Với 43 dân tộc anh em cùng sinh sống và thiên nhiên hùng vĩ là lợi thế lớn để Kon Tum phát triển loại hình du lịch cộng đồngTiềm năng lớn về du lịch cộng đồng
Kon Tum là vùng đất nằm ở phía Bắc Tây Nguyên, nơi có ngã ba Đông Dương tiếp giáp với nước bạn Lào và Campuchia; có hệ sinh thái vô cùng phong phú, cảnh quan thiên nhiên đặc sắc và 43 dân tộc anh em cùng sinh sống. Do đó, Kon Tum được biết đến như vùng đất của thiên nhiên, văn hóa, lễ hội, nơi mà đất và người hòa quyện, bình yên, khoáng đạt đến vô cùng.
Với nỗ lực phát triển du lịch một cách mạnh mẽ không ngừng nghỉ để đưa Kon Tum trở thành 1 điểm đến không thể thiếu trên cung đường Tây Nguyên của du khách trong và ngoài nước. Trong những năm qua, cấp ủy, chính quyền tỉnh Kon Tum đã triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, chính sách về phát triển du lịch nói chung và phát triển du lịch cộng đồng nói riêng.
Lãnh đạo tỉnh Kon Tum trao tặng cồng chiêng cho làng Tu Thó, xã Tê Xăng, huyện Tu Mơ Rông để phục vụ du lịch cộng đồngÔng Võ Trung Mạnh, Chủ tịch UBND huyện Tu Mơ Rông cho biết: Thời gian qua, huyện chú trọng hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng theo hướng chuyên nghiệp, có tính tổ chức gắn với bảo tồn văn hóa đồng bào dân tộc Xơ Đăng. Trong đó, đặc biệt quan tâm đến nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thông qua việc liên kết mở lớp đào tạo với các doanh nghiệp làm du lịch và cử người dân trong làng tham gia.
Việc đầu tư hạ tầng phục vụ du lịch và công tác tuyên truyền, quảng bá, xúc tiến đầu tư du lịch cũng được quan tâm thực hiện; bước đầu đã hình thành được một số làng du lịch cộng đồng với các sản phẩm du lịch đặc trưng tại các thôn, làng đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh, như: Làng Kon Kơ Tu, Kon Klor, Kon Jơ Dri (thành phố Kon Tum); làng Kon Pring, Vi Rơ Ngheo (huyện Kon Plông); làng Kon Trang Long Loi (huyện Đăk Hà); làng Đăk Răng (huyện Ngọc Hồi); làng Tu Thó (huyện Tu Mơ Rông)…
Du khách thích thú khi được trải nghiệm văn hóa và thưởng thức các món ăn truyền thống của đồng bào Xơ Đăng - nhánh Mơ Nâm tại làng Kon Chênh, xã Măng Cành, huyện Kon PloongGià làng Brôl Vẻ, làng Đăk Răng, xã Đăk Dục, huyện Ngọc Hồi chia sẻ: Chúng tôi vẫn luôn nỗ lực gìn giữ lại nguyên bản những giá trị văn hóa đặc sắc, bởi đó không chỉ giúp thế hệ trẻ tự hào về văn hóa dân tộc mà còn giới thiệu đến với du khách gần xa. Từ khi được công nhận làng du lịch cộng đồng thì lượng khách đến thăm quan làng cũng đông hơn và đã giúp cho bà con có thêm nguồn thu nhập từ hoạt động du lịch.
Cũng nhờ phát triển du lịch cộng đồng, ý thức gìn giữ nét đẹp truyền thống, xây dựng môi trường văn hóa, cảnh quan văn minh, sạch đẹp của đồng bào DTTS được nâng lên, đóng góp tích cực vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Thúc đẩy du lịch cộng đồng phát triển bền vững
Tuy nhiên, việc phát triển du lịch cộng đồng ở tỉnh Kon Tum còn nhiều hạn chế, chưa tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Sản phẩm du lịch chưa thực sự hấp dẫn, chưa có sự khác biệt, khả năng cạnh tranh chưa cao. Hạ tầng cơ sở, dịch vụ du lịch còn thiếu, chưa đồng bộ, hiện đại; vai trò của cộng đồng trong phát triển du lịch chưa được phát huy.
Du khách thăm quan làng Chốt, thị trấn Sa Thầy, huyện Sa ThầyÔng Đinh Văn Dương, Bí thư Chi bộ làng Kon Pring, thị trấn Măng Đen, huyện Kon Plông cho biết: Người dân trong làng cũng mong muốn làm du lịch nhưng khó khăn nhất là không có đủ tiềm lực để đầu tư làm các homstay, đất của người dân thì chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng. Vì vậy, mong muốn ngành chức năng có những chính sách hỗ trợ kịp thời để người dân mạnh dạn đầu tư làm du lịch.
Theo ông A Lễ, làng Kon Chênh, xã Măng Cành, huyện Kon Plông thì để người dân làm du lịch cộng đồng rất cần sự quan tâm hỗ trợ của chính quyền địa phương. Nhất là sớm đầu tư công trình nước sinh hoạt, mở rộng đường giao thông nông thôn, tạo điều kiện cho người vay vốn với lãi suất ưu đãi để đầu tư làm du lịch.
Tiềm năng về phát triển du lịch cộng đồng chưa được khai thác hiệu quả, chính vì vậy, ngày 10/2/2025, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Kon Tum đã ban hành Chỉ thị số 27 “về phát triển du lịch cộng đồng tại các thôn (làng) đồng bào DTTS ở huyện Kon Plông”. Trong đó, Ban Thường vụ Tỉnh ủy chọn 2 làng (gồm làng Kon Pring, thị trấn Măng Đen và làng Kon Chênh, xã Măng Cành) để trực tiếp chỉ đạo; Ban Thường vụ Huyện ủy Kon Plông chọn 8 làng ở các xã, thị trấn để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo phát triển du lịch cộng đồng.
Đồng bào DTTS tỉnh Kon Tum bảo tồn văn hóa để phát triển du lịch cộng đồngÔng Đặng Quang Hà, Chủ tịch UBND huyện Kon Plông cho biết: Để thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 27 thì địa phương cũng đề xuất tỉnh quan tâm chỉ đạo các đơn vị liên quan hỗ trợ huyện triển khai ngay công tác lập quy hoạch chi tiết phát triển các làng du lịch cộng đồng, để quản lý, thực hiện theo quy hoạch, đảm bảo tính đồng bộ trong việc phát triển làng du lịch cộng đồng. Hướng dẫn địa phương phát triển thêm các sản phẩm du lịch khác để đảm bảo tính đa dạng, phong phú sản phẩm du lịch của các làng du lịch cộng đồng. Huyện kiến nghị tỉnh nên có cơ chế, chính sách để hỗ trợ cho người dân làm du lịch cộng đồng, thứ nhất là hỗ trợ kinh phí xây dựng các cơ sở làm homstay, hỗ trợ lãi suất vay vốn ngân hàng từ 3 đến 5 năm để người dân mạnh dạn vay vốn, hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực cho người dân làm du lịch.
Với định hướng và những bước đi hết sức cụ thể, Chỉ thị số 27 được kỳ vọng tạo động lực và bước đột phá đối với du lịch cộng đồng ở Kon Plông. Không chỉ vậy mà còn “dẫn lối chỉ đường” để các địa phương trên địa bàn tỉnh nghiên cứu, áp dụng. Từ đó khai thác tiềm năng về loại hình du lịch này, phục vụ phát triển kinh tế- xã hội và nâng cao đời sống đồng bào DTTS.