không viển vông bởi hiếm đâu như Cà Ná, biển sạch, cá sạch, tươi, thơm…

Mang câu chuyện cá nói trong bữa ăn, kể trong quán cà phê, thủ thỉ cả khi đi ngủ với vợ, ông Hai Ròn khẳng định rằng: Dẫu có mất mùa, người Cà Nà vẫn tuân thủ nguyên tắc “cá tuyệt đối sạch”, mà không sạch cũng chả được vì ai làm ẩu sẽ bị loại ra khỏi làng, mưu sinh việc khác. Không tính toán chi ly, mỗi giỏ cá cơm tươi ở làng Cá Ná chừng 15kg, lúc đầy có ngọn, lúc vơi xuống miệng đều đồng giá 450-500 ngàn đồng. Trước khi đưa vào lò hấp, cá được vệ sinh sạch sẽ, bỏ vào bồn ngâm muối tinh khiết rồi giải ra vỉ, đưa vào xưởng hấp chừng 15 phút thì mang ra phơi dưới nắng trời.

Trong niềm hồ hởi, tự tin, ông Lê Lúc, Chủ tịch Hội Nông dân xã Cà Ná tâm tình: Cứ thật vầy là nhất. Hiếm có ai buôn gian bán lận, cũng hiếm có ai dám làm đồ ươn ở vùng đất nắng lửa này. Những ngày đầu năm 2019, gần 20 lò hấp của làng hấp cá ra đến đâu, thương lái đến chực mua đến đó. Hàng ngàn người đổi đời nhờ cá, bởi vào mùa, trung bình mỗi tháng kiếm được 20-30 triệu đồng. Một số gia đình không làm lò cá hấp thì chế biến nước mắm nguyên chất từ cá cơm, thương hiệu cũng đã dần được khẳng định.

Nên duyên vì mê ăn cá

Dưới bàn tay điêu luyện của những cư dân Cà Ná, con cá cơm vào lò thì săn chắc, thơm nức, đậm đà. Vào nồi, vào chảo thì mềm mại, thấm đẫm vị mặn ngọt đan xen. Đúc rút từ thực tế, cá cơm Cà Ná có thể lăn bột chiên giòn, chiên trứng, nấu canh chua, bóp gỏi, kho tiêu… đều ăn hoài không chán.

Làng cá Cà Ná Cá cơm sau khi hấp được đưa ra phơi nắng.

Muốn tận mắt xem mọi quy trình của hấp cá cơm ở Cà Ná trước khi quyết định thu mua giá cao, anh Nguyễn Lương Bắc đã “ăn dầm nằm dề” cả tháng để nếm trải, chiêm nghiệm con người và vùng đất này. Bắc bộc bạch rằng: Có năm Tết tôi về mua hàng tấn đi tiêu thụ khắp miền Nam. Vừa tiêu thụ vừa quảng bá sản phẩm đặc trưng của làng, rồi cũng có người xấu bụng dèm pha nhưng chất lượng đã làm nên chỗ đứng cho con cá cơm cũng như người dân Cà Nà.

Cũng chính trong những ngày mê uống bia với cá cơm hấp, ăn cơm với cá kho ở Cà Ná mà Bắc đã nảy nở tình duyên với một thiếu nữ chân chất xứ biển, đó là Lê Thị Nụ. Bắc bảo: Phụ nữ Cà Ná chất phác nhưng cũng rất thông minh. Họ đã biết biến cái khắc nghiệt nhất thành lợi thế nghĩa là tận dụng thời khắc nắng gió quắt quay nhất để hấp cá, phơi cá. Qua tuổi thiếu niên, phụ nữ Cà Ná đã nắm vững bí quyết phơi cá hấp, họ đo nhiệt độ bằng chính cảm nhận của mình để quyết định thời gian phơi cá, nếu nắng quá, phơi lâu quá cá sẽ cứng, giảm độ ngọt. Qua tuổi 20, đàn ông Cà Ná cũng nằm lòng bí quyết hấp, hấp giỏi là con cá phải vẹn nguyên nhưng không được sống.

