Trong chế độ khoa cử phong kiến Việt Nam lưu danh hơn 200 người con của Thanh Hóa thi đỗ Tiến sĩ, trong đó Bảng nhãn Lê Văn Hưu là một trong số những nhân vật tiêu biểu. Ông là nhà sử học, người thầy, nhà quân sự, danh nhân văn hóa tiêu biểu của dân tộc Việt Nam ở thế kỷ XIII - XIV.
Lê Văn Hưu sinh năm Canh Dần (1230) trong một dòng họ nổi tiếng ở làng Phủ Lý, nay là xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa. 18 tuổi Lê Văn Hưu thi đậu Bảng nhãn trong khoa thi đầu tiên của nhà Trần lấy khôi nguyên.
Phát biểu tại Hội thảo, ông Đầu Thanh Tùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa cho biết: Hội thảo khoa học quốc gia “Lê Văn Hưu và Đại Việt sử ký" là hoạt động có ý nghĩa thiết thực nhân dịp kỷ niệm kỷ niệm 700 năm ngày mất nhà sử học Lê Văn Hưu và khánh thành đền thờ Lê Văn Hưu tại xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa.
Sinh thời, Bảng nhãn Lê Văn Hưu là người có lòng yêu thương dân chúng và cống hiến, phụng sự triều đình, với mong muốn góp phần xây dựng một xã hội hài hòa, đất nước thái bình, thịnh vượng. Ông mất năm Nhâm Tuất (1322), hưởng thọ 93 tuổi. Hiện nay, trên đất Thiệu Trung vẫn còn phần mộ, bia ký khắc ghi tiểu sử, ca tụng tài đức, sự nghiệp của ông.
Phát huy truyền thống hiếu học, yêu nước và cống hiến cho quê hương của Bãng nhãn Lê Văn Hưu, trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc tỉnh Thanh Hóa luôn đoàn kết, quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt và hiệu quả, đạt nhiều thành tựu quan trọng trên các lĩnh vực. Đây là tiền đề, động lực hết sức quan trọng để Thanh Hóa tiếp tục nỗ lực thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX và Nghị quyết số 58-NQ/TW của Bộ Chính trị, phấn đấu sớm đưa Thanh Hóa trở thành một cực tăng trưởng mới ở phía Bắc của đất nước.
Thanh Hóa trân trọng cảm ơn các nhà khoa học đã dày công nghiên cứu, tập hợp tư liệu về Bảng nhãn Lê Văn Hưu và bộ Đại Việt sử ký; sự phối hợp đầy trách nhiệm của Hội Khoa học lịch sử Việt Nam với UBND tỉnh Thanh Hóa trong việc chuẩn bị nội dung, triển khai tổ chức Hội thảo.
Tại Hội thảo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Trần Đức Cường, Chủ tịch Hội Khoa học lịch sử Việt Nam, nhấn mạnh: Vào đầu thập kỷ 70 của thế kỷ XIII, sau khi đế chế Nguyên thành lập, nguy cơ phải đối mặt với cuộc chiến tranh xâm lược đại quy mô đã trở thành hiện hữu. Để có thể huy động được sức mạnh của cả nước, của toàn dân trước cuộc chiến mất còn này, vua Trần Thánh Tông đã quyết định giao cho Bảng nhãn Lê Văn Hưu, người làng Kẻ Rỵ (nay là xã Thiệu Trung, huyện Thiệu Hóa, tỉnh Thanh Hóa) chủ trì biên soạn Quốc sử.
Đến mùa xuân, tháng Giêng năm Nhâm Thân, niên hiệu Thiệu Long thứ 15 (năm 1272), Hàn lâm viện Học sĩ kiêm Quốc Sử Viện Giám tu Lê Văn Hưu vâng sắc chỉ soạn xong bộ Đại Việt sử ký gồm 30 quyển dâng lên nhà vua. Vua TrầnThánh Tông xuống chiếu khen ngợi.
Bộ Quốc sử Đại Việt sử ký ngay từ khi ra đời đã có những đóng góp xứng tầm vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước, đưa vương triều Trần phát triển đến đỉnh cao huy hoàng. Lê Văn Hưu vì thế đã trở thành Tổ sư của nền sử học Đại Việt - Việt Nam.
Năm 2022 vừa đúng 750 năm ra đời bộ Quốc sử và tròn 700 năm ngày mất nhà sử học Lê Văn Hưu, UBND tỉnh Thanh Hóa phối hợp cùng Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam tổ chức Hội thảo khoa học “Lê Văn Hưu và Đại Việt sử ký” nhằm tôn vinh Tổ sư nghề viết sử Việt Nam Lê Văn Hưu.
Ban Tổ chức hội thảo đã nhận được 37 báo cáo khoa học có chất lượng chuyên môn cao trong cả nước. Ban Tổ chức đã tổng hợp các báo cáo thành 3 nhóm vấn đề, gồm “Lê Văn Hưu: Thời đại, quê hương và hành trạng” (10 báo cáo); “Sự nghiệp sử học của Lê Văn Hưu” (15 báo cáo); “Di sản Lê Văn Hưu và vấn đề bảo tồn, phát huy giá trị di sản” (12 báo cáo).