Từ xóm nhỏ… đi Tây

Hàng trăm cư dân Cà Ná vẫn nhớ như in câu chuyện 6 vị khách người Pháp sau khi mua bịch cá cơm và chai nước mắm về nước mình thưởng thức thì cứ luyến nhớ mãi. Đến hè 2017 các vị khách này quay lại thăm thú dọc dài mảnh đất duyên hải miền Trung và quyết định cả tháng trời chỉ mua cá cơm và nước mắm Cà Ná để sử dụng.

Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghề làm nước mắm ở khu vực Cà Ná, ông Ba Thạo đúc rút ra rằng: Nước mắm truyền thống nghĩ thì đơn giản nhưng phải tuân thủ nghiêm ngặt quy trình chọn cá, ướp cá và ủ cá (muối cá). Cá phải thật sạch, tươi, thời gian muối phải đảm bảo 12 tháng trở lên rồi mới mang đi chưng cất thành nước mắm thành phẩm. Lúc này nước mắm mới đậm đà, hương thơm dịu, không hắc. Nhiều người ở các vùng lân cận, muốn mở lò hấp cá hay làm nước mắm đều đến Cà Ná để học kinh nghiệm.

Từ sự khắc nghiệt của thiên nhiên, cẩn trọng của con người, không chỉ cá cơm hấp Cà Ná mà nước mắm Cà Ná cũng dần vươn xa. Theo UBND xã Cà Ná thì; sản phẩm cá cơm hấp Cà Ná và nước mắm không chỉ được ưa chuộng ở nhiều tỉnh thành trong nước mà còn được xuất qua Đài Loan, Trung Quốc, Mỹ… Con cá đã tạo nên sự no ấm cho bao gia đình. Có thể xem đây là sản phẩm tiêu biểu của Việt Nam, từ làng đã vươn ra thế giới.

HÀ VĂN ĐẠO

Ý kiến độc giả
Mã bảo mật
Tin cùng chuyên mục
Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Nghệ An: Hàng loạt khó khăn vướng mắc trong giao đất, giao rừng gắn với cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp

Vị trí đất được cấp ở xa, địa hình giao đất giao rừng đi lại khó khăn, sai lệch diện tích giữa hồ sơ và thực địa, nhu cầu người dân lớn nhưng quỹ đất ít… là những khó khăn, vướng mắc đang gây ảnh hưởng lớn đến việc giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lâm nghiệp ở Nghệ An.
Tin nổi bật trang chủ
Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Không khí chuẩn bị đón Tết Chôl Chnăm Thmây rộn ràng nơi phum, sóc

Thời sự - Phương Nghi - 6 giờ trước
Về với đồng bào Khmer ở các tỉnh như Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu… mới cảm nhận được không khí đón Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer đang tới gần. Đi qua từng phum sóc, chúng tôi cảm nhận được không khí rộn ràng, náo nức chuẩn bị đón tết cổ truyền của đồng bào qua từng việc làm, hoạt động cụ thể.
Lễ hội

Lễ hội "Bun Vốc Nặm" của người Lào ở Lai Châu

Sắc màu 54 - Hà Minh Hưng - 6 giờ trước
Dân tộc Lào ở huyện Tam Đường, tỉnh Lai Châu là cộng đồng dân cư sinh sống chủ yếu ở ven các con suối, những nơi có nhiều nước, thuận lợi cho việc sản xuất nông nghiệp. Dân số không đông nhưng đời sống văn hóa tinh thần của người Lào có nhiều nét đặc sắc. Một trong những lễ hội tiêu biểu của người Lào là "Bun Vốc Nặm"- lễ hội té nước được tổ chức vào cuối mùa Xuân với mong ước, cầu mưa thuận, gió hòa một vụ mùa mới bội thu…
Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Chương trình MTQG 1719 đang góp phần thay đổi diện mạo vùng cao Bảo Lạc

Công tác Dân tộc - Thúy Hồng - 6 giờ trước
Sau gần 4 năm triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: 2021 -2025 (Chương trình MTQG 1719), huyện Bảo Lạc, tỉnh Cao Bằng đạt được nhiều kết quả quan trọng. Việc triển khai thực hiện hiệu quả các dự án của Chương trình đã giúp người dân được thụ hưởng các chính sách ưu đãi của Đảng và Nhà nước kịp thời, qua đó, góp phần nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn huyện.
Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Luân chuyển cán bộ góp phần nâng cao năng lực triển khai các Chương trình MTQG ở Si Ma Cai

Công tác Dân tộc - Trọng Bảo - 6 giờ trước
Là huyện 30a của tỉnh Lào Cai, nhiều năm qua, huyện Si Ma Cai đã nhận được sự quan tâm đầu tư từ các chương trình, chính sách hỗ trợ của Nhà nước, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Hiện nay, huyện đang tập trung triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2030 (Chương trình MTQG 1719). Để nâng cao chất lượng, hiệu quả nguồn vốn đầu tư từ các chương trình, huyện Si Ma Cai đặc biệt chú trọng công tác luân chuyển cán bộ, góp phần củng cố hệ thống chính trị, nâng cao năng lực lãnh đạo chỉ đạo, quản lý, giám sát nguồn vốn đầu tư.
Khâu Vai mùa hoa ban nở

Khâu Vai mùa hoa ban nở

Sắc màu 54 - Quỳnh Lưu - 6 giờ trước
Được triển khai trồng từ năm 2020 với hơn 300 cây hoa ban tím, hoa ban trắng; đến nay sau hơn 3 năm, cây hoa ban tại Mê cung đá, xã Khâu Vai, huyện Mèo Vạc, tỉnh Hà Giang đã phát triển tốt và bắt đầu nở hoa.
Tin trong ngày - 28/3/2024

Tin trong ngày - 28/3/2024

Bản tin trong ngày của Báo Dân tộc và Phát triển, ngày 28/3, có những thông tin đáng chú ý sau: Bệnh lây từ động vật sang người gia tăng, khó khăn kiểm soát nguồn lây. Bất chấp quy định pháp luật, nhiều người dân vùng cao vẫn trồng cây thuốc phiện. Mưa đá xối xả, dày đặc ở Mù Cang Chải (Yên Bái). Cùng các thông tin khác trong vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Xem xét công nhận Côn Đảo là Khu du lịch quốc gia

Du lịch - Doãn Đạt - 6 giờ trước
Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) thu hút lượng khách du lịch đông đảo với mức tăng trưởng bình quân trên 20%/năm, doanh thu bình quân 15,5%/năm. Năm 2023, tổng lượt khách du lịch đạt 586.000 lượt, tổng thu từ khách du lịch đạt 2.088 tỷ đồng.
Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Quảng Nam: Phấn đấu giảm 2.900 hộ nghèo trong năm 2024

Công tác Dân tộc - T.Nhân-H.Trường - 6 giờ trước
UBND tỉnh Quảng Nam vừa có Quyết định giao chỉ tiêu giảm nghèo năm 2024 cho các địa phương trong tỉnh.
Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo viên vùng cao đối mặt nhiều khó khăn trong dạy học tích hợp

Giáo dục - Tiêu Dao - 7 giờ trước
Dạy học tích hợp vẫn luôn là bài toán khó, nhất là đối với các trường ở vùng sâu, vùng xa vì điều kiện cơ sở vật chất, điều kiện chuyên môn và nhiều vấn đề liên quan khác.
Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Thúc đẩy khởi nghiệp ở miền núi Quảng Nam

Khởi nghiệp - T.Nhân-H.Trường - 7 giờ trước
Quảng Nam có 9 huyện miền núi là nơi sinh sống chủ yếu đồng bào DTTS. Khu vực này địa hình, thổ nhưõng, khí hậu...thường khó khăn, khắc nghiệt nên vấn đề sinh kế đối với người dân luôn là vấn đề quan tâm, trăn trở của các cấp chính quyền địa phương. Theo đó, khơi dậy ý chí thoát nghèo, hỗ trợ thúc đẩy xây dựng các mô hình khởi sự, khời nghiệp từ những sản vật của quê hương...là giải pháp đang được thực hiện và nhân rộng hiệu quả trong Nhân dân.
Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Bàn giải pháp “dẫn” nước về đồng bằng sông Cửu Long

Thời sự - Sỹ Hào - Như Tâm - 7 giờ trước
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cùng một số tỉnh, thành vùng đồng bằng sông Cửu Long đang nghiên cứu xây dựng hệ thống thủy lợi dẫn nước ngọt từ sông Hậu, sông Đồng Nai về để giải bài toán thiếu nước ngọt trầm trọng trong mùa khô. Trước biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, ý tưởng đầu tư công trình để dẫn nước về cho vùng sông nước không còn là một nghịch lý “chở củi về rừng”.